ΟΙ «ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΚΑΡΕΚΛΕΣ» ΤΟΥ 2021

Μια σειρά δυσεπίλυτων προβλημάτων, προκλήσεων και αποφάσεων με μακροπρόθεσμο αποτύπωμα, περιμένει τους νεοαφιχθέντες ή παραμένοντες υπουργούς και υφυπουργούς σε συγκεκριμένους τομείς, το έργο των οποίων, εν πολλοίς, μπορεί να κρίνει και συνολικά τη σημερινή κυβέρνηση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το πρωθυπουργικό προνόμιο να αποφασίζει για το ποιος θα μπορούσε να εξυπηρετήσει καλύτερα σκοπούς και επιδιώξεις με προοπτική τουλάχιστον έτους, επέλεξε βλέποντας το παρόν αλλά και το μέλλον. Ζητήματα, όπως η ενέργεια, το εμπόριο, η διάθεση πόρων για την οικονομία και βέβαια η συνέχιση στη διαχείριση της πανδημίας και των συνεπειών της, βρέθηκαν στο επίκεντρο του πρωθυπουργικού προβληματισμού και εκεί δόθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, και η μεγαλύτερη προσοχή στην επιλογή προσώπων και πολιτικών. Με αυτό το σκεπτικό προχώρησε σε αλλαγή στην ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας, τοποθετώντας στη θέση του Κωστή Χατζηδάκη –που μεταφέρθηκε σε επίσης υπουργείο αιχμής– τον Κώστα Σκρέκα, σε αλλαγή και ενίσχυση του υπουργείου Εσωτερικών κυρίως σε θέματα που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση πόρων, και στη διατήρηση υπουργών στις θέσεις τους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης με την Covid 19.

Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος

Ένας γνώστης των θεμάτων που αφορούν στην ενέργεια και το περιβάλλον, ο μέχρι πρότινος υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης με ευθύνη τα τρόφιμα, Κώστας Σκρέκας, θα διαχειριστεί στο εξής τις τύχες του κρίσιμου υπουργείου. Ο κ. Σκρέκας, που έχει διατελέσει και υπουργός Ανάπτυξης επί κυβέρνησης Σαμαρά, ήταν τομεάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος όταν η Νέα Δημοκρατία ήταν αξιωματική αντιπολίτευση και έχει καλή εικόνα για πρόσωπα και καταστάσεις, δυνατότητες και υποχρεώσεις στον χώρο της ενέργειας.

Στην πραγματικότητα, η συγκεκριμένη θέση αντιστοιχεί με ένα τεράστιο χαρτοφυλάκιο και μια ατζέντα που θα «τρέξει» το επόμενο διάστημα, είτε πρόκειται για ένα πακέτο επενδύσεων/αποκρατικοποιήσεων, είτε για την επόμενη ημέρα στη ΔΕΗ, είτε αφορά στην εδαφικότητα προσδοκιών και ελπίδων για τον ενεργειακό ρόλο της χώρας. Παράλληλα, αποτελεί και ένα πεδίο άσκησης ισορροπιών ανάμεσα σε μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, καθώς από τη μία σε ό,τι αφορά στο εσωτερικό πεδίο, στην ενέργεια δραστηριοποιούνται μεγάλα ονόματα του επιχειρείν, από την άλλη στο παιχνίδι του ενεργειακού πλούτου της χώρας διαγκωνίζονται πολυεθνικοί κολοσσοί.

Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, η νέα ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας έχει μπροστά της ένα ημερολόγιο για την ολοκλήρωση μιας σειράς αποκρατικοποιήσεων, όπως είναι του ΔΕΔΔΗΕ, τους τομείς Εμπορίας και Υποδομών της ΔΕΠΑ, τη ΛΑΡΚΟ κ.ά. Στις «χρυσοφόρες» εξ αυτών μαίνονται επιχειρηματικές συγκρούσεις, όπως για παράδειγμα στη ΔΕΠΑ Εμπορίας, όπου έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον μέσω κοινοπραξιών οι μεγάλοι όμιλοι της χώρας σε συνεργασία με εταιρείες του εξωτερικού: Η Μότορ Όιλ της οικογένειας Βαρδινογιάννη σε κοινοπραξία με τη ΔΕΗ, τα ΕΛ.ΠΕ. σε συνεργασία με την Edison, ο όμιλος Μυτιληναίος, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ του ομίλου Περιστέρη, η C.G.Gas Ltd του Ομίλου Κοπελούζου, η Shell που επανήλθε στη χώρα μας, και ο ισραηλινός κολοσσός MET Holding. Η υποβολή δεσμευτικών προσφορών για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας μετατέθηκε από τον Δεκέμβριο του 2020 για τον προσεχή Μάρτιο, με τους ενδιαφερόμενους να «ανοίγουν» τα χαρτιά τους τις προσεχείς ημέρες μέσω της κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών. Πολλοί εκ των παραπάνω θα «διαγωνιστούν» και στο κομμάτι των υποδομών της ΔΕΠΑ, για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ, για τη ΛΑΡΚΟ αλλά και την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα, σημαντικό asset λόγω του μελλοντικού ρόλου της Καβάλας στην ενέργεια.

