Υπέρ της άρσης της πατέντας των εμβολίων κατά της νόσου Covid-19 τοποθετήθηκε ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Τζο Μπάιντεν, προμηνύοντας δομικές αλλαγές στο πλαίσιο των εμβολιασμών σε όλο τον πλανήτη, τη στιγμή μάλιστα που η πανδημία μαίνεται σε Ινδία και Νότια Αμερική. Καθημερινά, χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη μάχη για τη ζωή και, ενώ το εμβόλιο αποτελεί το βασικό εργαλείο καταπολέμησης της φονικής νόσου, τα οικονομικά «παζάρια» ανάμεσα στις φαρμακοβιομηχανίες και το καθεστώς της πνευματικής ιδιοκτησίας πάνω στα εμβόλια δημιουργούν πολλαπλούς περιορισμούς στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού μέσω των μαζικών εμβολιασμών.
Μέχρι σήμερα, αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου αναφορικά με τις προτάσεις τόσο της Νότιας Αφρικής όσο και της Ινδίας για άρση της πατέντας των εμβολίων. Μία τέτοια εξέλιξη θα επέτρεπε σε αρκετές χώρες να παραγάγουν τα δικά τους εμβόλια, δημιουργώντας ένα ασφαλές πλαίσιο αντιμετώπισης της πανδημίας και σώζοντας φυσικά περισσότερες ανθρώπινες ζωές.
«Βόμβα» από την ομοσπονδιακή υπηρεσία των ΗΠΑ για το εμπόριο
Σε ανακοίνωση της, η Κάθριν Τάι, επικεφαλής της ομοσπονδιακής υπηρεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών για την εμπορική πολιτική, σημείωσε ότι «πρόκειται για μια παγκόσμια κρίση για την υγεία και οι εξαιρετικές περιστάσεις της πανδημίας απαιτούν έκτακτα μέτρα».
«Η διοίκηση πιστεύει ακράδαντα στην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά για τον τερματισμό της πανδημίας, υποστηρίζει την αποποίηση από αυτήν την προστασία για τα εμβόλια κατά του κορονωϊού», επισημαίνει η Τάι. «Στόχος της διοίκησης είναι να λάβει όσο το δυνατόν γρηγορότερα ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια για όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Καθώς εξασφαλίζεται η παροχή εμβολίων για τον αμερικανικό λαό, η διοίκηση θα συνεχίσει να εντείνει τις προσπάθειές της – συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα και όλους τους πιθανούς εταίρους – για την επέκταση της παραγωγής και της διανομής εμβολίων. Θα εργαστεί επίσης για την αύξηση των πρώτων υλών που απαιτούνται για την παραγωγή αυτών των εμβολίων», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον διεθνή Tύπο, πρόκειται για μία κρίσιμη πολιτική απόφαση, η οποία αναμένεται να αλλάξει τους κανόνες, τη στιγμή μάλιστα που οι ΗΠΑ, όπως δήλωσε η Τάι, θα συμμετάσχουν σε διαπραγματεύσεις στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, προκειμένου να βρεθεί λύση ως προς το ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων. Βέβαια, η εν λόγω διαδικασία απαιτεί χρόνο, ώστε να υπάρξει ένα σαφές πλαίσιο συμφωνίας ανάμεσα στα κράτη και τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν τα εμβόλια. Όπως αναφέρει το Bloomberg, η Τάι αναγνώρισε ότι οι συνομιλίες δεν θα είναι εύκολες, καθώς πρόκειται για ένα θέμα εξαιρετικά περίπλοκο.
«Αυτή είναι μια αρχή», δήλωσε ο Γκρεγκ Γκονσάλβες, επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου Yale, αναφορικά με τη στάση του Λευκού Οίκου. Την ίδια ώρα, σαφές μήνυμα έστειλε και η Γενική Διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Η Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα, σε συνεδρίαση του Γενικού Συμβουλίου του ΠΟΕ, ανέφερε: «Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι όταν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα πραγματικό κείμενο, θα βρούμε μια ρεαλιστική πορεία προς τα εμπρός».
Σημειώνεται ότι αρκετοί βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος έχουν τοποθετηθεί υπέρ της άρσης της πατέντας εδώ και αρκετές ημέρες, με την πίεση στον Μπάιντεν να είναι διαρκώς αυξανόμενη, καθώς άνθρωποι της επιστήμης, της ακαδημαϊκής κοινότητας, πολιτικοί και ακτιβιστικές οργανώσεις έχουν θέσει στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης το ζήτημα της άρσης της πατέντας. Συνολικά, περισσότερες από 100 χώρες έχουν υποστηρίξει στον ΠΟΕ, ότι οι φαρμακοβιομηχανίες θα πρέπει να παραιτηθούν από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των εμβολίων κατά της Covid-19.
Από την πλευρά του, ο Μπάιντεν έχει ανακοινώσει ότι στόχος της κυβέρνησης είναι ο εμβολιασμός τού 70% του αμερικανικού πληθυσμού μέχρι τον Ιούλιο. Εδώ και αρκετές ημέρες, το ζήτημα της ευρεσιτεχνίας αναφορικά με τα εμβόλια έχει απασχολήσει τον Λευκό Οίκο, ιδιαίτερα μετά την έξαρση του ιού στην Ινδία και τη Βραζιλία. Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν εκφράσει προβληματισμούς, θέτοντας ως απόλυτη προτεραιότητα τον εμβολιασμό των Αμερικανών Πολιτών.
ΠΟΥ: «Μνημειώδης στιγμή»
«Μνημειώδη στιγμή στη μάχη κατά της Covid-19» χαρακτήρισε ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας την απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να τοποθετηθεί υπέρ της άρσης της πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια.
Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους σημείωσε ότι η δέσμευση του Αμερικανού Προέδρου και της εκπροσώπου των ΗΠΑ, Κάθριν Τάι, να στηρίξουν την άρση των πατεντών είναι ένα «πανίσχυρο παράδειγμα» της αμερικανικής ηγεσίας στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων υγειονομικών προκλήσεων.
«Η στήριξη του Λευκού Οίκου σε αυτήν την προσωρινή άρση των πατεντών για τα εμβόλια αντικατοπτρίζει τη σοφία και την ηθική ηγεσία των ΗΠΑ» για την ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια και τον τερματισμό της πανδημίας, πρόσθεσε ο γενικός γραμματέας του ΠΟΥ.
Υπενθυμίζεται ότι, στα τέλη Φεβρουαρίου, 115 ευρωβουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα, πλην της ακροδεξιάς, με επιστολή τους προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ζήτησαν την άρση των κανόνων για τις πατέντες των εμβολίων. Μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει συμφωνήσει με την εν λόγω θέση.
Είναι δεδομένο ότι η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για την καταπολέμηση των ανισοτήτων μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών, τόσο ως προς την παραγωγή όσο και στη διανομή των εμβολίων. Μάλιστα, αρκετοί αναλυτές σημειώνουν ότι ο λεγόμενος εθνικισμός των εμβολίων έχει αρνητικό αντίκτυπο ως προς τη διαχείριση της πανδημίας, καθώς εκατομμύρια άνθρωποι πέφτουν, επί της ουσίας, θύματα των οικονομικών συμφερόντων των μεγάλων φαρμακευτικών ομίλων.
Επισημαίνεται ότι ο καθηγητής της πολιτικής της υγείας στο London Scholl of Economics, Ηλίας Μόσιαλος, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να καταθέσει επίσημα την πρόταση για άρση της πατέντας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.