«ΠΟΛΕΜΟΣ» ΓΙΑ ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ, ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΤΡΙΤΟ ΚΥΜΑ

Την ώρα που ο αργός ρυθμός των εμβολιασμών συνεχίζει να τροφοδοτεί την πολιτική αντιπαράθεση, οι ειδικοί φοβούνται πως ο «λογαριασμός» από τις Γιορτές, σε συνδυασμό με την αλλαγή του καιρού και το άνοιγμα των σχολείων δημιουργούν προϋποθέσεις για ένα τρίτο κύμα πανδημίας. 

Η συζήτηση για τα εμβόλια πυροδότησε πολιτική αντιπαράθεση πριν καν φτάσει, το Σάββατο 26 Δεκεμβρίου, το πρώτο φορτηγό στα σύνορα του Προμαχώνα. Ωστόσο, όσο περνούν οι μέρες και ο εμβολιασμός συνεχίζεται με το σταγονόμετρο, τόσο «εμπλουτίζεται» η σύγκρουση των κομμάτων, καθώς πλέον δεν τίθεται επί τάπητος μόνο το κατά πόσον η Ελλάδα προμηθεύτηκε έγκαιρα τις κατάλληλες ποσότητες, αλλά και ένα ακόμη ζήτημα: η πρόταση για αγορά, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της «πατέντας» των εμβολίων, ώστε να διευρυνθεί η διαδικασία παραγωγής τους.

Εμβόλια με το σταγονόμετρο

Βεβαίως, πέρα και πάνω απ’ όλα τα άλλα, οι ποσότητες των δόσεων εμβολίων σε συνδυασμό με τον αργό ρυθμό εμβολιασμού του πληθυσμού είναι οι δύο παράγοντες που θα κρίνουν εν πολλοίς το κατά πόσον η κυβέρνηση θα πιστωθεί μία πετυχημένη διαχείριση της «επιστροφής στην κανονικότητα» ή θα χρεωθεί το ακριβώς αντίθετο.

Ωστόσο, το Μαξίμου είναι αντιμέτωπο και με κάτι ακόμη: με τις προσδοκίες που η ίδια η κυβέρνηση καλλιέργησε, μιλώντας για «δυνατότητα 2 εκατομμυρίων εμβολιασμών ανά μήνα» και με τις εξαγγελίες του υπουργού Υγείας ήδη από το περασμένο φθινόπωρο πως θα είχαν ήδη διεξαχθεί 700.000 εμβολιασμοί πριν εκπνεύσει το 2020. Αυτό δεν έγινε, και πλέον το Μαξίμου «δείχνει» την Ευρώπη συνολικά και την ΕΜΑ, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία που είναι αρμόδια για την έγκριση των εμβολίων – κάτι σαν τον ευρωπαϊκό «ΕΟΦ», δηλαδή.

Σε κάθε περίπτωση, όπως παραδέχονται ακόμη και μέλη της επιτροπής των επιστημόνων του υπουργείου Υγείας, το γεγονός ότι είχαν καλλιεργηθεί προσδοκίες ότι μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2021 η Ελλάδα θα είχε «ξεμπερδέψει», έχει και άλλη μία παράπλευρη επίπτωση: τη χαλάρωση που έδειξαν πολλοί στην τήρηση των μέτρων. Πρόκειται, όπως λένε όσοι ξέρουν, για μία χαλάρωση που ήδη δείχνει τα δόντια της και φαίνεται στα επιδημιολογικά δεδομένα που συλλέγει καθημερινά ο ΕΟΔΥ.

Όπως και να έχει, ακόμη και με την προσθήκη των εμβολίων της Moderna στις δόσεις των Pfizer/Biontech, είναι σαφές –το παραδέχθηκε, εξάλλου, και ο αρμόδιος γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας– πως το πρώτο τρίμηνο του έτους θα φτάσουν στη χώρα κάτι λιγότερο από 2 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι έως τα τέλη Μαρτίου θα έχουν εμβολιαστεί μόλις 1 εκατομμύριο συμπολίτες μας και, άρα, η Ελλάδα θα βρίσκεται πολύ μακριά από το περίφημο «τείχος ανοσίας» που θέλει να οικοδομήσει για να αφήσει πίσω της την πανδημία. Μάλιστα, αν συνυπολογιστεί πως η Ελλάδα είναι «χώρα γερόντων», όπως έχει πολλάκις περιγραφεί, τότε εύκολα καταλαβαίνει κανείς πως 1 εκατομμύριο Έλληνες δεν είναι καν όλοι οι ευπαθείς, ήτοι όλοι οι άνω των 65 ετών, αλλά και οι έχοντες υποκείμενα νοσήματα.

