«ΣΚΙΕΣ» ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΦΩΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Στην ομιλία του ο Πρωθυπουργός ξέχασε να μνημονεύσει τον Μιχάλη Κακογιάννη, έθαψε ως «ξεπερασμένο» τον Μπιντό και συνεχάρη το ΥΠΠΟ για την «εντυπωσιακή ταχύτητα» με την οποία έδρασε σε σύνολο… 13 μηνών και βάλε, για την τοποθέτηση του νέου ανελκυστήρα στην Ακρόπολη!

Οι προβολείς που εξέπεμπαν απόψε, από το λόφο της Ακρόπολης προς την αττική νύχτα, δεσμίδες φωτός σαν στιγμιότυπο από sci-fi ταινία προηγούμενης δεκαετίας, εμένα δεν μου άρεσαν καθόλου. Μου φάνηκε μάλιστα ότι διέψευδαν με θράσος το απόσπασμα από την «Προσευχή πάνω στην Ακρόπολη» του Ερνέστου Ρενάν που επικαλέστηκε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ξεκινώντας την ομιλία της, στην Πνύκα, κατά την τελετή απόδοσης του νέου φωτισμού, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνη Σ. Παπαδημητρίου: «Το εκπληκτικό πράγματι είναι πως το ωραίο εδώ, ταυτίζεται με την απόλυτη σεμνότητα, το μέτρο, το σεβασμό προς τη θεότητα», έγραφε το 1865 ο Γάλλος φιλόσοφος. Ούτε αυτό το ψυχρό, σχεδόν κλινικό, λευκό που αντικατέστησε το γλυκό υποκίτρινο «φως του φεγγαριού» όπως είχε οραματιστεί τον προηγούμενο φωτισμό ο Πιερ Μπιντό, μου άρεσε.

Ερέχθειο Photos: Gavriil Papadiotis

Όμως, καθώς οι πρώτες εντυπώσεις μου, προήλθαν με διαμεσολάβηση της οθόνης, στην οποία παρακολουθούσα την τελετή, είναι πιθανό να αδικώ το έργο που ανέλαβε η, διάσημη και βραβευμένη, Ελευθερία Ντεκώ, επιλεγμένη μετά από πρόσκληση ενδιαφέροντος που απηύθυνε το Ίδρυμα Ωνάση. Άλλωστε χρηματοδοτημένη πλήρως από το Ίδρυμα «η νέα μελέτη του φωτισμού», διαβάζουμε, «διαβαθμίζει τις εντάσεις και τις αποχρώσεις του λευκού, μεταξύ των εξωτερικών και εσωτερικών μερών των μνημείων ώστε να αναδεικνύονται τα αρχιτεκτονικά τους στοιχεία και να γίνονται αντιληπτά, το ανάγλυφο, το βάθος και η πλαστικότητά τους». Απομένει να το διαπιστώσουμε. Επιπλέον «ο φωτισμός διακρίνει τα μνημεία του Ιερού Βράχου από τα τείχη, αλλά και μεταξύ τους. Συγκεκριμένα, φωτίζονται εκ νέου 9 σημεία: Ο Βράχος, τα Τείχη, ο Παρθενώνας, τα Προπύλαια, ο Ναός της Αθηνάς Νίκης, το Ερέχθειο, το Θέατρο του Διονύσου, η Στοά του Ευμένους, το Διονυσιακό Ιερό. Η μελέτη του φωτισμού περιλαμβάνει πέντε ακόμα μνημεία, τα οποία φωτίζονται για πρώτη φορά: Το μνημείο του Θρασύλλου, τους Χορηγικούς Κίονες, το Ασκληπιείο και τα σπήλαια του Απόλλωνος και της Αγλαύρου / Κλεψύδρα, καθώς και το Ιερό της Αφροδίτης». Μετά απ΄όλα αυτά αντιπαρέρχομαι κάπως την πρώτη εντύπωση, αφήνω την οριστική αισθητική αποτίμηση για αργότερα και κυρίως την αφήνω για τους ειδικότερους.

Στέκομαι όμως σε τρία πράγματα που μου φάνηκαν πιο δυσάρεστα κι από τις δεσμίδες που εξέπεμψε η Ακρόπολη σαν να απογειώνεται το Σταρ Τρεκ:

Ναός Αθηνάς Νίκης Photos: Gavriil Papadiotis

Α.Στο σποτ που γύρισε το Ίδρυμα Ωνάση με την προετοιμασία όλης της φωτιστικής διαδικασίας είναι ευδιάκριτη η τοποθέτηση σε σημεία του μνημείου, έστω και έξω από την περισκοίνιση, μπετονένιων κύβων πάνω στους οποίους τοποθετήθηκαν οι προβολείς. Πέρασε αυτή η παρέμβαση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προς έγκριση; Όχι απ΄ό,τι γνωρίζουμε.

