ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΔΕΨΑΝ ΤΟ 2020

Πολεμικές συγκρούσεις, κοινωνικές αναταραχές, τρομοκρατικές ενέργειες, φονικές θεομηνίες, εντάσεις, θάνατοι, οικονομικές, πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις, οτιδήποτε αφορά στην ανθρώπινη δραστηριότητα συνέβη μέσα στη χρονιά που φεύγει. Όλα, όμως, βρέθηκαν στη σκιά της πανδημίας της Covid-19, η οποία πλέον στιγματίζει κάτι περισσότερο από 365 ημέρες και ήδη αποτελεί σημείο αναφοράς για το μέλλον. Εξαιτίας της έχουν χάσει τη ζωή τους πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι, κράτη και θεσμοί δοκιμάζονται, πολιτιστικά και αθλητικά γεγονότα αναβλήθηκαν ή ματαιώθηκαν, οι μεταφορές και το εμπόριο έχουν παραλύσει, η παγκόσμια οικονομία κλυδωνίζεται. Μόνη ελπίδα, στη δύση αυτής της χρονιάς, η έναρξη του μαζικού εμβολιασμού της ανθρωπότητας.
Και στη χώρα μας τα πάντα κύλισαν στο περιθώριο της επέλασης του κορωνοϊού ή επηρεάστηκαν σε απόλυτο βαθμό από αυτόν, με αποτέλεσμα οι καλές στιγμές του 2020 να είναι λίγες και, δυστυχώς, πολλές οι κακές…

Η ανθρωπότητα γνωρίζει τον εφιάλτη του κορωνοϊού

Ο κορωνοϊός ενέσκηψε στην ανθρωπότητα με το «καλημέρα» του 2020. Ένα μυστήριο εξυφάνθηκε πολύ γρήγορα σχετικά με την προέλευση του ιού και σχεδόν ταυτόχρονα αναπτύχθηκαν θεωρίες συνωμοσίας. Η πραγματικότητα θέλει τις κινεζικές αρχές να ανακοινώνουν στις 9 Ιανουαρίου ότι μια μετάλλαξη του κορωνοϊού αναπτύσσεται ραγδαία στην επαρχία Χουμπέι και συγκεκριμένα στην περιοχή της Γουχάν, που προκαλεί πνευμονία σε αυτόν που νοσεί, με υψηλό πυρετό και αναπνευστικά προβλήματα. Έως τις 12 Ιανουαρίου αναφέρθηκαν 43 επιβεβαιωμένα κρούσματα πνευμονίας από το νέο στέλεχος κορωνοϊού και ένας θάνατος σε άτομο με υποκείμενο νόσημα. Η Δύση αρχίζει να ανησυχεί, την ώρα που ο κορωνοϊός θα περάσει τα κινεζικά σύνορα: Η Ταϊλάνδη στις 13 Ιανουαρίου ανακοινώνει ότι γυναίκα που ταξίδεψε από τη Γουχάν νοσεί από τον νέο κορωνοϊό, για να ακολουθήσουν η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, το Μακάο και η Ταϊβάν. Λοιμωξιολόγοι, επιδημιολόγοι, παθολόγοι, γενετιστές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και αρχίζουν να μιλούν για μια πανδημία εν τη γενέσει της.

Η Ουάσιγκτον επιτίθεται στο Πεκίνο, καθώς οι Αμερικανοί χρεώνουν στην κινεζική κυβέρνηση καθυστερημένη αντίδραση στα πρώτα στάδια εξάπλωσης του ιού και ψευδείς πληροφορίες για τις μολύνσεις και τους θανάτους. Λίγα 24ωρα αργότερα, στις 21 Ιανουαρίου, ανακοινώνεται το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην κομητεία Σνόχομις, της Ουάσινγκτον.

Τα πρώτα δείγματα πανικού γίνονται ορατά και η αβεβαιότητα της Ευρώπης και της Αμερικής επιτείνεται στη θέα των απόκοσμων, μεταποκαλυπτικών εικόνων από τη μακρινή Γουχάν. Στις 27 Ιανουαρίου, ο ιός είναι επίσημα στην Ευρώπη με τα πρώτα κρούσματα να καταγράφονται σε Γερμανία και Γαλλία με διαφορά λίγων ωρών.

Η Ευρώπη στη δίνη του κυκλώνα

Τις πρώτες ημέρες του Φεβρουαρίου, η νόσος «θερίζει» την Κίνα, με τις αρχές να δημοσιοποιούν στις 11 του μήνα ότι οι νεκροί έφτασαν τους 1.000. Η είδηση για τον πρώτο θάνατο στην Ευρώπη έρχεται από τη Γαλλία, τρεις ημέρες αργότερα, με νεκρό έναν 80χρονο Κινέζο τουρίστα, που είχε συμπτώματα της νόσου από τις 16 Ιανουαρίου.

Ο θάνατος ενός 78χρονου άντρα στην Πάντουα του Βενέτο και μιας 70χρονης γυναίκας στο Κοντόνιο της Λομβαρδίας είναι οι πρώτοι που καταγράφονται στην Ιταλία από τον κορωνοϊό. Σε λιγότερο από ένα μήνα, η Ιταλία θα βρεθεί στο επίκεντρο της πανδημίας με χιλιάδες θανάτους, ενώ οι εικόνες από τα νοσοκομεία του Μπέργκαμο και τα νεκροταφεία της Λομβαρδίας θα αντικαταστήσουν σε σκληρότητα αυτές της Γουχάν, σοκάροντας τον πλανήτη.

