«Mary Celeste»: Το μυστήριο πίσω από το πλοίο-φάντασμα

Το όνομα «Mary Celeste» είναι συνυφασμένο με ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια ναυσιπλοΐας στην ιστορία. Το εμπορικό πλοίο με το όνομα «Mary Celeste» σάλπαρε από την Νέα Υόρκη στις 7 Νοεμβρίου του 1872 και όλα προοιώνιζαν ένα ήρεμο ταξίδι, μέχρι την στιγμή που εντοπίστηκε –ένα μήνα μετά– εγκαταλελειμμένο σε άριστη κατάσταση, αλλά με το πλήρωμά του να αγνοείται.
Τι συνέβη πάνω στο εμπορικό πλοίο; Γιατί πλήρωμα και επιβάτες εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς, αφήνοντας το πλοίο γεμάτο με τρόφιμα και νερό για έξι μήνες; Ένα μυστήριο, γύρω από το οποίο δεν άργησαν να δημιουργηθούν διάφοροι θρύλοι και θεωρίες.
Το «Mary Celeste», που ξεκίνησε από το λιμάνι της Νέας Υόρκης, είχε ως προορισμό την Γένοβα με φορτίο 1.700 βαρέλια με οινόπνευμα. Μεταξύ του πληρώματος και των επιβατών, βρισκόταν η σύζυγος του καπετάνιου Benjamin Briggs, αλλά και η δίχρονη κόρη τους.
Στις 5 Δεκεμβρίου, και ενώ το πλοίο βρισκόταν στο μέσο του ταξιδιού του, κάπου ανάμεσα στις Αζόρες και το Γιβραλτάρ, το αγγλικό εμπορικό πλοίο με το όνομα «Dei Gratia» εντόπισε ένα «πλοίο-φάντασμα» –έτσι συνήθιζαν να λένε οι ναυτικοί τον 19ο αιώνα πλοία που έπλεαν ακυβέρνητα και χωρίς πλήρωμα στους ωκεανούς– και γρήγορα κατάλαβαν ότι πρόκειται για το «Mary Celeste».

Το πλήρωμα του αγγλικού πλοίου παρατήρησε ότι στο κατάστρωμα δεν υπήρχε κανείς και, εννοείται, δεν υπήρξε καμία προσπάθεια επικοινωνίας. Έτσι ο καπετάνιος διέταξε μερικούς από τους άντρες του να επιβιβαστούν στο πλοίο-φάντασμα και στις 24 Δεκεμβρίου το «Mary Celeste» έφτασε στο Γιβραλτάρ ρυμουλκημένο από το αγγλικό πλοίο.
Το μυστήριο γύρω από το πλοίο-φάντασμα μόλις είχε δημιουργηθεί. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το μόνο ζωντανό πλάσμα που βρέθηκε πάνω στο πλοίο ήταν μια τρομαγμένη γάτα, ενώ στο κατάστρωμα υπήρχαν απλωμένα ρούχα για να στεγνώσουν, η τραπεζαρία ήταν στρωμένη με ζεστό τσάι να αχνίζει στις κούπες και το φαγητό να σιγοβράζει στην κουζίνα. Στο κατάστρωμα λένε ότι υπήρχαν κηλίδες από αίμα και στην άκρη ένα σπαθί, ενώ όλα τα όργανα ναυσιπλοΐας έλειπαν εκτός από το ημερολόγιο, στο οποίο όμως δεν είχε καταγραφεί τίποτα το περίεργο και ασυνήθιστο. Η γενική κατάσταση του «Mary Celeste» ήταν πολύ καλή, τα πανιά του δεμένα και οι λέμβοι στη θέση τους.
Άλλοι πάλι μιλούν για θαλάσσια τέρατα, πειρατές, ανταρσία του πληρώματος, εξωγήινους παράγοντες, άσχημες καιρικές συνθήκες αλλά και επίθεση από το αγγλικό πλοίο «Dei Gratia».

Σύμφωνα βέβαια με τα πρακτικά της ανάκρισης που πραγματοποιήθηκε στο Γιβραλτάρ, η πραγματικότητα φαίνεται να είναι πιο πεζή, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι ο ρόλος του «Dei Gratia» στην πραγματικότητα ήταν πιο σκοτεινός. Τα δύο εμπορικά πλοία ήταν αραγμένα πλάι-πλάι στο λιμάνι της Νέας Υόρκης πριν ξεκινήσουν το ταξίδι τους με 8 ημέρες διαφορά, άρα ήταν πολύ πιθανό να συναντηθούν ξανά στο μέσο της διαδρομής. Έτσι, πολλοί εικάζουν ότι ο καπετάνιος του αγγλικού πλοίου διέταξε να σκοτώσουν το πλήρωμα του «Mary Celeste» και να το ρυμουλκήσουν μέχρι το Γιβραλτάρ, έτσι ώστε να πάρουν την χρηματική αμοιβή που δινόταν τότε σε όσους έβγαζαν στην στεριά πλοία-φαντάσματα που θεωρούνταν μεγάλη απειλή.
Δώδεκα χρόνια αργότερα, έρχεται μια μαρτυρία για να ανατρέψει όλα τα δεδομένα. Το περιοδικό «Cornhill Magazine» δημοσίευσε ένα άρθρο, το οποίο υποτίθεται ότι γράφτηκε από τον μοναδικό επιζόντα του ταξιδιού. Σύμφωνα με την μαρτυρία του ανώνυμου συγγραφέα, το «Mary Celeste» είχε δεχτεί επίθεση από ιθαγενείς οι οποίοι σκότωσαν το πλήρωμα και το πέταξαν στην θάλασσα και μόνο ο ίδιος κατάφερε να γλιτώσει καθώς φορούσε ένα ιερό φυλαχτό το οποίο τον προστάτεψε και κράτησε τους ιθαγενείς μακριά.
Ο μοναδικός επιζών δεν είναι άλλος από τον γνωστό συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Arthur Conan Doyle –δημιουργός του «Sherlock Holms»–, ο οποίος πήρε την ιστορία και την εξέλιξε, μάλιστα λένε ότι οι λεπτομέρειες με τα φλιτζάνια και το φαγητό στα τραπέζια ήταν δικές του επινοήσεις, έτσι ώστε να γίνει και η επικρατέστερη εκδοχή.

Η ιστορία και η κατάρα του «Mary Celeste» όμως ξεκινάει από νωρίτερα. Είκοσι πέντε χρόνια πριν το ταξίδι του για το Γιβραλτάρ και με το όνομα «Amazon», το πλοίο ξεκινάει το παρθενικό του ταξίδι, αλλά ο τότε καπετάνιος αρρώστησε και πέθανε σε δύο μέρες. Στο δεύτερο ταξίδι του συγκρούστηκε με ένα άλλο πλοίο και το βύθισε, ενώ μετά την μυστηριώδη εξαφάνισή του ο τελευταίος του καπετάνιος προσπάθησε να το βυθίσει οδηγώντας το στα βράχια, αλλά δεν τα κατάφερε και ο ίδιος μπήκε φυλακή.
Όπως και να έχει, ακόμη και σήμερα, 145 χρόνια μετά, η ιστορία του «Mary Celeste» εξακολουθεί να συναρπάζει και στάθηκε αφορμή να για γραφτούν αρκετές ιστορίες γύρω από τον μύθο του πλοίου-φαντάσματος, όπως εκείνη του Doctor Who και του συγγραφέα Clive Cussler.