…Το ρολόι χτυπά στα 41. Κι εσύ πρέπει να κοιτάξεις τι έκανες λάθος… Αν έκανες λάθος που έκανες καριέρα, που γνώρισες αργά τον άνδρα των ονείρων σου, που δεν σε παίρνει ο χρόνος να κάνεις ένα παιδί…
Σοβαρά; Το στερεότυπο της μάνας πέθανε, αγαπητοί διοργανωτές, που νομίζετε πως όλες οι γυναίκες καίγονται να γίνουν μανάδες.
Ναι, υπάρχουν γυναίκες που θέλουν διακαώς ένα παιδί. Κι είναι δικαίωμά τους να κάνουν προσπάθειες και η πολιτεία να τις στηρίξει.
Αλλά πια μάνα ζητάμε σήμερα; Τη μάνα που τρέχει πίσω από ένα παιδί με κάτι κεφτεδάκια; Τη μάνα που βάζει τις κάλτσες στον κανακάρη κι ας έχει φτάσει στα 18; Τη μάνα που βάζει την κόρη της να κάνει εξαντλητικές δίαιτες και την τρέχει από κάστινγκ σε κάστινγκ; Τη μάνα που βγάζει όλες τις νύφες άχρηστες; Τη μάνα που βλέπει τον εαυτό της στην κόρη της; Τη μάνα που δεν χωρίζει για τα παιδιά της; Ή τη μάνα που θέλει ένα παιδί ισορροπημένο κι αύριο-μεθαύριο να είναι αυτόνομο στη ζωή του; Τη μάνα που δεν το ανατρέφει για να της φέρει ένα ποτήρι νερό, αλλά για να το αφήσει ελεύθερο να φτιάξει τη ζωή του, όπως τη θέλει αυτό το πλάσμα;
Ας ξεμπερδευτούμε λίγο. Το πρότυπο της μάνας δεν είναι ίδιο όλες τις εποχές. Κι οι μανάδες τού σήμερα δεν έχουν σχέση με τις μαμάδες τού χθες ή του προχθές. Γιατί οι γυναίκες δεν είμαστε ίδιες και δεν διεκδικούμε να είμαστε ίδιες. Μπορεί να θέλουμε έναν σύντροφο μόνιμο, περιστασιακό, καθόλου ή να θέλουμε σύντροφο γυναίκα. Όλα τα σενάρια παίζουν. Και καθεμία έχει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματός της.
Το συνέδριο για τη γονιμότητα τον ερχόμενο Ιούλιο του 2021, που ήταν προγραμματισμένο να γίνει στα Ιωάννινα, ίσως και να μη γίνει με την τροπή που πήραν τα πράγματα. Γιατί; Μα γιατί αντιμετωπίζει όλες τις γυναίκες με έναν στερεοτυπικό τρόπο και τους άνδρες σαν να μην υπάρχουν στη διαδικασία της γονιμότητας. Θυμίζει τη συγχωρεμένη Τασσώ Καββαδία, που έλεγε στη νύφη της πως θα βάλει τον γιο της να τη διώξει επειδή δεν έκανε παιδί. Σας έχω νέα, παιδιά εκεί στο συνέδριο. Υπάρχουν γυναίκες που δεν θέλουν να γίνουν μανάδες. Υπάρχουν γυναίκες που είναι λεσβίες και θέλουν αντρικό σπέρμα κι όχι τον άντρα.
Με αυτό το γελοίο σποτ το προπατορικό αμάρτημα της γονιμότητας εδώ. Το έχω ζήσει το έργο της ανύπανδρης, που την κοιτάζουν με μισό μάτι ή με θλίψη λες και ζητάς δανεικά. Της παντρεμένης σε μεγάλη ηλικία. Της χωρισμένης. Της κοινωνίας που σε ψέγει αν κάνεις νωρίς παιδί, που δεν θέλει να κάνεις παιδί αργά, που προτιμά να είσαι παντρεμένη και χάλια στον γάμο σου και διαζευγμένη και να σκοτώνεσαι με τον πρώην σύζυγο. Όλα τα στερεότυπα τα έχω δει σε μένα και στους γύρω μου. Και προσωπικά δεν με αγγίζουν. Γιατί με θωράκισε νωρίς ο πατέρας μου να ζω για μένα, κι όχι για να έχω ικανοποιημένους τους άλλους, που αντί να κοιτάξουν τις δικές τους (ρημαγμένες) ζωές τρέφονται κάνοντας μάτι στη δική μου ή των άλλων.