Η Ελλάδα αντιμέτωπη με την πανδημία

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο ιός-φονιάς δεν θα εξαιρούσε τη χώρα μας, με το υπουργείο Υγείας να ανακοινώνει το 24ωρο 26ης-27ης Φεβρουαρίου τα τρία πρώτα κρούσματα με διαφορά λίγων ωρών σε Θεσσαλονίκη, Ηλεία και Αχαΐα. Πρόκειται για ανθρώπους που είχαν ταξιδέψει σε χώρες-εστίες της μόλυνσης, την Ιταλία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Στις 12 Μαρτίου, το ένατο επιβεβαιωμένο κρούσμα, ένας 66χρονος άντρας που είχε επισκεφθεί το Ισραήλ, είναι ο πρώτος θάνατος στην Ελλάδα. Την επόμενη ημέρα, ο ΠΟΥ θα ανακοινώσει ότι η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει μια νόσο με τα στοιχεία της πανδημίας, που προέρχεται από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, και πλέον ονομάζεται CoVid-19. Οι υπόλοιπες ημέρες του Μαρτίου και ο Απρίλιος θα κυλήσουν μέσα στην αγωνία και τη μάχη με την πανδημία, με τα νούμερα των κρουσμάτων, των βαριά νοσούντων και των θανάτων να αυξάνονται δραματικά καθημερινά. Μέχρι τα τέλη Απριλίου, όταν και αρχίζει η σταδιακή άρση της καραντίνας που θα ολοκληρωθεί την εβδομάδα 25ης Μαίου - 1ης Ιουνίου, τα κρούσματα θα αγγίξουν τα 3.000 και θα «μετράμε» 140 απώλειες στη χώρα μας, έχοντας τιθασεύσει σε μεγάλο βαθμό τη διασπορά της νόσου. Στον υπόλοιπο κόσμο το τίμημα του πρώτου κύματος της πανδημίας θα είναι βαρύτερο: Στις ΗΠΑ από τα τέλη Απριλίου μέχρι και τα μέσα Μαΐου που ήταν η κορύφωση του κύματος, τα ημερήσια κρούσματα θα αγγίξουν τις 200.000, ενώ ημερησίως οι θάνατοι ξεπερνούν τις 2.000! Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Αυστρία θα χτυπηθούν επίσης σκληρά από την Covid-19 στην Ευρώπη. Με διαφορά ημερών το πρώτο κύμα θα πλήξει και τη Λατινική Αμερική, προκαλώντας εκατόμβες νεκρών στη Βραζιλία, την Αργεντινή και την Κολομβία, ενώ το Μεξικό θα σκαρφαλώσει πολύ γρήγορα στις πρώτες θέσεις των πληγεισών χωρών.

Το δεύτερο κύμα

Το καλοκαίρι θα κυλήσει με την πανδημία υπό έλεγχο, όμως οι ειδικοί προειδοποιούσαν ότι μέσα στο φθινόπωρο θα αντιμετωπίσουμε ένα δεύτερο, φονικότερο κύμα. Όπερ και εγένετο, με τη χώρα μας να βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα, καταγράφοντας από την αρχή του Οκτωβρίου πολλαπλάσια κρούσματα και θανάτους σε σχέση με το πρώτο κύμα της πανδημίας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοινώνει εκ νέου μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του Covid-19, που περιλαμβάνουν την υποχρεωτική χρήση μάσκας τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους και την επιβολή απαγόρευσης της κυκλοφορίας μεταξύ 12:30 π.μ. και 5:00 π.μ. τοπική ώρα σε όλες τις περιοχές που θεωρούνται ζώνες υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ωστόσο κι αυτά τα μέτρα αποδεικνύονται ανεπαρκή με τα ημερήσια κρούσματα να ξεπερνούν τα 2.000 μέσα στον Νοέμβρη και τους θανάτους να σκαρφαλώνουν σε τριψήφιο νούμερο. Η αντιμετώπιση της πανδημίας προκαλεί και πολιτική αντιπαράθεση σχετικά με την προετοιμασία του ΕΣΥ για να αντιμετωπίσει το δεύτερο κύμα της πανδημίας, ενώ ερωτήματα ετέθησαν και για τις προϋποθέσεις που «άνοιξε» ο τουρισμός, πώς λειτούργησαν τα σχολεία, γιατί δεν ελήφθησαν μέτρα ώστε να περιοριστεί ο συνωστισμός στα ΜΜΜ. Στις 11 Νοεμβρίου θα ανακοινωθεί η επιβολή πανεθνικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας από τις 9 το βράδυ έως τις 5 το πρωί, αρχομένης από 13 Νοεμβρίου, ενώ λίγες ημέρες αργότερα θα ανακοινωθεί το κλείσιμο των νηπιαγωγείων, δημοτικών σχολείων και παιδικών σταθμών.

Μοναδική αχτίδα ελπίδας, τα νέα για την ολοκλήρωση δοκιμών των εμβολίων των εταιρειών Pfizer/BioNtech, Moderna και AstraZeneca μέσα στον Οκτώβρη και τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας τους στους εθελοντές. Στις 27 Δεκεμβρίου, ως γνωστόν, άρχισαν οι εμβολιασμοί σε όλη την Ευρώπη και στη χώρα μας, ενώ είχαν προηγηθεί Βρετανία και ΗΠΑ.

