ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΟΚΤΑΩΡΟΥ: «ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΕΓΚΛΗΜΑ, ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ»

EUROKINISSI/ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ

Η περιβόητη πρωτοβουλία του υπουργού Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη, για την κατάργηση του οκταώρου και τη καθιέρωση δεκάωρης «ευέλικτης» εργασίας καταγγέλλεται από την αντιπολίτευση και τους εργαζόμενους ως ένα «έγκλημα» κατά των εργασιακών δικαιωμάτων.

Παραπέμποντας, όμως, στον Ταλλεϋράνδο θα λέγαμε ότι αυτό το σχέδιο, αν τελικά υλοποιηθεί, θα είναι κάτι χειρότερο από έγκλημα. Θα είναι λάθος! Ένα τεράστιο λάθος το οποίο θα υπονομεύσει την οικονομία και τη χώρα τη στιγμή ακριβώς που θα επιχειρεί να ορθοποδήσει από τα χτυπήματα της πανδημίας.

Περισσότερες ώρες εργασίας - χαμηλότερη παραγωγικότητα

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία την περίοδο της πολυπόθητης «επανεκκίνησης» είναι η μειωμένη παραγωγικότητά της. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες όπου οι άνθρωποι εργάζονται περισσότερο αλλά η παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας είναι αρκετά χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Δεν πρόκειται, όμως, για ελληνική ιδιαιτερότητα. Αντίστοιχη εικόνα επικρατεί στις περισσότερες χώρες όπου καταγράφονται ρεκόρ εργατοωρών. Αντίθετα, σε κράτη-πρωταθλητές της παραγωγικότητας, όπως η Γερμανία, οι εργαζόμενοι τείνουν να εργάζονται λιγότερο. Με άλλα λόγια η ενίσχυση της παραγωγικότητας στην Ελλάδα δεν περνά φυσικά μέσα από τη δεκάωρη εργασία αλλά θα βασιστεί στην ενσωμάτωση της έρευνας και της τεχνολογίας στην παραγωγική διαδικασία και στην άρση των τεράστιων γραφειοκρατικών εμποδίων.

Πρόσθετοι κίνδυνοι για την ψυχική και σωματική υγεία

Πέραν τούτου, οι ειδικοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι το παρατεταμένο lockdown, η μοναξιά, το άγχος αλλά και το ίδιο το νευρολογικό αποτύπωμα της πανδημίας σε όσους έχουν ασθενήσει θα συνεχίσουν να προκαλούν βαρύτατες ψυχολογικά προβλήματα στον πληθυσμό. Ταυτόχρονα, έγκυρες ιατρικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι η υπέρβαση του εργασιακού οκταώρου συσχετίζεται με άγχος, υψηλή αρτηριακή πίεση και κακή διατροφή. Μάλιστα μία γνωστή έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2012 στο American Journal of Epidemiology -βασιζόμενη σε στοιχεία 50 ετών- έδειξε ότι όσοι εργάζονται περισσότερες από ώρες έχουν 40% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρδιακά προβλήματα σε σχέση με εκείνους που τηρούν το οκτάωρο (Virtanen κ.α. “Long Working Hours and Coronary Heart Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis”). Κατά συνέπεια ο συνδυασμός του τραύματος της πανδημίας με την δεκάωρη επαγγελματική απασχόληση είναι προφανές ότι θα επιβαρύνει σημαντικά την ψυχική και σωματική υγεία των εργαζόμενων. Και βέβαια μια τέτοια εξέλιξη θα έχει και δυσμενέστατες οικονομικές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και στο πολύπαθο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Καλλιεργώντας τις συνθήκες για νέο brain drain

Η τρίτη και πιθανώς χειρότερη επίδραση του σχεδίου για την καθιέρωση δεκάωρης εργασίας σχετίζεται με τη φυγή επιστημόνων και άλλων επαγγελματιών από την Ελλάδα στο εξωτερικό. Έπειτα από τη δεκαετή οικονομική κρίση που πλήγωσε βαριά τη χώρα σε επίπεδο ανθρώπινου κεφαλαίου η κυβέρνηση θέσπισε φορολογικά κίνητρα για την αναστροφή αυτής της τάσης. Πρόκειται αναμφίβολα για μια θετική πρωτοβουλία. Όμως το πρώτιστο μέλημα για κάθε εργαζόμενο είναι η ποιότητα και οι συνθήκες της εργασίας του. Για να επιστρέψουν λοιπόν στην Ελλάδα (ή για να μην αποχωρήσουν) οι νέοι και καταρτισμένοι Έλληνες επιστήμονες είναι φυσικό να θέλουν να εργάζονται με αντίστοιχους όρους όπως εκείνους που ισχύουν στο εξωτερικό. Προφανώς, λοιπόν, το τελευταίο που θέλουν να ακούσουν είναι ένα νέο αλλά απαρχαιωμένο στη φιλοσοφία του νομοθετικό πλαίσιο που καταργεί το οκτάωρο και ανοίγει διάπλατα τα παράθυρα για απλήρωτη υπερωριακή απασχόληση.