Πυρκαγιές: Η μάστιγα της Ελλάδας

Όπως χώρες της Άπω Ανατολής, Ιαπωνία, Μαλαισία, Ινδία και άλλες, είναι συνυφασμένες με το καταστροφικό φαινόμενο του σεισμού ή αυτό των πλημμυρών, έτσι και κάποιες άλλες χώρες –μεταξύ αυτών και η Ελλάδα– είναι συνυφασμένες με το καταστροφικό φαινόμενο της πυρκαγιάς.

Το κόστος που έχει πληρώσει η χώρα μας αντιμετωπίζοντας εδώ και πολλές δεκαετίες –συγκεκριμένα από τότε που υπάρχουν καταγραφές– είναι βαρύτατο. Σε φυσικό περιβάλλον, σε υλικές καταστροφές, αλλά και σε ανθρώπινες ζωές.

Η Μεσόγειος είναι μια «πυρογενής» περιοχή και δεν πάει πολύς καιρός που η Πορτογαλία θρήνησε πάνω από 60 ανθρώπους, οι οποίοι κάηκαν ζωντανοί από εκτεταμένες πυρκαγιές που με δυσκολία, τελικά, τέθηκαν υπό έλεγχο και, σίγουρα, μετά το καταστροφικό τους πέρασμα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, το φαινόμενο αρχίζει και χειροτερεύει για την Ελλάδα από την δεκαετία του ’70 και κλιμακώνεται τις επόμενες δύο δεκαετίες.

Οι πυρκαγιές που έχουν σημειωθεί στην χώρα έχουν υπάρξει ιδιαίτερα καταστροφικές. Σε μεγάλη έρευνα του περιοδικού «TIME», στην λίστα με τις 10 καταστροφικότερες πυρκαγιές, παγκοσμίως, η Ελλάδα καταλαμβάνει την όγδοη θέση με την φωτιά του 2007 στην Πελοπόννησο – και συγκεκριμένα στην Ηλεία. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Εκτεταμένες φωτιές κατέκαψαν χιλιάδες στρέμματα και κόστισαν ανθρώπινες ζωές, με το κόστος των καταστροφών να φτάνει τα 5 δισ. ευρώ και τον νομό Ηλείας να πλήγεται ανεπανόρθωτα.

Τα αίτια μπορεί να είναι πολλά: η ρίψη αναμµένων τσιγάρων και σπίρτων, το κάψιµο σκουπιδιών, οι διάφορες γεωργικές δραστηριότητες, όπως το καθάρισµα χωραφιών, το άναμµα φωτιάς και η εγκατάλειψή της κοντά σε δάση, το κυνήγι, οι κεραυνοί και ο εμπρησμός. Το μεγαλύτερο ποσοστό των δασικών πυρκαγιών φαίνεται να προέρχεται από αμέλεια και έλλειψη προσοχής, και όχι τόσο από φυσικά αίτια.

Στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι κυρίως ανθρωπογενές. Εννέα στις δέκα πυρκαγιές προκαλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, από το 2000 και μετά οι φωτιές οφείλονται κατά 85%-90% σε εμπρησμούς από αμέλεια ή από πρόθεση, και μόλις κατά 10% έως 15% σε φυσικά αίτια. Σχετικά με την περίοδο εκδήλωσης των πυρκαγιών, ο μήνας Αύγουστος καταλαμβάνει την πρώτη θέση και ακολουθούν οι μήνες Ιούλιος, Ιούνιος και Σεπτέμβριος. Μεγαλύτερη συχνότητα εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών παρατηρείται επίσης μεταξύ των ωρών 14:00 και 15:00 και μικρότερη τις απογευματινές ώρες.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών επιβάλλει την λήψη μέτρων και την σύλληψη εμπρηστών. Αξίζει να σημειωθεί πως σε διάστημα τεσσάρων χρόνων (2003-2007), όπου στην Ελλάδα ξέσπασαν 60.000 πυρκαγιές, η αστυνομία συνέλαβε περισσοτέρους από 4.000 υπόπτους για εμπρησμό, από τους οποίους 700 καταδικάστηκαν σε πρώτο βαθμό και μόνο ένας πήγε φυλακή.

Και το ερώτημα που τίθεται ακόμα και σήμερα, αναπάντητο όσο και αμείλικτο, είναι: Υπάρχει σήμερα η κατάλληλη θωράκιση της χώρας απέναντι σ’ αυτήν την εθνική μάστιγα;