Η Σύρος αδέσποτη και πολύχρωμη

Το καράβι έδεσε στο λιμάνι Παρασκευή μεσημεράκι. 22 Σεπτέμβρη στο ημερολόγιο.

Μόλις ξεκινούσε ένα τριήμερο, για το οποίο δεκάδες φοιτητές από την ομάδα «Σπινθήρας» του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου: «έχασαν» το καλοκαίρι τους: το τριήμερο του Stray Art Festival, το οποίο υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την Action Eστί και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ενώ τελούσε υπό την αιγίδα του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης και του Επιμελητηρίου Κυκλάδων.

Για το greekschannel στο strayart festival

Το Νεώριο, το παλιό (από το 1861!) και μεγάλο ναυπηγείο της Σύρου, είχε ήδη πάρει ζωή. Οι καλλιτέχνες που επρόκειτο να ζωγραφίσουν τους τοίχους, είχαν ήδη χαράξει τις πρώτες τους γραμμές, είχαν φέρει τα υλικά τους και πίνανε καφέ, συζητώντας χαλαρά μεταξύ τους. Γνώριζα ήδη ότι η ομάδα Urbanact.gr ασχολήθηκε με την άψογη προετοιμασία του τοίχου του Νεωρίου, για να είναι λιγάκι πιο εύκολη η δουλειά που επρόκειτο να κάνουν οι καλλιτέχνες πάνω του.

Προτού πάω για πιο αναλυτική παρακολούθηση, άφησα τη βαλίτσα στο άνετο, urban chic δωμάτιο στο ξενοδοχείο Οικείον, ένα βήμα από το Λιμάνι, ένα βήμα κι από τον τοίχο που βαφόταν.

Γιατί, μικρούλα μου

“Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο δυο καρδιές κι έναν ήλιο στη μέση...”, που λέει και το τραγούδι. Εντάξει, όχι ακριβώς καρδιές και ήλιους, αλλά υπέροχα πρόσωπα, σύνθετες κατασκευές με βάθος και παράξενα χρώματα, ακατάληπτες τεχνολογικές φιγούρες. Μόνο μία κοπέλα, ανάμεσα στους άντρες που δούλευαν σιωπηλοί, καθένας μπροστά στον πέτρινο καμβά του.

Λιγάκι διστακτική, ξεκίνησα σιγά σιγά να τους πλησιάζω. Διστακτική, γιατί δεν είχα ιδέα από πού να αρχίσω τις ερωτήσεις, τι ύφος θα ήταν σωστό να έχω απέναντί τους και λοιπά. Οι φόβοι μου για το απρόσιτο και ολίγον σνομπ ύφος των γκραφιτάδων επαληθεύτηκε μόνο σε ενός το πρόσωπο: “Δεν θέλω ούτε να πω κάτι, ούτε φωτογραφίες. Δεν θέλω καμία επαφή με δημοσιογράφους.”

'Εχθροί εξ αίματος', του Αρκά

Ουπς. Ο Άλεξ Μαρτίνεζ, ο μεγαλύτερος σε ηλικία όλων (σαραντάρης, πες...) ήταν ο πιο ευγενικός και γλυκός. Στη μικρή κουβέντα που είχαμε, μοιράστηκε μαζί μου την αγάπη του στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η φάση γκράφιτι στην Ελλάδα, έναντι των πιο άκαμπτων νομοθεσιών και συμπεριφορών που συναντά κανείς στο εξωτερικό, ιδίως, δε, στην Αμερική. «Το γκράφιτι, πάντως, αν θες τη γνώμη μου, πρέπει να συνεχίσει να είναι παράνομο. Διότι, αυτό που κάνουμε εδώ, που με το πάσο μας και με την ευλογία όλων ζωγραφίζουμε στους τοίχους, δε λέγεται γκράφιτι, αλλά τοιχογραφία», είπε με τη χαρακτηριστική, σπαστή προφορά του.
Λίγο αργότερα, έμελλε να μιλήσω και με τον προσωπικό μου αγαπημένο, τον Αχιλλέα, ο οποίος έχει “επιμεληθεί” μεγάλο κομμάτι του πεζοδρόμου στα Εξάρχεια όπου συχνάζω για καφέ και ποτό. Ο Αχιλλέας μοιάζει ο ίδιος με γκράφιτι, έχει μεγάλα μάτια κι έντονο στόμα, μιλά με ελαφρά νευρικότητα, αλλά ζωγραφίζει σα να έχουν κάτσει όλες οι νηνεμίες αυτού του κόσμου πάνω στα χέρια του. Γραμμές ευκρινείς, εικόνες ξεκάθαρες, δυνατές, σε χτυπάνε απευθείας στο μυαλό ή στην καρδιά. Αναλόγως πώς βλέπεις την εικόνα... «Εγώ με ταγκιές και γράμματα ξεκίνησα, αλλά μάλλον πέρασαν τα χρόνια, ε;», είπε νευρικά. Τριάντα χρονών παιδάκι που ζωγραφίζει μερικά από τα πιο μαγικά όμορφα πρόσωπα που έχουμε την τύχη να χαζέψουμε στην Αθήνα. Στο φεστιβάλ, διάλεξε να ζωγραφίσει αυτό της κοπέλας του.

Καφέδες-χρώματα

Το απόγευμα της Παρασκευής είχε πια φτάσει. Ένα εξαίσιο μουσικό σύνολο από πνευστά ξεκίνησε να ξεσηκώνει τον κόσμο από την πλατεία του Δημαρχείου-ύστερα, όλοι μαζί καταλήξαμε στον χώρο κοντά στο Νεώριο, όπου θα λάμβαναν χώρα ορισμένα ακόμα δρώμενα του φεστιβάλ.

Η Σύρος νυχτωμένη, έτοιμη να υποδεχθεί το προτελευταίο ΣΚ του Σεπτέμβρη της ήταν πιο όμορφη από ποτέ. Χόρεψα για αρκετή ώρα σε balkan ρυθμούς στο παρασκευιάτικο πάρτυ, κρατώντας σε κάποια φάση κι ένα μωρό κορίτσι στην αγκαλιά μου. Είχε έρθει με τους γονείς του... Όλες και όλοι ξεσαλώσαμε, χοροπηδήσαμε, ήρθαμε πιο κοντά.

Το πρωινό του Σαββάτου αργήσαμε να σηκωθούμε-αλλά, κάποιοι είχαν δουλειά ακόμα να συνεχίσουν στον τοίχο. Το πίσω μέρος του είχε αρχίσει ήδη το μεσημέρι να διαμορφώνεται όχι από προσκεκλημένους καλλιτέχνες, αλλά από ανθρώπους ανεξάρτητους που ήθελαν να αφήσουν το δικό τους στίγμα στο φεστιβάλ.

Με τον Πάρη και την Ιουλία

Ο Μάρκος Βαμβακάρης δέσποζε υπέροχα σχεδιασμένος στο πιο ψηλό σημείο του τοίχου: έργο μιας ομάδας τριών παιδιών ανάμεσα στα οποία και η μόνη γυναίκα που από την πρώτη στιγμή είχα παρατηρήσει. Really? Team το όνομά τους. Ο Πάρης και η Ιουλία κάθισαν στο τραπέζι και αρχίσαμε να μιλάμε. Ο Μιχάλης δεν ήθελε να πει κάτι. Είναι όμορφο, μα δύσκολο να είσαι ομάδα, είπαν. Περνάμε υπέροχα, είπαν. Μας έβγαλε την πίστη αυτό το φεστιβάλ, αλλά νιώθουμε τόσο όμορφα που όλα δείχνουν πως τα καταφέραμε. Α, ναι. Ο Πάρης, υποψήφιος διδάκτορας, μεταξύ άλλων, ήταν ενεργός και στο κομμάτι της διοργάνωσης, οπότε, μεταξύ άλλων επέλεξε και ποιους γκραφιτάδες θα καλούσαν. Η Ιουλία, η ζωγράφος, αγαπά πολύ τα ρεμπέτικα και το να ακούει μουσική και να ζωγραφίζει της ανεβάζει τους παλμούς της καρδιάς. «Γεωργία, φρόντισε, σε παρακαλώ, να αναφέρεις τα ονόματα όλων των εθελοντών με κάποιον τρόπο!», μου είπε ο Πάρης σε κάποια φάση. Χαμογέλασα. Τι ξεχωριστό πλάσμα. Σε όλα του.

Ο Martinez ασχολείται με την τελευταία λεπτομέρεια

Το Σάββατο χτύπησε η καρδιά του φεστιβάλ. Πολλοί άνθρωποι σταμάτησαν στα γκράφιτι και απεύθυναν τις απορίες τους στους καλλιτέχνες, ορισμένοι αντέδρασαν για τα...tatoo στο χέρι του Βαμβακάρη, μερικοί έδωσαν ραντεβού στο μεγάλο πάρτυ με ηλεκτρονική μουσική, σχεδόν όλοι φωτογράφιζαν και φωτογραφίζονταν. Μη φανταστείτε κανέναν συνωστισμό-τέχνη είναι αυτή, ανέκαθεν λίγους μάζευε, και παρεξηγηθείτε ελεύθερα.

Μετά από διάφορες ακόμα συζητήσεις με τους καλλιτέχνες, σχόλια πάνω στα έργα τους και περαντζάδες στον τοίχο, πάνω στον οποίο άδειαζαν ολόκληρα μπουκάλια από χρώμα, ήταν απαραίτητο ένα διάλειμμα για φαγητό. Αλλά, γύρω στις 18:00, άρχισα να βηματίζω γρηγορότερα, για να προλάβω την παράσταση. Ερασιτέχνες, φοιτητές ηθοποιοί έδωσαν σάρκα και οστά-κυριολεκτικά- στο εξαιρετικό έργο του Αρκά “Εχθροί εξ Αίματος”. Γελάσαμε και προβληματιστήκαμε.

