ΜΕ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΝΤΟΛΗ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

Tην ώρα που η χώρα βαδίζει στον αστερισμό του κορωνοεμβολίου με την κυβέρνηση να κάνει σπονδές στο εμβόλιο και την αντιπολίτευση να αναζητά μια θέση στην πασαρέλα των τηλεμβολιασμών, η ΕΕ προετοιμάζεται για την επόμενη ημέρα, η οποία δεν είναι άλλη από τα μέτρα που θα επιβληθούν στα κράτη μέλη της προκειμένου να συμμαζευθούν τα δημόσια οικονομικά, τα οποία έχουν ξεχειλώσει όχι μόνο λόγω της τεράστιας οικονομικής ύφεσης αλλά και λόγω της αύξησης του δημοσίου και ιδιωτικού χρέους.

Στο πλαίσιο αυτό εξυφαίνονται διάφορα σενάρια, τα οποία πέραν των άλλων έχουν στο επίκεντρό τους και το ασφαλιστικό σύστημα των κρατών τής ΕΕ, που συνήθως αποτελεί τον κλασικό αποδιοπομπαίο τράγο στον οποίο οι κυβερνήσεις της ΕΕ και οι Βρυξέλλες επιχειρούν να φορτώσουν κάθε φορά τα κακώς κείμενα. Όπως στο παρελθόν έτσι και τώρα οι όροι συνταξιοδότησης και ιδίως τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης βρίσκονται στο στόχαστρο της Μέρκελ και της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου οι εργαζόμενοι την τελευταία δεκαετία είδαν να αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και γενικότερα να αυστηροποιούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Η έναρξη έγινε βέβαια από το «Πειραματόζωον η Ελλάς», όπου ο Ελληνικός λαός με το πρώτο Μνημόνιο είδε κυριολεκτικά να ξεριζώνεται εκ βάθρων το συνταξιοδοτικό και να επιβάλλεται μείωση συντάξεων και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Ακολούθησαν στην πορεία κυρίως οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου και στη συνέχεια τη σκυτάλη πήραν ακόμη και χώρες του σκληρού πυρήνα όπως η Γαλλία.

Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι κάπως έχουν ομαλοποιηθεί τα πράγματα, δυστυχώς έχουμε και συνέχεια.

Έτσι, την ώρα που ο κορωνοϊός αφήνει χιλιάδες θύματα σε όλη την Ευρώπη, η Μέρκελ, η Γερμανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ προετοιμάζουν την επόμενη ημέρα, η οποία θα συνοδεύεται με σκληρά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς η ύφεση αλλά και η υπερχρέωση κρατών και επιχειρήσεων έχουν χτυπήσει κόκκινο.

Βασικό θεσμικό εργαλείο σε αυτή την κατεύθυνση αποτελεί το περίφημο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο που επιβάλλει τον πολυμερή συντονισμό και την εποπτεία των οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης των κρατών μελών της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕ εφαρμόζει μηχανισμούς συντονισμού οικονομικών πολιτικών και πολιτικών απασχόλησης και εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών, η εφαρμογή των οποίων αποτελούν ορόσημα και προϋποθέσεις για την εκταμίευση κονδυλίων της ΕΕ και ιδίως των κονδυλίων του περίφημου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης σύμφωνα με τον οικείο Κανονισμό του εν λόγω Ταμείου.

Έτσι η Ελλάδα δεν πρόκειται να μπορέσει να εκταμιεύσει τα 32 δισ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης εάν δεν εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν αποφασιστεί στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου.

Μεσούσης λοιπόν της πανδημίας, το Συμβούλιο της ΕΕ, στο οποίο ως γνωστόν συμμετέχουν οι Υπουργοί των κρατών μελών, έβαλε για άλλη μια φορά στο στόχαστρο το ασφαλιστικό σύστημα.

