ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΥΡΙΖΑ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΝΔ

Επί διακυβέρνησής του, ο ΣΥΡΙΖΑ επιβάρυνε αναίτια την ελληνική οικονομία και κατέστρεψε, με τις πολιτικές του εμμονές στο μεταναστευτικό, τα νησιά του Β. Αιγαίου και κυρίως τη Λέσβο.

Η ιδεοληψία αλλά και η ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και οι εκπεφρασμένες θέσεις του στο μεταναστευτικό, δυστυχώς αποτέλεσαν μία μαύρη σελίδα στη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Και επειδή, κατά την προσφιλή τους τακτική, ξεχνούν εύκολα, θεωρώ αναγκαίο να τους υπενθυμίσω μερικές αλήθειες.

Κατ’ αρχάς, ο εμφύλιος στη Συρία ξεκίνησε το 2011 ενώ το 2014, με τη μάχη της Μοσούλης, κορυφώθηκε. Με στοιχεία του Ιανουαρίου του 2015, όταν δηλαδή ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ, στην Ελλάδα, συνολικά για το 2014, αφίχθηκαν 43.318 άτομα, στην κορύφωση δηλαδή του Συριακού εμφυλίου.¹

Το 2015 ο αριθμός των μεταναστών ανήρχετο στα 861.630 άτομα, εκ των οποίων το 95% προήλθε από τα θαλάσσια σύνορα.

Τι μεσολάβησε, θυμόμαστε; Το δόγμα του ΣΥΡΙΖΑ «περί ανοιχτών συνόρων» και η δήλωση του κ. Τσίπρα ότι «δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα» καθώς και η τοποθέτηση των αρμοδίων Υπουργών ότι όσοι επιθυμούν μπορούν να εισέρχονται, να λιάζονται και μετά να εξαφανίζονται προς άλλους προορισμούς της ΕΕ. Και εμφανίστηκαν τα φαινόμενα της Ειδομένης και του κλεισίματος των συνόρων από γειτονικές χώρες της Σένγκεν. Και όλα αυτά για ποιο λόγο; Γιατί έπαυσε η αποτελεσματική φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων, με συνέπεια οι μεταναστευτικές ροές, οι διακινητές δηλαδή, να εκμεταλλευτούν τη νέα ιδεολογική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και επέλεξαν να ακολουθήσουν τις ροές από το Αιγαίο και τα τουρκικά παράλια.

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, που ο ίδιος δημιούργησε, αποφάσισε τότε ο ΣΥΡΙΖΑ να αναγάγει το ζήτημα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό ήταν μονόδρομος, διότι όλες οι πολιτικές τους, υπό το ιδεοληπτικό τους πρίσμα, είχαν αποτύχει και πλέον η Ελλάδα είχε αρχίσει να γίνεται αποθήκη ψυχών.

Αποτέλεσμα της διεθνοποίησης του προβλήματος, αποτέλεσε η Κοινή Δήλωση ΕΕ - Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016, όπου και τυπικά αποφασίστηκε τα νησιά του Β. Αιγαίου, και κυρίως η Λέσβος, να καταντήσουν αποθήκες ψυχών, υπό δραματικές συνθήκες διαβίωσης των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών.²

Κρίθηκε, μάλιστα, τόσο επιτυχημένη η εν λόγω κοινή Δήλωση από τον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε προχώρησε σε αλλαγή του Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, σε αλλαγή του Νομοθετικού Πλαισίου και ακόμα δεσμεύτηκε ότι μέχρι το τέλος του 2018, περίπου 10.000 διαμένοντες στη Μόρια θα μεταφέροντο στην Ηπειρωτική Ελλάδα.³

Ας δούμε όμως τι παρέλαβε η Κυβέρνησή μας:

