ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: OΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΖΗΤΟΥΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Ε.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσαν στη δημοσιότητα την πρώτη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που διεξήχθη από κοινού για τα δύο θεσμικά όργανα. Η έρευνα του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης πραγματοποιήθηκε μεταξύ 22 Οκτωβρίου και 20 Νοεμβρίου 2020 στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.

Τα κυριότερα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι:

· Ευρύτατη πλειοψηφία (92%) στα 27 κράτη μέλη συμφωνεί ότι οι φωνές των Ευρωπαίων πολιτών θα πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη για αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης.

· Έξι στους δέκα δηλώνουν ότι η κρίση του κορωνοϊού τούς έχει ωθήσει να αναλογιστούν το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

· Τα 3/4 των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα έχει θετική επίδραση στη δημοκρατία της Ε.Ε.

Η έρευνα δημοσιεύεται με αφορμή την υπογραφή κοινής δήλωσης σχετικά με τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, από τους τρεις προέδρους των οργάνων της Ε.Ε., Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Νταβίντ Σασόλι και Αντόνιο Κόστα.

Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης αποσκοπεί ακριβώς σε αυτό: θα δημιουργήσει ένα νέο δημόσιο φόρουμ για ανοικτή, χωρίς αποκλεισμούς, διαφανή και δομημένη συζήτηση με τους Ευρωπαίους σχετικά με τα ζητήματα που τους αφορούν και επηρεάζουν την καθημερινή τους ζωή.

1. Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης

Τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης θα έχει θετικό αντίκτυπο για τη δημοκρατία εντός της Ε.Ε.: το 76% συμφωνεί ότι αποτελεί σημαντική πρόοδο για τη δημοκρατία εντός της Ε.Ε. (το 25% «συμφωνεί απόλυτα» και το 51% «μάλλον συμφωνεί»), καθώς την άποψη αυτή υποστηρίζει σαφής πλειονότητα σε κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε.

Οι απαντήσαντες θεωρούν ότι θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά άτομα από όλα τα κοινωνικά στρώματα (51%), ενώ το 47% δηλώνει ότι θα πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο οι νέοι, καθώς και οι εθνικές κυβερνήσεις (42%) και οι πανεπιστημιακοί, εμπειρογνώμονες, διανοούμενοι και επιστήμονες (40%).

Λίγο πάνω από το ήμισυ των Ευρωπαίων (51%) θα ήθελαν να συμμετάσχουν οι ίδιοι, ενώ οι Ιρλανδοί απαντήσαντες ήταν οι πιο ενθουσιώδεις (81%), ακολουθούμενοι από τους Βέλγους (64%), τους Λουξεμβούργιους (63%) και τους Σλοβένους (63%).

2. Η φωνή των πολιτών στην Ε.Ε.

Μολονότι η ψήφος στις ευρωπαϊκές εκλογές θεωρείται σαφώς (από το 55% των απαντησάντων) ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι οι φορείς λήψης αποφάσεων σε επίπεδο Ε.Ε. ακούν τη φωνή των πολιτών, υποστηρίζεται σθεναρά ότι οι πολίτες της Ε.Ε. θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερο λόγο στις αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης. Από το 92% που πιστεύει ότι η φωνή των πολιτών της Ε.Ε. θα πρέπει να λαμβάνεται περισσότερο υπόψη, το 55% «συμφωνεί απόλυτα» και το 37% «μάλλον συμφωνεί». Μόνο το 6% διαφωνεί με τη δήλωση.

3. Το μέλλον της Ευρώπης

Έξι στους δέκα Ευρωπαίους συμφωνούν ότι η κρίση του κορωνοϊού τούς έκανε να προβληματιστούν σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης (το 19% «συμφωνεί απόλυτα» και το 41% «μάλλον συμφωνεί»), ενώ το 39 % διαφωνεί ως προς αυτό (το 23% «μάλλον διαφωνεί» και το 16% «διαφωνεί εντελώς»).

Οι απαντήσαντες κλήθηκαν να επιλέξουν τις εξελίξεις που επιθυμούν να δουν όσον αφορά το μέλλον της Ευρώπης: η ύπαρξη συγκρίσιμου βιοτικού επιπέδου (35%) και ισχυρότερης αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών (30%) είναι οι δύο πιο συχνά αναφερθείσες εξελίξεις. Οι Ευρωπαίοι δίνουν επίσης προτεραιότητα στην ανάπτυξη κοινής πολιτικής για την υγεία (25%) και συγκρίσιμων εκπαιδευτικών προτύπων (22%).