Έτσι, στις 13 Οκτωβρίου το Συμβούλιο εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 2020/1512 Απόφασή του, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών, η οποία δημοσιεύθηκε στις 19/10/2020 στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ (L 344/22), δίνοντας τη χαριστική βολή στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων καθώς απαιτεί πλέον την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Ειδικότερα στις 13 Οκτωβρίου στο πλαίσιο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων η κυβέρνηση μαζί με τις υπόλοιπες κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ υπερψήφισε την παραπάνω Απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ, η οποία τέθηκε σε ισχύ από 19/10/2020 με τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και η οποία απευθύνεται στα κράτη-μέλη της ΕΕ για τα περαιτέρω.

Η Απόφαση στο Άρθρο 1 καθορίζει ότι «θεσπίζονται οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών (“κατευθυντήριες γραμμές”) που παρατίθενται στο παράρτημα. Οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν μέρος των “ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών”». Στη συνέχεια στο Άρθρο 2 καθορίζει ότι «τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές στις πολιτικές τους για την απασχόληση και στα προγράμματα μεταρρυθμίσεών τους, επί των οποίων θα υποβληθεί έκθεση σύμφωνα με το άρθρο 148 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ».

Η Απόφαση η οποία φέρει την υπογραφή του Προεδρεύοντος του Συμβουλίου Γερμανού Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, M. ROTH, στο Άρθρο 3 καθορίζει ότι «απευθύνεται στα κράτη μέλη» της ΕΕ.

Ταυτόχρονα η Απόφαση αυτή του Συμβουλίου της ΕΕ δεσμεύει όχι μόνο την Ελλάδα και τα άλλα μέλη της ΕΕ αλλά και τα όργανα της ΕΕ, ήτοι το Συμβούλιο, την Κομισιόν, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κ.λπ., και αποτελεί τη βάση μαζί με άλλες αποφάσεις του Συμβουλίου στο πλαίσιο της πολυμερούς εποπτείας που ασκείται στο πλαίσιο του περίφημου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Και ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης κάθε λίγο και λιγάκι βγάζουν ανακοινώσεις για το ασφαλιστικό, δύο μήνες και πλέον μετά την παραπάνω απαράδεκτη και αντιλαϊκή απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ δεν έχουν βγάλει κουβέντα. Το ίδιο ισχύει και για τους κάθε λογής εργατολόγους των τηλεοπτικών καναλιών, που ενώ διυλίζουν τον κώνωπα για τα συνταξιοδοτικά εντούτοις έχουν καταπιεί την κάμηλο για το συγκεκριμένο θέμα.

Βέβαια, μετά τη σημερινή μας αποκάλυψη για άλλη μια φορά κόμματα της αντιπολίτευσης και εργατολόγοι αναμένεται να το κάνουν παντιέρα, αποσιωπώντας κατά την προσφιλή τους τακτική τη σημερινή μας αποκάλυψη και εμφανίζοντας το όλο θέμα ως δήθεν δική τους αποκλειστικότητα. Αυτά βέβαια συμβαίνουν στη χώρα της «φαιδράς πορτοκαλέας» όπου ανθεί το κλόπι -πέιστ.

Στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών της παραπάνω Απόφασης 2020/1512 του Συμβουλίου της ΕΕ σημαντικό ρόλο παίζει και η Κατευθυντήρια γραμμή 8 η οποία πέραν των άλλων προβλέπει ότι «λόγω της αύξησης της μακροζωίας και των δημογραφικών αλλαγών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κατοχυρώσουν την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε γυναίκες και άνδρες να αποκτήσουν συνταξιοδοτικά δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω συμπληρωματικών συστημάτων για τη διασφάλιση επαρκούς εισοδήματος για τους ηλικιωμένους. Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων θα πρέπει να στηρίζονται από πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση του χάσματος στις συντάξεις μεταξύ των φύλων καθώς και μέτρα παράτασης του επαγγελματικού βίου, όπως η αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, και να πλαισιώνονται από στρατηγικές ενεργού γήρανσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθιερώσουν έναν εποικοδομητικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη και να επιτρέψουν την κατάλληλη σταδιακή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων».

Ας μην ξεχνούμε άλλωστε ότι στην ίδια γραμμή κινείται και η Έκθεση Πισσαρίδη.