Β.Το δελτίο Τύπου που λάβαμε πριν από την τελετή με όλες τις σχετικές πληροφορίες περιλάμβανε μια δήλωση της υπουργού Πολιτισμού που διαβεβαίωνε ότι το Ίδρυμα Ωνάση «προσφέρθηκε ευγενώς να αναλάβει τη σημαντική χορηγία μιας σειράς έργων» στην Ακρόπολη. Τελείως άλλη ήταν η εκδοχή του Προέδρου του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνη Παπαδημητρίου που είπε ξεκάθαρα κατά την αποψινή τελετή :«Για εμάς στο Ίδρυμα Ωνάση ήταν εκπλήρωση οφειλής να ανταποκριθούμε στην πρόσκληση της Πολιτείας να συνδράμουμε στον ανασχεδιασμό του φωτισμού της Ακρόπολης των Αθηνών, φωτίζοντας την άυλη πεμπτουσία της ιστορίας». Σωστά λοιπόν αναρωτήθηκε σε σχετική της ανάρτηση η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσποινα Κουτσούμπα τι συνέβη : «Τελικά το Ίδρυμα προσφέρθηκε μόνο του ή του το ζήτησε η "Πολιτεία"; Άλλα λέει η μία δήλωση και άλλα η άλλη. Ξέρετε, έχει μια σημασία. Τελικά η "Πολιτεία" θέλει να μας πει ότι μπορεί να ξοδέψει 2 εκ. ευρώ για μεγάλο Περίδρομο και για γκαζόν που το τρώνε οι κάμπιες, αλλά δεν έχει χρήματα για το κορυφαίο μνημείο της χώρας;»

Γ. Δυσάρεστα μ εξέπληξαν όμως και κάποια σημεία από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη:

• Σε ποιόν απευθυνόταν π.χ. μία γενική επίκριση όπως αυτή; «Η Δημοκρατία και οι αρχές της Κλασικής Αθήνας χρειάζονται περισσότερο φως στις μέρες μας, καθώς κάποιοι αμφισβητούν το πολίτευμα του Μέτρου και την ικανότητά του να φέρει ισότητα αλλά και δίκαιη συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία. Απαιτούν και ανάδειξη εκείνων των πλευρών που θα οδηγήσουν στον αναστοχασμό των δημοκρατικών κανόνων». Και ποιος απαιτεί αναστοχασμό; Η ίδια η Δημοκρατία; Και ο ίδιος εμφανίζεται να το διαπιστώνει ως μοναδικός της θεματοφύλακας από την Πνύκα; Άκομψο τουλάχιστον.

• Εξίσου άκομψη ήταν η παντελής απουσία από το λόγο του μιας μνείας στον Μιχάλη Κακογιάννη. Αν και η κα Μενδωνη είχε αναφερθεί εκτενώς στον σπουδαίο δημιουργό που ενόψει του 2004 εμπνεύστηκε το νέο τότε φωτισμό της Ακρόπολης, πρωτοστάτησε στη δημιουργία τη χορηγικής επιτροπής «Φίλοι της Αθήνας» κι έτσι φρόντισε ν συγκεντρωθεί το απαιτούμενο ποσόν για να αναλάβει το έργο ο Γάλλος φωτιστής, του Αϊφελ μεταξύ άλλων, ο Πρωθυπουργός δεν μνημόνευε καθόλου τον μέγιστο Κακογιάννη, ούτε τον καλλιτέχνη Μπιντό. Αντίθετα αναφερόμενος στον προηγούμενο φωτισμό επεσήμανε ότι «ο χρόνος τον έφθειρε. Η τεχνολογία τον ξεπέρασε, ενώ τα νέα βλέμματα στην ιστορία απαιτούν και νέους δρόμους προκειμένου να τον συναντήσουν και πάλι». Ελπίζω μόνο αυτά τα νέα βλέμματα να μην είναι οι αποψινές δεσμίδες των προβολέων γιατί θα τρίζουν τα κόκκαλα του Κακογιάννη.

• Τέλος ανενημέρωτος φάνηκε ο Πρωθυπουργός ως προς το έτερο έργο στην Ακρόπολη που ανέλαβε να χρηματοδοτήσει το Ίδρυμα Ωνάση. Το νέο αναβατόριο για τα ΑΜΕΑ. Δεν εξηγείται αλλιώς πώς επέλεξε να συγχαρεί το ΥΠΠΟ για την «εντυπωσιακή ταχύτητα» με την οποία έδρασε κατορθώνοντας, «πρά τις δυσκολίες να τηρήσουμε τα χρονοδιαγράμματά μας»! Μα μόλις ένα μήνα πριν το ΥΠΠΟ είχε αναγκαστεί να στείλει δελτίο Τύπου δίνοντας εξηγήσεις για την πρωτοφανή καθυστέρηση στην τοποθέτηση του ανελκυστήρα, καθυστέρηση μάλιστα που έγινε αιτία το καλοκαίρι του 2020 να λειτουργήσει για πρώτη φορά στα χρονικά το μνημείο χωρίς το αναβατόριο. Εκτός αν ο κος Μητσοτάκης πράγματι θεωρεί ότι οι 13 μήνες αναμονής του νέου ανελκυστήρα, επιβεβαιώνουν «εντυπωσιακή ταχύτητα» της υπουργού. Σ΄αυτή την περίπτωση καταλαβαίνουμε και την «εντυπωσιακή ταχύτητα» με την οποία ετοιμάζει η υπουργός τη στρατηγική του ΥΠΠΟ ώστε παρά την απειλή του κορονοϊου να μπορέσει κάπως να λειτουργήσει ο σύγχρονος πολιτισμός και οι φορείς του την σεζόν που διανύουμε. Προφανώς τα μέτρα θ ανακοινωθούν του χρόνου τον Οκτώβριο να μαστε καλά....

Παρθενώνας Photo: Gavriil Papadiotis