Τρόπους φυγής προς τα εμπρός από την «παγίδα του Φεβρουαρίου» ψάχνουν στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς τούτος ο μήνας συσσώρευσε τόση αρνητική δημοσιότητα σε βάρος της κυβέρνησης όση δεν είχε υποστεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την αρχή της πρωθυπουργικής του θητείας.
Η συζήτηση για την «επόμενη μέρα» στην κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει, καθώς όλα τα στελέχη που απαρτίζουν τον «σκληρό πυρήνα» του πρωθυπουργικού επιτελείου φέρονται να ομονοούν ότι απαιτούνται κινήσεις ανάταξης και γενναίες πρωτοβουλίες. Άλλωστε, ενόσω στο Μαξίμου περιμένουν με λελογισμένη αγωνία το πρώτο κύμα των κυλιόμενων μετρήσεων που θα ενσωματώσει όλα όσα έγιναν τον Φεβρουάριο, αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η αρνητική δημοσιότητα που «χτύπησε» την κυβέρνηση και ο «πυκνός» μήνας Φεβρουάριος έρχονται σε μία συγκυρία που είχαν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται τα πρώτα «ρήγματα» στη σχέση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τους πολίτες.
Ένας μήνας, όλα λάθος
Η εκτίμηση ότι απαιτούνται κινήσεις φυγής προς τα εμπρός αφορά τόσο την κυβέρνηση συνολικά, όσο όμως και τον πρωθυπουργό ως πρόσωπο, καθώς η συμπυκνωμένη αρνητική δημοσιότητα των περασμένων εβδομάδων «άγγιξε» και το πρωθυπουργικό προφίλ προσωπικά, ενώ ο Φεβρουάριος ήταν ένας μήνας κατά τον οποίο όλα... πήγαν λάθος: ήδη από το πρώτο Σάββατο του μήνα, με την επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ικαρία, το προφίλ του πρωθυπουργού υπέστη ένα σοβαρό ρήγμα, όταν εμφανίστηκε στη βεράντα του τοπικού βουλευτή να αψηφά όλα τα περιοριστικά υγειονομικά μέτρα που αξιώνει να τηρήσουμε όλοι εμείς οι υπόλοιποι. Το βίντεο έκανε τον γύρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα περισσότερα πανελλαδικής εμβέλειας κανάλια... αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν και, κάπως έτσι, ο πρωθυπουργός βρέθηκε ευλόγως εγκαλούμενος και απολογούμενος.
Σαν να μην έφταναν αυτά, η οριακή κατάσταση που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται στα της πανδημίας ανέδειξε διαφωνίες μεταξύ υπουργών, αλλά και την αμφιταλάντευση του Μεγάρου Μαξίμου μεταξύ δημόσιας υγείας και οικονομίας. Την ώρα, δηλαδή, που υπουργοί τοποθετούνταν στα κανάλια για το αν έπρεπε να... ανοίξουν τα χιονοδρομικά ή όχι, ο υπουργός Υγείας ουσιαστικά «επέβαλε» σε όλη την κυβέρνηση την επιβολή lockdown, δοκιμάζοντας τη σχέση του με το Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και καταδεικνύοντας πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση. Αυτό έφερε τον Βασίλη Κικίλια αντιμέτωπο με σειρά υπουργών, που είτε άφησαν δημοσίως αιχμές εναντίον του –όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης με την περίφημη φράση «αφού το είπε (σ.σ. ότι πάμε σε lockdown), εγώ τι θέλετε να σχολιάσω τώρα;»– είτε προέβησαν σε διαβήματα διαμαρτυρίας στο Μέγαρο Μαξίμου. Οι διαστάσεις που πήρε η κρίση ήταν τέτοιες, ώστε ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναγκάστηκε να «τραβήξει αυτιά» –κατά δήλωσή του–, ενώ ταυτοχρόνως υπέδειξε «φωτογραφικά» στον μεν υπουργό Ανάπτυξης «να μη βγαίνει στα κανάλια αν δεν έχει κάτι να πει», στον δε υπουργό Υγείας «να μην προκαταλαμβάνει αποφάσεις» που λαμβάνονται κεντρικά από την κυβέρνηση και τον ίδιο.