Με την παραπάνω λοιπόν απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ, ο κύβος ερρίφθη για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και στην Ελλάδα. Και όλα αυτά παρ’ ότι ο αρμόδιος Υπουργός Γιάννης Βρούτσης διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ότι δήθεν δεν πρόκειται να γίνει αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (naftemporiki.gr 29/11/2020).

Λαγός η Έκθεση Πισσαρίδη

Η Έκθεση Πισσαρίδη, η οποία πέραν των άλλων αποτελεί λαγό της κυβέρνησης για τις διάφορες δήθεν μεταρρυθμίσεις θέτει θέμα ασφαλιστικού και προτείνει μάλιστα και συγκεκριμένες «μεταρρυθμίσεις» ρίχνοντας ταυτόχρονα φαρμακερά βέλη στο ζήτημα της πρόωρης συνταξιοδότησης αλλά και των ισχυόντων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Έτσι η Έκθεση στη σελ.109 μεταξύ άλλων επισημαίνει:

«Ένα θέμα το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής όσον αφορά τις συνταξιοδοτικές δαπάνες είναι η πρόωρη συνταξιοδότηση. Αυτή επιβαρύνει όχι μόνο τις δαπάνες αλλά και την οικονομική δραστηριότητα, καθώς αποθαρρύνει τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής γυναικών άνω των 55 ετών οφείλεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, στην επιλογή, μέχρι πρόσφατα για μητέρες ανήλικων παιδιών, να συνταξιοδοτηθούν σε νεαρή ηλικία με λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης. Ενώ αυτοί οι κανόνες έχουν αλλάξει σταδιακά από το 2010, είναι ακόμη δυνατό για τις γυναίκες να συνταξιοδοτηθούν νωρίς εάν το 2015 είχαν φτάσει την απαιτούμενη ηλικία συνταξιοδότησης και είχαν (περιορισμένα) έτη ασφάλισης. Με βάση τις αλλαγές που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται ότι έως το 2022, οι επιλογές πρόωρης συνταξιοδότησης θα έχουν καταργηθεί και θα ισχύει μια γενική ηλικία συνταξιοδότησης των 67 ετών (ή των 62 ετών με εισφορές 40 ετών). Δεδομένων των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων για την Ελλάδα, δεν θα πρέπει να επανεισαχθούν εξαιρέσεις από αυτούς τους καθολικούς κανόνες».

Διαψεύδει ο Γιάννης Βρούτσης τα περί αύξησης ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης

Οι αναφορές της Έκθεσης Πισσαρίδη στο συνταξιοδοτικό ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων, καθώς θεωρήθηκαν και μάλιστα σωστά ως προάγγελος λήψης μέτρων για τη μείωση του ύψους των συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Μπροστά στις αντιδράσεις αυτές ο αρμόδιος Υπουργός Γιάννης Βρούτσης δήλωσε κατηγορηματικά στις 29 Νοεμβρίου 2020 τα εξής: «Θέλω να σας διαβεβαιώσω απόλυτα ότι, μετά την ασφαλιστική μεταρρύθμιση 4670 του 2020, τον Μάρτιο του 2020 ξεκίνησε να εφαρμόζεται, δεν πρόκειται να αλλάξει ούτε να μεταβληθεί κανένα όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Θέλω να καθησυχάσω όλο τον κόσμο, ότι μπορεί με τον νόμο αυτό να κινείται στο πλαίσιο του εργασιακού του βίου χωρίς καμία ανησυχία. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει» (Capital.gr 29/11/2020).

Τελικά, δεν ήξερε ο κ. Βρούτσης ότι το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε την παραπάνω απόφαση ήδη από τις 13 Οκτωβρίου, και η οποία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 19 Οκτωβρίου, όπου το Συμβούλιο ζητά «μέτρα παράτασης του επαγγελματικού βίου, όπως η αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης»;

Τελικά, γιατί η Ελληνική κυβέρνηση υπερψήφισε την εν λόγω Απόφαση του Συμβουλίου, η οποία εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και η εφαρμογή της αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση των κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης σύμφωνα με τον οικείο Κανονισμό;

Τελικά, μπροστά στα 32 δισ. ευρώ του πακέτου του Ταμείου Ανάκαμψης είναι προφανές ότι τα ισχύοντα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα πάνε περίπατο.