Ένας χρόνος έντασης με την Τουρκία

Το 2020 θα μείνει στη μνήμη όλων και ως μια χρονιά που η ένταση με την Τουρκία χτύπησε «κόκκινο», ως μια χρονιά που κατ’ επανάληψη φτάσαμε στην κυριολεξία ένα βήμα πριν από τη γενικευμένη σύρραξη με τους «γείτονες». Από την αρχή του έτους, και με κατάλληλο υπόστρωμα τα όσα συνέβησαν σε διπλωματικό και επικοινωνιακό επίπεδο το 2019, η Άγκυρα έδειξε τις προθέσεις της να ασκήσει αφόρητη πίεση σε όλα τα επίπεδα προς την Ελλάδα προκειμένου να καμφθούν οι αντιστάσεις μας. Στις 28 Φεβρουαρίου, ο Ερντογάν θα δοκιμάσει τις ελληνικές αντοχές σε μια επίδειξη υβριδικής απειλής: Αποστολή χιλιάδων «ανθρωποβομβίδων»-μεταναστών και προσφύγων στα σύνορα του Έβρου με την κάλυψη της τουρκικής στρατοχωροφυλακής και του τουρκικού στρατού. Επί τρεις ημέρες, το φυλάκιο των Καστανιών αλλά και τα «κρυφά» περάσματα του ποταμού γίνονται θέατρο συγκρούσεων, από τη μια αλλόφρονες μετανάστες που θέλουν να περάσουν στην Ελλάδα, υποκινούμενοι και υποστηριζόμενοι από τις τουρκικές υπηρεσίες και από την άλλη δυνάμεις της ΕΛΑΣ, του Στρατού αλλά και της Frontex να αμύνονται σθεναρά, μη επιτρέποντας την παραβίαση των συνόρων.

Η ελληνική κυβέρνηση, έχοντας νωπές τις μνήμες από το καλοκαιρινό «κάζο» στα νησιά, την προβληματική αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών και την ακόμα πιο προβληματική διαχείριση του ζητήματος, αποδείχθηκε καλύτερα προετοιμασμένη. Οι αστυνομικοί, συνεπικουρούμενοι από τμήματα των Ε.Δ., αντέδρασαν ψύχραιμα μεν, αποφασιστικά δε στις επιθέσεις με πέτρες, μολότοφ, φωτοβολίδες των χιλιάδων μεταναστών-υποχείρια του Ερντογάν, κερδίζοντας μια μάχη όχι μόνο ουσίας αλλά και εντυπώσεων.

Ο Ερντογάν έβαλε τους πάντες απέναντι

Η συνέχεια δεν θα αργήσει να δοθεί από πλευράς Τουρκίας. Μετά από μια μακρά σειρά προκλητικών δηλώσεων του Ερντογάν, των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας Ντ. Τσαβούσογλου και Χ. Ακάρ, του γκρίζου λυκόσκυλου του σουλτάνου και της υπόλοιπης αυλής του, η Άγκυρα εκτοξεύει την ένταση προαναγγέλλοντας σεισμικές έρευνες στο Αιγαίο σε απόσταση μικρότερη των 12 ναυτικών μιλίων από τις ακτές των ελληνικών νησιών. Το ΓΕΕΘΑ απαντά στις προκλήσεις με μια σειρά ασκήσεων, ενώ η ελληνική διπλωματία προχωρά σε έναν μαραθώνιο συναντήσεων και διαβουλεύσεων με Ευρώπη και ΝΑΤΟ για τις τουρκικές προκλήσεις. Ο Τούρκος Πρόεδρος «παίζει τα ρέστα του» για τον ρόλο της χώρας του στην Ανατολική Μεσόγειο, έχοντας ανοίξει μέτωπο και με άλλες χώρες λόγω της εμπλοκής του στη Λιβύη. Στα τέλη Ιουνίου, η απροκάλυπτη συμμετοχή του στον εμφύλιο της αφρικανικής χώρας θα προκαλέσει την αντίδραση τόσο της Αιγύπτου όσο και της Γαλλίας. Μακρόν και Ερντογάν θα διασταυρώσουν συνεχόμενα τα ξίφη τους, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε., Ζοσέπ Μπορέλ, θα βρεθεί στις ακριτικές περιοχές της Ελλάδας και θα επιβεβαιώσει την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο και ο σουλτάνος θα «αφρίσει»…

Η επόμενη κίνησή του, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, είναι να βγάλει στο Αιγαίο τον τουρκικό στόλο από τον ναύσταθμο του Ακσάζ, με προορισμό τη θαλάσσια περιοχή Ρόδου-Καστελόριζου.

Θα σημάνει συναγερμός στις ελληνικές Ε.Δ., ο ελληνικός στόλος θα είναι παρών, ενώ τα πολεμικά αεροσκάφη με πλήρη οπλισμό αναμένουν την επόμενη διαταγή.

