Η κυβέρνηση δεν μπήκε «με το δεξί» στη «σεζόν» των θερινών πυρκαγιών, καθώς όλα όσα έγιναν –και όσα δεν έγιναν– στα Γεράνεια Όρη δείχνουν πως η Πολιτική Προστασία και όλοι οι αρμόδιοι φορείς πόρρω απέχουν από το να δείξουν πως έχουν προετοιμαστεί καταλλήλως για την αντιπυρική περίοδο.
Στην αρχή, το «112» δεν λειτούργησε –και, μάλιστα, με τη δικαιολογία ότι… θα τρόμαζαν βραδιάτικα οι κάτοικοι–, παρά το γεγονός ότι η πυκνή δασώδης πευκόφυτη έκταση σε συνδυασμό με τις διαρκείς και αιφνίδιες αλλαγές στη διεύθυνση των ανέμων θα μπορούσαν να είχαν οδηγήσει σε εγκλωβισμό κατοίκων στις οικίες τους. Σαν να μην έφτανε αυτό, αποδείχθηκε ότι δεν είχε ληφθεί κανένα μέτρο προστασίας, οι αντιπυρικές ζώνες δεν είχαν καθαριστεί, ενώ η χώρα δεν είχε καν φροντίσει να ενεργοποιήσει νωρίτερα τις συμβάσεις μίσθωσης για εναέρια μέσα δασοπυρόσβεσης, τα οποία θα είναι από τα τέλη Μαΐου στη διάθεση του κράτους – εξ ου και η αταίριαστη δήλωση του αρμόδιου υφυπουργού, Νίκου Χαρδαλιά, πως «είμαστε άτυχοι», υπό την έννοια ότι η φωτιά ξέσπασε πριν ενεργοποιηθεί η σύμβαση μίσθωσης. Ωστόσο, επειδή ουδείς δίνει… ραντεβού με πυρκαγιές, η δήλωση είναι το λιγότερο ατυχής – πολλώ δε μάλλον όταν η πρώτη σύσκεψη που συγκάλεσε ο κ. Χαρδαλιάς για την προετοιμασία ενόψει της αντιπυρικής περιόδου έλαβε χώρα τον περασμένο Μάρτιο, άρα αρκετά έγκαιρα.
Ανοχύρωτη χώρα
Συν τοις άλλοις, οι ραγδαίες αλλαγές στο κλίμα έχουν εκ των πραγμάτων δημιουργήσει ένα νέο, πιο απαιτητικό πλαίσιο, για όλες τις χώρες του κόσμου, ενώ στον ευρωπαϊκό Νότο είμαστε πλέον κάθε χρόνο αντιμέτωποι με μεγάλες περιόδους καύσωνα που συνοδεύονται από πολυήμερη ξηρασία – δηλαδή ο ίδιος ο καιρός μετατρέπει τα ελληνικά δάση σε προσάναμμα.
Προς γνώση και συμμόρφωση, θα πει κανείς: μόνο που βάσει στοιχείων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εκτάκτων Αναγκών (ΕΜS), η πυρκαγιά στο Σχίνο, που δεν μπορούσαν οι δυνάμεις να οριοθετήσουν επί 4 μερόνυχτα(!), έκαψε περίπου 72.000 στρέμματα, εκ των οποίων το 25%, σε προστατευόμενη περιοχή Natura. Το μάθημα, λοιπόν, είναι «ακριβό», με περιβαλλοντικούς όρους. Σημειωτέον πως, αν σκεφτεί κανείς ότι ολόκληρο το 2020 σε Αττική και Κορινθία είχαν καεί συνολικά 55.000 στρέμματα, ενώ το 2018, τη χρονιά της εθνικής καταστροφής στο Μάτι, είχαν καεί συνολικά στις δύο αυτές περιφέρειες 76.000 στρέμματα, καταλαβαίνει ότι η καταστροφή στα Γεράνεια είναι εξαιρετικά σημαντική για να περάσει ασχολίαστη. Και, βεβαίως, η κυβέρνηση δύσκολα μπορεί να πει ότι πιάστηκε εξαπίνης: Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αλλά και η WWF είχαν προειδοποιήσει ότι τα δάση δεν είχαν καθαριστεί, ότι είχε συγκεντρωθεί στην περιοχή πλούσια καύσιμη ύλη που θα λειτουργούσε σαν προσάναμμα σε περίπτωση φωτιάς –όπως και έγινε–, ενώ από τις 15 Φεβρουαρίου έως σήμερα, στα Γεράνεια είχε ρίξει βροχή μόλις 6 ημέρες.
