Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Τόκιο έληξαν –με τη χώρα μας να παίρνει 4 μετάλλια, 2 χρυσά, 1 αργυρό και 1 χάλκινο– ενώ τη σκυτάλη πήρε το Παρίσι για το 2024. Και μετά η σκυτάλη θα πάει κάπου αλλού.
Ωστόσο, υπήρξαν και εξακολουθούν να υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν τη μόνιμη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα, τη χώρα που τους γέννησε το 776 π.Χ.
Ως γνωστόν, το 393 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, ως παγανιστική εορτή, μία χιλιετία από την επίσημη αρχή της διεξαγωγής τους.
Χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1894, όταν ο Γάλλος ιστορικός και παιδαγωγός Πιέρ ντε Φρεντύ, Βαρόνος ντε Κουμπερτέν ανέλυσε σε συνέδριο στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι την αξία των Ολυμπιακών Αγώνων και το μήνυμά τους για ειρήνη στον κόσμο. Η πρότασή του έγινε δεκτή και δύο χρόνια αργότερα, το 1896, διεξάγονται στην Αθήνα οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Δεν έκανε όμως δεκτή την αντιπρόταση να είναι η Ελλάδα η μόνιμη έδρα διεξαγωγής των Αγώνων κάθε τετραετία.
Πρόσφατα, ωστόσο, το θέμα της μόνιμης έδρας της Ελλάδας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αναδείχθηκε σε άρθρο του Ελληνοαμερικανού Τζέιμς Σταυρίδη, παλαίμαχου ναυάρχου του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ και Συμμαχικού Διοικητή στο ΝΑΤΟ, με το οποίο επιχειρηματολογεί υπέρ της μόνιμης διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, άρθρο που φιλοξενεί η «Wall Street Journal».
««Πάνω από όλα η επιλογή μίας μόνιμης έδρας θα περιόριζε τις ευκαιρίες εθνικισμού και προπαγάνδας που αποπροσανατολίζουν από τον πραγματικό στόχο των Αγώνων», αναφέρει στο άρθρο του ο κ. Σταυρίδης, καθώς είναι απογοητευμένος από τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τη διάσπαρτη διεξαγωγή τους σε διάφορες χώρες.
Διαχωρίζει τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε χειμερινούς και καλοκαιρινούς, προτείνοντας οι καλοκαιρινοί να διεξάγονται μόνιμα στην Ελλάδα και οι χειμερινοί στην Ελβετία, καθώς και οι δύο χώρες έκαναν πετυχημένους Αγώνες, με την προσθήκη ότι η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και η Ελβετία είναι ουδέτερη χώρα.
«Η προφανής επιλογή για τους θερινούς αγώνες θα ήταν η Ελλάδα», προσθέτει, διευκρινίζοντας: «Όπως οι Ελβετοί έτσι και οι Έλληνες έχουν φιλοξενήσει τους Αγώνες δύο φορές στη σύγχρονη ιστορία, το 1896 και το 2004. Η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και στενός φίλος των ΗΠΑ, αλλά οι Έλληνες έχουν επίσης σχετικά καλή σχέση με τη Ρωσία και την Κίνα. Η Τουρκία ίσως να έχει ενστάσεις, αλλά τα δύο κράτη συμμετέχουν στους αγώνες χωρίς πρόβλημα».
Παράλληλα, ο κ. Σταυρίδης προχωράει ακόμη και στην επίλυση των εξόδων για τη μόνιμη αυτή διεξαγωγή των Αγώνων, τονίζοντας πως τα έξοδα θα μοιραστούν «όλες οι χώρες που συμμετέχουν ανάλογα με το ΑΕΠ τους. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα προσφέρουν 15% της χρηματοδότησης έκαστη, ενώ στο ίδιο ποσοστό θα συμβάλλει και η Κίνα. Η συμβολή της Ινδίας θα είναι 7%, της Ιαπωνίας 4% και της Ρωσίας 3%. Για τις μικρότερες χώρες ο λογαριασμός θα είναι πολύ μικρός».