Ο Αύγουστος του τρόμου

Με την κατάσταση να έχει φτάσει σε οριακό σημείο, ο Ερντογάν αποφασίζει να ανοίξει την πόρτα του τρελοκομείου… Στις 10 Αυγούστου, το σεισμογραφικίο Oruc Reis προσεγγίζει την ελληνική υφαλοκρηπίδα, συνοδευόμενο από τουρκικά πολεμικά πλοία. Δύο φρεγάτες και άγνωστος αριθμός υποβρυχίων το «ακουμπούν», και το ειδοποιούν να αποχωρήσει από την περιοχή. Η διεθνής κοινότητα, η Ε.Ε., το ΝΑΤΟ, Ουάσιγκτον, Μόσχα, Παρίσι, Βερολίνο, όλοι παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα την αναμέτρηση Αθήνας-Άγκυρας, προσπαθώντας να αντιληφθούν αν έχει ήδη συμβεί το προαναγγελθέν «θερμό επεισόδιο». Αυτό που παραλίγο να συμβεί μερικές ώρες αργότερα και που θα πυροδοτούσε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ανάμεσα στις φρεγάτες Λήμνο και Κεμάλ Ρέις. Γύρω από το Ορούτς Ρέις εξελίχθηκε για πολλές ώρες ένα «κυνηγητό» ανάμεσα στους δυο στόλους. Στις 12 Αυγούστου, περίπου 100 μίλια νοτίως του Καστελόριζου, η Φ/Γ Λήμνος παρακολουθεί από κοντινή απόσταση το ωκεανογραφικό με σταθερή πορεία. Ο κυβερνήτης της τουρκικής φρεγάτας Κεμάλ Ρέις αποφασίζει να εμποδίσει το ελληνικό πλοίο να «κάνει τη δουλειά» του. Οι προσπάθειές του και η εικονική ναυμαχία που θα ακολουθήσει, έχουν ως αποτέλεσμα το τουρκικό σκάφος να βρεθεί στο έλεος της Λήμνου, δηλαδή η ελληνική πλώρη στα «πλευρά» του τουρκικού. Χρειάστηκε η ψυχραιμία του Έλληνα κυβερνήτη για να αποφευχθεί το μοιραίο, ο διεμβολισμός του Κεμάλ Ρέις και το ναυάγιό του, ώστε να τη γλυτώσει μόνο με ένα ρήγμα 3,5 μέτρων και όχι με ολική καταστροφή…

Όλος ο Αύγουστος θα «ακροβατήσει» ανάμεσα στη νηφαλιότητα και την τρέλα. Εικονικές αερομαχίες και «κλειδώματα» στόχων πάνω από το Αιγαίο, υποβρύχιο «ψάρεμα» με… αόρατα ελληνικά ψάρια, στρατηγικές κινήσεις για την προάσπιση νησιών και βραχονησίδων, μεταφορά στρατευμάτων ένθεν κακείθεν και ο κίνδυνος «ατυχήματος» πάντα παρών… Ο ελλιμενισμός του Ορούτς Ρέις επανέφερε μερικώς την ηρεμία στο Αιγαίο, όμως όλοι, κυρίως στο επιτελείου του Πενταγώνου, γνωρίζουν ότι οι «απέναντι» θα επανέλθουν, όσο επιδιώκουν να σύρουν τη χώρα σε έναν άνευ όρων διάλογο.

Ο ασεβής «σουλτάνος» κάνει τζαμί την Αγιά Σοφιά

Έχοντας να ικανοποιήσει ένα «απαιτητικό» ακροατήριο στο εσωτερικό της χώρας του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατάφευγε και καταφεύγει σε ακραία επιθετική ρητορική έναντι όλων όσοι θεωρούνται εχθροί για τη χώρα του. Παράλληλα, ως επικεφαλής του ισλαμικού κόμματος έχει επενδύσει πολλά στη διατήρηση της εσωτερικής ενότητας μέσω της θρησκευτικής ταυτότητας, κάτι που επίσης ακούγεται ωραία στους οπαδούς του.

Για να διατηρηθεί συμπαγές αυτό το ακροατήριο, σποραδικά χρειάζονται και κάποιες κινήσεις που να δείχνουν ότι τα λόγια του Ερντογάν δεν είναι «κούφια», έστω κάποια από αυτά. Μια από αυτές, ίσως η πιο ριψοκίνδυνη αλλά σίγουρα η πλέον ασεβής σε ό,τι αφορά στην αναγνώριση των μνημείων του παγκόσμιου πολιτισμού, στη διαφορετικότητα και τα δικαιώματα θρησκειών, ακόμα και στην ίδια την τουρκική κοσμική δημοκρατία, ήταν η έκδοση προεδρικού διατάγματος με το οποίο μετατρέπεται ξανά σε τζαμί ο ναός της Αγίας Σοφίας.

Το ΠΔ εκδίδεται στις 10 Ιουλίου έπειτα από τη δικαστική ακύρωση της απόφασης του 1934 με την οποία ο ναός είχε μετατραπεί σε μουσείο. «Η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Η απόφαση αυτή -και μάλιστα 85 χρόνια από την ανακήρυξή της ως μουσείου- προσβάλλει τον οικουμενικό χαρακτήρα της. Πρόκειται για επιλογή που προσβάλλει επίσης όλους όσοι αναγνωρίζουν το μνημείο ως κτήμα του παγκόσμιου πολιτισμού. Και, βεβαίως, επηρεάζει όχι μόνο τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα αλλά και τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Unesco και την παγκόσμια κοινότητα συνολικά», ήταν η πρώτη αντίδραση του Κυριάκου Μητσοτάκη, που σύντομα θα αντιληφθεί ότι ο Ερντογάν θέλει ολοκληρωτική ρήξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Στις 24 του μήνα θα πραγματοποιηθεί η πρώτη προσευχή της Παρασκευής παρουσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μετατροπή του ιστορικού μνημείου σε τζαμί, οι καμπάνες σε ναούς στην Ελλάδα και στην Κύπρο χτυπούν πένθιμα και οι σημαίες κυματίζουν μεσίστιες.