Και τα προβλήματα υγείας ή γονιμότητας δεν είναι ανάγκη να πας στα 41 για να υπάρξουν. Σ’ αυτό το σποτ, που δικαίως κατέβηκε άρον-άρον, είναι σαν να λέει «η Εύα με εξαπάτησε». Η Εύα και η ηλικία της Εύας. Σοβαρά;
Σε παλιές εποχές τις γυναίκες που δεν έκαναν παιδιά τις έλεγαν «μαρμάρες» εδώ στην Ελλάδα, εμείς οι «πολιτισμένοι». Σε μουσουλμανικές χώρες, μπορούσε να παντρευτεί ο άνδρας την επόμενη. Την αδερφή της, ακόμη. Ξαναγυρίζουμε πίσω, λοιπόν; Στο φταίει η γυναίκα, που δεν γέννησε;
Και ποιος σας είπε, φίλοι μου άνδρες, πως όλες οι γυναίκες θέλουν να κάνουν ένα παιδί; Πως θέλουν όλες να παντρευτούν; Πως λένε όλες «Θοδωρή, εγώ πότε θα γίνω μάνα;». Πως όλες ονειρεύονται ένα ωραίο νυφικό; Πως όλες ψάχνουν το βασιλόπουλο; Πως όλες περιμένουν κάποιον άλλον, για να ολοκληρωθούν;
Θυμάμαι κάποτε την απορία ενός άνδρα, σε μία ανοιχτή συζήτηση σε παρέα, ότι δεν μου αρέσει να μαγειρεύω. Ήταν λες και τον χτύπησε κεραυνός. Απόρησε λες και γεννηθήκαμε όλες οι γυναίκες με μία κατσαρόλα και μία κουτάλα στο χέρι και ότι δεν αρέσει σε όλες μας το μαγείρεμα. Με κοίταξε σαν χάννος. Ο ίδιος είχε σύντροφο και το θεωρούσε αυτονόητο ότι πηγαίνοντας στο σπίτι του θα τον περιμένει με το ζεστό φαγητό. Δεν φαντάστηκε καν ότι μπορεί να μην τρελαίνεται κι η σύζυγός του να μαγειρεύει αλλά το έχει υιοθετήσει ως αναγκαστικό καθήκον.
Η ατάκα της Βλαχοπούλου, για τον κύριο Θεόδωρο, χήρο, που ήρθε να τη δωροδοκήσει με τη φέτα, που ήθελε μία γυναίκα, να του πλένει, να του μαγειρεύει και να του κρατάει τρία παιδιά είναι χαρακτηριστική, ότι έψαχνε για «δούλα» κι όχι για σύντροφο.
Το συγκεκριμένο σποτ για το συνέδριο γονιμότητας στα Ιωάννινα γύρισε τις γυναίκες πολλές δεκαετίες πίσω. Και η Καίτη Γαρμπή ορθώς έβαλε τα πράγματα στη θέση τους. Κι ακόμη καλύτερα που αποσύρθηκε και η αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, και οι χορηγοί την έκαναν. Συγκέντρωσε όλα τα στερεότυπα, τα έβαλε σε ένα τσουβάλι και θύμισε ότι στα 41 είναι δύσκολο να γίνεις μάνα.
Σ’ αυτό το σποτ, ο άντρας δεν έχει καμία ευθύνη, η πολιτεία δεν έχει καμία ευθύνη, το γεγονός ότι πας να πιάσεις δουλειά και μόλις έχεις δυο-τρία παιδιά σε αντιμετωπίζουν τουλάχιστον ως ούφο, γιατί σκέφτονται πως μπορεί να χρειαστεί να λείψεις. Κι αν έχεις παραπάνω από 3-4 θα σε κρίνουν άλλοι, πως είσαι «κουνέλα», όπως έγινε τις προάλλες με τον Σπανούλη. Παιδιά, δεν ταΐζετε εσείς τα παιδιά του. Δεν σας ζήτησε δανεικά.
Το γεγονός ότι η φροντίδα για τις μονογονεϊκές οικογένειες είναι ανύπαρκτη, ότι η άδεια εργασίας είναι πολύ μικρή σε σχέση με τις ανάγκες ενός μωρού –όταν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι μία διετία–, ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα όταν η μαμά σχολάσει πιο αργά.
Χιλιάδες ζευγάρια δεν ξέρουν πώς να κάνουν ένα παιδί, γιατί δεν έχουν κάποιον να τους το κρατήσει, γιατί οι μισθοί έχουν καταρρεύσει. Και φτάνουν σε μία ηλικία κι αναρωτιούνται πού έγινε το λάθος. Η Ευρώπη δεν έχει καμία ευθύνη για τον δημογραφικό της κατήφορο;
Το σποτ –κι ακόμη χειρότερα που έγινε από γυναίκα– είναι ο ορισμός της ντροπής. Ήρθε να προσθέσει απίστευτες ενοχές στο ότι φταίει μία γυναίκα για τον αριθμό 41. Τη νέκρωσαν στα 41. Θα λέει 41 και θα τρέμουν τα χείλη της. Έλεος.