Είναι γεγονός ότι οι ροές είχαν μειωθεί δραματικά σε σχέση με το 2015 (37.000 το 2017, 50.000 το 2018 και 70.000 περίπου για το 2019)⁴, εκ των οποίων σήμερα οι Σύριοι είναι μόλις δύο στους δέκα ενώ το 50% είναι Αφγανοί και Πακιστανοί,⁵ άρα η πλειονότητα εξ αυτών έχουν προφίλ οικονομικού μετανάστη και όχι πρόσφυγα. Η Κυβέρνησή μας παρέλαβε επίσης περίπου 70.000 εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου, με βάση τα στοιχεία του Αυγούστου του έτους 2019.⁶

Μάλιστα, αυτό το οποίο εγείρει ιδιαίτερο προβληματισμό για τον τόσο μεγάλο αριθμό, πέραν των αναποτελεσματικών πολιτικών που ακολουθήθηκαν, είναι και το γεγονός ότι αν και το 2017 οι αφίξεις ανήλθαν σε 36.310, τα αιτήματα ασύλου για το ίδιο έτος ανήλθαν σε 58.638, ενώ το 2018 αν και οι αφίξεις ήταν 50.508, τα νέα αιτήματα ασύλου για το ίδιο έτος ανήλθαν σε 66.966.⁷

Αλήθεια, τα τέσσερα αυτά χρόνια πόσοι επέστρεψαν στην Τουρκία, βάσει της Κοινής Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας; Μόλις χίλια οκτακόσια ογδόντα πέντε (1.885) άτομα.⁸ Αυτό είναι το αποτέλεσμα των πολιτικών του ΣΥΡΙΖΑ. Και φυσικά, αυτό οφείλεται στο μετατραυματικό στρες, στην ολιγωρία των κυβερνώντων, αλλά πρωτίστως στην ιδεοληπτική τους άρνηση να επιστρέψουν όσους δεν δικαιούνται καθεστώς πρόσφυγα. Πέραν, όμως, αυτής της πολιτικής που εφήρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να γίνει δεκτό ότι και ο μηχανισμός επιστροφών που συμφωνήθηκε μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας με την Κοινή Δήλωση του 2016, αποδείχθηκε εν τοις πράγμασι αναποτελεσματικός και περίπλοκος.  

Επίσης, για μια ολόκληρη τετραετία απορροφήθηκε μόλις το 22% των ευρωπαϊκών πόρων, με εκκρεμείς καταγγελίες για διασπάθιση του ευρωπαϊκού χρήματος τις οποίες αξιολογεί η OLAF, η οποία και έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα προς διερεύνηση της σκοτεινής αυτής πτυχής του προσφυγικού - μεταναστευτικού ζητήματος.

Αυτά τα αποτελέσματα κληθήκαμε να διαχειριστούμε και, μάλιστα, σε μία περίοδο όπου υπήρξε και μία παροδική αύξηση των ροών λόγω της εισβολής της Τουρκίας στη Β. Συρία.

Ενόψει αυτών, η κυβέρνησή μας προχώρησε άμεσα σε επτά (7) δομικές αλλαγές στη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού. Οι αλλαγές αυτές αφορούσαν:

1. Στη μείωση των ροών. Το 2020 ήταν η χρονιά με τις χαμηλότερες ροές και τα στοιχεία δείχνουν ότι φέτος η μείωση των ροών φτάνει το 78%, με τα 2/3 των ροών το πρώτο τρίμηνο. Ειδικά δε στα νησιά, το τελευταίο εννεάμηνο οι ροές έχουν μειωθεί κατά 94%, με 3 χιλιάδες αφίξεις αντί 49 χιλιάδες πέρυσι.

2. Στην επίσπευση της διαδικασίας έκδοσης αποφάσεων ασύλου. Μεγάλη μείωση ύψους 40% καταγράφηκε στις εκκρεμότητες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου για το 2020, ενώ επιταχύνθηκε ραγδαία η έκδοση πρωτοβάθμιων αποφάσεων ασύλου κατά 70%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, ενώ η αύξηση των αποφάσεων ανήλθε σε 82% τους πρώτους εννιά μήνες του 2020 σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι. Παράλληλα, τίθεται σε λειτουργία το Μητρώο Βοηθών Εισηγητών στα νησιά. 