Η ελληνική Δημοκρατία εκλέγει την πρώτη της Πρόεδρο

Στις λίγες ειδήσεις με θετικό πρόσημο, που μας αφήνει παρακαταθήκη το 2020, είναι ότι η ελληνική Δημοκρατία απέκτησε την πρώτη γυναίκα εκλεγμένη Πρόεδρο, στο πρόσωπο της δικαστικού Αικατερίνης Σακελλαροπούλου. Στις 22 Ιανουαρίου, η ελληνική Βουλή υπερψήφισε με 261 ψήφους τη μοναδική υποψήφια κα Σακελλαροπούλου, η οποία ορκίστηκε στις 13 Μαρτίου. 

Με πλούσιο δικαστικό και νομικό, καθηγητικό αλλά και συνδικαλιστικό έργο, η κα Σακελλαροπούλου ήταν εισηγήτρια στην απόφαση για τη διατήρηση των Προσφυγικών της λεωφόρου Αλεξάνδρας και των διατηρητέων της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου και εισηγήτρια στην απόφαση εναντίον της εκτροπής του Αχελώου. Υπήρξε μέλος της μειοψηφίας που διαφώνησε με την κατάργηση του νόμου Ραγκούση (ν. 3838/2010) για την ιθαγένεια, είχε ταχθεί υπέρ της αλλαγής των ταυτοτήτων και της μη αναγραφής του θρησκεύματος, ενώ το 2018 υπό την προεδρία της το ΣτΕ αποφάσισε ότι είναι νόμιμη και αναγκαία η ένταξη των προσφυγοπαίδων στα σχολεία.

Η κα Σακελλαροπούλου ως μέλος του ΣτΕ στο Ειδικό Δικαστήριο χειρίστηκε την υπόθεση του πρώην υπουργού Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου για τη συμμετοχή του στη λίστα Λαγκάρντ, ψηφίζοντας υπέρ της απαλλαγής και για τη νόθευση εγγράφου.

Στον περίπου έναν χρόνο θητείας της, η κα Σακελλαροπούλου συνέχισε τις κοινωφελείς και υπέρ του περιβάλλοντος δράσεις της, τις οποίες είχε αναπτύξει και πριν από την εκλογή της στο ύπατο αξίωμα της χώρας. Στη δύσκολη περίοδο των ελληνοτουρκικών, η ΠτΔ βρέθηκε στην πρώτη γραμμή, επισκεπτόμενη τα ακριτικά νησιά και προχωρώντας σε δηλώσεις ενίσχυσης του εθνικού φρονήματος των απανταχού Ελλήνων από το Αγαθονήσι στο Καστελόριζο και από τη Ρόδο στην Κίναρο.

Στην πρώτη γραμμή και στο πλευρό των συμπολιτών της βρέθηκε και για τη μάχη ενάντια στην πανδημία, κυρίως με τα μηνύματα, τις δηλώσεις και τις αναρτήσεις της στα κοινωνικά δίκτυα, που συγκινούν. «Οι άνθρωποι που πεθαίνουν καθημερινά μόνοι στις εντατικές, χωρίς κάποιο αγαπημένο πρόσωπο να τους κρατάει το χέρι, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να αποχαιρετίσουν τους οικείους τους, δεν είναι “ξένοι νεκροί”, απλοί αριθμοί σε μιαν αδιάφορη στατιστική. Έχουν όνομα και πρόσωπο. Είναι πατέρες, μητέρες, αδέλφια, φίλοι. Όταν τους θυμόμαστε, όταν τους μνημονεύουμε, τους ξαναφέρνουμε ανάμεσά μας. Όταν τους ονομάζουμε, δεν τους αφήνουμε να νεκρωθούν οριστικά», ήταν ένα από αυτά που πραγματικά άγγιξαν πολλούς Έλληνες. 

Η δολοφονία που «γκρέμισε» το «νόμος και τάξη» των ΗΠΑ

Τα ξημερώματα της 25ης Μαΐου, ο Αφροαμερικανός Τζορτζ Φλόιντ βρίσκεται δεμένος με χειροπέδες και ξαπλωμένος με το πρόσωπο κάτω σε δρόμο της Μινεάπολις, με ένα γόνατο να πιέζει τον λαιμό του του επί 8 λεπτά και 46 δεύτερα. «I can’t breath», ψιθύριζε μισοπεθαμένος, μάταια, καθώς το γόνατο του αστυνομικού Ντέρεκ Σόβιν δεν μετακινείτο ούτε εκατοστό. Αυτά έμελλε να είναι και τα τελευταία λόγια του, καθώς ο Φλόιντ θα πεθάνει στον δρόμο της Μινεάπολις, με το γόνατο του αστυνομικού στον λαιμό του, ακόμα και τρία λεπτά αφού είχε χάσει τις αισθήσεις του.