Θυμάμαι κάποτε ένα κορίτσι στο σχολείο μου, που έμεινε έγκυος στη Γ΄ Λυκείου. Η μάνα της προς τιμήν της προσφέρθηκε να τη βοηθήσει να το κρατήσει. Αλλά η μάνα της ήρθε και το συζήτησε με τους καθηγητές και στάθηκε 100 χρόνια μπροστά, γιατί η κοπέλα ήθελε να το κρατήσει. Άλλη μία όμορφη κοπέλα, που έμεινε έγκυος στη Γ΄ Γυμνασίου αναγκάστηκε να παρατήσει τα πάντα για να κρατήσει το μωρό της. Και στις δυο περιπτώσεις η πολιτεία απούσα και μόνοι οι γονείς των κοριτσιών.
Είναι ωραίο ένα μωρό να κάνει ένα άλλο μωρό; Όχι, γιατί χάνει την παιδικότητά του, μπαίνει πολύ γρήγορα στην ενήλικη ζωή. Αλλά όταν υπάρχει βοήθεια από το σπίτι, εφόσον θέλει να γίνει μάνα, όλα γίνονται. Η Ελλάδα ακόμη και το θέμα της γονιμότητας το έχει αφήσει εν μέρει στα χέρια της Εκκλησίας, με ανθρώπους να ξιφουλκούν ωσάν να μην υπάρχει δικαίωμα αυτοδιάθεσης.
Φυσικά και τα δυο φύλα πρέπει να προσέχουν, γιατί κάθε εγκυμοσύνη που δεν έρχεται στην ώρα της μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα και στις μικρές μαμάδες και στα νεαρά αγόρια. Το θέμα της ευθύνης, όμως, δεν ανήκει μόνο στο κορίτσι. Ανήκει και στο αγόρι. Στο αγόρι, που πρέπει να μεγαλώνει με την αίσθηση ότι κάθε εγκυμοσύνη –καλή ή πρόωρη– είναι και δική του ευθύνη.
Αν υπήρχε υποστηρικτικό περιβάλλον στην πράξη, στην ουσία κι όχι στα λόγια από την πολιτεία, με ένα διχίλιαρο, που δεν φτάνει ούτε για τα πρώτα έξοδα του μωρού ή της γέννας –ακόμη και φυσιολογικής–, τότε σίγουρα θα γεννιόντουσαν περισσότερα παιδιά. Και δεν θα περίμεναν οι γυναίκες να ανεξαρτητοποιηθούν, να τελειώσουν σπουδές, να πιάσουν δουλειά, για να κάνουν ένα παιδί. Θα υπήρχε άδεια κυήσεως στα Πανεπιστήμια. Θα υπήρχε υποστηρικτικό περιβάλλον για μία φοιτήτρια που μένει έγκυος.
Έχω δει ζευγάρια. που δεν απέκτησαν παιδιά και ζει ο ένας για τον άλλον. Γυναίκες, που είναι ευτυχισμένες χωρίς παιδί. Γυναίκες, που δεν ήθελαν ποτέ να κάνουν παιδί. Όπως κι άντρες, που δεν ήθελαν παιδιά. Είναι δικαίωμά τους. Και δεν είναι ανάγκη να γίνουμε όλες ή μάνες ή πατεράδες, αν δεν το θέλουμε ή αν δεν μπορούμε. Δεν είναι ανάγκη να κρατήσουμε στα χέρια μας ένα μωρό, για να ολοκληρωθούμε, επειδή έτσι θέλουν οι γύρω μας. Ας κάνουν κουμάντο στις δικές τους ζωές.
Μεγαλώσαμε εμείς οι γυναίκες με τον άνδρα που θα μας κάνει πριγκίπισσες. Κι εμείς περιμέναμε τον κατάλληλο κι αυτός το μοντέλο, που θα μοιάζει στη Βάνα Μπάρμπα και τη Σακίρα.
Σας έχω νέα, κορίτσια. Το βασιλόπουλο δεν υπάρχει εκεί έξω. Το γεννάτε εσείς, αν θέλετε. Και θα είναι αληθινό, όταν μεγαλώνοντας σέβεται την/τον σύντροφό του και τα θέλω της/του. Και δεν είναι ανάγκη να γίνετε μάνες για να είστε ευτυχισμένες. Δεν είναι ανάγκη να γίνετε σύντροφοι ή σύζυγοι για να είστε ευτυχισμένες. Γιατί την ευτυχία δεν σ’ τη χαρίζει κανείς. Την κερδίζεις κάθε μέρα με τις πράξεις ή τις παραλείψεις σου.
Τα παιδιά πρέπει να έρχονται σε ανθρώπους που δεν χρειάζονται κάποιον τρίτο για να είναι ευτυχισμένα. Γιατί τότε οι γονείς ψάχνουν τρόπο να ξεφύγουν από τη δική τους δυστυχία. Κι εν τέλει, κάνουν δυστυχισμένα και τα παιδιά τους…