4. Πλεονεκτήματα και προκλήσεις

Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι ο σεβασμός της ΕΕ για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου (32%), καθώς και η οικονομική, βιομηχανική και εμπορική της δύναμη (30%), αποτελούν τα κύρια πλεονεκτήματά της. Ο σεβασμός της Ε.Ε. για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου κατατάσσεται ως το σημαντικότερο (ή κοινό σημαντικότερο) πλεονέκτημα σε 14 χώρες, και η άποψη αυτή κυριαρχεί ιδίως στη Σουηδία, όπου το 58% θεωρεί ότι αυτό αποτελεί βασικό πλεονέκτημα. Η οικονομική, βιομηχανική και εμπορική δύναμη της Ε.Ε. κατατάσσεται ως το σημαντικότερο πλεονέκτημα (μόνο του ή συνδυαστικά με άλλα πλεονεκτήματα) σε εννέα χώρες, με επικεφαλής τη Φινλανδία (45%) και την Εσθονία (44%).

Η κλιματική αλλαγή θεωρείται σαφώς η κύρια παγκόσμια πρόκληση που επηρεάζει το μέλλον της Ε.Ε., καθώς το 45% των Ευρωπαίων επέλεξε την εν λόγω πρόκληση ως την κυριότερη. Το δεύτερο και το τρίτο συχνότερα αναφερθέν ζήτημα, με παρόμοια ποσοστά, είναι η τρομοκρατία (38%) και οι κίνδυνοι που συνδέονται με την υγεία (37%). Η αναγκαστική μετανάστευση και ο εκτοπισμός είναι η τέταρτη συχνότερα αναφερθείσα πρόκληση, την οποία ανέφερε λίγο πάνω από το ένα τέταρτο των Ευρωπαίων (27%).

Σε κάθε χώρα, περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την Ε.Ε. θετικά παρά αρνητικά. Σε 12 από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε., τουλάχιστον οι μισοί έχουν θετική εικόνα της Ε.Ε. Οι χώρες με την πιο θετική βαθμολογία της Ε.Ε. είναι Ιρλανδία (74%), Πορτογαλία (64%) και Λιθουανία (61%), με περισσότερους από έξι στους δέκα να δίνουν θετική βαθμολογία.

Γκρίνιες σε Ελλάδα, Ιταλία, Αυστρία και Σλοβακία

Χώρες με τη λιγότερο θετική εικόνα του Η ΕΕ είναι η Σλοβακία (34%), η Αυστρία (36%), η Ελλάδα και η Ιταλία (και οι δύο 38%), με λιγότερους από τέσσερις στους δέκα να δίνουν μια θετική βαθμολογία. Οι χώρες αυτές είναι η εξαίρεση στη γενικότερη αισιόδοξη οπτική της Ε.Ε.

Αυτή η έρευνα (με αριθμό 500) του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου με θέμα «Το μέλλον της Ευρώπης» (EB94.1) πραγματοποιήθηκε μεταξύ 22 Οκτωβρίου και 20 Νοεμβρίου 2020 στα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε., και ζητήθηκε από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η έρευνα διεξήχθη διά ζώσης και συμπληρώθηκε με διαδικτυακές συνεντεύξεις κατά περίπτωση, λόγω της πανδημίας. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά περίπου 27.034 συνεντεύξεις.

Η κοινή δήλωση των τριών προέδρων

Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, εξ ονόματος της προεδρίας του Συμβουλίου, και η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπέγραψαν την κοινή δήλωση σχετικά με τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης κατά τη διάρκεια ειδικής τελετής που πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαρτίου, στην αίθουσα ολομέλειας του Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες.

«Οι προσδοκίες των πολιτών της Ε.Ε. είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Είναι απαραίτητο να συνεχίσουμε να δίνουμε στην Ευρώπη τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται σε αυτές τις προσδοκίες, στα αιτήματα για αλληλεγγύη», είπε ο πρόεδρος Σασόλι. «Είναι ευκαιρία να ανακαλύψουμε εκ νέου την ψυχή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Προσκαλούμε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες να πάρουν μέρος στη διάσκεψη και να οικοδομήσουν την Ευρώπη του αύριο, ώστε να γίνει η “δική τους” Ευρώπη».

«Γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε όλοι το ίδιο όραμα για το μέλλον της Ευρώπης», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα. «Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα αποτελέσει αποφασιστικό χρονικό σημείο για να μπορέσουμε να συζητήσουμε χωρίς ταμπού, συνενώνοντας τα διαφορετικά μας οράματα. Μόνο έτσι μπορούμε να ξεπεράσουμε τις διαφορές μας και να ενισχύσουμε όλα όσα μας ενώνουν».

«Αυτή η διάσκεψη, επισημαίνεται, πρέπει να ξεπεράσει τα όρια των Βρυξελλών, των εθνικών πρωτευουσών. Θέλουμε να ακούσουμε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες – τόσο τους νέους όσο και τους ηλικιωμένους, τόσο τους κατοίκους πόλεων όσο και τους κατοίκους της υπαίθρου, τόσο τους φοιτητές Erasmus όσο και τους διαδηλωτές και όσους αμφισβητούν ότι η δημιουργία μιας ολοένα στενότερης ένωσης είναι η σωστή οδός», τόνισε από την πλευρά της η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.