Σαν να μην έφταναν αυτά, οι ειδικοί στο υπουργείο Υγείας, αλλά και ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, παραδέχονται πως το «καλύτερο σενάριο» είναι να έχει εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού «μες στο καλοκαίρι», όπως λέγεται χαρακτηριστικά. Όμως, επειδή δεν είναι ακόμη σαφές σε ποια χρονική στιγμή του καλοκαιριού θα γίνει αυτό, ο βασανιστικά αργός ρυθμός εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού φέρνει την κυβέρνηση και την οικονομία με μία τεράστια αβεβαιότητα: το κατά πόσον, δηλαδή, η Ελλάδα θα μπορέσει να υποδεχθεί κανονικά τουρίστες ή αν θα πρέπει να κρατήσει υπολειτουργούσα τη «βαριά βιομηχανία» της, δηλαδή τον τουρισμό, για δεύτερη συνεχόμενη σεζόν!

Η σύγκρουση για την πατέντα

Με αυτά τα δεδομένα, δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου περίεργο το γεγονός ότι η πολιτική αντιπαράθεση περί τα εμβόλια ανέβηκε σε… άλλη πίστα: ο λόγος, βεβαίως, για την πρόταση να αγοραστεί η πατέντα από τις εταιρείες που παράγουν το εμβόλιο, ώστε στη συνέχεια η Ε.Ε. να «μοιράσει» τη «συνταγή» σε όλες τις φαρμακευτικές εταιρείες των κρατών-μελών που μπορούν να «σηκώσουν» την παραγωγική διαδικασία και να πολλαπλασιαστεί η παραγωγή εμβολίων. Η πρόταση δεν είναι καινούργια, ωστόσο η πολιτική αντιπαράθεση γύρω απ’ αυτή ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα, όταν τη διατύπωσε δημοσίως ο Αλέξης Τσίπρας. Μάλιστα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να αναλάβει μία πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το θέμα, ενεργοποιώντας όλες τις διεθνείς του επαφές. Κατά πληροφορίες, ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσω της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, βρίσκεται ήδη σε επαφή με άλλες πολιτικές ομάδες ώστε να εκδηλωθεί στην Ευρωβουλή σχετική πρωτοβουλία (ψήφισμα με συλλογή υπογραφών), ενώ και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας θα επιδιώξει να επικοινωνήσει με κοινοτικούς αξιωματούχους, ηγέτες κρατών-μελών της Ε.Ε. και κεντρικούς παράγοντες στο ευρωπαϊκό πολιτικό παίγνιο, ώστε να δείξει ότι αναλαμβάνει τη σχετική πρωτοβουλία.

Βεβαίως, ήδη από προχθές, η κυβέρνηση είχε σπεύσει να απαντήσει στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα πως είναι «ανενημέρωτος», επικαλούμενη σχετικό άρθρο, τον περασμένο Απρίλιο, του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το περίεργο στην όλη υπόθεση είναι πως η «πατρότητα» –σε ευρωπαϊκό δε επίπεδο– της πρότασης ανήκει στον διαπρεπή καθηγητή του London School of Economics, Ηλία Μόσιαλο. Με άλλα λόγια, κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ διασταυρώνουν τα ξίφη τους για κάτι που θεωρητικά θα έπρεπε να… τους ενώνει, αφού ο Ηλίας Μόσιαλος έχει τοποθετηθεί από τον Κυριάκο Μητσοτάκη «εκπρόσωπος της Ελλάδας στα διεθνή fora για τον κορωνοϊό», ενώ αποτελεί τακτικότατο συνομιλητή και του Αλέξη Τσίπρα!

Μάλιστα, η Κουμουνδούρου δεν φαίνεται να αφίσταται της κριτικής της προς την κυβέρνηση, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ «υπενθύμισε», με ανακοίνωσή του, στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ότι θα μπορούσε να θέσει το ζήτημα στη συνάντησή του με τον Πορτογάλο πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα στη Λισαβόνα, καθώς η Πορτογαλία είναι η προεδρεύουσα χώρα στην Ε.Ε. και θα μπορούσε να «τρέξει» το συγκεκριμένο θέμα.

Και τώρα… τρίτο κύμα;

Σημειωτέον, πάντως, πως όσοι ασχολούνται με τη μελέτη των επιδημιολογικών δεδομένων και τη διαχείριση του υγειονομικού σκέλους της πανδημίας έχουν να ανησυχούν για κάτι πολύ αμεσότερο από την «κλειδωμένη» πατέντα των εμβολίων της Pfizer/Biontech και της Moderna: κάθε μέρα που περνά, όσοι γιατροί βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» της μάχης, ήτοι στα νοσοκομεία αναφοράς, βλέπουν την ανησυχητική και κλιμακωτή αύξηση των εισαγωγών νέας «φουρνιάς» ασθενών με κορωνοϊό.

