OΛΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΣΗ (ΗΠΑ) ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ (ΚΙΝΑ)

Κι όμως, περάσανε κιόλας 13 μήνες: Για πρωτοχρονιάτικο δώρο, 31/12/2019, η φίλη μας η Κίνα ειδοποιεί τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για 27 περιπτώσεις «ιογενούς πνευμονίας» στη Γουχάν. Αρχές Ιανουαρίου ένας 61χρονος Κινέζος χάνει τη μάχη με τον νέο ιό. Είναι ο πρώτος καταγεγραμμένος θάνατος. Στις 13/1 μια Κινέζα στην Ταϊλάνδη μπαίνει σε καραντίνα. Στις 15/01 η Ιαπωνία επιβεβαιώνει το πρώτο της κρούσμα. Πριν από την 20ή Ιανουαρίου έχουμε και το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στη Νότια Κορέα. Την 22η, η Κίνα αποφασίζει lockdown για εκατομμύρια ανθρώπους στην «ένοχη» Γουχάν.

Την επομένη ανακοινώνονται στη Γαλλία τα πρώτα κρούσματα στην Ευρώπη. Δεν περνάνε δυο μέρες, καταγράφονται τα πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα και στις ΗΠΑ: είναι πέντε άνθρωποι, που είχαν επισκεφθεί τη Γουχάν. (Το σημειώνουμε.) Την επομένη εκδίδεται ταξιδιωτική οδηγία για την Κίνα. Πριν κλείσει ο Ιανουάριος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κηρύσσει την επιδημία κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς ενδιαφέροντος.

Από τη μια μέρα στην άλλη αλλάζουν όλα. Την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου ανακοινώθηκαν τα 3 πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα και στη χώρα μας: αυτό ήτανε. Από εκεί και πέρα αλλάζει πια η ζωή μας ριζικά – μπαίνουμε σταδιακά στο πρώτο, πιο αυστηρό και πιο αποτελεσματικό μας lockdown. Οι απαγορεύσεις πέφτουν βροχή. Απαγορεύεται αυτό, απαγορεύεται εκείνο. Το ρήμα «απαγορεύεται» για άλλη μια φορά θριαμβεύει έναντι του πολύ πιο ευγενικού «δεν επιτρέπεται» (το κάπνισμα π.χ.), που είχαμε μάθει επιτέλους να χρησιμοποιούμε.

Κοντεύει ένας χρόνος, κι όμως ακόμα να καταλάβουμε τι έχει συμβεί. Δυο μέρες πριν φύγει το 2020, διαβάζουμε και στην «Καθημερινή»: «Ανατροπή στην ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου έχει φέρει η πανδημία, καθώς επισπεύδει την αναρρίχηση της Κίνας στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης και την υποβάθμιση των ΗΠΑ στη δεύτερη». Προσπαθούμε να τακτοποιήσουμε κάπως στο μυαλό μας την κατάσταση – γιατί έτσι είναι ο άνθρωπος από τη φτιαξιά του: Προσπαθεί να καταλάβει. Του είναι πολύ πιο εύκολο να «συμμορφώνεται στις οδηγίες» όταν ξέρει τι συμβαίνει, ποιος είναι ο στόχος, ποια στρατηγική ακολουθείται.

Πολλοί από τους σημερινούς influencers κάθε είδους που φτάνουν στο σπίτι μας μέσα από τα smartphones και τα tablet μας, μας λένε σε όλους τους τόνους να μη σκεφτόμαστε πολύ, να ακούμε την εσωτερική φωνή μας, να μην εμπιστευόμαστε ούτε τα δελτία ειδήσεων ούτε τα fake news του διαδικτύου. Κανείς δεν ξέρει ποιον και τι να πιστέψει. Η μία λύση είναι το mainstream: Ισχύει αυτό που θα πει η επιστήμη. Οι λοιμωξιολόγοι συνεδριάζουν, μελετούν τα στοιχεία, γνωρίζουν, προβλέπουν και εισηγούνται στην κυβέρνηση (εν προκειμένω τη δική μας). Η κυβέρνηση αποφασίζει: Κλείνω τα σχολεία, ανοίγω τα κομμωτήρια, κλείνω την εστίαση, ανοίγω τον τουρισμό να βγάλουμε κάνα φράγκο (πολύ λογικό), πλησιάζω τα 3.500 κρούσματα σε μια μέρα τον Νοέμβριο (3.227 την 19η π.χ.), ξανακλείνω, σκάει η είδηση για την αγγλική μετάλλαξη, «ας μην το πολυλέμε». Βουλιάζει η Αγγλία – το λέμε.

