Η επέτειος για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης εορτάστηκε φέτος στην πατρίδα μας μέσα από μια σειρά δωρικών εκδηλώσεων λόγω πανδημίας. Έτσι, ωστόσο, ίσως καταφέραμε να εστιάσουμε με μεγαλύτερη προσήλωση στα μεγάλα νοήματα του Αγώνα του 1821, τις στέρεες αξίες και τα αταλάντευτα ιδανικά των Ελλήνων. Ιδίως σήμερα που η τουρκική προκλητικότητα έχει αναζωπυρωθεί και μας ωθεί στη σφυρηλάτηση ακόμη πιο ισχυρών δεσμών με τον Δυτικό κόσμο.
Τις εκδηλώσεις αυτές τίμησαν με δηλώσεις τους ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στέλνοντας το μήνυμα ότι θα βρίσκεται κοντά στους Έλληνες, ο Εμανουέλ Μακρόν, που ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «είμαστε εδώ και θα είμαι στο πλευρό σας, όταν η ιστορία γίνεται άδικη μαζί σας, όταν η αλληλεγγύη μερικές φορές μπορεί να απουσιάζει, ή όταν υπάρχει απειλή» και ότι «η δική σας ελευθερία είναι η δική μας». Αλλά και πολλοί ξένοι ηγέτες και αξιωματούχοι από όλο τον κόσμο, οι οποίοι με λόγια συγκινητικά μίλησαν για «μια χούφτα Έλληνες» που έδιωξε τον τουρκικό ζυγό. Ύμνησαν το σθένος και τον πατριωτισμό των Ελλήνων. Κι εμείς υμνήσαμε με τη σειρά μας την απελευθερωτική δράση που είχε προετοιμαστεί από τον Ρήγα Φεραίο, τη Φιλική Εταιρεία και λόγιους ανθρώπους που είχαν επιστρατεύσει όλο τους τον ηρωισμό και την πίστη ώστε να διαδώσουν την έννοια της αυτοθυσίας υπέρ της Ελληνικής ανεξαρτησίας. Στο σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος», που συντάραξε τον κατάσπαρτο ελληνικό πληθυσμό στη Ρωσία, τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, αποτυπώθηκε η πυξίδα του ηρωικού Αγώνα των Ελλήνων.
Η ανδρεία και αυτοθυσία των Ελλήνων αλλά και το δίκαιο του Αγώνα τους αφύπνισε τις συνειδήσεις στην Αμερική, τη Ρωσία, στους λαούς της Ευρώπης, οι οποίοι με τη σειρά τους συμπαρέσυραν τις κυβερνήσεις τους να συμπαρασταθούν στους αγωνιζόμενους Έλληνες. Είναι συγκλονιστικό πώς το λαϊκό αίσθημα πίεσε τις διάφορες πολιτικές ηγεσίες να ταχθούν στο πλευρό της Ελλάδας και διαμόρφωσε ένα φιλελληνικό ρεύμα που ενέπνευσε ανθρώπους της Τέχνης και των Γραμμάτων να δημιουργήσουν έργα αφιερωμένα στον Αγώνα των Ελλήνων. Ποτέ καμία επανάσταση δεν συγκίνησε τόσο πολύ. Μας βοήθησε η ελληνική παιδεία, διότι ήταν η πιο διαδεδομένη και σημαντική παιδεία στα Βαλκάνια. Μας βοήθησε η αίγλη της αρχαίας Ελλάδας, η οποία θεωρείται ότι έθεσε τις βάσεις των ιδεών και του πολιτισμού στον Δυτικό κόσμο. Μας βοήθησε η Ορθοδοξία με τα τέσσερα πατριαρχεία της Ανατολής που μιλούσαν ελληνικά και συνομιλούσαν με εκατομμύρια Χριστιανούς Ορθόδοξους των Βαλκανίων, της Μικράς Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Μας βοήθησε το φιλοπρόοδο πνεύμα μας, που επισημαίνει ο Σπυρίδωνας Τρικούπης, το οποίο έδωσε αυτοπεποίθηση στους «δεσποζόμενους» Έλληνες να κάνουν την Επανάσταση. Μας βοήθησε η ανδρεία των στρατιωτικών αλλά και η διπλωματία των πολιτικών.