Και μετά, ήρθε ο... χιονιάς: η κυβέρνηση πέταξε «λευκή πετσέτα» κλείνοντας την Εθνική Οδό πριν καν πέσει η πρώτη λευκή νιφάδα χιονιού, τα βόρεια προάστια της Αθήνας έμειναν χωρίς ρεύμα ακόμη και για πέντε μερόνυχτα σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ η πρωτοβουλία του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να επαναφέρει στην πολιτική αντιπαράθεση την εθνική τραγωδία στο Μάτι με όρους πολιτικής τυμβωρυχίας «πάγωσε» πολλούς στην κυβέρνηση. Σαν να μην έφτανε αυτό, κατά τον χιονιά το πρωθυπουργικό προφίλ υπέστη άλλο ένα ρήγμα: την ώρα που τα βόρεια προάστια μετρούσαν τις πληγές τους και η χώρα τέσσερις νεκρούς, ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε να ποζάρει χαρωπός στο Κολωνάκι, έξω από το Da Capo, λίγη ώρα μετά τα γραφικά επικοινωνιακά περιστατικά με το «εκχιονιστικό στο Κολωνάκι». Έτσι, ευλόγως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε εκ νέου εγκαλούμενος για έλλειψη ενσυναίσθησης – για τρίτη φορά μετά το «τσιμπούσι» στην Ικαρία και την «ποδηλατάδα στην Πάρνηθα».
Και σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, η χιονοστιβάδα αρνητικών εξελίξεων επιδεινώθηκε για την κυβέρνηση με την υπόθεση Λιγνάδη: ο τρόπος που τόσο η υπουργός Πολιτισμού όσο όμως και το Μέγαρο Μαξίμου χειρίστηκαν την υπόθεση μετά τα πρώτα δημοσιεύματα έδωσε στην αντιπολίτευση το «πάτημα» να μιλήσει για «συγκάλυψη», τεκμηριώνοντας τις «πολιτικές ευθύνες» του πρωθυπουργού και της υπουργού Πολιτισμού για τη «χαλαρή» στάση που επεδείκνυε επί δύο εβδομάδες η κυβέρνηση, έως ότου κατατεθεί η πρώτη μηνυτήρια αναφορά που αφορούσε σε μη παραγεγραμμένο αδίκημα. Και μπορεί το Μέγαρο Μαξίμου να έχει σηκώσει ασπίδα προστασίας με τον Λιγνάδη υπό κράτηση και την κα Μενδώνη να στηρίζεται πολιτικά από την αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπο, όμως είναι κοινή πεποίθηση για πολλούς στην κυβέρνηση ότι η υπουργός Πολιτισμού αποτελεί τον «αδύναμο κρίκο» στο κυβερνητικό σχήμα και πως η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί δεν θα της επιτρέψει επί μακρόν να παραμένει στην οδό Μπουμπουλίνας.
Ψάχνοντας κινήσεις ανάταξης
Με αυτά τα δεδομένα, η προσπάθεια φυγής προς τα εμπρός της κυβέρνησης είναι αναντίρρητα συνδεδεμένη με την πολιτική τύχη της Λίνας Μενδώνη, αφού πολλοί στο Μαξίμου αναγνωρίζουν ότι η «θυσία» της υπουργού Πολιτισμού, αν συνδυαζόταν από την αντικατάστασή της με ένα ηχηρό όνομα και μία προσωπικότητα ευρύτερης αποδοχής για το εν λόγω χαρτοφυλάκιο, θα μπορούσε ενδεχομένως να «στεγανοποιήσει» σ’ αυτό το επίπεδο την πολιτική καταιγίδα, αφήνοντας το Μαξίμου και τον πρωθυπουργό εκτός αυτού του ζοφερού κάδρου. Ταυτοχρόνως, όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξετάζει κι άλλες κινήσεις που θα μπορούσαν να δώσουν στην κυβέρνηση μία ώθηση, πριν αυτή φτάσει στο «σημείο μηδέν»: δηλαδή, στο σημείο που αναπόδραστα φτάνουν, κάποια στιγμή, όλες οι κυβερνήσεις και αφορά στο σημείο εκκίνησης της πολιτικής φθοράς. Αυτό, δε, είναι κρίσιμο για τον πρωθυπουργό, αφού η μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας έχει καταδείξει πως κάθε φορά που μία κυβέρνηση φτάνει στο σημείο εκκίνησης της πολιτικής φθοράς, αυτό το σημείο είναι δίχως... γυρισμό.