Συνεχίζεται η μνημονιακή φτωχοποίηση των συνταξιούχων

Με το πετσόκομμα των συντάξεων που ήταν στην ημερήσια διάταξη της μνημονιακής οκταετίας, οι συνταξιούχοι της χώρας μας μεταβλήθηκαν σε στρατιές φτωχών και ανήμπορων ηλικιωμένων οι οποίοι φαντάζονταν τα γηρατειά τους τελείως διαφορετικά.

Παρά τα ψίχουλα που έδωσε η κυβέρνηση στους συνταξιούχους με αφορμή την κουτσουρεμένη και όχι πλήρη εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ για τα αναδρομικά, η φτωχοποίηση των Ελλήνων συνταξιούχων λόγω των μνημονίων είναι ιδιαίτερα έκδηλη πέραν των άλλων και από τα στοιχεία του ίδιου του συστήματος ΗΛΙΟΣ.

Έτσι, για τον μήνα Νοέμβριου 2020 τα στοιχεία από το Ενιαίο Σύστημα Ελέγχου και Πληρωμών Συντάξεων ΗΛΙΟΣ αναφέρουν ότι πληρώθηκαν συνολικά 4.400.483 συντάξεις, από τις οποίες οι 2.754.735 ήταν κύριες, οι 1.240.522 επικουρικές και 405.226 μερίσματα. Η μηνιαία δαπάνη που κατέβαλαν τα ταμεία ανήλθε σε 2.286.508.466,26€ και περιλαμβάνει τις κρατήσεις φόρου, τις κρατήσεις υπέρ υγείας και ΑΚΑΓΕ.

Ο μέσος όρος της κύριας σύνταξης ανήλθε σε 727,97€ μικτά μηνιαίως, της επικουρικής σε 194,35 € και το μέσο εισόδημα από μερίσματα σε 98,84€ διαμορφώνοντας μέσο μηνιαίο εισόδημα 922,32 ευρώ μικτά σε όσους δικαιούνται κύρια και επικουρική σύνταξη.

Βεβαίως τα παραπάνω ποσά αποτελούν τον μέσο όρο και ως εκ τούτου δεν δίνουν την ακριβή εικόνα για χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους που ζουν με ελάχιστα ποσά. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνουμε ότι στις 19 Οκτωβρίου 2018 τα στοιχεία από το Σύστημα ΗΛΙΟΣ ανέφεραν ότι από τους 1.977.405 συμπολίτες μας που τότε ελάμβαναν συντάξεις γήρατος, 604.278 συνταξιούχοι ζούσαν κατά μέσο όρο με 370,22 ευρώ τον μήνα μικτά, ενώ άλλοι 704,383 συνταξιούχοι ζούσαν κατά μέσο όρο με σύνταξη 680,86 ευρώ μικτά τον μήνα.

Με δεδομένη, λοιπόν, τη συνεχιζόμενη φτωχοποίηση των συνταξιούχων, ιδίως μάλιστα ενόψει πανδημίας, είναι προφανές ότι οι συνταξιούχοι μας δεν αντέχουν άλλη μείωση των συντάξεών τους και κινητοποιούνται με κύριο σύνθημα: ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ.

Πέντε άμεσα μέτρα για το Ασφαλιστικό

Όμως η κυβέρνηση, αντί να αναζητά τρόπους και παράθυρα ευκαιρίας για νέες επώδυνες αλλαγές στο Ασφαλιστικό με στόχο τη μείωση των συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, καλό θα είναι να προχωρήσει σε άμεση ανακεφαλαιοποίηση του Ασφαλιστικού Συστήματος, σε θεσμοθέτηση νέων κοινωνικών πόρων και σε αξιοποίηση των αποθεματικών και της ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων με διαφάνεια.

Ήδη ενόψει των τριών μνημονίων από τις αρχές του 2016 με άρθρα μας και παρεμβάσεις μας είχαμε ζητήσει την άμεση ανακεφαλαιοποίηση του Ασφαλιστικού Συστήματος.

