ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ BERLINER ENSEMBLE

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει προφανώς καθηλώσει τις ζωές μας, ενώ παράλληλα έχει συρρικνωθεί κάθε έννοια δημιουργικότητας. Οι κοινωνικές επαφές απουσιάζουν ή έχουν μειωθεί στο έπακρο. Ο πολιτισμός που αποτελεί, επί της ουσίας, μία ανάγκη ανθρώπινη και όχι απλά ένα προϊόν κατανάλωσης, χώρος από τον οποίο παράλληλα ζουν άνθρωποι που έχουν οικογένειες και παιδιά, χώρος όπου δημιουργούν άνθρωποι και εκφράζονται συναισθήματα, αποτυπώνονται στιγμές και όλα αυτά που θα μπορούσε κανείς να περιγράψει, αυτός ο πολιτισμός έχει σε πολλές χώρες βάλει λουκέτο, μπροστά στο φόβο της διασποράς του ιού.

Στη Γερμανία όμως το τοπικό Υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε σε ένα πείραμα. Έξω από το Berliner Ensemble, το θέατρο που δημιούργησε το 1949 ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, «φτιάχτηκε» μία ουρά θεατρόφιλων….Μέσα σε τέσσερα λεπτά εξαντλήθηκαν τα εισιτήρια για την πρώτη παράσταση, γεγονός πρωτόγνωρο για την Γερμανική πρωτεύουσα τους τελευταίους 5 μήνες. Το Berliner Ensemble άνοιξε τις πόρτες του την Παρασκευή, συμμετέχοντας σε ένα πείραμα των αρχών της γερμανικής πρωτεύουσας για την επανεκκίνηση των παραστάσεων και των συναυλιών στην εποχή της πανδημίας. «Φαίνεται ότι ο κόσμος έχει μεγάλη ανάγκη να είναι εδώ», είπε στους Financial Times ο Όλιβερ Ρις, καλλιτεχνικός διευθυντής του Ensemble. Ένας από τους τυχερούς θεατές που εξασφάλισαν εισιτήριο ήταν και ο Τόμας Στάνσντορφ, που μίλησε στους δημοσιογράφους περιμένοντας στην ουρά για να μπει στο θέατρο: «Είναι το πρώτο πράγμα για το οποίο ανυπομονώ από τον Νοέμβριο. Είναι υπέροχο το συναίσθημα». Τηρώντας ευλαβικά τις αποστάσεις ασφαλείας, οι θεατρόφιλοι περιμένουν να μπουν στο θέατρο το βράδυ της Παρασκευής.

Τεστ και ψυχαγωγία

Από το Νοέμβριο τίποτα δεν λειτουργεί στη βιομηχανία του πολιτισμού. Το Βερολίνο θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές πολιτιστικές πρωτεύουσες του κόσμου, με περισσότερα θέατρα και όπερες ανά κάτοικο από όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές πόλεις. Στη Ισπανία και συγκεκριμένα στη Μαδρίτη θέατρα, μουσεία και γκαλερί παραμένουν ανοιχτά, παρά τα πολλά κρούσματα.

Στη Γερμανία, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού του Βερολίνου, δημιουργήθηκε ένα πλάνο διενέργειας λίγων παραστάσεων και συναυλιών σε εμβληματικούς χώρους της πόλης, όπως το Berliner Ensemble. Τα μέτρα κατά της πανδημίας ήταν συγκεκριμένα και προαποφασισμένα. Η αρχή έγινε το βράδυ της Παρασκευής. Αν το πείραμα κριθεί πετυχημένο, θα ανοίξουν περισσότερα θέατρα και συναυλιακοί χώροι τις επόμενες εβδομάδες.

Οι θεατές υποχρεούνται μαζί με την αγορά του εισιτηρίου να παραλάβει και ένα δωρεάν τεστ, και εφόσον βγει αρνητικός, έχοντας το αποδεικτικό στο χέρι μπορεί να παρακολουθήσει τη συναυλία. Η χωρητικότητα δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50%, ενώ οι μάσκες για κοινό και εργαζόμενους είναι υποχρεωτικό.

Στις παραστάσεις που θα γίνουν τις επόμενες ημέρες, περιλαμβάνονται η όπερα «Γάμοι του Φίγκαρο» με μαέστρο τον Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ, στην Staatsoper, στις 2 Απριλίου. Αλλη όπερα θα ανέβει στην Deutsche Oper, ένα θεατρικό θα ανέβει στο Volksbühne και μία συναυλία ηλεκτρονικής μουσικής θα γίνει στο Berlin-Friedrichshain. «Είναι ένα ελεγχόμενο υγειονομικό πείραμα για να δούμε πώς μπορούμε να επιστρέψουμε στην πολιτιστική μας ζωή», είπε ο Κλάους Λέντερερ, υπουργός Πολιτισμού του Βερολίνου.

Τι συμβαίνει στη Γερμανία;

Ο χώρος του πολιτισμού έχει χτυπηθεί και στην Γερμανία, όπως και στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με τη χώρα μας βέβαια, εκεί, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει πάρει αρκετά μέτρα στήριξης των εργαζομένων στους χώρους της τέχνης, προβλέποντας μεταξύ άλλων, την πρόσληψη κάποιων εργαζομένων που έχουν μείνει χωρίς δουλειά, στα εμβολιαστικά κέντρα ως βοηθητικό προσωπικό ή με επιδόματα ανεργίας για όσους συμβασιούχους είναι σε αναστολή. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν έχουν άλλο εισόδημα. Για αυτό, ο Λέντερερ και το υπουργείο Πολιτισμού της πρωτεύουσας προχώρησαν σε αυτό το σχέδιο για μερική επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων. «Σε μία ανοιχτή κοινωνία, ο πολιτισμός δεν είναι απλώς ψυχαγωγία, και ας βάζει η κυβέρνηση τα θέατρα και τις όπερες στην ίδια κατηγορία με τα τα στούντιο τατουάζ και τους οίκους ανοχής», είπε χαρακτηριστικά. Ο Ρις, καλλιτεχνικός διευθυντής του διάσημου Berliner Ensemble.