ΟΙ ΗΠΑ ΒΑΔΙΖΟΥΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η ανθρωπότητα είναι πλέον αντιμέτωπη με αυτό που ονομάζεται "κλιματική κρίση". Οι κυβερνήσεις αναζητούν διέξοδο απέναντι στις καταστροφικές επιπτώσεις της βιομηχανικής δραστηριότητας πάνω στο περιβάλλον. Το καυσαέριο των αυτοκινήτων, οι χημικές διεργασίες που προκύπτουν από τον Χάλυβα και το Τσιμέντο, οι μηχανές που μετατρέπουν τα ορυκτά αέρια σε ηλεκτρόνια αποτελούν, σύμφωνα με τους αναλυτές, κάποιες από τις βασικές πηγές μόλυνσης του περιβάλλοντος και κρίνεται αναγκαίο να υπάρξουν δομικές αλλαγές για να προστατευθεί η οικολογική ισορροπία.

Για να επιτευχθούν όμως οι εν λόγω αλλαγές, απαιτείται και η συμβολή του χρηματοοικονομικού συστήματος. Το αυτοκίνητο, παραδείγματος χάριν, αποτελεί μία μικρή οικονομική μονάδα ορυκτών καυσίμων, και στις Ηνωμένες Πολιτείες η αγορά του προϋποθέτει τραπεζικό δάνειο. Αξίζει να σκεφθεί κανείς τη λειτουργία ενός δικτύου μεταβίβασης και μεταφοράς πόρων και κεφαλαίων που μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την προαναφερθείσα διαδικασία. Αρχικά, κάποιος θα δανειστεί, μετά θα αρχίσει να ξεπληρώνει το δάνειο, πληρώνοντας τοκοχρεολύσια και κεφάλαιο στην τράπεζα. Στη συνέχεια, οι τράπεζες αξιοποιούν τα εν λόγω δάνεια πουλώντας τα στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ύστερα, οι πληρωμές από τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων κατευθύνονται προς τους κατόχους των χρηματοοικονομικών μέσων, ο χαρακτήρας των οποίων ποικίλλει.

Με αυτόν τον τρόπο, ένας πολίτης που κατοικεί στο Σαν Ντιέγκο μπορεί να επηρεάσει ένα συνταξιοδοτικό ταμείο στο St. Louis. Εάν αυτή η αλυσίδα σχετίζεται με τη χρηματοδότηση, εμμέσως τουλάχιστον, ορυκτών καυσίμων, μπορεί κανείς να αναλογιστεί τι συμβαίνει με ένα εργοστάσιο άνθρακα και πώς αποτελεί ουσιαστικά έναν κομβικό κρίκο σε μία αλυσίδα μεταφοράς και ανταλλαγής κεφαλαίων που επηρεάζουν τις περιβαλλοντικές συνθήκες σε παγκόσμια κλίμακα.

Το σχέδιο Μπάιντεν

Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν, έχει θέσει ως στόχο να εντάξει στο πράσινο «New deal» και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Τα κινήματα και οργανώσεις από την κοινωνία των πολιτών έχουν δημοσιεύσει έναν νέο μεταρρυθμιστικό χάρτη για τους τρόπους, με τους οποίους πρέπει να επιτευχθεί ο πολυπόθητος οικολογικός μετασχηματισμός της οικονομίας. Είναι δεδομένο ότι μία από τις βασικές εξαγγελίες του Μπάιντεν είναι η οικολογική στροφή και οι «πράσινες επενδύσεις».

Σύμφωνα με τον David Arkush, ενός από τους συγγραφείς αυτής της πράσινης χάρτας, υπάρχουν τρεις βασικές προϋποθέσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης και τη λειτουργία των τραπεζών:

Α) Οι επιλογές ανθρώπων στις θέσεις ευθύνης των χρηματοοικονομικών οργανισμών και των ρυθμιστικών αρχών τους, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και με σκοπό την άμεση συνεργασία αυτών των οργανισμών για την επίτευξη των στόχων που τίθενται. «Οι χρηματοοικονομικές ρυθμιστικές αρχές χρειάζονται ισχυρές “κλιματικές μονάδες”», ανέφερε ο Arkush. Σημειώνεται ότι, στις αρχές του χρόνου, η Federal Reserve προσέλαβε τον Kevin Stiroh στη θέση τού επικεφαλής της κλιματικής μονάδας που δημιούργησε. Παρομοίως, η Επιτροπή Εμπορίου Συναλλαγών δημιούργησε μια Μονάδα για την κλιματική κρίση, ενώ η υπουργός Οικονομικών, Janet Yellen, δήλωσε επίσης ότι πρόκειται να δημιουργηθεί ειδική υπηρεσία στο υπουργείο της.