Τις παρεμβάσεις μας αυτές τις συστηματοποιήσαμε με δεκάδες ομιλίες μας και Ερωτήσεις στην Ευρωβουλή.

Οι θέσεις μας αυτές, τις οποίες με συνέπεια προωθεί το Κίνημά μας ΕΛΛΑΔΑ - Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, παραμένουν πάντα επίκαιρες και ιδίως τώρα καθώς λόγω της πανδημίας αναμένεται αύξηση της ανεργίας και επιδείνωση των δημοσιονομικών των Ασφαλιστικών Ταμείων.

Όπως είχαμε επισημάνει σε μελέτη μας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επίκαιρα στις 15/1/2016, αλλά και σε άρθρα μας στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 8/1/2016 και την Κυριακάτικη Κόντρα News στις 11/1/2016, η Ανακεφαλαιοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων ήταν από τότε αδήριτη ανάγκη.

1.Ανακεφαλαιοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων, εδώ και τώρα!

Η δήθεν κατάρρευση των Ασφαλιστικών Ταμείων αποτέλεσε για όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις το τέλειο άλλοθι, προκειμένου να περικοπούν οι συντάξεις κατά 40%. Βέβαια, τα προβλήματα των Ασφαλιστικών Ταμείων είναι υπαρκτά. Και βεβαίως, δεν επήλθαν ως μοιραίο και φυσικό φαινόμενο. Έχουν αιτίες και κυρίως έχουν πρωταίτιους. Από την καταλήστευσή τους με το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου και το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων, μέχρι την ουσιαστική τους διάλυση με το κούρεμα του PSI και τη διαχείριση των αποθεματικών τους με μηδενικές αποδόσεις από την Τράπεζα της Ελλάδος, η απομείωση της περιουσίας των Ασφαλιστικών Ταμείων έχει το «ονοματεπώνυμο» των ανίκανων ηγεσιών που τα διαχειρίστηκαν.

Αντί λοιπόν για την πλήρη απορρύθμιση του κοινωνικού χαρακτήρα του ασφαλιστικού μας συστήματος και την ιδιωτικοποίησή του που περιφέρει ως «λύση» η περίφημη Έκθεση Πισσαρίδη, με στόχο να εξασφαλίσει την πολιτική συναίνεση σε ένα ακόμα μνημονιακό «έγκλημα», εμείς προτείνουμε την ανακεφαλαιοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων μετά το «έγκλημα» του PSI και τη συνακόλουθη κατά τουλάχιστον 12,5 δισ. ευρώ ζημιά τους. Μια ανακεφαλαιοποίηση που νομιμοποιείται πλήρως σε Ευρωπαϊκό και Εθνικό επίπεδο από τις τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών που πραγματοποιήθηκαν με το πρόσχημα του PSI, αλλά κυρίως νομιμοποιείται από τις ανάγκες της κοινωνίας για ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα Ασφαλιστικά μας Ταμεία ζημιώθηκαν επιπλέον κατά περίπου 1,5 με 2 δισ. ευρώ από την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Έτσι, 14 περίπου δισ. ευρώ, από τα 25 δισ. ευρώ που, ενώ είχαν προβλεφθεί από το τρίτο μνημόνιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών παρέμειναν ανεκμετάλλευτα στο περίφημο «μαξιλάρι», θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στην ανακεφαλαιοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων, που υπέστησαν, κατά τα άνω, ζημιά τουλάχιστον 14 δισ. ευρώ.