3. Στη δημιουργία θετικού ισοζυγίου αναχωρήσεων - αφίξεων, καθώς τον Σεπτέμβριο υπήρξαν 1.529 αποχωρήσεις αιτούντων άσυλο και 792 αφίξεις. Από την αρχή του 2020 έχουν αποχωρήσει συνολικά 7.435 άτομα από τη χώρα, ενώ εκκρεμούν 3.151 συμφωνημένες μετεγκαταστάσεις σε άλλες χώρες της ΕΕ. Τα στοιχεία αυτά είναι δυναμικά και επικαιροποιούνται σε μηνιαία βάση.

4. Στον έλεγχο των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ), με τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου λειτουργίας και οικονομικής διαχείρισης στις οργανώσεις. Οφείλουμε να συνεργαζόμαστε πολύ καλά με αρκετές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς, αλλά η παράνομη δράση δεν μπορεί να γίνεται πλέον ανεκτή.

5. Στον περιορισμό παροχών (σε στέγη και επίδομα) σε αναγνωρισμένους πρόσφυγες στον έναν (1) μήνα από την αναγνώρισή τους. Να σημειωθεί ότι, κατά το παρελθόν, δίναμε ακόμα και οικονομικά κίνητρα για να έρθουν παράτυπα στη χώρα μας!

6. Στην αποσυμφόρηση των νησιών του Αιγαίου, με τους διαμένοντες στα ΚΥΤ να έχουν μειωθεί κατά 53% το πρώτο εννιάμηνο του 2020 σε σχέση με πέρυσι. 

7. Στη δημιουργία κλειστών ελεγχόμενων κέντρων στα νησιά. Ήδη ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για τις νέες δομές σε Σάμο, Κω και Λέρο και υπάρχει ανάδοχος, ενώ εντός του μήνα θα προχωρήσει η έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας στα υπόλοιπα σημεία εισόδου της χώρας.

Ειδικά για τη Λέσβο αναζητείται χώρος εγκατάστασης του νέου ΚΥΤ και ο στόχος είναι έως το καλοκαίρι του 2021 να κλείσει η προσωρινή δομή στο Μαυροβούνι και να λειτουργήσει η νέα δομή για την υποδοχή και ταυτοποίηση των μεταναστών.

Ο επόμενος στόχος είναι η μείωση των επιπτώσεων της κρίσης στην ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς το 2021 θα υπάρξει μείωση των δομών με στόχο να λειτουργούν 26 δομές, αντί για τις 32 που λειτουργούν σήμερα, ενώ από το τέλος του 2020 έχει σταματήσει η λειτουργία των ξενοδοχείων ως δομών φιλοξενίας.

Επίσης, το όριο της φιλοξενίας αιτούντων άσυλο σε ποσοστό 1% ανά περιφέρεια που έθεσε ο Πρωθυπουργός εφαρμόζεται σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, εκτός Βορ. Αιγαίου, παρά το γεγονός ότι υπήρξε αύξηση των διαμενόντων στην ενδοχώρα από 51.000 τον Ιανουάριο του 2020 σε 54.000 σήμερα.

Τέλος, 16.703 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα Ήλιος, ενώ το Υπουργείο Μετανάστευσης σχεδιάζει νέο πρόγραμμα χαρτογράφησης δεξιοτήτων και πρακτικής άσκησης σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ και το υπουργείο Εργασίας.9

Για το 2021, οι προτεραιότητές μας, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργού Μετανάστευσης είναι οι εξής:

–Η διατήρηση ιδιαίτερα χαμηλών ροών, καθώς δεν θέλουμε να είμαστε η πύλη εισόδου της Ευρώπης για τους λαθροδιακινητές.

–Ο δραστικός περιορισμός των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες.

–Οι απελάσεις όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας.

–Η λειτουργία των κλειστών/ελεγχόμενων δομών, και στα νησιά και στην ηπειρωτική Ελλάδα, ξεκινώντας από τουλάχιστον 12 κέντρα το 2021.

