Η οικογένεια είναι η πρώτη μικρή κοινωνία στην οποία βλέπουμε τους εαυτούς μας να γίνεται μέλος. Η μητέρα, ο πατέρας και οι σχέσεις που έχουμε με αυτούς τους δύο πρωταρχικούς ανθρώπους της ζωής μας εξετάζονται εδώ και δεκαετίες από την ψυχολογία και η όποια διαταραχή τους μπορεί και να μας κυνηγά σε όλη μας τη ζωή.
Ο γάμος, κάποτε, ήταν το απαραίτητο πρώτο στάδιο πριν τη δημιουργία οικογένειας και, ειδικά στην ελληνική κοινωνία, σερβιρίστηκε ως αναγκαίο όνειρο των γυναικών και ολοκλήρωση των αντρών. Γάμος, παιδιά, οικογένεια, εγγόνια, θάνατος. Στο ενδιάμεσο, εργασία, μη πρόκληση της κοινής γνώμης και υπακοή. Εργασία κάποτε μόνο για τα αρσενικά. Οι γυναίκες στο σπίτι. Ο γάμος και η οικογένεια ήταν κάποτε-και ακόμα θεωρείται από και για ορισμένες- η ιδανική καριέρα για μια γυναίκα.
Στην όλη συνταγή, απαραίτητο συστατικό ουδέποτε θεωρήθηκε επισήμως ο έρωτας. Φυσικά, αν τυχόν και υπήρχε, έκανε τα πράγματα ευκολότερα, γλυκύτερα. Ή… δυσκολότερα, αν επρόκειτο να συμβεί μεταξύ ενός από το ανδρόγυνο και κάποιου τρίτου ή κάποιας τρίτης.
Ζύμωση στη ζύμωση, επιρροή στην επιρροή, ακόμα και η ελληνική κοινωνία κατάφερε, έστω επιφανειακά, να παραδεχθεί πως η βιολογική πορεία δημιουργίας οικογένειας δεν έχει παρά ελάχιστη σχέση με την κοινωνική κατασκευή του γάμου. Έτσι, υπεισήλθαν και στους δικούς τους κόλπους τα σύμφωνα συμβίωσης, η αποδοχή ομόφυλων σχέσεων και η επισημοποίηση αυτών, η μη στοχοποίηση των ανύπαντρων μητέρων, η κατάργηση των χαρακτηρισμών «μπάσταρδο» και «μούλικο» για παιδιά εκτός γάμου και ούτω καθεξής. Ίσως, σε μερικές δεκαετίες το ménage a trois θεωρείται κάτι κοινότοπο. Κάθε κοινωνική αλλαγή προτού επέλθει ή επιτευχθεί φαντάζει παράξενη και κατακριτέα.
Κάποτε, το να ψηφίζει και να φορά παντελόνια μια κυρία ήταν ανήκουστο. Σήμερα, τετριμμένο γεγονός.
Υπό το πρίσμα όλων αυτών των αλλαγών που κάποτε ανανεώνουν μια κοινωνία και τα άτομά της, κάποτε επιφέρουν αμετάκλητη φθορά σε θεμέλια πάνω στα οποία πάλαι ποτέ θεωρούσαμε πως στηρίζεται η ευτυχία και η αρμονία του συνόλου, ίσως φαντάζει παράξενη η επιθυμία ενός νεαρού ζευγαριού να παντρευτεί στις μέρες μας.
Να σημειωθεί ότι λόγος γίνεται για νεαρά ζευγάρια του περίφημου (sic) δυτικού κόσμου και, συγκεκριμένα, για άτομα ενσωματωμένα στα αστικά κέντρα, κατά κύριο λόγο μη μουσουλμανικής πίστης και, επίσης, αποφοίτους κάποιου ανώτερου ή ανώτατου ιδρύματος.
Όσο δυσάρεστα κι αν διαβάζεται η ως άνω φράση, η αλήθεια είναι πως το Ισλάμ, οι επαρχίες και το πτυχίο γυμνασίου ή λυκείου με όλες τις «συνέπειες» που αυτά συνεπάγονται, επιφέρουν συνηθέστερα το φαινόμενο του σμιξίματος σε δεσμά γάμου, από ό, τι γίνεται επί τη απουσία τους. Και βέβαια, αυτό μοιάζει απλουστευτικό, γιατί οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τους κανόνες και γιατί υπάρχουν κι άλλοι, δεκάδες λόγοι και παράγοντες που συντηρούν το φαινόμενο (;) του γάμου, θρησκευτικού η πολιτικού, σε μια κοινωνία που προχωρά ολοταχώς χέρι χέρι με την τεχνολογία και την μοναξιά.