Μάλιστα, το γεγονός ότι αρκετοί εξ αυτών είναι μέλη των ίδιων οικογενειών έχει οδηγήσει τους επιστήμονες στο συμπέρασμα πως έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται στο σύστημα υγείας το αποτύπωμα των Εορτών και των χριστουγεννιάτικων και πρωτοχρονιάτικων τραπεζιών. Συν τοις άλλοις, λοιμωξιολόγοι έχουν ήδη εκφράσει τον φόβο τους πως τα σχολεία άνοιξαν «στα τυφλά», υπό την έννοια ότι ακόμη δεν έχουν αποτυπωθεί στον επιδημιολογικό χάρτη οι επιπτώσεις των Εορτών, ήτοι τα εορταστικά τραπέζια, η κινητικότητα στην αγορά, οι συνωστισμοί στις ανοιχτές εκκλησίες τα Θεοφάνεια, αλλά και η εύλογη χαλάρωση πολλών εξ ημών τις ημέρες που προηγήθηκαν.

Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι πλέον, οι επιστήμονες εκφράζουν τις ενστάσεις τους και δημοσίως: ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, για παράδειγμα, είπε ότι θα ήταν προτιμότερο να μπει εισόδημα στο σπίτι από τον πατέρα που θα έπρεπε να μπορεί να ανοίξει με click away το κατάστημά του, αντί να εκτίθεται στον κίνδυνο μετάδοσης το παιδί του πηγαίνοντας στο σχολείο. Επίσης, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών, Απόστολος Βανταράκης χαρακτήρισε «μη επαρκώς αιτιολογημένη» την απόφαση για άνοιγμα δημοτικών και νηπιαγωγείων, ενώ ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Νίκος Σύψας, άφησε ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο να κλείσουν… ξανά τα σχολεία που μόλις άνοιξαν! Εξάλλου, σε αυτή τη λογική κινείται και η κυβέρνηση, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Χρήστο Ταραντίλη να προαναγγέλλει ότι τα δεδομένα θα αξιολογούνται από εβδομάδα σε εβδομάδα και πως ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, θα προβαίνει σε ανακοινώσεις κάθε Παρασκευή.

Η εκκωφαντική σιωπή του Σωτήρη Τσιόδρα

Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, οι φόβοι των επιστημόνων ότι ο «λογαριασμός» των Γιορτών θα είναι βαρύς και πως τα σχολεία άνοιξαν «στα τυφλά» έρχονται να συνδυαστούν με την αιφνίδια αλλαγή του καιρού: από τα κεντρικά ηπειρωτικά και προς τα «κάτω», προς την Αττική και τη νότια Ελλάδα δηλαδή, η αλήθεια είναι πως ακόμη ο χειμώνας δεν έχει έρθει. Ωστόσο, οι μετεωρολόγοι έχουν ξεκαθαρίσει πως οι «Αλκυονίδες» και το παρατεταμένο «φθινόπωρο» τελείωσαν και το ψύχος έρχεται – και θα είναι δριμύ. Αυτό, εκ των πραγμάτων, δημιουργεί συνθήκες υπερμετάδοσης του ιού, που ως γνωστόν «αγαπά» το κρύο και τον περιορισμό των ανθρώπων σε κλειστούς χώρους.

Με άλλα λόγια, οι ειδικοί κάνουν λόγο για ένα «επικίνδυνο κοκτέιλ» παραγόντων που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε ένα τρίτο κύμα πανδημίας, την ώρα που οι υγειονομικοί στα δημόσια νοσοκομεία βρίσκονται στα όρια της υπερκόπωσης (burn out) και πριν καν αποκλιμακωθεί στα σοβαρά η πίεση στις κατά τόπους Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Όλα τούτα, άλλωστε, φαίνεται πως έχουν συμβάλει στην ηχηρή –ή, μάλλον, την εκκωφαντική– σιωπή του Σωτήρη Τσιόδρα: ο επικεφαλής λοιμωξιολόγος του υπουργείου Υγείας, που στην πρώτη φάση της πανδημίας πιστώθηκε ότι μιλούσε απευθείας στην «καρδιά» των πολιτών και πως πέτυχε τη σωστή «δοσολογία» μεταξύ τού να μας καθησυχάζει και να μας εφιστά την προσοχή για τη σοβαρότητα της κατάστασης, απέχει επιδεικτικά από κάθε δημόσια παρουσία. Μάλιστα, έχει τη δική του σημασία το γεγονός ότι, ενώ πληθαίνουν τα δημοσιεύματα ότι η σιωπή του συνδέεται με τη διαφωνία του αναφορικά με τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, ο ίδιος δεν κρίνει σκόπιμο να «βγει μπροστά», ώστε να διαψεύσει εν τοις πράγμασι τα δημοσιεύματα αυτά. Πράγμα που σημαίνει πως όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά. Και πολλές αστοχίες της Πολιτείας που θα βρούμε μπροστά μας, ενδεχομένως.