Η δολοφονία του Φλόιντ θα προκαλέσει κύμα οργής για την αστυνομική βία στις Ηνωμένες Πολιτείες, με διαδηλώσεις και εκτεταμένα επεισόδια που θα οδηγήσουν στον θάνατο έξι ακόμα Αφροαμερικανών διαδηλωτών. Επί σχεδόν ένα μήνα, οι ΗΠΑ θα φλέγονται από τις αντιδράσεις και τις κινητοποιήσεις, την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ θα ρίχνει «λάδι στη φωτιά» με δηλώσεις του τύπου «δεν υπάρχει ανησυχία, αν χρειαστεί ο στρατός θα επέμβει για την ασφάλεια», ή υποβαθμίζοντας το μέγεθος των διαδηλώσεων καθώς «περιμέναμε περισσότερους να βγουν στους δρόμους, είναι όμως λίγοι».

Η υπέρμετρη βία των Αμερικανών αστυνομικών αλλά και η προστασία τους όταν αυτοί ξεπερνούν το μέτρο από το σύστημα πολιτικής-Δικαιοσύνης-εσωτερικού ελέγχου ξανατέθηκε στο τραπέζι. Και μπορεί οι προϊστάμενοι του Σόβιν και των τριών ακόμα συναδέλφων του που παρίσταντο στη δολοφονία Φλόιντ να κάλυπταν τους υφισταμένους τους, σε εθνικό επίπεδο, όμως η ηγεσία της Αστυνομίας ήταν επικριτική και ζητούσε να πέσει βαρύς ο πέλεκυς της Δικαιοσύνης. Εκατοντάδες χιλιάδες αστυνομικοί καταδίκασαν τις πράξεις των τεσσάρων αστυνομικών. Ο Διευθυντής της Εθνικής Ένωσης των Αστυνομικών Οργανώσεων, Ουίλιαμ Τζόνσον, αποκάλεσε το περιστατικό ανήκουστο και δήλωσε: «Δεν γνωρίζω ολόκληρη την ιστορία, αλλά δεν μπορώ να δω καμία νόμιμη αιτιολογία, καμία δικαιολόγηση από τους αστυνομικούς για τις πράξεις τους». Οι εικόνες αστυνομικών να γονατίζουν μπροστά στους διαδηλωτές που επανέφεραν το σύνθημα «black lives matter» έκαναν τον γύρο του κόσμου και χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια από τις αρχές για να πείσουν ότι η Δικαιοσύνη θα είναι αυστηρή με τους δολοφόνους του Φλόιντ για να εκτονωθεί η κατάσταση.

«Παύλο μου, νικήσαμε!»

Η 7η Οκτωβρίου θα μείνει χαραγμένη σε πολλούς για διαφορετικούς λόγους. Για κάποιους ως αποκατάσταση της ιστορικής νίκης κατά του ναζισμού, που για διάφορους λόγους και με ευθύνες πολλών αναβίωσε έστω για λίγο στα μέρη μας. Για κάποιους άλλους, ως το κλείσιμο μιας κοπιώδους δικαστικής εκκρεμότητας που σηματοδοτεί και το τέλος μιας εγκληματικής οργάνωσης με πολιτικό μανδύα. Για τους περισσότερους, ωστόσο, θα μείνει για τη σπαρακτική κραυγή δικαίωσης της Μάγδας Φύσσα, για εκείνο το «Παύλο μου νικήσαμε, αγόρι μου δικαιωθήκαμε» έξω από το Εφετείο. 

Η μητέρα του δολοφονημένου ράπερ Παύλου Φύσσα σήκωνε επί επτά χρόνια το βάρος της δίκης της Χρυσής Αυγής. Έχοντας δίπλα της πολλούς, όμως με εντελώς δικό της τον πόνο της χαροκαμένης μάνας. Στον «Γολγοθά» της αναγκάστηκε να ακούσει τους δολοφόνους του γιου της στην αρχή να την αντιμετωπίζουν με ειρωνεία και να προσβάλλουν τη μνήμη του, μετά τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες του φονικού, στη συνέχεια τις προσπάθειές τους να μετακινήσουν ο ένας τις ευθύνες στον άλλον. Με αγώνα ψυχής έδωσε μια μάχη για να δικαιωθεί ο νεκρός γιος της και σε αυτήν την προσπάθεια έγινε το σύμβολο του αγώνα κατά του φασισμού, κατά του ναζιστικού μορφώματος που επί χρόνια αμαύρωνε την κοινωνία των Ελλήνων. 

Στις 7 Οκτωβρίου σε μία ιστορική απόφαση, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων αποφαίνεται ότι η ακροδεξιά Χρυσή Αυγή αποτελεί εγκληματική οργάνωση και μεταξύ άλλων ενέχεται σε δολοφονίες, όπως του ράπερ Παύλου Φύσσα το 2013 και σε πολλά άλλα εγκλήματα. Μαζί με τον Παύλο Φύσσα, δικαιώθηκαν όσοι βρέθηκαν για διάφορους λόγους στο στόχαστρο των ταγμάτων της Χ.Α., όσοι ξυλοκοπήθηκαν και βασανίστηκαν, όσοι τρομοκρατήθηκαν και φοβήθηκαν. Ο διεθνής Τύπος συνέκρινε τη δίκη με εκείνη της Νυρεμβέργης.

Στο άκουσμα της κραυγής της Μάγδας Φύσσα, τριάντα χιλιάδες συγκεντρωμένοι στη Λουκάρεως και στην Αλεξάνδρας ξέσπασαν σε ζητωκραυγές και χειροκροτήματα. Και εκατομμύρια δέχθηκαν με ικανοποίηση την ιστορική απόφαση για μια δικαίωση που άργησε αλλά ήρθε. 