Για τις περιπτώσεις ΔΕΔΔΗΕ και ΛΑΡΚΟ αναφέρθηκε προ ημερών και ο απελθών υπουργός, ορίζοντας την… κληρονομιά προς τον διάδοχό του. «Η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ αποτελεί μέρος της στρατηγικής μας για τον εκσυγχρονισμό και ψηφιοποίηση του δικτύου μας. Θα προσφέρουμε με διεθνή διαγωνισμό το 49% με σημαντικά δικαιώματα μειοψηφίας και προκηρύχθηκε σήμερα για να έχει τελειώσει στο πρώτο εξάμηνο του 2021. Ο δεύτερος αφορά τη ΛΑΡΚΟ, τον μεγαλύτερο παραγωγό νικελίου, ενός μετάλλου που συνδέεται με την πράσινη μετάβαση, με στόχο και αυτός να έχει ολοκληρωθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2021», είχε πει στο συνέδριο της Capital Link o κ. Χατζηδάκης.

Πέραν των ιδιωτικοποιήσεων, μεγάλο ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και για νέες επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ, της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και της εμπορίας φυσικού αερίου. Το «ζεστό» ενδιαφέρον από το εξωτερικό και κυρίως την Αμερική επιβεβαιώθηκε και από την «ψήφο εμπιστοσύνης» του υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα και στις συναντήσεις του με τον πρωθυπουργό και τον απερχόμενο υπουργό Ενέργειας. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του greekschannel, το αμερικανικό ενδιαφέρον θα λάβει σάρκα και οστά στην περίπτωση της ΔΕΔΔΗΕ, με δύο κολοσσούς να ετοιμάζονται για συμμετοχή στον διαγωνισμό.

Εκτός από τα καλά νέα, υπάρχουν και τα «αγκάθια» που θα πρέπει να διαχειρισθεί ο νέος υπουργός Ενέργειας κ. Σκρέκας. Η εξισορρόπηση των τιμολογίων χονδρικής της ενέργειας και το κλείσιμο συμφωνίας με τις μεγάλες βιομηχανίες και τις ενεργοβόρες μονάδες της χώρας είναι προβλήματα που απαιτούν άμεση λύση, ενώ και το «αγκάθι» της ΔΕΗ θα απασχολήσει και τον νέο υπουργό. Η απολιγνιτοποίηση της επιχείρησης προχωρά καλύτερα του σχεδιασμού, με τα προβλήματα να εντοπίζονται πλέον στη διαχείριση του προσωπικού, και εκεί χρειάζεται μια επιτυχημένη συνταγή με απασχόλησή τους στο κομμάτι των ανανεώσιμων πηγών που θα στραφεί η εταιρεία.

Το υπουργείο της πανδημίας

Η μάχη με την Covid19 συνεχίζεται αμείωτη σε όλα τα επίπεδα και το κυβερνητικό επιτελείο καλείται να συντονίσει μια δύσκολη και πολυπαραγοντική επιχείρηση. Αφ’ ενός, να αντιμετωπίσει κρούσματα και νοσηλείες στην πρώτη γραμμή, να ενισχύσει τους ελέγχους με μαζικά τεστ και να οργανώσει το πρόγραμμα εμβολιασμών για την επόμενη ημέρα. Αφ’ ετέρου, να διατηρήσει την κοινωνία σε εγρήγορση και τους πολίτες στην τήρηση των περιορισμών, να οργανώσει μια νέα καθημερινότητα και να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της πανδημίας στο οικονομικό περιβάλλον.