2.Θεσμοθέτηση νέων κοινωνικών πόρων για το Ασφαλιστικό Σύστημα

Σε ημερίδα που διοργανώσαμε με την Ομάδα των Ευρωπαίων Αντιφεντεραλιστών στις 19/10/2018 στην Αθήνα για την ΕΕ και το Ελληνικό Ασφαλιστικό Σύστημα προτείναμε την επαναφορά σε ισχύ των κοινωνικών πόρων που ίσχυαν προ του μνημονίου και που με βάση στοιχεία απέδιδαν ήδη του 2002 μισό τρισεκατομμύριο δραχμές ήτοι τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ (Η Καθημερινή 13/10/2002). Μόνο με την από 13/5/2014 Εγκύκλιο Βρούτση και σε εκτέλεση του Ν.4254/2014 μειώθηκαν μέσα σε μια νύχτα οι κοινωνικοί πόροι κατά 350 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, δημιουργώντας μαύρη τρύπα και απώλεια εσόδων στα Ταμεία με συνακόλουθη πέραν των άλλων τη διπλή μείωση των επικουρικών συντάξεων και των εφάπαξ αφού τα περισσότερα από τα θιγόμενα Ταμεία στηρίζονταν στους κοινωνικούς πόρους για τη χορήγηση των σχετικών παροχών. Οι διάφοροι θιασώτες της μείωσης των κοινωνικών πόρων υποστηρίζουν ότι από τους πόρους αυτούς που είχαν νομοθετηθεί υπέρ των εν λόγω Ταμείων επωφελούνταν μόνο οι συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, ενώ παράλληλα το κόστος των πόρων μετακυλιόταν στο κοινωνικό σύνολο, με αποτέλεσμα να έχουμε επιβαρύνσεις σε τιμές προϊόντων και παρεχομένων υπηρεσιών επηρεάζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο την ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας. Παράβλεψαν βεβαίως το γεγονός ότι οι κοινωνικοί πόροι διασφαλίζουν τη λειτουργία του Ασφαλιστικού Συστήματος απρόσκοπτα σε μια εποχή φτώχειας και ανεργίας, ενώ πλέον με την ενοποίηση των Ταμείων οι κοινωνικοί πόροι δρουν υπέρ όλων των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων που πλέον ταυτίζονται με το κοινωνικό σύνολο. Έτσι απαιτείται πλέον η επαναφορά των καταργηθέτων κοινωνικών πόρων ύψους τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ ετησίως καθώς και η θεσμοθέτηση νέων σε άλλους τομείς όπως στον τζόγο και στα διόδια.

Οι θέσεις αυτές είναι εξαιρετικά επίκαιρες, καθώς λόγω πανδημίας αναμένεται όπως δέχεται και η ίδια η ΕΕ να δημιουργηθεί σημαντικό θέμα για τα δημοσιονομικά των Ασφαλιστικών Ταμείων. Επιπλέον δεν μπορούν πέραν των άλλων να τεθούν ούτε καν οι οποιεσδήποτε κατά τα άλλα αβάσιμες ενστάσεις περί δήθεν παραβίασης των κανόνων της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων καθόσον με απόφαση του Eurogroup και του Ecofin έχει ήδη αποφασιστεί να χαλαρώσουν εντελώς οι απαγορεύσεις περί κρατικών ενισχύσεων. Έτσι ήδη αεροπορικές εταιρείες όπως η Lufthansa αλλά και άλλες πολυεθνικές έχουν γίνει με τις ευλογίες της Κομισιόν αποδέκτες κρατικών ενισχύσεων. Επομένως, αφού ακόμη και η Aegean πήρε κρατικές ενισχύσεις τουλάχιστον 160 εκατ. ευρώ, γιατί άραγε να μη θεσμοθετηθούν νέοι κοινωνικοί πόροι υπέρ του ασφαλιστικού συστήματος;

Tέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι στις προτάσεις μας περιλαμβάνεται και η τιτλοποίηση των μελλοντικών εσόδων από την εκμετάλλευση φυσικού αερίου και πετρελαίου (Κυριακάτικη Κόντρα News 29/10/2018) που θα προκύψει τα προσεχή χρόνια και τα οποία έσοδα κατά 75% θα προικοδοτήσουν τον Εθνικό Λογαριασμό Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών (ΕΛΚΑΓ) για τη στήριξη του Ασφαλιστικού Συστήματος της χώρας δυνάμει του Ν. 4162/2013.