Αναμφισβήτητα, η Επανάσταση μας καθόρισε ως λαό και ως κράτος. Μας ενέταξε με τη Δύση. Συνταχθήκαμε επί της ουσίας με τη Δύση ακόμη και στα Συντάγματα και τον τρόπο διοίκησης που υιοθετήσαμε. Ακόμη και η αποκοπή της Εκκλησίας από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης –παρά τους δεσμούς σεβασμού που διατηρούμε έως σήμερα– αποτελεί μεγάλη τομή στην πορεία προς την ανεξαρτησία και τη δημιουργία της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος. Με αυτές τις σκέψεις, αισθάνομαι ιδιαίτερη υπερηφάνεια, ευγνωμοσύνη και συγκίνηση για το πέντε γενεών ελληνικό κράτος και για όλα όσα οι Έλληνες έχουμε επιτύχει. Είναι αυτές οι σκέψεις που σήμερα μπορούν να μας οπλίσουν με δύναμη, πίστη και ελπίδα ότι οι Έλληνες με ενότητα, ομοψυχία και αλληλεγγύη θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε και αυτή την πρωτόγνωρη πανδημία που συγκλονίζει την ανθρωπότητα, αλλά και να σχεδιάσουμε ένα ειρηνικό μέλλον με τη γείτονα χώρα, Τουρκία, στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, των επετειακών εκδηλώσεων, καταβάλλουμε μια προσπάθεια για την εκ νέου σύσταση της Διεθνούς Ακαδημίας Ελευθερίας στην ένδοξη Ιερά Πόλη Μεσολογγίου, με στόχο τη δημιουργία ενός πνευματικού ιδρύματος για την προβολή και την προώθηση του ιδανικού της ελευθερίας σε όλο τον κόσμο. Άλλωστε, η Ακαδημία πήρε σάρκα και οστά το 2003 διά νόμου, αλλά καταργήθηκε εντός μνημονίων το 2014 χωρίς να έχει καν λειτουργήσει.
Η Διεθνής Ακαδημία Ελευθερίας μπορούσε να αποτελέσει έναν σταθερό πρωταγωνιστή στον παγκόσμιο διάλογο για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων, έναν παγκόσμιο φάρο Ελευθερίας και υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων για τους λαούς της υφηλίου. Άλλωστε, η ειδοποιός διαφορά της Ελλάδας είναι η ιστορία της στους δημοκρατικούς θεσμούς και την αναζήτηση της Ελευθερίας. Για τον λόγο αυτό, εξάλλου, η πόλη που επιλέχθηκε να φιλοξενήσει το παγκόσμιο αυτό πνευματικό ίδρυμα είναι η Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, ως ένα από τα πιο γνωστά πανανθρώπινα σύμβολα της Ελευθερίας. Ένα σύμβολο-ορόσημο για τον νεότερο Ελληνισμό, από όπου ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός εμπνεύσθηκε το 1823 τον Εθνικό μας Ύμνο, «Ύμνος εις την Ελευθερίαν».
Η επανασύσταση της Διεθνούς Ακαδημίας Ελευθερίας μπορεί να αποτελέσει παγκόσμιο κέντρο ανάδειξης των αξιών της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε μια εποχή που λόγω των αυξημένων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία. Θα προσθέσει κύρος στην Ιερά Πόλη Μεσολογγίου και θα εισφέρει σημαντικά έσοδα στη χώρα από την ανάπτυξη του σχετικού πολιτιστικού τουρισμού, στηρίζοντας παράλληλα τις τοπικές κοινωνίες και την κοινωνική τους συνοχή. Κυρίως, όμως, συνδέοντας την ελευθερία με τη σύστοιχη έννοιά της, που είναι η δημοκρατία και το κράτος δικαίου, η Ακαδημία μπορεί να δραστηριοποιηθεί σε ένα μεγάλο φάσμα μελετώντας, ερευνώντας και προωθώντας το φαινόμενο της ελευθερίας από θεσμική, φιλοσοφική, ιστορική, επιστημολογική και κοινωνική πλευρά. Στην προσπάθεια αυτή, η συμμετοχή του Απόδημου Ελληνισμού θα είναι καθοριστική. Με αυτές τις σκέψεις, θεωρώ ότι η στήριξη από τους απανταχού Έλληνες είναι πολύτιμη για να κάνουμε πράξη αυτό το πατριωτικό εγχείρημα.