Υπάρχει και η άλλη οδός – αλλά δεν την επιλέγουμε οι περισσότεροι, γιατί εκεί κυριολεκτικά δεν βγάζεις άκρη. Συνωμοσίες, εύκολα «συμπεράσματα», τρομολαγνεία, θεωρίες κάθε είδους: Ου μπλέξεις. Ας μείνουμε στο mainstream: «Εδώ και αρκετό καιρό», διαβάζουμε στο Capital, «το κυρίαρχο ζήτημα όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία είναι ο αγώνας, σε όρους οικονομικής και ήπιας ισχύος, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα», αναφέρει το Κέντρο Έρευνας για τα Οικονομικά και τις Επιχειρήσεις (Centre for Economics and Business Research, CEBR) στην ετήσια έκθεσή του. Η πανδημία του νέου κορωνοϊού και ο οικονομικός αντίκτυπός της φαίνεται πως «γέρνουν την πλάστιγγα σε αυτή την αντιπαλότητα υπέρ της Κίνας», προσθέτει.

Ζούμε λοιπόν έναν πόλεμο για την πρωτοκαθεδρία στον πλανήτη – και, προς το παρόν τουλάχιστον, κερδίζει η Κίνα; Μας λένε να μη σκεφτόμαστε, δεν κάνει, «έτσι κι αλλιώς, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα». Σκεφτόμαστε όμως. Από την Κίνα ξεκίνησε αυτός ο ιός, είναι άραγε politically incorrect να το θυμόμαστε – εφ’ όσον μάλιστα είναι παγκοσμίως και πλήρως αποδεκτό (από το mainstream) πως η Κίνα θα είναι η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ, πριν το 2028; Είναι σαφείς οι προβλέψεις: Οι ΗΠΑ θα περάσουν στη δεύτερη θέση, ενώ η Ιαπωνία θα παραμείνει στην τρίτη έως τις αρχές της δεκαετίας του 2030, όταν θα την ξεπεράσει η Ινδία, ωθώντας τη Γερμανία προς τα κάτω, από την τέταρτη στην πέμπτη θέση. Το Ηνωμένο Βασίλειο, κατά το CEBR, η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σήμερα, ενδέχεται να ολισθήσει στην έκτη θέση το 2024.

Ζούμε, δηλαδή, τον τελικό Κίνα-ΗΠΑ με Ινδία-Ιαπωνία στην τετράδα; Η Ευρώπη ως «Ευρωπαϊκή Ένωση» δεν καταγράφεται πουθενά και από καμία mainstream σοβαρή δημοσίευση σαν «ενότητα». Αν συνέβαινε αυτό, με τη Γερμανία στην πεντάδα, τη Γαλλία λίγο πιο κάτω και τη συμβολή όλων των άλλων οικονομιών της, θα «μετρούσε» αλλιώς. Θα μπορούσε ίσως να διεκδικήσει και το χάλκινο ως πρώτο στόχο. 

(«Σκέψεις», θα μου πείτε, χωρίς καμμία αξία. Δεν πειράζει. Να σκεφτόμαστε, δεν παθαίνουμε τίποτα. «Να σκέφτεστε, να σκέφτεστε», μας έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις. «Να σκέφτεστε μέχρι να πονέσει το μυαλό σας»).