–Η ολοκλήρωση του Εθνικού Συστήματος Υποδοχής στα σημεία εισόδου.

–Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και της διαδικασίας ασύλου και της διαδικασίας νόμιμης μετανάστευσης.

–Η ομαλή προσαρμογή όσων δικαιούνται διεθνούς προστασίας, με έμφαση στην εργασία και όχι στα επιδόματα.

–Η ενίσχυση της νόμιμης μετανάστευσης προς όφελος αναγκών της χώρας μας.

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, στόχος είναι η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το Νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, ενός Συμφώνου που θα διασφαλίζει την ασφάλεια των συνόρων μας, την καλύτερη επίτευξη απελάσεων και επιστροφών, ενώ παράλληλα θα αποτυπώνει την έμπρακτη αλληλεγγύη για τον διαμοιρασμό των προσφύγων στο σύνολο των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε ό,τι αφορά τους Δήμους που επλήγησαν από τις μεταναστευτικές ροές, για το 2021 ο Προϋπολογισμός κατανέμει στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου το ποσό των 96 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 50 εκατομμύρια θα διατεθούν προς τους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας, είτε ως δημοτικά τέλη, είτε για έργα υποδομών, είτε για αποζημιώσεις κατοίκων.

Ιδίως για τους Δήμους, η κυβέρνηση θεσμοθέτησε δύο νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, με ετήσιο προϋπολογισμό συνολικά 50 εκατ. ευρώ, για την καταβολή δημοτικών τελών στους δήμους της χώρας, στα όρια των οποίων λειτουργούν δομές φιλοξενίας, καθώς και για τη χρηματοδότηση έργων των δήμων προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Πρόσφατα, μάλιστα, κατεβλήθησαν στους δήμους 750.000 ευρώ για αποζημιώσεις κατοίκων και αναμένονται και νέα αιτήματα. Επίσης, στο Υπουργείο Μετανάστευσης θα διατεθούν, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, επιπλέον ποσά ύψους 1 εκατ. μέσω του εθνικού σκέλους και 30 εκ. ευρώ μέσω του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους.

Βασική πηγή χρηματοδότησης των δράσεων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, για το 2021, παραμένει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με απόλυτα διαφανείς διαδικασίες και με ενημέρωση Βουλής για τις μεγαλύτερες συμβάσεις, όπως προβλέπει ο Κανονισμός. Μια διαδικασία που δεν εφαρμόστηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, καθώς, ενώ ξοδεύτηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια, κανένας διαγωνισμός δεν συζητήθηκε στην αρμόδια Μόνιμη Διαρκή Επιτροπή της Βουλής.

Ειδικά για τη νέα Ευρωπαϊκή Περίοδο, ολοκληρώθηκε η κατανομή στα ειδικά προγράμματα που αφορούν τη μετανάστευση και τα σύνορα και συνολικά η Ελλάδα την περίοδο 2021-2027 θα λάβει 1,5 δισ. ευρώ.¹⁰

Επομένως, συνεχίζουμε να φυλάσσουμε τα σύνορά μας με αποφασιστικότητα και απόλυτο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αξίες, προχωρούμε στην περαιτέρω αποσυμφόρηση των νησιών αλλά και ολόκληρης της χώρας, ενώ συμμετέχουμε ενεργά στην υιοθέτηση του Νέου Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασύλου.

1 https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean/location/5179

3 https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/4030306/vitsas-10-000-prosfyges-tha-metakinithoyn-se-diamerismata

4 Op. cit. https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean/location/5179

5 Op.cit. http://asylo.gov.gr/wp-content/uploads/2019/11/Greek_Asylum_Service_data_October_2019_gr.pdf , page 2

6 Ibid. page 4

7 http://asylo.gov.gr/wp-content/uploads/2019/11/Greek_Asylum_Service_data_October_2019_gr.pdf

9 https://www.mononews.gr/society/notis-mitarakis-i-epta-allages-sti-diachirisi-tou-metanasteftikou-apologismos-enneaminou