Η πρόταση του Τζο Μπάιντεν για απελευθέρωση της πατέντας κατασκευής των εμβολίων από τις φαρμακευτικές κέρδισε το μεγαλύτερο κομμάτι της δημοσιότητας και έδειξε ότι ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος βλέπει τον κόσμο με εντελώς διαφορετικό τρόπο όχι μόνον από τον προκάτοχό του Τραμπ αλλά και προηγούμενους προέδρους από τους Δημοκρατικούς.
Από την άλλη όμως, πυροδότησε αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Ευρώπη με τον Μακρόν να είναι υπέρ και τη Μέρκελ κατά. Και ο διχασμός αυτός διαπερνούσε και τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στο Πόρτο μέχρι τις πρώτες βραδινές ώρες.
Πέλεκυς στους πλούσιους
Ο Μπάιντεν πρότεινε τον διπλασιασμό του ανώτατου συντελεστή φόρου επί των κερδών και μερισμάτων στο 43,4% (στην Ελλάδα ο κ.Μητσοτάκης πριν από λίγες ημέρες μείωσε τον συντελεστή στο 22% συν 5% τα μερίσματα, 27%). Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος φρόντισε να εξασφαλίσει πόρους για το σύστημα υγείας που είχε εισαγάγει ο Ομπάμα και είχε σχεδόν καταργήσει ο Τραμπ ( το 3,8% του φόρου περίθαλψης Medicare). Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός της υπόσχεσης Μπάιντεν ότι το πλουσιότερο 0,3% του πληθυσμού της χώρας θα πληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των νέων αναγκών.
Διπλωματία, ιμπεριαλισμός ή απλώς μπίζνες;
Η πρόταση Μπάιντεν για ελεύθερη πατέντα εμβολίων έρχεται να αφοπλίσει ένα όπλο που ήδη έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν οι περισσότεροι μεγάλοι Ανατολής και Δύσης. Τα κινεζικά εμβόλια είναι υποχρεωτικά στο Κοπα Λιμπερταδόρες στο διεθνικό πρωτάθλημα των χωρών της Λατινικής Αμερικής, το Sputnik έχει μετατρέψει το εμβόλιο σε εργαλείο διείσδυσης ακόμη και σε εχθρικές προς τη Ρωσία χώρες.
Έχει όμως και μια άλλη σημασία. Αν φτωχές χώρες με υπερπληθυσμό, όπως η Ινδία δεν αποκτήσουν πάμφθηνη πρόσβαση σε εμβόλια θα μετατραπούν σε παγκόσμια εργοστάσια μεταλλάξεων που θα απειλούν και τις πλουσιότερες χώρες, οι οποίες θα πρέπει να ανακαλύπτουν νέα φάρμακα και σκευάσματα, να ξαναζήσουν νέα Lockdown κοκ.
Υπάρχει εξάλλου και η προϊστορία με τις πατέντες για την ηπατίτιδά και το AIDS (HIV) που μόνον όταν αποδεσμεύτηκαν, αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά οι ασθένειες αυτές (με τον ιό HIV είχαν μολυνθεί εκατομμύρια άνθρωποι και περισσότεροι από 1,5 εκατ. είχαν χάσει τη ζωή τους). Άρα ο Μπάιντεν και οι σύμβουλοί του βλέπουν πολύ πιο μακριά από τη νομοθεσία και το Δίκαιο των αγορών. Η αίσθηση πολλών αναλυτών είναι ότι η κίνηση του έρχεται καταρχήν να προστατέψει τους ίδιους τους Αμερικανούς.
Με σύμμαχο το ΔΝΤ
Το μέγεθος του κινδύνου έχει μεταβάλλει την οπτική ακόμη και των προπυργίων του οικονομικού κι κοινωνικού συντηρητισμού. Έτσι, τέλη Απριλίου, οι Financial Times παρουσιάζοντας τις νέες θεωρήσεις του ΔΝΤ υπογράμμιζαν χαρακτηριστικά:
«1.Μεγάλες δαπάνες για τη δημόσια υγεία. Η δημοσιονομική σύνεση….., δεν αφορά πλέον τη συγκράτηση των δαπανών αλλά την αξιοποίησή τους με τον καλύτερο τρόπο….Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει ό,τι είναι δυνατό για την παραγωγή και τη διανομή εμβολίων σε παγκόσμια κλίμακα.
Η τακτική έκθεση Fiscal Monitor του ΔΝΤ εκτιμά ότι για να τεθεί η πανδημία υπό πλήρη έλεγχο, θα χρειαστεί η άντληση επιπλέον 1 τρισ. δολαρίων φορολογικών εσόδων στις ανεπτυγμένες οικονομίες ως το 2025 και επεκτατική δημοσιονομική πολιτική.
2.Το Ταμείο υποστηρίζει ένθερμα τις δαπάνες για την Παιδεία, ώστε να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές αλλαγές.
3.Οι οικονομολόγοι του διεθνούς οργανισμού αλλά και η ηγεσία του ΔΝΤ αντιμετωπίζουν ευνοϊκά το γιγαντιαίο πρόγραμμα διάσωσης 1,9 τρισ. δολαρίων του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν».