ΜΠΟΚΟ ΧΑΡΑΜ: Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

Η Νιγηρία, ο πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής –πέρσι ξεπέρασε τα 200 εκατομμύρια–, είναι αντιμέτωπη με μια παράδοξη κατάσταση. Περιλαμβάνει 250 εθνότητες που μιλάνε 500 γλώσσες και διαλέκτους. Ο μισός πληθυσμός της είναι μουσουλμάνοι (σουνίτες) και οι υπόλοιποι χριστιανοί και άλλα δόγματα. Έτσι, όταν εκλέγεται πρόεδρος μουσουλμάνος, ο αντιπρόεδρος είναι υποχρεωτικά χριστιανός και αντίστροφα.

Είναι η 7η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του κόσμου, αλλά ταυτόχρονα από τις πιο φτωχές, ιδιαίτερα οι πολιτείες στα βόρεια. Με τη φτώχεια παρέα πάει και η διαφθορά. Το κατά κεφαλήν ημερήσιο εισόδημα είναι κάτω από ένα δολάριο. Η χώρα μαστίζεται από εγκληματικότητα, και υψηλό ποσοστό μόλυνσης από AIDS και τώρα από κορωνοϊό.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον άνθισε η Μπόκο Χαράμ. Ένα ριζοσπαστικό ισλαμιστικό κίνημα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα, που συνδυάζει μια θρησκευτική, ριζοσπαστική ισλαμική ατζέντα με τη βία. Ο δηλωμένος στόχος της οργάνωσης είναι η ίδρυση ενός κράτους της σαρία, αλλά δείχνει λίγο ενδιαφέρον για την πραγματική διαχείριση ή εφαρμογή της οικονομικής ανάπτυξης. Βασίζεται στο φονταμενταλιστικό θεολογικό σύστημα Wahhabi και αντιτίθεται στο Ισλάμ του παραδοσιακού βόρειου Νιγηριανού Κράτους, το οποίο είναι γενικά ανεκτικό. Για την Μπόκο Χαράμ, η βία είναι όχι μια διαστροφή του Ισλάμ, αλλά ένα δικαιολογημένο μέσο για να επιτύχει τον σκοπό του.

Η Μπόκο Χαράμ και το πιο ριζοσπαστικό παρακλάδι του, το Ansaru, ξεκίνησαν στα βόρεια σύνορα και συνεχώς επεκτείνουν σταθερά την περιοχή των επιχειρήσεών τους. Η απαγωγή έχει γίνει μια συνηθισμένη και σημαντική πηγή εσόδων, και γίνονται ακόμα και σε μεγαλουπόλεις όπως το Λάγκος και το Κάνο. Άλλες ομάδες εξασκούν την πειρατεία στον Κόλπο της Γουινέας, αποκομίζοντας μεγάλα ποσά.

Άλλες επιθέσεις και απαγωγές γίνονται για να εξασφαλίζουν σκλάβες για τις σεξουαλικές ανάγκες των μελών της οργάνωσης. Φυσικά, γίνονται επιθέσεις σε χωριά για πλιάτσικο και κλοπή ζώων. Κάθε επίθεση προκαλεί τρόμο και φρίκη στους τοπικούς πληθυσμούς, και οι θηριωδίες της οργάνωσης είναι στην ημερήσια διάταξη.

Οι επιθέσεις αυτές τρομοκρατούν τους κατοίκους των επαρχιακών περιοχών και πολλοί από αυτούς, περίπου δυόμισι εκατομμύρια, έχουν καταφύγει ως πρόσφυγες στο Καμερούν, τον Νίγηρα και το Τσαντ. Γυναίκες και κορίτσια αποτελούν τουλάχιστον το 79% των ανθρώπων αυτών! Οι γυναίκες και τα κορίτσια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην απειλή της σεξουαλικής βίας, λόγω των πολιτιστικών πρακτικών της ανισότητας των φύλων.

Απαγωγές μαθητών

Η επίθεση της... εβδομάδας έγινε σε οικοτροφείο που βρίσκεται στην πολιτεία του Νίγηρα, στην κεντροδυτική Νιγηρία, και απήγαγαν εκατοντάδες μαθητές και πολλούς καθηγητές, σύμφωνα με τοπικό αξιωματούχο.

Ο πρόεδρος της χώρας, Μουχαμαντού Μπουχάρι, καταδίκασε την απαγωγή των μαθητών, δήλωσε ο εκπρόσωπός του, και αποστέλλει επικεφαλής των σωμάτων ασφαλείας για να συντονίσουν επιχείρηση διάσωσης των μαθητών και των καθηγητών που απήχθησαν. Ο εκπρόσωπος του προέδρου πρόσθεσε ότι ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί ο αριθμός των μαθητών και του προσωπικού που απήχθη από το σχολείο.

Η μαζική αυτή απαγωγή γίνεται δύο μόλις μήνες μετά την απαγωγή 344 εφήβων από οικοτροφείο της γειτονικής πολιτείας Κατσίνα από εγκληματικές οργανώσεις. Μετά τις διαπραγματεύσεις που έγιναν με τις αρχές, οι μαθητές αφέθηκαν ελεύθεροι μια εβδομάδα αργότερα.

Το βράδυ της Τρίτης 16 Φεβρουαρίου «ένοπλοι μπήκαν στο κυβερνητικό κολέγιο της Καγκάρα και απήγαγαν εκατοντάδες μαθητές και τους καθηγητές τους», δήλωσε τοπικός αξιωματούχος της ζώνης αυτής, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί.

Οι άνδρες αυτοί, οι οποίοι ήταν «πολλοί» και φορούσαν στρατιωτικές στολές, οδήγησαν στη συνέχεια τους μαθητές στο δάσος, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

«Ένα μέλος του προσωπικού και μερικοί μαθητές κατάφεραν να διαφύγουν. Το προσωπικό επιβεβαίωσε ότι ένας μαθητής σκοτώθηκε κατά την επίθεση», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Το σχολείο αυτό της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει περίπου 1.000 μαθητές, αλλά προς το παρόν δεν έχει γίνει γνωστός ο αριθμός των εφήβων που απήχθησαν.

«Μια καταμέτρηση γίνεται τώρα για να βρούμε τον ακριβή αριθμό των μαθητών που απήχθησαν. Ελπίζουμε ότι όλοι αυτοί που γλίτωσαν φεύγοντας από το σχολείο θα επιστρέψουν για την καταμέτρηση», δήλωσε πηγή της ασφάλειας.

Στρατιωτικοί με υποστήριξη από αέρος πραγματοποιούν έρευνες για τον εντοπισμό των απαγωγέων και των ομήρων, ώστε να καταστεί δυνατή μια ενδεχόμενη επιχείρηση διάσωσης, διευκρίνισε η πηγή αυτή.

Η UNICEF

Την αγωνία της για τις απανωτές απαγωγές εφήβων εκφράζει και η UNICEF, καθώς πάνω από μισό εκατομμύριο παιδιά έπρεπε να φύγουν για ασφάλεια τους τελευταίους πέντε μήνες, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των εκτοπισμένων παιδιών στην περιοχή σε 1,5 εκατομμύριο. «Κάθε ένα από αυτά τα παιδιά που τρέχουν για τη ζωή τους είναι μια παιδική ηλικία λιγότερη», δήλωσε ο Manuel Fontaine, περιφερειακός διευθυντής τής UNICEF για τη Δυτική και Κεντρική Αφρική. «Είναι πραγματικά ανησυχητικό να βλέπουμε ότι παιδιά και γυναίκες συνεχίζουν να σκοτώνονται, να απάγονται και να στρατεύονται για να μεταφέρουν βόμβες», πρόσθεσε.

Η οργάνωση σόκαρε τη διεθνή κοινή γνώμη τον Απρίλιο του 2014, όταν απήγαγε περισσότερα από 200 κορίτσια από το σχολείο τους. Μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ της Μπόκο Χαράμ και της κυβέρνησης της Νιγηρίας, με τη μεσολάβηση του Ερυθρού Σταυρού απελευθερώθηκαν 103 κορίτσια.

Ανθρωπιστική καταστροφή

Ο πρόεδρος Μουχαμαντού Μπουχάρι, ο πρώην στρατιωτικός δικτάτορας, εξελέγη το 2015 σε μια αντιτρομοκρατική πλατφόρμα, αλλά οι οικονομικές και πολιτικές πρακτικές του στη Νιγηρία περιπλέκουν τον αγώνα κατά της Μπόκο Χαράμ. Εκτός από τη στρατιωτική σύγκρουση, η συνεχής άνιση κατανομή των εσόδων από πετρέλαιο, τα υψηλά επίπεδα διαφθοράς και η βία στην περιοχή της Μέσης Ζώνης αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για την ασφάλεια της Νιγηρίας.

Ο αγώνας μεταξύ της κυβέρνησης και της Μπόκο Χαράμ έχει τρομερές ανθρωπιστικές συνέπειες και η κυβέρνηση απηύθυνε στη διεθνή κοινότητα έκκληση για ανθρωπιστική βοήθεια.

Η απάντηση της κυβέρνησης στο Μπόκο Χαράμ είναι, όπως ανακοινώνει, η βίαιη καταστολή. Ωστόσο, οι αξιόπιστες αναφορές για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις δυνάμεις ασφαλείας της Νιγηρίας δημιουργούν δυσκολίες για εξωτερική εμπλοκή από δημοκρατικά κράτη δεσμευμένα για προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, τυχόν ενέργειες που θα αποφασίσουν άλλα κράτη θα πρέπει να γίνονται με βάση τη γνώση και την ευαισθησία στη θρησκευτική διάσταση του κράτος αυτού. Οποιαδήποτε εξωτερική παρέμβαση στη Βόρεια Νιγηρία θα γίνει αντιληπτή από τη μουσουλμανική πλειοψηφία και πιθανόν να θεωρηθεί ως επίθεση γενικά κατά του Ισλάμ.

Στην παρούσα φάση θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην ανθρωπιστική βοήθεια προς την κάλυψη των βασικών ανθρώπινων αναγκών των εκατομμυρίων κατοίκων που έχουν εκτοπιστεί από τον πόλεμο μεταξύ Μπόκο Χαράμ και Νιγηρίας.