Η σύγχρονη δημοκρατία είναι κακοποιημένη και –αν ναι– από ποιους;

Με αφορμή το βιβλίο του διακεκριμένου ποινικολόγου Αριστείδη Οικονομίδη με τίτλο «Ο ποινικολόγος» και υπότιτλο «55 χρόνια στους δρόμους της δικαιοσύνης» (κυκλοφορεί από τη Νομική βιβλιοθήκη), θα απαντήσουμε ίσως σε ερωτήματα που μας κατατρύχουν, όπως αυτά που θέτει ο διακεκριμένος ποινικολόγος και φίλος μου στο βιβλίο του.
«Γιατί δεν υπάρχει δημοκρατία; Γιατί το πολιτικό σύστημα προστατεύει του ισχυρούς; Γιατί η δικαιοσύνη λειτουργεί ως μονόφθαλμη; Γιατί το σύστημα συντρίβει τους αδύναμους; Γιατί πρέπει να είμαστε σκλάβοι των νόμων για να νομίζουμε ότι είμαστε ελεύθεροι; Η Βία είναι νυστέρι της ιστορίας. Ποια διαδικασία δίνει θηριώδη δύναμη στους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους; Πώς μπορεί ο φτωχός και ο αδύναμος να τους αντιμετωπίσει; Ποιος είναι ο στόχος της τρομοκρατίας;
Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά ο Αριστείδης Οικονομίδης, όπως και σε μεγάλα ηθικά διλήμματα που βασανίζουν όλους που επιχειρούμε να διαχειριστούμε το χάος.
Στο βιβλίο του θα βρείτε τις «επικίνδυνες» για το πολιτικό σύστημα θέσεις του. Η επιχειρηματολογία του καθηλωτική, αλλά η κουβέντα γίνεται ακόμη πιο «κόκκινη» όταν αναφέρεται στον ρόλο της δικαιοσύνης, στον ρόλο των πολιτικών που –όπως διατυπώνει– έχουν φροντίσει οι νόμοι να μην είναι ίσοι απέναντι σε όλους, αλλά και στην τρομοκρατία. Απέναντι στους κατασταλτικούς μηχανισμούς κρατικής καταπίεσης, αναρωτιέται ο συγγραφέας, ποιος μπορεί να ορίσει ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης; Γιατί ο δικηγόρος αποφασίζει να υπερασπιστεί κατηγορούμενους που γνωρίζει ο ίδιος ότι είναι ένοχοι; Υπάρχει τελικά ελεύθερη βούληση ή όχι;
Τον Αριστείδη Οικονομίδη τον γνώρισα στα πλαίσια μιας τηλεοπτικής εκπομπής το 1996. Εκείνος συνήγορος ενός εξαιρετικά προβεβλημένου επιχειρηματία σε μια υπόθεση που είχε συνταράξει το πανελλήνιο.
Πολλές φορές μέχρι σήμερα αναζήτησα τη σκέψη του Αριστείδη, καθώς μετά από εκείνη την εκπομπή γίναμε φίλοι. Το χιούμορ του, η φιλοσοφία ζωής του, οι απόψεις του για τον έρωτα και τον γάμο, οι εμπειρίες του στο Παρίσι, η σχέση του με τη μάνα του η οποία, για να τον αναγκάσει να διαβάσει καθώς είχε χείριστους βαθμούς στις προαγωγικές, μπούκαρε στο δωμάτιο και τον κούρεψε, έτσι ώστε να τον καθηλώσει μέσα στο σπίτι…
Κάποια εποχή, πριν από ένα χρόνο νομίζω, του τηλεφώνησα. Νομίζω ότι ήταν από εκείνες τις μέρες που ένιωθα πιο «κάτω και από τον πάτο της θάλασσας».
Μπήκα εκείνη την ημέρα στο γραφείο και με το που με είδε «με σκάναρε». Με την πρώτη γουλιά του espresso που με κέρασε, ήταν σαν να μου έδωσε «ορό αυτοπεποίθησης».
