URSULA – COVID – FIASCO

Στο πρώτο κρας-τεστ της θητείας της στην Κομισιόν, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κυριολεκτικά τα μούσκεψε, με αποτέλεσμα οι χώρες τής ΕΕ να ξεμείνουν από εμβόλια. Επόμενο είναι, σύσσωμος ο διεθνής Τύπος να της αποδίδει την κορυφαία ευθύνη για λάθη στη διαπραγμάτευση με τις φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά και ακολούθως για απαράδεκτο εφησυχασμό. Από την περίφημη διαπραγμάτευσή της, οι δόσεις που έχουν χορηγηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μόλις 3 ανά 100 άτομα, έναντι 11 στις ΗΠΑ, 16 στο Ηνωμένο Βασίλειο και σχεδόν 57 στο Ισραήλ (στοιχεία Bloomberg Vaccine Tracker).

Εναντίον της βάλλουν και στελέχη της Κομισιόν, κατηγορώντας την ότι έχει αποτύχει μέχρι τώρα στην πολιτική διαχείριση της πανδημίας, αλλά και ότι την προηγούμενη εβδομάδα προκάλεσε χάος με τις παλινωδίες στις προμήθειες των εμβολίων από την AstraZeneca.

Από το πουθενά προέκυψε νέο πρόβλημα με τη Βόρεια Ιρλανδία, καθώς στην απεγνωσμένη της προσπάθεια να διορθώσει το θέμα της ροής των εμβολίων της AZ, έσπευσε να απαγορεύσει τις εξαγωγές, μη αντιλαμβανόμενη ότι η απόφασή της θα δημιουργούσε «σκληρό σύνορο» μεταξύ Ιρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας, για την αποφυγή του οποίου είχαν δώσει μάχη κατά τη διαδικασία του Brexit. Παράλληλα, έπληξε σημαντικά τη φήμη της ΕΕ, ως υπέρμαχου του παγκόσμιου συστήματος ελευθέρου εμπορίου.

Παρά τις γκάφες και αστοχίες της Κομισιόν, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήταν απρόθυμη να αναλάβει τις ευθύνες και έμενε στο απυρόβλητο, μιλώντας μόνο στα γερμανικά ΜΜΕ, χωρίς ωστόσο να απαντά στο ερώτημα: «Πότε επιτέλους η ΕΕ θα πλησιάσει ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο στους εμβολιασμούς;»

Αντίθετα, ασκούσε περιφρονητική κριτική για τους Τραμπ και Τζόνσον σχετικά (και) με την πανδημία, αλλά, απ’ ό,τι φάνηκε στην πράξη, οι κυβερνήσεις τους είχαν προνοήσει και είχαν κάνει καλύτερες συμφωνίες με τις φαρμακευτικές από την Κομισιόν. Επίσης, όπως επισημαίνουν πολλοί αναλυτές, «η αποτυχία της ΕΕ με τους εμβολιασμούς έχει κι άλλη ανάγνωση. Η επίδοση της Βρετανίας είναι η καλύτερη επιβεβαίωση της επιλογής του Brexit για τους οπαδούς του».

Ήδη τα Χριστούγεννα το έγκυρο «Spiegel» είχε προειδοποιήσει με ρεπορτάζ που χαρακτήριζε «καταστροφή» την ευρωπαϊκή πολιτική για τα εμβόλια. Η «Bild», που έχει πρωτοστατήσει στην εκστρατεία κατά της Ε.Ε. για το θέμα, δημοσίευσε ρεπορτάζ στο οποίο εμφανίζεται ο Γενς Σπαν, ο φιλόδοξος υπουργός Υγείας, να προειδοποιεί την καγκελάριο ότι είναι λάθος να αφεθεί η προμήθεια των εμβολίων στην Επιτροπή – και ειδικά στην επίτροπο Υγείας Στέλλα Κυριακίδου, την οποία χαρακτηρίζει «ανεπαρκή».

Το «Politico» φωτογραφίζει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως την... πηγή του κακού. Η ανάλυσή του αναδεικνύει ως εσφαλμένη την επιλογή της σκληρής διαπραγμάτευσης για τις τιμές και για τη διατήρηση του ευρωπαϊκού πλαισίου αστικής ευθύνης, από το οποίο οι εταιρείες ζητούσαν απαλλαγή (όπως τους δόθηκε στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο). Στις Βρυξέλλες εξακολουθούν να υπερασπίζονται τις επιλογές αυτές, παρά την καθυστέρηση στη σύναψη των συμβάσεων στην οποία οδήγησαν.