Με αυτό το δεδομένο, λοιπόν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ψάχνει κινήσεις ανάταξης που να έχουν και θεσμικό μανδύα: έτσι, ο σχεδιασμός του πρωθυπουργού για τη συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών που ο ίδιος ζήτησε από τον πρόεδρο της Βουλής, Κώστα Τασούλα, αφορά στην αλλαγή όλου του θεσμικού πλαισίου που θα διευκολύνει αφενός το περαιτέρω άνοιγμα της «βεντάλιας» του ελληνικού «me too», αφετέρου την αυστηροποίηση του ποινικού πλαισίου προς αποτροπή μελλοντικών τέτοιων φρικτών φαινομένων. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ανακοινώσει θεσμικές πρωτοβουλίες για αυστηροποίηση των ποινών για όσους καταδικαστούν για εγκλήματα σεξουαλικής κακοποίησης. Επίσης, θα ανακοινωθούν και αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες που θα αφορούν τη χρονική μετατόπιση της έναρξης του χρόνου παραγραφής των αδικημάτων κατά ανηλίκων.
Πέραν αυτών, ο πρωθυπουργός αναμένεται να αξιοποιήσει τοξικά σχόλια που καταγράφονται στη σφαίρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να χρεώσει αυτήν τη δυσώδη ατμόσφαιρα στον Αλέξη Τσίπρα, καλώντας μάλιστα τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πάρει αποστάσεις από χυδαία hashtags του τύπου «#ND_paiderastes» και άλλα ηχηρά παρόμοια – κι αυτό, παρά το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή ότι καταλογίζει «πολιτικές ευθύνες» στον Κυριάκο Μητσοτάκη και πέραν τούτου ουδέν.
Επικοινωνιακή αντεπίθεση και στο βάθος... αλλαγές
Βεβαίως, το θέμα για το Μαξίμου είναι πώς θα «ξεκολλήσει» συνολικά από την αρνητική δημοσιότητα και τη συσσωρευμένη φθορά των τελευταίων εβδομάδων, και όχι μόνο πώς θα διαχειριστεί τα πολιτικά «απόνερα» της υπόθεσης Λιγνάδη. Στο πλαίσιο αυτό, όσο κι αν ο πρωθυπουργός αποστρέφεται τις συχνές αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, στο πρωθυπουργικό γραφείο έχουν κατατεθεί εισηγήσεις που παραπέμπουν σε ανακάτεμα της κυβερνητικής τράπουλας. Ασφαλώς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται προσώρας αρκετά μακριά από μία τέτοια απόφαση, με δεδομένο ότι δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες από τον τελευταίο ανασχηματισμό. Όμως, στο πλαίσιο της ανάγκης για ανάταξη του κλίματος, κυβερνητικοί παράγοντες δεν αποκλείουν να αποφασίσει τελικώς ο πρωθυπουργός κάποιες «χειρουργικού τύπου» αλλαγές στην κυβέρνηση, είτε με αντικαταστάσεις προσώπων είτε με αλλαγές στα χαρτοφυλάκια για τις αρμοδιότητες των υπουργών, προκειμένου να διορθώσει κάποιες διαπιστωμένες δυσλειτουργίες.
Πέραν αυτών, αν μπορεί κάτι να γραφτεί με βεβαιότητα, αυτό αφορά στις περιοδείες του πρωθυπουργού: ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη αποφασίσει να επανεκκινήσει το πρόγραμμα περιοδειών του ανά τη χώρα, ώστε να επουλώσει τις πληγές που άφησε ο πυκνός Φεβρουάριος στο πολιτικό του προφίλ. Τούτου δοθέντος, στις επισκέψεις του αναμένεται να υπερτονίζεται η επαφή του με τους πολίτες και η έγνοια του για τα κατά τόπους προβλήματα. Και αν είναι κάτι σίγουρο μετά το «κάζο» της Ικαρίας, είναι πως εφεξής θα προσέχει ποιοι του κάνουν το τραπέζι, πόσο κάθονται στο τραπέζι αυτό και, κυρίως, αν φορούν μάσκες και αν κρατούν αποστάσεις.