Διαχρονικά οι προτάσεις για μόνιμη έδρα της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα
Για πρώτη φορά το θέμα της μόνιμης έδρας διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα παρουσιάζεται στους «Times» του Λονδίνου με άρθρο που αναδημοσίευσε η εφημερίδα «Άστυ» την 11η Απριλίου του 1896: «…γενικώς εκφράζεται η ευχή όπως αι Αθήναι ορισθώσιν εις το μέλλον ως παγία έδρα των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι Παρίσιοι εξελέγησαν ήδη υπό του Αθλητικού Συνεδρίου ως θέατρον των αγώνων κατά το 1900, αλλ’ επειδή ουδεμία οριστική απόφασις ελήφθη ως προς τας εν τω μέλλοντι εορτάς, δυνατόν είναι να εισακουσθώσιν αι δικαίαι αιτήσεις των Αθηνών…».
Το 1976 και το 1980 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με επιστολές του στον Πρόεδρο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Λόρδο Κιλλάνιν, είχε ζητήσει τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. Αν και η πρόταση του υπαγορευόταν τότε περισσότερο από την ανάγκη προστασίας της Ολυμπιακής ιδέας παρά από τα οικονομικά κριτήρια, δεν παύει να ήταν μπροστά από την εποχή της.
«[…] Πιστεύω ότι καμιά άλλη χώρα δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει την μόνιμη διεξαγωγή των Αγώνων στην περιοχή της, εκτός από την χώρα που γέννησε την Ολυμπιακή Ιδέα και είχε την ικανότητα να διατηρήσει το βαρύ προνόμιο τελέσεώς τους επί χίλια ολόκληρα χρόνια. […] Η Ελλάς, Κύριε Πρόεδρε, προσφέρεται να διευκολύνει την λύση των προβλημάτων αυτών, διαθέτοντας τον κατάλληλο χώρο, και μάλιστα στην Αρχαία Ολυμπία, για την μόνιμη τέλεση των Αγώνων. Ο χώρος αυτός μπορεί να προσλάβει τον χαρακτήρα ουδετέρου εδάφους με μια διεθνή συμφωνία που θα κατοχυρώνει τα δικαιώματα στις εγκαταστάσεις, θα καθιερώνει το απαραβίαστο της περιοχής και θα αναγνωρίζει τον αποφασιστικό ρόλο της Ολυμπιακής Επιτροπής στην αθλητική αρμοδιότητά της».
«Ο χώρος της Ολυμπίας: Μια αρχαία λύση σε ένα σύγχρονο πρόβλημα», έγραφε στον τίτλο της η αμερικανική εφημερίδα «The Washington Post» το 1978, εκφράζοντας ανοιχτά την υποστήριξη του αρθρογράφου στο όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή περί μόνιμης τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων στην αρχαία κοιτίδα τους.
«Δώστε στους Έλληνες την ευκαιρία να τελειοποιήσουν την εφεύρεσή τους»
Είναι η φράση-κλειδί του Ουαλού ηθοποιού Theo Pertsinidis, ο οποίος δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος στα όσα διαδραματίζονται γύρω από την εναλλαγή χώρας διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων. «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, προορίζονται να συμβολίσουν και να συγκεντρώσουν ότι είναι καλό για την ανθρωπότητα. Η επαναφορά των Ολυμπιακών στην Ελλάδα θα εξουδετερώσει την εξουσία της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, θα επιτρέψει στην Ελλάδα να αποφασίσει τι είναι καλό ή κακό, και θα εξαλείψει την ανάγκη για χώρες υποδοχής να δαπανήσουν εκατομμύρια σε υποδομές καταδικασμένες να αποσυντεθούν. Η επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα θα χρειαζόταν μόνο μια υποδομή για να κατασκευαστεί μία φορά και στη συνέχεια να ενημερωθεί και να συντηρηθεί θα βοηθούσε την Ελληνική οικονομία προς την ανάκαμψη και θα έστελνε ένα σαφές μήνυμα ότι ένα από τα μεγαλύτερα αθλητικά θεάματα στον κόσμο είναι κάτι περισσότερο από ένα εργαλείο για δικτάτορες και συνδεδεμένους εργολάβους για την ενοποίηση του πλούτου και της εξουσίας. Θα ήταν κατάλληλο να επαναφέρουμε τους αγώνες στο αρχαίο και φυσικό τους σπίτι. Σας παροτρύνω να σκεφτείτε την ιδέα και ελπίζω να βρείτε, όπως εγώ, ότι ένα μόνιμο σπίτι για τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ελλάδα είναι ο πιο πρακτικός, λογικός και ελπιδοφόρος τρόπος για την ενίσχυση των Ολυμπιακών Αγώνων για τις επόμενες γενιές. Δώστε στους Έλληνες την ευκαιρία να τελειοποιήσουν την εφεύρεσή τους», τονίζει ασθμαίνοντας.