Γερμανικά παιχνίδια

Η οργή στη Γερμανία για την αργή πρόοδο των εμβολιασμών έχει δύο βασικά αίτια: το γεγονός ότι η χώρα έχει την οικονομική ισχύ και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς για να διαπραγματευτεί μόνη με τις φαρμακευτικές και τον άγριο ανταγωνισμό για τη διαδοχή της καγκελαρίου.

«Η αποχώρηση της Μέρκελ έχει απελευθερώσει πιο ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις στις τάξεις των Χριστιανοδημοκρατών, που δεν διστάζουν να ρίξουν την ευθύνη στις Βρυξέλλες αν θεωρούν ότι αυτό θα τους ευνοήσει πολιτικά», εξηγούν παράγοντες της ΕΕ. Αλλά και οι Σοσιαλδημοκράτες κινούνται στην ίδια κατεύθυνση, κατηγορώντας την Άγκελα Μέρκελ ότι έδωσε το χαρτοφυλάκιο των εμβολίων στην πρόεδρο της Κομισιόν, η οποία ανήκει και αυτή στο CDU και θεωρείται ότι συνεχίζει να παίρνει τις οδηγίες της από την καγκελαρία.

Σύμφωνα με τον «Economist», το παιχνίδι των ευθυνών δημιουργεί πολιτικά εκρηκτικές συνθήκες: «Όταν μιλάμε για την ΕΕ, οι ψηφοφόροι βρίσκονται σε έναν έρημο τόπο, αβέβαιοι για το πώς να εκφράσουν τον θυμό τους, πού να τον στοχεύσουν ή για το αν θα έπρεπε καν να είναι οργισμένοι. Για μία δημοκρατική ένωση, δεν είναι μία υγιής κατάσταση».

Πιεσμένη από την αρνητική δημοσιότητα που απολαμβάνει αυτές τις μέρες, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποφάσισε να καλέσει εκτάκτως στις Βρυξέλλες ανταποκριτές ευρωπαϊκών εφημερίδων και να τους μιλήσει. Ο σκοπός της ήταν να μην κατηγορείται άλλο για την επιλεκτική της σχέση με τα γερμανικά ΜΜΕ, αλλά και για να περιορίσει την επικοινωνιακή ζημιά τόσο για την ίδια, όσο και για την Κομισιόν.

Στο θέμα της Βόρειας Ιρλανδίας παραδέχθηκε έμμεσα το λάθος της λέγοντας ότι έχει «απόλυτη συναίσθηση του πόσο ευαίσθητο είναι το θέμα». Είναι γεγονός ότι η επιστήμη έκανε τεράστια άλματα προόδου για την παραγωγή των εμβολίων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ωστόσο οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν ήταν έτοιμες να παραγάγουν άμεσα τις αναγκαίες ποσότητες για τον παγκόσμιο πληθυσμό, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαμάχη μεταξύ των ισχυρότερων χωρών για το ποια «θα αρπάξει» τις πρώτες παρτίδες.

Eίπε ακόμα ότι μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021 η ΕΕ θα έχει λάβει 406 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων από αυτά που έχουν ήδη εγκριθεί, ενώ αναμένονται και άλλα από εκείνα που θα εγκριθούν το επόμενο διάστημα. Αν εγκριθεί, είπε, το εμβόλιο της Johnson & Johnson και της CureVac, ο αριθμός των δόσεων θα φτάσει τον Ιούνιο τα 486 εκατομμύρια.

Για το θέμα των μεταλλάξεων του ιού, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξέφρασε την ανησυχία της. Όσον αφορά στη διένεξη με την AstraZeneca, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι αποκαταστάθηκε η συνεργασία των δύο πλευρών, αλλά είναι σαφές ότι εκείνη έχει υποχωρήσει, αφού η ΑΖ δεν πρόκειται να παραδώσει τον αρχικό αριθμό δόσεων που είχε συμφωνηθεί.

Σήμερα μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παραδέχτηκε ότι η ΕΕ δεν βρίσκεται ακόμη στο σημείο που επιθυμεί όσον αφορά στα εμβόλια και τους εμβολιασμούς, επειδή –όπως είπε– η ΕΕ άργησε να δώσει εγκρίσεις και υπήρχε μεγάλη αισιοδοξία σχετικά με τη μαζική παραγωγή. «Ίσως ήμασταν πολύ πεπεισμένοι ότι οι παραγγελίες μας θα παραδίδονταν στην ώρα τους», επεσήμανε. Ωστόσο, η πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε τη σημασία της αλληλεγγύης, διευκρινίζοντας ότι «δεν μπορώ να φανταστώ τι θα είχε συμβεί εάν είχαν τρέξει οι μεγάλοι παίκτες».