Η πανδημία ως παράγοντας ανατροπής των συνηθισμένων γενικώς, είχε ανατρέψει και τα πρωθυπουργικά σχέδια για έναν ταχύτερο ανασχηματισμό. Ωστόσο, προκειμένου και να εξυπηρετηθούν και άλλοι κυβερνητικοί σχεδιασμοί, αποφασίστηκε τη δεδομένη στιγμή, μένοντας ως αστερίσκος μέχρι την τελευταία ώρα η μετακίνηση ή μη υπουργών και υφυπουργών που βρίσκονται στο μέτωπο της μάχης με την πανδημία.

Για τον υπουργό Υγείας είχε αναπτυχθεί φημολογία μετακίνησης σε άλλο υπουργείο καθημερινότητας. Ο κ. Κικίλιας, που είχε δεχθεί τα πρωθυπουργικά εύσημα στο πρώτο κύμα της νόσου, χρεώθηκε ένα μέρος της ελλιπούς προετοιμασίας για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος, ήρθε σε ρήξη με γιατρούς και νοσηλευτές για τις ελλείψεις και τις μετακινήσεις προσωπικού στα νοσοκομεία, και συγκρούστηκε με τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τη λειτουργία των ΜΕΘ αλλά και για τον ρόλο της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων. Παρέμενε, όμως, το κεντρικό πρόσωπο μιας τεράστιας προσπάθειας, διατηρώντας μάλιστα και ένα χαμηλό προφίλ για πρωταγωνιστής, δίνοντας χώρο και λόγο στους ειδικούς, «μοιράζοντας τη μπάλα» και εντός του υπουργείου –αναδεικνύοντας πρόσωπα όπως ο κ. Κοντοζαμάνης, ο κ. Αρκουμανέας και ο κ. Θεμιστοκλέους– και συνεργαζόμενος με συναρμόδιους σε κάθε φάση της πανδημίας. Ο κ. Μητσοτάκης θυμήθηκε το δόγμα ότι δεν αλλάζεις στρατηγό της ώρα της μάχης και γρήγορα εγκατέλειψε την ιδέα της μετακίνησης ή απομάκρυνσής του από την κυβέρνηση, ιδίως από τη στιγμή που θα συσχετιζόταν και με την αντιπολιτευτική πίεση. Σε αυτό έπαιξαν, βέβαια, ρόλο και τα υψηλά ποσοστά δημοφιλίας και αποδοχής του κ. Κικίλια από τους πολίτες στις δημοσκοπήσεις εν μέσω κορωνοϊού.

Ο υπουργικός θώκος στο Υγείας παραμένει ηλεκτρική καρέκλα όσο δεν έχει γείρει καταφανώς κάπου η πλάστιγγα σε ό,τι αφορά την πανδημία. Το τρίπτυχο κρούσματα-διασωληνωμένοι-θάνατοι επίσης παραμένει ο ρυθμιστής για την όποια πολιτική τύχη του πολιτικού που διαχειρίζεται την κρίση, εν προκειμένω του κ. Κικίλια. Ο υπουργός θα συνεχίσει να έχει δίπλα του τον αναβαθμισμένο πλέον σε αναπληρωτή, κ. Κοντοζαμάνη, απευθείας υπόλογο στον πρωθυπουργό, όπως και την υπόλοιπη ομάδα για να δώσουν μια ακόμα δύσκολη μάχη, αυτήν τη φορά για τον εμβολιασμό του πληθυσμού, η οποία άρχισε όχι με τις καλύτερες προοπτικές.

Το υπουργείο του… εμπόρου

Το βαρύ φορτίο της επανεκκίνησης της παραγωγής, της ανασύστασης της επιχειρηματικότητας και της αναζωογόνησης του εμπορίου θα συνεχίσει να σηκώνει ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος παρέμεινε στο τιμόνι του υπουργείου Ανάπτυξης και παρά τις διαρροές που τον ήθελαν εκτός κυβερνητικού πλαισίου.

Πριν προλάβει να απορροφηθεί το πρώτο πακέτο στήριξης για τις πληγείσες επιχειρήσεις του πρώτου κύματος της πανδημίας –και όταν παραμένουν στο τραπέζι οι ενστάσεις για την αποδοτικότητα των προγραμμάτων– σε μια αγορά που έχασε πάνω από 10 δισ., ήρθε και το δεύτερο για να προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα και μεγαλύτερη αγωνία στους ανθρώπους της καθημερινής οικονομίας. Τα συνεχή lockdown έχουν δημιουργήσει ασφυκτικό κλοιό στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι εκπρόσωποι των οποίων μιλούν για κατάρρευση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, και δεκάδες χιλιάδες «λουκέτα» στη μετά covid εποχή. 

