«ΣΕΙΣΜΙΚΕΣ» ΔΟΝΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

«Σεισμικές» δονήσεις προκαλεί στις σχέσεις μισθωτών-εργοδοτών αλλά και στο πολιτικό μέτωπο το 125 άρθρων νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε επισήμως από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας.

Οι προτεινόμενες αλλαγές αφορούν μεταξύ άλλων:

1. Την οργάνωση του εργασιακού χρόνου με την πρόβλεψη 10ωρης απασχόλησης με την ίδια αμοιβή σε χρήμα και την «ανταπόδοση» επιπλέον χρόνου σε «ρεπό» και άδειες (κάτι που μάλλον δεν θα εφαρμοστεί στα επαγγέλματα που σχετίζονται με τον τουρισμό και είναι εποχικά, μιας και είναι ανεφάρμοστα στους συγκεκριμένους εργαζόμενους).

2. Την αύξηση των υπερωριών σε 150 ώρες ετησίως.

3. Την καθιέρωση της ατομικής σύμβασης εργασίας.

4. Την εισαγωγή της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας για τον έλεγχο και τον περιορισμό -κατά το υπ.Εργασίας- της «μαύρης»-υποδηλωμένης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής.

5. Προβλέπει τη δυνατότητα απασχόλησης και τις Κυριακές σε σειρά κλάδων.

6. Μετατρέπει το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, που καταργείται, σε Ανεξάρτητη Αρχή.

7. Καθιερώνει την ηλεκτρονική κάρτα καταγραφής του εργασιακού χρόνου.

8. Τον περιορισμό της συνδικαλιστικής προστασίας που είχε θεσπιστεί από την κυβέρνηση Α. Παπανδρέου το 1982.

9. Απαγορεύει την προστασία των απεργιών στους εργασιακούς χρόνους με πρόβλεψη βαρύτατων κυρώσεων.

10.Περιορίζει το ύψος της αποζημίωσης σε περίπτωση δικαστικών αποφάσεων που προβλέπουν την επαναπρόσληψη απολυθέντος εργαζόμενου.

Ο χρόνος εργασίας

Στην έντονα επικρινόμενη διάταξη για τη διευθέτηση του εργασιακού χρόνου προβλέπεται ότι σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ συνδικάτου και εργοδότη, και μόνο κατόπιν αιτήματος του εργαζόμενου, θα μπορεί να εφαρμοστεί το ελαστικό 8ωρο, ενώ απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης εργασίας αν ο εργαζόμενος αρνηθεί πρόταση του εργοδότη για συμφωνία διευθέτησης του χρόνου εργασίας.

Η διάταξη για τη διευθέτηση του εργασιακού χρόνου με τον προβλεπόμενο από το νομοσχέδιο τρόπο -σύμφωνα με τις πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις που το κατακρίνουν- οδηγεί σε μείωση του εισοδήματος των εργαζόμενων, καθώς στην περίπτωση της υπερωριακής απασχόλησης με βάσει τα ήδη ισχύοντα υπάρχει επιπλέον αμοιβή .Είναι χαρακτηριστικό ότι σε έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ το 72% των μισθωτών στην Ελλάδα προτιμά να πληρώνεται τις υπερωρίες και να μην τις ανταλλάσσει με άδειες ή ρεπό.

Οι Κυριακές

Επιπλέον θεσμοθετείται το «νόμιμον» της απασχόλησης κατά τις Κυριακές, στους ακόλουθους κλάδους:

· παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών,

· επιχειρήσεις παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων,

· κέντρα δεδομένων (“data centers”) και μηχανογραφικών κέντρων.

Οι απολύσεις

Σημαντικές αλλαγές εισάγονται στο δίκαιο των απολύσεων, καθώς το βάρος της απόδειξης για τη νομιμότητα μιας απόλυσης πέφτει πλέον στον εργοδότη, αφετέρου προβλέπεται, σε περίπτωση που το δικαστήριο κρίνει άκυρη μια απόλυση, ο εργοδότης να μπορεί να μην επαναπροσλάβει τον εργαζόμενο στη δουλειά, αλλά να του δώσει έξτρα αποζημίωση, χωρίς όμως να του καταβάλει αποζημίωση που να υπερβαίνει τους 24 μήνες (δεν υπάρχει περιορισμός με την ισχύουσα νομοθεσία ως προς το ύψος της αποζημίωσης).

Προβλέπεται επίσης ότι είναι άκυρες οι απολύσεις στις περιπτώσεις:

· Άσκησης δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης,

· Πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου,

· Εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια,

· Εργαζομένων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν σε διευθέτηση του χρόνου εργασίας,

· Τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης.

Σύγκρουση με συνδικάτα

Η δυνατότητα παράκαμψης των σωματείων εργαζομένων σύμφωνα με τις ηγεσίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων κι η καθιέρωση των ατομικών συμβάσεων εργασίας οδηγούν σε αποδυνάμωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και κάνουν τους συνδικαλιστές, ακόμη και της ΔΑΚΕ, να επισημαίνουν ότι η σχέση εργαζόμενου-εργοδότη δεν είναι ισότιμη, με τον πρώτο να είναι ευάλωτος στις πιέσεις του δεύτερου. Παράλληλα υποστηρίζεται ότι ουσιαστικά αφαιρείται ένα από τα βασικά πεδία συνδικαλιστικής δραστηριότητας άρα περιορίζονται οι συνδικαλιστικές ελευθερίες κάτι που αντίκειται και στο Ενωσιακό Δίκαιο αλλά και στα όσα επιτάσσει τo Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) του οποίου η Ελλάδα είναι μέλος.