3.Ομόλογα Ακίνητων των Ασφαλιστικών Ταμείων στην Ποσοτική Χαλάρωση

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα οφείλει να αναζητήσει πρόσθετες «έξυπνες» πηγές χρηματοδότησης του ασφαλιστικού μας συστήματος στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Μετά την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της ΕΚΤ λόγω πανδημίας νομιμοποιείται τελικά το Ευρωσύστημα να στραφεί και στη χρηματοδότηση των Ασφαλιστικών μας Ταμείων. Στο πλαίσιο αυτό επανερχόμενος στην πρότασή μας του 2016 προτείνω ξανά την τιτλοποίηση των μελλοντικών εσόδων από την αξιοποίηση της ανεκμετάλλευτης ακίνητης περιουσίας των Ταμείων ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ σήμερα. Ας σημειωθεί ότι προ των ανατιμήσεων των τιμών των ακινήτων τα τελευταία τρία χρόνια, η περιουσία των Ασφαλιστικών Ταμείων σύμφωνα με μελέτη του Οκτωβρίου του 2013 ανερχόταν στο ποσό των 1,43 δισ. ευρώ. Η έκδοση υψηλής ποιότητας χρεογράφων με τη μορφή ομολόγων ακινήτων και η αγορά τους από την Τράπεζα της Ελλάδας, ως μέλος του Ευρωσυστήματος στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης, θα παράσχει στα Ασφαλιστικά Ταμεία τις αναγκαίες ανάσες ρευστότητας.

4.Αξιοποίηση των αποθεματικών των Ασφαλιστικών Ταμείων

Τα αποθεματικά των Ασφαλιστικών Ταμείων, τα οποία ανέρχονται σε αρκετά δισ. ευρώ, θα πρέπει να αξιοποιούνται υπέρ των ίδιων των Ταμείων με διαφάνεια και με κατάλληλη παραγωγική τοποθέτηση και επένδυση. Σύμφωνα με στοιχεία του Οκτωβρίου 2015, η συνολική κινητή και ακίνητη περιουσία των Ασφαλιστικών Ταμείων ήταν 18,9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,5 περίπου δισ. ευρώ ήταν η ακίνητη περιουσία και 17,4 δισ. ευρώ ήταν τα αποθεματικά. Πώς αξιοποιήθηκαν αυτά έκτoτε; Στα αποθεματικά των Ασφαλιστικών Ταμείων θα μπορούσε κανείς να προσθέσει και τα 14 δισ. ευρώ που προτείνουμε να δοθούν ως ανακεφαλαιοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων για τη ζημιά που υπέστησαν από το PSI, οπότε αντιλαμβάνεται κανείς τη σημαντική βοήθεια που θα μπορούσαν να προσφέρουν στο ίδιο το Ασφαλιστικό Σύστημα αλλά και στην εθνική οικονομία. Ταυτόχρονα θα πρέπει η διαχείριση των αποθεματικών να γίνεται με πλήρη διαφάνεια αλλά και με όρους ηθικής, και να μην επιτρέπεται η επένδυση των αποθεματικών σε βιομηχανίες όπλων όπως αναλύσαμε σε προγενέστερο άρθρο μας ότι συμβαίνει στην Ισπανία.

5.Προσήλωση στον Κοινωνικό Χαρακτήρα του Ασφαλιστικού

Διαφάνεια – Διάλογος – Λογοδοσία

Η Ελληνική Πολιτεία οφείλει να στηρίξει το ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο να βασίζεται στη διαφάνεια, τη δημοκρατική λογοδοσία των διοικήσεων, τον ουσιαστικό και άμεσο διάλογο των κοινωνικών φορέων. Ένα Ασφαλιστικό Σύστημα που δεν θα ξεπλένει τις κομπίνες και τα αλισβερίσια. Ένα Σύστημα που θα στηρίζεται στη νομική και οικονομική αυτοτέλεια των Ταμείων. Ένα Ασφαλιστικό Σύστημα που θα υπηρετεί τους πολίτες, τους συνταξιούχους, σημερινούς και μελλοντικούς. Ένα Ασφαλιστικό που θα αξιοποιεί αποτελεσματικά τις εισφορές των εργαζομένων προς όφελος των επερχόμενων γενεών. Ένα Ασφαλιστικό Σύστημα που δεν θα μειώνει τις κύριες και επικουρικές συντάξεις. Ένα Ασφαλιστικό Σύστημα που θα ενισχύει τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων στη διαμόρφωση του παρόντος και του μέλλοντος των Ασφαλιστικών μας Ταμείων.