Το σεξ ήταν κάποτε βασικός λόγος να παντρευτείς. Τώρα, κάτι τέτοιο ακούγεται αστείο, επικρατούντων και όλων των αστείων γύρω από το κακό σεξ που συμβαίνει σε ένα γάμο. Για να επανέλθουμε, όμως, κάποιες, κάποιοι επιμένουν. Θέλουν να παντρευτούν! Θέλουν να κάνουν οικογένεια!
Αυτό δεν είναι κακό. Και ειδικά το δεύτερο σκέλος-η οικογένεια, ντε- μάλλον καλό είναι. Διότι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, αυτό που γνωρίζουμε ως μέλη αυτής της κοινωνίας είναι ότι ένα άτομο ανατρέφεται με πιο υγιή τρόπο αν μεγαλώσει με δύο γονείς-η αγάπη είναι το απαιτούμενο συστατικό, αλλά η αγάπη από τους δύο γεννήτορες, αν αυτοί δεν παρουσιάζουν σοβαρά θέματα συμπεριφοράς ή άλλα, επικίνδυνα για το παιδί τους, είναι-λένε- η ιδανική μορφή της.
Ίσως, οι νέοι που συνεχίζουν να επιθυμούν να χορέψουν τον χορό του Ησαΐα, παρά το ότι μένουν στο νοίκι και δεν έχουν καν δικό τους αυτοκίνητο-συνθήκες που πληρούσαν σε μεγαλύτερο ποσοστό οι πρόγονοί τους άπαξ και αποφάσισαν να παντρευτούν, χώρια η στήριξη των οικογενειών τους-ίσως, αυτοί οι νέοι το θέλουν, χωρίς να κατανοούν ότι μιμούνται αυτούς τους περί ων ο λόγος προγόνους.
Ίσως έχουν δει πολύ περισσότερο Hollywood από όσο μπορεί να αντέξει η σκληρή πραγματικότητά τους. Ίσως πάλι, η πραγματικότητά τους δεν είναι όσο σκληρή πιστεύουμε εμείς οι ουδέτεροι (;) κριτές και παρατηρητές.
Επίσης, ίσως ανανεώσουν στ’ αλήθεια τον θεσμό του γάμου αυτές και αυτοί που το κάνουν κόντρα σε μια εποχή που τον θεωρεί μπας κλας ή παρωχημένο. Η γενιά μου, τα παιδιά του 90, αρχίζει να παντρολογιέται κι εγώ δεν ξέρω πώς να νιώσω. Για κάποιους, με έναν τρόπο, το ήξερα ούτως ή άλλως: όσο άσχημο και αν ακούγεται, για ορισμένα άτομα αυτός είναι ο απόλυτος προορισμός, αφού αυτό μόνο μπόρεσαν να ονειρευτούν. Για άλλους, εκπλήσσομαι, χαίρομαι, συγκινούμαι.
Θα είμαστε εμείς οι νέοι γονείς έξω από τα σχολεία και στις σχολικές γιορτές, που κι αυτές θα αλλάζουν μορφή, θα γίνουν σύντομα…3D. Ό, τι ήταν για εμάς οι κασέτες του μπαμπά, θα είναι για τα παιδιά μας τα dvds. Και λοιπά ωραία και συγκινητικά.
Στο κάτω κάτω, η αγάπη νικά. Πάλι! Γιατί στους σύγχρονους γάμους, ο παράγοντας έρωτας προφανώς και παίζει πολύ περισσότερο από όσο σε προηγούμενα χρόνια. Τώρα, δεν είναι το αυτονόητο για καμία και κανέναν. Επαναλαμβάνω, στον δυτικό κόσμο. Ο γάμος τώρα, στις δικές μας εποχές, αυτές που κάποιοι πάλεψαν για να έρθουν, επιθυμείται από ομοφυλόφιλους-όπως, άλλωστε, και η τεκνοθεσία.
Ναι, η αγάπη νικά. Και η φιεσταδόρικη επισημοποίησή της ακόμα δεν έχει χάσει πολύ σημαντικά σε δημοφιλία. Ίσα ίσα, μπορεί και να αναδειχθεί ως ένας ολότελα επαναστατικός τρόπος να δηλώνεις ερωτευμένος, ως ένας ατόφια ρηξικέλευθος δρόμος για την έλευση και την ανατροφή της νέας ζωής.
Ό, τι ακριβώς δεν υπήρξε ποτέ ο γάμος και η οικογένεια, ίσως καταφέρουν να υπάρξουν μέσα σε ένα κοινωνικό σύμπαν πιο πολύχρωμο, πιο φρέσκο, πιο… δικό μας.