Θρίαμβος Μπάιντεν: Η Αμερική γυρίζει σελίδα

Η αμφιλεγόμενη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ ολοκληρώνεται στη σκιά της αποτυχημένης διαχείρισης της πανδημίας και της δολοφονίας του Αφροαμερικανού Φλόιντ. Ο διεκδικών για δεύτερη θητεία την αμερικανική προεδρία για λογαριασμό των Ρεπουμπικανών έχει απέναντί του τον πρώην αντιπρόεδρο επί Μπαράκ Ομπαμα, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος κέρδισε το χρίσμα των Δημοκρατικών στις 5 Ιουνίου. Η προεκλογική περίοδος διεξάγεται μέσα σε κλίμα πόλωσης, το οποίο υποδαυλίζει συνεχώς ο Πρόεδρος Τραμπ με προσωπικές αναφορές στα προβλήματα υγείας και την ηλικία του αντιπάλου του. Στο πρώτo debate των δύο υποψηφίων κυριαρχούν οι εκατέρωθεν βολές και οι χαρακτηρισμοί, προκειμένου να κερδίσουν τις εντυπώσεις, απωθώντας ωστόσο την πλειονότητα των τηλεθεατών.

Οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών δείχνουν επικράτηση Μπάιντεν, κυρίως λόγω των θέσεων Τραμπ απέναντι στην πανδημία, κάτι που το επιτελείο των Δημοκρατικών φρόντισε να αναδεικνύει. Στις 5 Νοεμβρίου οι Αμερικανοί πολίτες συρρέουν στις κάλπες για να εκλέξουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της χώρας, ενώ περίπου 100 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ήδη ψηφίσει πρόωρα με το ταχυδρομείο. Ένα εκλογικό θρίλερ θα εκτυλιχθεί για αρκετά 24ωρα, μέχρι να διαφανεί η άνετη τελικά νίκη των Δημοκρατικών και η ανάδειξη του Τζο Μπάιντεν στον 49ο Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε 25 Πολιτείες, την Ομοσπονδιακή Περιφέρεια της Κολούμπια και τη 2η Περιφέρεια της Νεμπράσκα, λαμβάνοντας από αυτές 306 εκλεκτορικές ψήφους, αρκετές περισσότερες από το νικητήριο όριο των 270 εκλεκτόρων, ενώ ο ανθυποψήφιός του, Ντόναλντ Τραμπ, κέρδισε 25 Πολιτείες και τη 2η Περιφέρεια του Μέιν, λαμβάνοντας από αυτές 232 εκλεκτορικές ψήφους.

Θα χρειαστεί να περάσουν δύο εβδομάδες, μέχρι ο Τραμπ να παραδεχθεί την ήττα του, ο οποίος καλείται στις επόμενες ημέρες να εγκαταλείψει τον Λευκό Οίκο.

Φονικός σεισμός στο Αιγαίο

Το μεσημέρι της 30ής Οκτωβρίου μια ισχυρή σεισμική δόνηση έντασης 6,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ θα σημειωθεί στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Σάμου, σκορπίζοντας τον θάνατο και προκαλώντας καταστροφές σε Ελλάδα και Τουρκία.

Στη Σάμο δυο έφηβοι, ο 17χρονος Άρης και η 14χρονη Κλαίρη, έχασαν τη ζωή τους όταν καταπλακώθηκαν από ετοιμόρροπο σπίτι στο Βαθύ. Βαρύτερο φόρο αίματος πλήρωσαν στα τουρκικά παράλια, όπου 114 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ανάμεσα στα συντρίμμια πολυκατοικιών σε Σμύρνη, Τσεσμέ και Σεφαριχισάρ. Μεγάλες ζημιές υπέστησαν ακίνητα και υποδομές σε Σάμο, Χίο και Ικαρία.

Μητσοτάκης και Ερντογάν επικοινώνησαν την ημέρα του σεισμού, ανταλλάσσοντας συλλυπητήρια και υποσχόμενοι βοήθεια σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη.

Επιτέλους BREXIT

Στο… παρά πέντε ολοκληρώθηκε η συμφωνία ανάμεσα σε Ε.Ε. και Βρετανία για την αποχώρηση της δεύτερης από την ευρωπαϊκή οικογένεια. Βρυξέλλες και Λονδίνο κατέληξαν στους όρους του «διαζυγίου» παραμονές Χριστουγέννων που αφορούν στις εμπορικές σχέσεις, τις μεταφορές και μετακινήσεις, τις τραπεζικές υπηρεσίες και την εν γένει οικονομική δραστηριότητα υπηκόων και των δυο πλευρών.

Οι όροι ανταγωνισμού, οι κρατικές επιδοτήσεις και το ζήτημα της αλίευσης ανάμεσα σε Γαλλία και Βρετανία αποδείχθηκαν αγκάθια στις διαπραγματεύσεις, με τις δυο πλευρές να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις προκειμένου να επέλθει η συμφωνία.

