Αποφασισμένες να τραβήξουν το σκοινί των σχέσεών τους με την Τουρκία εμφανίζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά από μια μακρά περίοδο σκληρών ανακοινώσεων εις βάρος της Άγκυρας, της επιβολής κυρώσεων για τους S-400, και την απροθυμία του Αμερικανού Προέδρου να επικοινωνήσει με τον Τούρκο Πρόεδρο, η Ουάσιγκτον γνωστοποίησε το πρωί της Πέμπτης στην Τουρκία πως μένει εκτός προγράμματος συμπαραγωγής των μαχητικών F-35. Και αν η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονη ανησυχία στην Άγκυρα, η είδηση πως οι Αμερικανοί πρόκειται να αναγνωρίσουν επισήμως τη γενοκτονία των Αρμενίων έχει προκαλέσει σοκ στην Τουρκία. Το διπλό αυτό «χτύπημα» της Ουάσιγκτον δείχνει πλέον με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο πως οι Ηνωμένες Πολιτείες επέστρεψαν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με δυναμικό τρόπο, αποδεικνύοντας πως δεν είναι διατεθειμένες να ανεχθούν τα τουρκικά παιχνίδια.
Εκτός των F-35 η Τουρκία
Η απόφαση της Ουάσιγκτον να θέσει εκτός του προγράμματος των F-35 την Τουρκία, εκλαμβάνεται από την Άγκυρα ως ένα ακόμα μήνυμα -αντίποινα- της κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την παραλαβή των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400. Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, το Πεντάγωνο επιβεβαίωσε την πληροφορία, αλλά δεν διευκρίνισε τον τρόπο που θα ενημερωθεί το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας.
Η αμερικανική απόφαση επί της ουσίας «τινάζει» στον αέρα όλο το εξοπλιστικό πρόγραμμα της τουρκικής αεροπορίας, η οποία συμμετείχε στο πρόγραμμα συμπαραγωγής, και στόχευε στην παραλαβή εκατό F-35. Σύμφωνα μάλιστα, με τις πρώτες εκτιμήσεις των Τούρκων αναλυτών, θεωρείται πως δημιουργεί ένα τεράστιο κενό για τις μελλοντικές ανάγκες της Άγκυρας.
Μάλιστα, όπως επισημαίνουν στρατιωτικοί αναλυτές, η Τουρκία είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει την αμυντική της πολιτική διότι δεν έχει συστήματα αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς.
Σημειώνεται πως η Τουρκία παρήγαγε 1.005 ανταλλακτικά για τα αμερικανικά αεροσκάφη. Ωστόσο, από τον Δεκέμβριο του 2020, οι ΗΠΑ είχαν ενημερώσει ότι είχαν βρει νέους προμηθευτές για όλα και τα 1.005 εξαρτήματα που παρήγαγε η Τουρκία.
Το «ΣΟΚ» της αναγνώρισης της σφαγής των Αρμενίων
Σοκ έχει προκαλέσει στην τουρκική κυβέρνηση η είδηση πως ο Τζο Μπάιντεν πρόκειται το ερχόμενο Σάββατο να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων. Την αποκάλυψη έκανε η εφημερίδα "Wall Street Journal", ενώ την είδηση επιβεβαίωσε εμμέσως και η ίδια η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, προσθέτοντας πως οι λεπτομέρειες θα γίνουν γνωστές το Σάββατο.
Σύμφωνα με δύο πηγές που μίλησαν στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters, ο Μπάιντεν αναμένεται να χρησιμοποιήσει τη λέξη «γενοκτονία» σε ανακοίνωση που θα δημοσιοποιήσει την 24η Απριλίου, όταν οργανώνονται κάθε χρόνο εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο στη μνήμη των θυμάτων. Όπως επισημαίνει πάντως το Associated Press, η οριστική απόφαση ακόμα και σήμερα δεν έχει κλειδώσει.
Η κίνηση αυτή είναι δεδομένο πως θα προκαλέσει μια έντονη κλιμάκωση της έντασης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, καθώς οι Τούρκοι αρνούνται πεισματικά να αποδεχθούν τα ειδεχθή εγκλήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έναντι των Αρμενίων.
Υπενθυμίζεται πως την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων την είχε υποσχεθεί κατά την προεκλογική περίοδο ο Μπάιντεν, προκαλώντας μία ακόμη εστία έντασης στις σχέσεις της κυβέρνησής του με την Τουρκία. Να σημειωθεί ότι το Δεκέμβριο του 2019 το αμερικανικό Κογκρέσο υιοθέτησε το νομοσχέδιο για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Το ψήφισμα είχε καταθέσει ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο οποίος είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη των συναδέλφων του.
Έκθεση-καταπέλτης του Ευρωκοινοβουλίου για την Τουρκία
Με 698 τροπολογίες ψηφίστηκε χθες το κείμενο της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία.
Το κείμενο, που ετοιμάζεται από πέρσι τον Δεκέμβριο, αν και μη δεσμευτικό, είναι καταπέλτης κατά της Άγκυρας σε πολλά σημεία. Από την κατάχρηση των αντιτρομοκρατικών μέτρων που βάζει στο στόχαστρο την αντιπολίτευση, μέχρι τη φυλάκιση του ηγέτη του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP), Σελαχατίν Ντεμιρτάς, αλλά και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικότερα.
Η έκθεση «εκφράζει έντονη ανησυχία για τη συνεχιζόμενη διαμάχη στην ανατολική Μεσόγειο και τον συναφή κίνδυνο στρατιωτικής κλιμάκωσης, καταδικάζει τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στα ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου, δραστηριότητες που παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της Ε.Ε. και το διεθνές δίκαιο, εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και τη Δημοκρατία της Κύπρου· παροτρύνει την Τουρκία να συμπράξει στην ειρηνική επίλυση των διαφορών και να απόσχει από κάθε μονομερή και παράνομη ενέργεια ή απειλή».