«Υπάρχουν μαθήματα να πάρουμε», υπογράμμισε η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι η ΕΕ δεν κάνει συμβιβασμούς στην ασφάλεια, και ότι «η μάχη είναι μαραθώνιος κι όχι αγώνας ταχύτητας».

Το Τρίτο κύμα στη Γερμανία

Την ίδια ώρα, ο λοιμωξιολόγος Κρίστιαν Ντρόστεν, ο γιατρός με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Γερμανία στο θέμα του κορωνοϊού, προειδοποιεί για τρίτο κύμα σε περίπτωση πρόωρου τέλους του lockdown.

«Με τον τρέχοντα αριθμό αναπαραγωγής (R) του ιού δεν θα μπορέσουμε να επιτύχουμε συχνότητα κρουσμάτων κάτω των 50 έως τα μέσα Μαρτίου», είπε ο κορυφαίος λοιμωξιολόγος της πανεπιστημιακής κλινικής του νοσοκομείου Charité του Βερολίνου, σε διάλεξή του στην Ιατρική Ένωση Βορείου Ρήνου στο Ντίσελντορφ, σύμφωνα με την εφημερίδα «Rheinische Post».

«Οι λοιμώξεις μπορεί να μειώνονται, αλλά αυτό γίνεται βασανιστικά αργά. Αν ανοίξουμε τώρα (έστω και) με μισή καρδιά, αναπόφευκτα θα έρθει ένα τρίτο κύμα του κορωνοϊού μετά το (καθολικό/προτεσταντικό) Πάσχα (4 Απριλίου)», τόνισε σύμφωνα με το εν λόγω δημοσίευμα.

«Στα σχολεία υπήρξαν κρούσματα, τα οποία φαίνονται ξεκάθαρα στους αριθμούς γύρω στα τέλη του έτους. Σε τέτοιες περιπτώσεις μια διέξοδος θα μπορούσε να είναι να μπει σε καραντίνα ολόκληρη η τάξη για πέντε ημέρες εφόσον εντοπισθεί ένας μαθητής, ο οποίος έχει μολυνθεί από τον κορωνοϊό, και στη συνέχεια να γίνουν διαγνωστικά τεστ για να διαπιστωθεί εάν κάποιος άλλος μαθητής έχει επίσης μολυνθεί. Όσοι μαθητές είναι θετικοί στον κορωνοϊό θα πρέπει να μείνουν στο σπίτι. Τα άλλα παιδιά όμως θα μπορούσαν να επιστρέφουν στο σχολείο», πρόσθεσε ο Ντρόστεν κατά την εφημερίδα.

Στην Ελλάδα

Μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού θα έχει εμβολιαστεί το 23% στην Ελλάδα. Όλα αυτά, με την προϋπόθεση όμως ότι δεν θα υπάρχουν άλλες καθυστερήσεις, εκτιμά το «Politico».

Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, στο 4,46% έχει ανέλθει έως σήμερα η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα, καθώς μέχρι αυτή την ώρα έχουν διενεργηθεί 446.780 εμβολιασμοί πρώτης και δεύτερης δόσης.

Ως γνωστόν, ακόμη δύο ηλικιακές ομάδες εντάσσονται στον σχεδιασμό της επιχείρησης «Ελευθερία». Παράλληλα θα αρχίσουν, σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Υγείας, να στέλνονται τα sms ραντεβού, για εμβολιασμό στους εγγεγραμμένους στην άυλη συνταγογράφηση ηλικίας 60-64 ετών, για τους οποίους –όπως είχε ανακοινωθεί– ανοίγει η πλατφόρμα των ραντεβού.

Οι εμβολιασμοί της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας με το εμβόλιο της AstraZeneca θα αρχίσουν από τις 15/2. Αυτό το σύστημα εμβολιασμού θα γίνεται παράλληλα με το βασικό σύστημα εμβολιασμού, στο οποίο εμβολιάζονται αυτήν τη στιγμή οι πολίτες ηλικίας 80-84 ετών.

Την Παρασκευή, 12 Φεβρουαρίου, ανοίγει επίσης η διαδικασία των ραντεβού για την επόμενη ηλικιακή ομάδα αυτού του συστήματος, ηλικίας 75-79 ετών.