Β) Η δημιουργία συγκεκριμένου πλαισίου κανόνων για τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε σχέση με τη διαχείριση της κλιματικής κρίσης και των πράσινων επενδύσεων κατ’ εντολήν της κυβέρνησης. Η Πολιτεία οφείλει, από την πλευρά της, να διασφαλίζει την εναρμόνιση του συστήματος με τις ανάγκες της εποχής και του κλίματος. Είναι αναγκαίο, παράλληλα, σύμφωνα με τους συγγραφείς της συγκεκριμένης πρότασης, να διασφαλιστεί ότι οι τραπεζικοί οργανισμοί δεν θα έρχονται διαρκώς αντιμέτωποι με τους οικονομικούς κινδύνους που προκαλούν οι φυσικές καταστροφές. Μπορεί κανείς εύκολα να αναλογιστεί το μέγεθος των οικονομικών ζημιών που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές και την ξηρασία. Όλα αυτά τα γεγονότα αποτελούν όψεις της κλιματικής κρίσης που επηρεάζουν άμεσα και το χρηματοοικονομικό σύστημα. Βέβαια, όπως επισημαίνουν ειδικοί αναλυτές της αγοράς, απαιτούνται προσεκτικές μεταρρυθμιστικές κινήσεις, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να «καταστραφούν» επενδύσεις λόγω της μεταβαλλόμενης πολιτικής κατεύθυνσης. Η συνθήκη αυτή αποτελεί μία δύσκολη εξίσωση για τη νέα ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Γ) Η τρίτη προϋπόθεση αφορά στη λειτουργία των κανόνων που διέπουν την αγορά στο σύνολό της. Κρίνεται σκόπιμο, όπως σημειώνεται, να υπάρξει πρώτα απ’ όλα ενδελεχής ενημέρωση των επενδυτών για το πώς η κλιματική κρίση επηρεάζει τις επενδύσεις και την αγοραπωλησία κεφαλαίων. Ταυτόχρονα, απαιτείται μία σοβαρή έρευνα από την πλευρά των μεγάλων επενδυτών για τις γνώσεις και τις ανάγκες των πελατών τους σε σχέση με το περιβάλλον και την κλιματική κρίση.

«Αναζητώντας» τις πράσινες επενδύσεις

Τους τελευταίους μήνες, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει, μέσα σε μια δίνη γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, να δημιουργήσει ένα πλαίσιο θεώρησης γύρω από το περιεχόμενο των λεγόμενων πράσινων επενδύσεων. Τι γίνεται, άραγε, με το φυσικό αέριο ή με τα πυρηνικά εργοστάσια; Είναι δεδομένο ότι κάθε απόφαση παράγει κέρδος αλλά και κόστος. Το σίγουρο είναι ότι βρισκόμαστε σε μία περίοδο μετάβασης στην οποία δεν πρόκειται να βγουν άπαντες κερδισμένοι.

Στις ΗΠΑ, οι μεγαλύτερες τράπεζες έχουν αποφασίσει να ακολουθούν συγκεκριμένες πολιτικές που σχετίζονται με το κλίμα. Υπενθυμίζεται ότι τα προηγούμενα χρόνια, ειδικότερα κατά την περίοδο διακυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, υπήρξαν αρκετοί -και υπάρχουν και σήμερα- που αντιστρατεύονται το πλαίσιο αντιμετώπισης του φαινομένου του θερμοκηπίου, υποστηρίζοντας ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι ένα «δαπανηρό άθλημα». Βέβαια, όταν για χρόνια ένα πρόβλημα μπαίνει κάτω από το χαλί, όπως είναι η μόλυνση του περιβάλλοντος και η κλιματική κρίση, κάποια στιγμή έχει επιπτώσεις στην ίδια τη λειτουργία της οικονομίας.

Ο Τζο Μπάιντεν σχεδιάζει την ανάπτυξη, έως το 2030, μεγάλων αιολικών πάρκων που θα παράγουν 30 GigaWatts. Η μαζική παραγωγή αιολικής ενέργειας αποτελεί σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο μία από τις βασικές προτεραιότητες της νέας Προεδρίας. Το έργο θα κατασκευαστεί στις ακτές της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ. Μάλιστα, εκτιμάται ότι με αυτόν τον τρόπο θα υπερδιπλασιαστεί η παραγωγή αιολικής ενέργειας.

Μέσα από ένα τέτοιο έργο, οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης θα έχουν τη δυνατότητα σε δέκα χρόνια από τώρα να χρησιμοποιούν αποκλειστικά καθαρή και φθηνή ενέργεια. Παράλληλα, σχεδιάζεται η δημιουργία τοπικών βιομηχανιών φιλικών προς το περιβάλλον. Όπως φαίνεται, τα υπουργεία Εμπορίου, Ανάπτυξης, Ενέργειας και Μεταφορών εργάζονται πυρετωδώς, προκειμένου να σχεδιάσουν την πράσινη αμερικανική πραγματικότητα. Φυσικά, μένει να δούμε εάν αυτά που λέγονται, γράφονται και σχεδιάζονται είναι απλά ευχές ή υπαρκτές επιλογές για το κοντινό μέλλον.