«Για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας, η καλύτερη συμφωνία με τον γείτονα, φίλο και σύμμαχό μας είναι το καλύτερο αποτέλεσμα. Τα τελευταία χρόνια, η ΕΕ επέδειξε ενότητα και αποφασιστικότητα στις διαπραγματεύσεις της με το Ηνωμένο Βασίλειο. Θα συνεχίσουμε να διατηρούμε την ίδια ενότητα», είπε από την πλευρά της Ευρώπης ο ειδικός διαμεσολαβητής Μ. Μπαρνιέ, ενώ ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπ. Τζόνσον τόνισε: «Θα είμαστε πάντα ο νούμερο ένα σύμμαχος και η βασική αγορά δίπλα σας. Τώρα πλέον πήραμε πίσω τον έλεγχο της μοίρας μας».

Άγκυρα και Μόσχα «πλήγωσαν» την Αρμενία

Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν συγκρούστηκαν ενόπλως για ακόμα μια φορά, τη χρονιά που πέρασε. Η κυριαρχία στο Ναγκόρνο Καραμάχ, τα εδάφη μέσα στο Αζερμπαϊτζάν που κατοικούσαν Αρμένιοι και την ανεξαρτησία του θύλακα είχαν κερδίσει με τα όπλα στον πόλεμο του 1994, αποτέλεσε εκ νέου αφορμή για εχθροπραξίες στα τέλη του 2020. 

Μετά από σφοδρές συγκρούσεις, η πλάστιγγα έγειρε προς την πλευρά των Αζέρων, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τη βοήθεια της Άγκυρας αλλά και την απροθυμία της Μόσχας να συμπαρασταθεί στο Γερεβάν. Η συνθηκολόγηση στο τέλος του Οκτωβρίου βρήκε «πληγωμένη» την Αρμενία και ένα προσφυγικό κύμα από την περιοχή του Ναγκόρνο Καραμαπάχ να μετεγκαθίσταται στα φτωχά αρμενικά εδάφη.

Οι θάνατοι που σημάδεψαν τη χρονιά

Θρύλοι του αθλητισμού, του κινηματογράφου, των γραμμάτων και της πολιτικής έσβησαν μέσα στη χρονιά που μας αποχαιρετά, άλλοι έχοντας ολοκληρώσει μια γεμάτη ζωή, άλλοι εντελώς αδόκητα. Στην κατηγορία αυτών που έφυγαν ξαφνικά και άδικα ανήκει ο αστέρας του NBA Κόμπι Μπράιαντ, ο οποίος σκοτώθηκε σε συντριβή ελικοπτέρου στην Καλαμπάσας της Καλιφόρνια μαζί με την ανήλικη κόρη του και επτά ακόμα συνεπιβαίνοντες τον περασμένο Ιανουάριο. Ο Μπράιαντ, που είχε κατακτήσει τέσσερα πρωταθλήματα με τους LA Lakers και είχε αναδειχθεί τρεις φορές πολυτιμότερος παίκτης του NBA, ήταν 38 ετών.

Ξαφνικά, αν και είχε φλερτάρει αρκετές φορές με τον θάνατο, έφυγε από τη ζωή και ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, ο μεγαλύτερος κατά πολλούς ποδοσφαιριστής που πέρασε από τα γήπεδα. Ο Αργεντινός σούπερ σταρ, που πήρε από το χέρι την Αργεντινή το 1986 και την έκανε πρωταθλήτρια κόσμου και λατρεύτηκε στη Νάπολη κατακτώντας τα δυο πρώτα πρωταθλήματα της ιστορίας της και το κύπελλο Ουέφα, πέθανε στα 60 του χρόνια βυθίζοντας στη θλίψη τούς απανταχού λάτρεις του ποδοσφαίρου τον περασμένο Νοέμβριο.

Τεράστια ονόματα του Χόλιγουντ αποχαιρέτησαν τη σκηνή του μάταιου τούτου κόσμου μέσα στο 2020. Ο Σπάρτακος Κέρκ Ντάγκλας και ο παντοτινός Τζέιμς Μποντ σερ Σον Κόνερι έφυγαν πλήρεις ημερών, έχοντας αφήσει σπουδαία παρακαταθήκη τις ταινίες τους. Και η χολιγουντιανή μουσική έγινε φτωχότερη, καθώς τον περασμένο Ιούλιο πέθανε ο σπουδαίος Ένιο Μορικόνε, ο οποίος «έντυσε» μουσικά μερικές από τις κλασικότερες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Στο τέλος του 2020 μια ακόμα σημαντική απώλεια ήταν αυτή του Τζον Λε Καρέ, «πατέρα» της κατασκοπικής λογοτεχνίας. Ένας μεγάλος φιλέλληνας, ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας, Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, άφησε την τελευταία πνοή του τη χρονιά που μας αποχαιρετά.

Σημαντικές απώλειες είχαμε και στην Ελλάδα. Ο αγαπημένος Κώστας Βουτσάς, η μεγάλη Κική Δημουλά, η σύντροφος των παιδικών μας χρόνων Άλκη Ζέη, ο σπουδαίος ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος, αλλά και ο αγωνιστής της Αριστεράς και πολιτικός Μανώλης Γλέζος ανάμεσα σε αυτούς που αποχαιρέτησαν μέσα στο 2020. Δύο θρύλοι του ελληνικού ποδοσφαίρου, ο Σάββας Θεοδωρίδης και ο Νίκος Αλέφαντος, ενώ από τον κορωνοϊό νικήθηκε ο πρώην υπουργός και καθηγητής Ιατρικής Δημήτρης Κρεμαστινός.