Μιλήσαμε για την ευτυχία... γιατί; Γιατί εγώ πίστευα ότι ήμουν δυστυχισμένη εκείνη την μέρα. Ανάβοντας λοιπόν το πουράκι, μου είπε γελώντας ότι τελειώνοντας το σχολείο το θέμα της έκθεσης αφορούσε την ευτυχία. Εκείνος, λοιπόν, έγραψε τον μαθηματικό της τύπο!
Η ένταση της ευτυχίας είναι αντιστρόφως ανάλογη προς την απόσταση του «θέλω» και «μπορώ». Δηλαδή: Άπειρος απόστασις μηδέν ευτυχία, μηδέν απόστασις άπειρος ευτυχία.
«Αν εγώ, για να νιώσω ευτυχής, επιθυμώ ν’ αποκτήσω το σκάφος του Καντάφι και ένα ιδιόκτητο νησί, θα αισθάνομαι ότι με την ευτυχία με χωρίζει άβυσσος. Έτσι θα είμαι απολύτως δυστυχής.
»Αν εγώ επιθυμώ να πιω έναν Espresso με τη Νανά, την οποία να βλέπω στο μισό μέτρο, καπνίζοντας τον αγαπημένο μου καπνό και φορώντας το ρολόι μου, το οποίο αγόρασα με κουπόνια από το σούπερ μάρκετ, η ΕΥΤΥΧΙΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΠΕΙΡΗ!!!!
»Εγώ αυτή τη στιγμή δηλώνω δηλαδή ευτυχισμένος!»
Του υποσχέθηκα ότι και θα το γράψω και θα το διαδώσω... Γέλασε:
«Αγάπη μου, είναι πολύ απλά τα θέματα στη ζωή, αρκεί να βλέπεις».
Το εσωτερικό του τηλέφωνο διέκοψε τον διάλογο. Είχε φτάσει το ραντεβού του.
«Σε δύο λεπτά», είπε....

Ο Αριστείδης Οικονομίδης έχει διαχειριστεί ως ποινικολόγος υποθέσεις όπως: «Ασπίδα», Στρατοδικεία επί δικτατορίας, Ειδικό Δικαστήριο, ως συνήγορος του Κουτσόγιωρα, που όπως αποκαλύπτει ήταν αθώος, υπήρξε συνιδρυτικό μέλος του Δημοκρατικού Σοσιαλιστικού κόμματος (Γεωργίου Παπανδρέου 1950). Το πρώτο του βιβλίο «Περί των καθ’ έξιν και κατ’ επάγγελμα εγκληματιών», το δεύτερο «Δικαιοσύνη και Κοινωνία – προβληματισμοί και οράματα», και το τρίτο «Ο ποινικολόγος – 55 χρόνια στους δρόμους της δικαιοσύνης».
Ως φοιτητής στο Παρίσι ξενυχτούσε και έκανε θυελλώδεις κουβέντες με τους συμφοιτητές του, όσο για τα οικονομικά του, ο Τούρκος συμφοιτητής Augen Tan έλεγε: «Ο Αριστείδης έχει οικονομική άνεση για όλο τον μήνα εκτός από τις τελευταίες 29 ημέρες».
Απολαύστε τον καφέ σας λοιπόν, με τσιγάρο ή χωρίς, και αναζητήστε το βιβλίο του. Δεν είναι «εύκολη» η ανάγνωση, καθώς θα χρειαστεί να γυρίσετε και να ξαναδιαβάσετε πολλές φορές τις απόψεις του, οι οποίες όχι μόνο προβληματίζουν, προκαλούν σε βαθμό που, αν δεν ήταν ο συγκεκριμένος άνθρωπος, το βιβλίο του θα μπορούσε να θεωρηθεί «επικίνδυνο για το πολιτικό σύστημα.