Αντιμέτωποι με το παρελθόν
Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς ότι στα περισσότερα δάση όλης της χώρας δεν έχει καν ξεκινήσει ο καθαρισμός των αντιπυρικών ζωνών, αλλά και ότι ακόμη και στα Βόρεια Προάστια των Αθηνών παραμένουν σωροί δίπλα στους δρόμους τα κλαδιά από τα δέντρα που έπεσαν πριν μερικούς μήνες από τον χιονιά «Μήδεια», αντιλαμβάνεται ότι δεν φταίει για όλα το κακό το ριζικό μας, ούτε η κλιματική κρίση και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η κυβέρνηση και η Πολιτική Προστασία, όπως βεβαίως και η αυτοδιοίκηση, μάλλον κοιμούνταν τον ύπνο του δικαίου ή είχαν άλλα σοβαρά θέματα –όπως τη διαχείριση της πανδημίας– για να ασχοληθούν. Όμως, τα 72.000 καμένα στρέμματα που έχουν γίνει κάρβουνο στα Γεράνεια, προφανώς αποτελούν μία θλιβερή υπόμνηση πως η απειλή για τα δάση μας δεν μπορεί να περιμένει.
Ο πρωθυπουργός φαίνεται πως αυτό το συνειδητοποιεί, εξ ου και επέλεξε να δώσει ο ίδιος το «παρών» σε ειδική σύσκεψη στην Πολιτική Προστασία για να κηρύξει –έστω και κατόπιν εορτής– την έναρξη της προετοιμασίας. Άλλωστε, η καταστροφή στα Γεράνεια προκάλεσε ένα επιπρόσθετο «μούδιασμα» στους κόλπους τής Ν.Δ. και της κυβέρνησης, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο το σημερινό κυβερνών κόμμα είχε πολιτευθεί το 2018, για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι. Τότε, πολλοί είχαν κατηγορήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι «κάνει αντιπολίτευση επί πτωμάτων», ενώ επισήμως η Ν.Δ. είχε προσπαθήσει να μεγιστοποιήσει την πολιτική ζημιά για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, έτσι δεν κατάφερε μόνο να πολιτικοποιήσει το θέμα και να πλήξει σοβαρά τον πολιτικό της αντίπαλο – άλλωστε, ο τότε πρωθυπουργός είχε κάνει κάτι πρωτοφανές στα ελληνικά πολιτικά χρονικά: είχε αναλάβει την πολιτική ευθύνη για την πυρκαγιά.
Ταυτοχρόνως, η Ν.Δ. κατάφερε και κάτι άλλο: «νομιμοποίησε» το να χρεώνεται η εκάστοτε κυβέρνηση φυσικές καταστροφές, ακόμη κι αν τα στοιχεία της φύσης κινούνταν με πρωτοφανή τρόπο ή κι αν η όποια κυβέρνηση μπορεί να κάνει ελάχιστα για να τις αποτρέψει. Έτσι, τώρα, η Ν.Δ. κινδυνεύει να πάθει αυτό το οποίο έκανε στον μείζονα πολιτικό της αντίπαλο το 2018, αν έρθει αντιμέτωπη με μία ακόμη πολύνεκρη φυσική καταστροφή.