Επίσης αίρεται η προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών (μέλη διοίκησης σωματείων, Ομοσπονδιών και Εργατικών Κέντρων) που ισχύει από το 1982, εξέλιξη που προκαλεί ήδη εντονότατες αντιδράσεις. Ειδικότερα καθορίζεται ότι οι συνδικαλιστές θα έχουν το ίδιο επίπεδο προστασίας που ισχύει για τις εγκύους. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως η απόλυση θα επιτρέπεται για σπουδαίο λόγο, η βασιμότητα του οποίου θα κρίνεται από τα δικαστήρια.

Επίσης επιβάλλει την υποχρέωση καταγραφής των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε ένα ενιαίο Μητρώο.

Προβλέπει επίσης «μηχανισμούς» εξυπηρέτησης του κοινού στις απεργίες σε ΔΕΚΟ ή εν γένει σε υπηρεσίες που αφορούν το κοινό (π.χ. Μέσα Μαζικής Μεταφοράς), στις περιπτώσεις απεργιακών κινητοποιήσεων αλλά και τη δυνατότητα διακοπής μιας απεργιακής κινητοποίησης, αν διαπιστωθεί ότι παρεμποδίζονται εργαζόμενοι που το επιθυμούν, να μεταβούν στον χώρο εργασίας τους και να δουλέψουν.

Τέλος προβλέπεται ρητά πως απαγορεύεται η ενίσχυση συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργοδότες και κόμματα.

Κάρτα Εργασίας και ΣΕΠΕ

Εισάγονται δύο βασικές ρυθμίσεις, δηλαδή η μετατροπή του ΣΕΠΕ σε Ανεξάρτητη Αρχή (για ουσιαστική κατάργησή του μιλάει η Αντιπολίτευση), και η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας η οποία σύμφωνα με την κυβέρνηση θα συμβάλει στην αποφυγή της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.

Η Επιθεώρηση Εργασίας (πρ. ΣΕΠΕ) συγκροτείται ως ανεξάρτητη διοικητική αρχή. Θα ασκεί τις αρμοδιότητες του ΣΕΠΕ, το οποίο καταργείται και σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας θα λειτουργεί βάσει των προτύπων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Το έργο της καθορίζεται με το προτεινόμενο νομοσχέδιο στα εξής:

· Έλεγχο εφαρμογής εργατικής νομοθεσίας,

· έρευνα της ασφαλιστικής κάλυψης και παράνομης απασχόλησης των εργαζομένων,

· συμφιλίωση και επίλυση των εργατικών διαφορών.

Η εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα είναι σταδιακή. Θα ξεκινήσει έως το τέλος του 2021 από τις επιχειρήσεις έντασης κεφαλαίου, με στόχο να επεκταθεί στο σύνολο των επιχειρήσεων έως το τέλος του 2022.

Σύμφωνα με τον κ.Χατζηδάκη, με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας θα καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο στο σύστημα Εργάνη ΙΙ κάθε μεταβολή που αφορά τον χρόνο εργασίας των εργαζομένων, όπως η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας και κάθε είδους άδεια. Τα στοιχεία θα διασταυρώνονται με τα στοιχεία που αναγράφονται στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (Α.Π.Δ.) που υποβάλλεται από την επιχείρηση. Εάν, κατά τον έλεγχο σε επιχείρηση, διαπιστωθεί ότι η κάρτα δεν είναι ενεργοποιημένη, θα επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, ενώ προβλέπεται και προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης σε περίπτωση συνεχών παραβάσεων.

Η αντιπολίτευση

Ανοιχτά κατά του νομοσχεδίου έχουν ταχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ («μητέρα των μαχών» έχει χαρακτηρίσει τη σύγκρουση για το εργασιακό νομοσχέδιο ο Αλ. Τσίπρας. Με παρόμοιο πνεύμα έχουν τοποθετηθεί οι ηγεσίες των ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ και ΜΕΡΑ-25, ενώ ήδη έχουν πραγματοποιηθεί μεγάλες συγκεντρώσεις και εξαγγέλλονται συνεχώς νέες.

Η αξιωματική αντιπολίτευση υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι το νομοσχέδιο που απεργάζεται η κυβέρνηση αποτελεί το τελειωτικό χτύπημα στον κόσμο της εργασίας, σε μια περίοδο μάλιστα βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, μείωσης εισοδημάτων, επισφάλειας και ανεργίας.

Και σημειώνει ότι αυτό συντελείται σε περίοδο αντικειμενικού περιορισμού της δυνατότητας συλλογικής διαβούλευσης, δράσης και κινητοποίησης. Μάλιστα -υπογραμμίζεται- αποτελεί πλήγμα στη Δημοκρατία καθώς η κυβέρνηση το έχει συμπεριλάβει στις «μεταρρυθμίσεις» της πρότασής της για το Ταμείο Ανάκαμψης, αναγορεύοντας το εργασιακό νομοσχέδιο σε προαπαιτούμενο για την εκταμίευση των πόρων του. Επιχειρείται δηλαδή δέσμευση τη χώρας και των μελλοντικών κυβερνήσεων.