ΣΟΥΗΔΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Τη Σουηδία μπορεί να τη «ζηλεύει» κάποιος για πάρα πολλούς λόγους. Και σίγουρα ένας από τους καλύτερους είναι το φορολογικό της σύστημα. Ακούγεται παράξενο, κι όμως το σύστημα είναι αξιοζήλευτο.

Οι Σουηδοί έχουν έναν κανόνα: συνεισφέρουν όλοι και κερδίζουν όλοι.

Η όλη φιλοσοφία τους γύρω από τους φόρους βασίζεται στην ιδέα ότι η ευημερία του τόπου προκύπτει από τη χρηματοδότηση που προσφέρει όλος ο πληθυσμός. Οι Σουηδοί αγαπούν να πληρώνουν φόρους!

Ακόμα και όταν οι φόροι είναι αναλογικά υψηλοί σε σχέση με το εισόδημα, οι πολίτες δεν διαμαρτύρονται, διότι γνωρίζουν ότι τα χρήματα αυτά πηγαίνουν στην εκπαίδευση, σε έργα υποδομής, πολιτιστικούς χώρους, στην υγειονομική περίθαλψη και τη γονεϊκή άδεια και υποστήριξη – δηλαδή, πολύ απλά, τα χρήματα που δίνουν επιστρέφουν στους ίδιους.

Η Σουηδία βασίστηκε στους φόρους για να γίνει ένα κράτος ευημερίας. Αυτή είναι η «συνταγή» της επιτυχίας και τώρα προσπαθεί χρησιμοποιήσει αυτή της τη δύναμη στις νέες προκλήσεις, όπως η παγκοσμιοποίηση και η κλιματική αλλαγή.

Αυτά φυσικά για τη Σουηδία. Για την Ελλάδα; Καμία απολύτως σχέση, αφού εδώ ακριβώς τα αντίθετα συμβαίνουν. Υψηλή φορολογία αλλά χωρίς ανταπόδοση, ποτέ. Αντ’ αυτού, γραφειοκρατία, ταλαιπωρία, αδικίες, και το χειρότερο; Όλα χωρίς αντίκρισμα. Και φυσικά, οι φόροι… φόροι. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η χώρα μας «φιγουράρει» στις υψηλότερες θέσεις στη λίστα με τις χώρες με τη μεγαλύτερη φορολογία.

Μόνο πέρυσι και φέτος τα πράγματα έχουν αλλάξει σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Και αυτό φυσικά όχι γιατί κάποιοι θέλησαν να αλλάξουν το «μοντέλο», αλλά γιατί απλά λόγω της πανδημίας δεν μπορούσαν να πράξουν διαφορετικά.

Και μη φανταστεί κάποιος ριζικές αλλαγές, ή μείωση της φορολογίας, ή της γραφειοκρατίας, ή ακόμη περισσότερο ότι ελήφθη η απόφαση για επενδύσεις σε υγεία, παιδεία κ.ο.κ.

Απλά διευκολύνσεις για να υποβληθούν φέτος οι δηλώσεις και να μην υπάρχουν προβλήματα, και μετά… βλέπουμε.

Κακά τα ψέματα όμως, μέσα σε όλη αυτή την αναμπουμπούλα ακόμη και οι παρεμβάσεις αυτές είναι θετικές, είναι αναγκαίες και σίγουρα θα διευκολύνουν εκατομμύρια φορολογούμενους.

«Κερδισμένοι», όπως το δικαιούνται άλλωστε, όλοι οι φορολογούμενοι που επλήγησαν οικονομικά από την επιδημία του κορωνοϊού κατά τη διάρκεια του 2020, οι οποίοι και θα απαλλαγούν πλήρως από τα τεκμήρια διαβίωσης στις φετινές φορολογικές δηλώσεις, αλλά και από το μέτρο της επιβολής φόρου 22% σε περίπτωση μη κάλυψης ποσοστού 30% του ετήσιου εισοδήματος του 2020 με δαπάνες εξοφληθείσες μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής.

Το «ραντεβού» φέτος με την Εφορία έχει οριστεί για τα μέσα Μαΐου, όμως λόγω covid-19 η διαδικασία υποβολής, υπολογισμού και πληρωμής των φόρων έχει σημαντικές αλλαγές, οι οποίες είναι οι εξής:

1] Κατά την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, θα απαλλαγούν πλήρως από τα τεκμήρια διαβίωσης οι παρακάτω κατηγορίες φορολογουμένων:

α) Όσοι ασκούν ατομικές εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, ατομικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και ελευθέρια επαγγέλματα και κατά τη διάρκεια του 2020 είτε αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία των καταστημάτων ή των εγκαταστάσεων παραγωγής ή των γραφείων τους είτε υποχρεώθηκαν να περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες και υπέστησαν σημαντική μείωση τζίρου, εξαιτίας των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών και άσκησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων, τα οποία ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της επιδημίας του κορωνοϊού.

β) Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες των παραπάνω περιπτώσεων, εφόσον οι συμβάσεις εργασίας τους τέθηκαν σε αναστολή για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του 2020.

γ) Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες των παραπάνω περιπτώσεων που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ.

δ) Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που υποχρεώθηκαν να εισπράξουν ενοίκια μειωμένα κατά 40% τους μήνες Μάιο έως Αύγουστο 2020 ή και Νοέμβριο-Δεκέμβριο 2020, καθώς και όσοι εξαναγκάστηκαν να εισπράξουν ενοίκια μειωμένα τουλάχιστον κατά 30% τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2020.

Οι τέσσερις αυτές κατηγορίες φορολογουμένων θα φορολογηθούν φέτος αποκλειστικά με βάση τα πραγματικά εισοδήματα που απέκτησαν το 2020, τα οποία θα είναι σαφώς μειωμένα σε σύγκριση με τα εισοδήματα του 2019, λόγω των απανωτών lockdowns.

2] Όσοι φορολογούμενοι υπάγονται στις παραπάνω τέσσερις κατηγορίες πληγέντων οικονομικά από την πανδημία του κορωνοϊού, καθώς επίσης και όσοι έκλεισαν μέχρι και πέρυσι το 60ό έτος της ηλικίας τους, εφόσον δεν έχουν καταφέρει να καλύψουν ποσοστό 30% του ατομικού ετησίου εισοδήματος του 2020 με δαπάνες εξοφληθείσες μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής (μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών ή προπληρωμένων καρτών ή μέσω web-banking κ.λπ.), δεν θα επιβαρυνθούν με επιπλέον φόρο εισοδήματος 22% επί του ακάλυπτου ποσού.

3] Για όσους φορολογούμενους δεν εμπίπτουν στις παραπάνω πρόσθετες εξαιρέσεις αλλά κατά τη διάρκεια του 2020 εξόφλησαν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δαπάνες που αντιστοιχούν σε ποσοστό μεταξύ 20% και 30% ατομικού ετήσιου εισοδήματος του 2020, ο επιπλέον φόρος εισοδήματος με τον οποίο θα επιβαρυνθούν λόγω μη κάλυψης του 30% θα υπολογιστεί επί του ποσού που παρέμεινε ακάλυπτο (επί της διαφοράς μεταξύ του ποσού των εξοφληθεισών δαπανών και του ποσού που αντιστοιχεί στο 30% του εισοδήματος) με συντελεστή μειωμένο κατά 50%, δηλαδή με 11% αντί με 22%.

4] Επιπλέον, για όλους τους φορολογούμενους που υπόκεινται στην υποχρέωση να έχουν εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής δαπάνες συνολικού ποσού ίσου με το 30% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος του 2020, τα έκτακτα εισοδήματα που απέκτησαν το 2020 δεν θα συνυπολογιστούν στο ετήσιο αυτό εισόδημα. Ως εκ τούτου, το ποσό του εισοδήματος που θα ληφθεί υπόψη ως βάση για την εφαρμογή του 30% και τον υπολογισμό της συνολικής δαπάνης που πρέπει να έχει εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής θα είναι πολύ μικρότερο και εν τέλει και το ποσό της δαπάνης που πρέπει να έχει καλυφθεί θα είναι σημαντικά χαμηλότερο.

Επίσης για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ανακοίνωσε και άλλες 5 ευνοϊκές ρυθμίσεις και διευκολύνσεις, οι οποίες προβλέπουν ότι:

–Ο ΕΝΦΙΑ του 2021 θα υπολογιστεί με βάση τις ισχύουσες σήμερα αντικειμενικές αξίες ακινήτων, και όχι με τις νέες που θα προκύψουν από τις επικείμενες αναπροσαρμογές.

–Ο φετινός ΕΝΦΙΑ θα μπορεί να εξοφληθεί σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως τον Φεβρουάριο του 2022.

Όλες οι ανωτέρω παρεμβάσεις χρήσιμες και επιβεβλημένες λοιπόν στην εποχή της πανδημίας, όμως το πρόβλημα του φορολογικού συστήματος στη χώρα δεν λύνεται με παροδικά ευνοϊκά μέτρα, ούτε με σχέδια επί χάρτου.

Απαιτούνται γενναίες και ριζικές τομές που θα απεγκλωβίσουν το ίδιο το κράτος από τις φορολογικές παθογένειες και εξαρτήσεις του παρελθόντος. Δεν χρειάζεται κάθε χρόνο, όπως κάνουν όλες οι κυβερνήσεις άλλωστε, να εκπονούνται εκθέσεις ιδεών για το ποιες και σε τι βάθος αλλαγές χρειάζονται. Όλοι τις γνωρίζουν.

Το ερώτημα είναι γιατί δεν κάνουν βήματα να τις υλοποιήσουν. Η απάντηση γνωστή σε όλους…