Στους ανθρώπους που στεγάζονται στη Νίκης εναπόκειται ο σχεδιασμός και η εκμετάλλευση της χρηματοδοτικής εργαλειοθήκης, τοποθετώντας επί της ουσίας τον υπουργό μεταξύ σφύρας και άκμονος: Και από τη μια να ανοίξει τον κρατικό ή ευρωπαϊκό κορβανά για να «μοιράσει» χρήμα στους πληττόμενους, αναλαμβάνοντας τη ριψοκίνδυνη αποστολή της διάθεσης των κονδυλίων, και από την άλλη να εξυπηρετηθούν όλοι όσοι επλήγησαν από την πανδημία, οι οποίοι υπό την πίεση της επιβίωσης δεν θα διστάσουν να στραφούν κατά δικαίων και αδίκων αν θεωρήσουν ότι «ρίχτηκαν» στη μοιρασιά. 

Σε ό,τι αφορά τον ίδιο τον κ. Γεωργιάδη, βρέθηκε κατ’ επανάληψη στο στόχαστρο των ανθρώπων της αγοράς κυρίως λόγω των δηλώσεών του. «Αν στο εμπόριο ξεκινάς με γκρίνια και αρνητισμό θα πουλήσεις λιγότερο», «εγώ δεν ξέρω κανέναν έμπορο να λέει ποτέ πάω φανταστικά! για όσους ξέρουμε από το εμπόριο είναι η κωδική ονομασία ότι “η δουλειά πήγε καλά”», είναι μερικές από τις ατάκες του υπουργού, που προκάλεσαν την αγανάκτηση του εμπορικού κόσμου, χρεώνοντάς του ειρωνεία και αλαζονεία. Και ο ίδιος έπεσε αρκετές φορές θύμα των δηλώσεών του, καθώς τα κυβερνητικά μέτρα τον διέψευδαν μέσα σε λίγες ώρες.

Τώρα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στο υπουργείο Ανάπτυξης σε ό,τι αφορά στην επιτυχία των μέτρων στήριξης, όταν εκ προοιμίου έχουν εκφραστεί οι επιφυλάξεις για αυτά που «τρέχουν» εκτός των κύκλων της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, ή όταν υπάρχει η καχυποψία για τον ρόλο των τραπεζών, όπως για παράδειγμα στο ΤΕΠΙΧ ΙΙ.

Το υπουργείο των πόρων και των… εκλογών

Φόρτο εργασίας περιμένει και τον… ευνοημένο των πρωθυπουργικών αποφάσεων, τον νέο υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη. Στο υπουργείο που πλέον προΐσταται, τον περιμένουν μια σειρά αποφάσεων εν αναμονή εφαρμογής ή προς ψήφιση, και για πολλούς η προετοιμασία μιας δύσκολης εκλογικής διαδικασίας, καθώς στα «γνωστά» θα προστεθεί και η πρεμιέρα των απόδημων ψήφων.

Παράλληλα θα πρέπει να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, για την οποία τα εύσημα πηγαίνουν συνήθως στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής αλλά βάρος σηκώνει το Εσωτερικών, το νέο σύστημα προσλήψεων που θα ισχύσει από το 2022 αλλά και οι μεταρρυθμίσεις στον τρόπο λειτουργίας των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, κάτι που προϋποθέτει συνέχιση του διαλόγου με την ΚΕΔΕ. Στο υπουργείο Εσωτερικών έχει ανατεθεί και ένα μεγάλο μέρος διαχείρισης του ΕΣΠΑ, που συνδέεται με αναπτυξιακά έργα στους δήμους, ως μεταφορά του 2019 από το υπουργείο Ανάπτυξης.

Και εκεί μπαίνει μια δύσκολη εξίσωση, καθώς στο υπουργείο ως υπεύθυνος σε θέματα αυτοδιοίκησης και ως αναπληρωτής υπουργός, που αναφέρεται δηλαδή απευθείας στον πρωθυπουργό και όχι στον προϊστάμενο υπουργό με θέση και στο υπουργικό συμβούλιο, θα βρίσκεται ο κ. Στέλιος Πέτσας. Είναι μια ακόμα συγκατοίκηση, στα πρότυπα των συγκατοικήσεων σε άλλα υπουργεία από την προηγούμενη «διόρθωση» του κυβερνητικού σχήματος, όπως στο Ανάπτυξης και στο Οικονομικών, που αναμένεται να έχει ενδιαφέρον.