Από εκεί και πέρα, ακόμη και η γνωστή μας Κριστίν Λαγκάρντ υπερασπίστηκε το 2016 τη μόνιμη διεξαγωγή στην Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων, σημειώνοντας: «Η ελληνική οικονομία είναι κατεστραμμένη. Το χρέος είναι τεράστιο πρόβλημα. Θα μπορούσαμε να εγκαταστήσουμε μόνιμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο σπίτι τους, στην Αθήνα, ενδυναμώνοντας την οικονομία της και τον τουρισμό…»
Η πρώην υπουργός της Αυστραλιανής κυβέρνησης, Amanda Vanstone, ζήτησε να τερματιστεί η διεθνής εναλλαγή των Ολυμπιακών Αγώνων λέγοντας: «Πρέπει να εδρεύουν μόνιμα στην Ελλάδα μιας και θα μπορούσατε να απαλλαγείτε από το μυστικό της διαφθοράς –μερικοί θα έλεγαν ακόμη και τη δυσωδία– αν το δώσετε πίσω στο προγονικό τους σπίτι, την Ελλάδα».
Σε άρθρο τους οι «New York Times» αναφέρουν δηλώσεις του καθηγητή του Πανεπιστημίου Μέριλαντς, Τζον Ρένι Σορτ, ειδικού σε θέματα αστικής ανάπτυξης, ο οποίος έχει ταχθεί υπέρ της μόνιμης διεξαγωγής των Ολυμπιακών στην Ολυμπία: «Ο τρόπος που διοργανώνονται σήμερα οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι οικονομική τρέλα», αποφαίνεται, ενώ στην «Washington Post» διευκρινίζει: «Χρειαζόμαστε ένα νέο μοντέλο και νομίζω ότι η λύση είναι προφανής. Πρέπει να οικοδομήσουμε στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες ένα μόνιμο σπίτι, στην Ελλάδα!»
Το θέμα του κόστους των Ολυμπιακών Αγώνων είναι ένα ακόμη θέμα που απασχολεί τις χώρες διεξαγωγής τους. Η πανδημία του κορωνοϊού αναγκάζει τη διεθνή κοινότητα να δει τα πράγματα διαφορετικά. Στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δεν ασχολούνται μόνο με τις δοκιμές για το εμβόλιο που θα ανακουφίσει την ανθρωπότητα. Πρόσφατα, ακαδημαϊκοί του σημαντικού πανεπιστημίου έδωσαν στο φως της δημοσιότητας μία έκθεση με την οποία προτρέπει τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή μεταξύ άλλων να αποφασίσει τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, 19 από τις 30 διοργανώσεις από το 1960 μέχρι σήμερα είχαν τεράστια ελλείμματα και υπερβάσεις στους προϋπολογισμούς των επιτροπών που τις διοργάνωσαν. Ο μέσος όρος υπερβάσεων φτάνει το 213% για τους θερινούς, ενώ για τους χειμερινούς είναι στο 142%. Με αφορμή την έρευνα, ο επικεφαλής της, Μπεντ Φλίβμπεργκ, μίλησε στο Γαλλικό πρακτορείο επισημαίνοντας πως «υπάρχουν πόλεις όπως η Ρώμη, η Βοστώνη και το Αμβούργο που δεν επιθυμούν πλέον την διεκδίκηση των αγώνων κάτι το οποίο αποτελεί ντροπή για τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή».
Υπάρχουν και άλλοι που υπεραμύνονται τη μόνιμη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα, με πορίσματα, εκθέσεις και δημοσιεύματα. Ωστόσο, τα συμφέροντα αμύνονται και η πρόταση δεν έχει μέχρι στιγμής εισακουσθεί. Ίσως στο μέλλον…