Στον χώρο της παράστασης, συνάντησα την Ειρήνη Αϊβαλιώτου, τη γνωστή σας “Cat is Art” που φαινόταν να το διασκεδάζει πολύ.

Ο Αχιλλέας ζωγραφίζει το πρόσωπο της αγαπημένης του

Στο πάρτυ δεν πήγα: έκατσα στο δωμάτιό μου, κράτησα σημειώσεις, είδα με προσοχή τις φωτογραφίες που είχα τραβήξει αυτές τις δυο πρώτες μέρες. Και είπα να πιω ένα ήσυχο κρασί στον πεζόδρομο κάτω από το ξενοδοχείο. Κοιμήθηκα νωρίς, γιατί ήθελα να ξυπνήσω και νωρίς. Την Κυριακή το απόγευμα το πλοίο θα με γύριζε, μαζί με εκατοντάδες άλλους επισκέπτες του νησιού, πίσω στον Πειραιά.

Δυο ώρες πριν το σφύριγμα του καραβιού ηχήσει αποφασιστικά και αντιλαλήσει στο νησί, εγώ είχα τη χαρά να μιλήσω με τον συνεσταλμένο καλλιτέχνη του πρώτου κατά σειρά τοίχου έργου: ένα κορίτσι με βιολί, που στεκόταν ανάμεσα στη θάλασσα και στα υπόλοιπα έργα. “Ήθελα να αποτυπώσω απλά μια νεαρή γυναίκα που παίζει μια νησιώτικη μελωδία. Και, ναι, ξέρω ότι έχω το πιο προνομιακό σημείο για να το κάνω! Είμαι πολύ χαρούμενος και υπερήφανος για τη συμμετοχή μου εδώ”.

Ο τοίχος αλλάζει μορφή

Χαιρέτησα όσες και όσους γνώρισα το τριήμερο, πήρα κουλουράκι πορτοκαλιού από τα γλυκύτατα παιδιά του φεστιβάλ που κάθονταν υπομονετικά στο ειδικό τους τραπεζάκι, διαθέσιμα πάντοτε για παράπονα και απορίες.

-Δεν θα καθίσετε για το γλέντι το βράδυ;

-Θα το ήθελα τόσο! Χάθηκε να γινόταν αυτό χθες και σήμερα το ηλεκτρονικό πάρτυ;

-Είχαμε σκοπό να το πάμε σταδιακά από το τώρα στο χθες και από τη σύγχρονη κουλτούρα στην παράδοση. Αυτή ήταν, στο περίπου, και η λογική των γκράφιτι που σχεδιάστηκαν...

-Και καλά κάνατε. Αλλά, τη Δευτέρα, η δουλειά περιμένει. Ευχαριστούμε για όλα!

-Εμείς. Μακάρι να σας ξαναέχουμε και του χρόνου!

-Σίγουρα. Χωρίς δεύτερη σκέψη. Περάσαμε φανταστικά...

Τα εργαλεία της δουλειάς

Στο πλοίο, συνάντησα την Άντζυ Νομικού, η οποία είχε αναλάβει την επικοινωνία του φεστιβάλ. Χάρη στην πρόσκλησή της, ένας θαυμαστός, αν και όχι καινούργιος, κόσμος ανοίχτηκε μπροστά στα μάτια μου.

Ένα νησί. Κιλά χρώματος και ιδρώτα. Μουσικές. Χοροί. Φλερτ. Καινούργιες γνωριμίες. Υποσχέσεις ανταμωμάτων και συνεργασιών. Σεπτέμβρης. Νέοι άνθρωποι. Δημιουργία από καρδιάς, χωρίς λεφτά, χωρίς πολυτέλειες και ανέσεις. Μεράκι γνήσιο και ανοιχτοσύνη.

Ακούγεται ονειρικό. Κι έτσι ήταν!

Το “και του χρόνου”, παιδιά, δεν είναι ευχή, μα βεβαιότητα. Τώρα, δεν θα έχουμε να περιμένουμε μονάχα το καλοκαίρι... Το Stray Art Festival 2 θα είναι εκεί το φθινόπωρο του 2018 και θα μας έχει υποστηρικτές του.

Αυτές ήταν οι εθελόντριες και οι εθελοντές του φεστιβάλ, λοιπόν:

• Γκίτη Χριστίνα
• Γούβα Ευαγγελία
• Κασιμάτη Τατιάνα
• Κουρούνη Νάνσυ
• Μακρής Γιώργος
• Μακρής Δημήτρης
• Μακρή Ιουλία
• Μαούνη Αθηνά
• Μπάλιου Μαρία
• Μπάνου Ιωάννα
• Μπαντή Ρένια
• Μπόστα Αθηνά
• Νιξαρλίδου Μαρίνα
• Ξυνταριανός Τσιροπινάς Πάρις
• Σαββάκη Τζορτζίνα
• Σταραμοπούλου Πόπη
• Χαρούπια Ελένη
• Χατζηγεωργίου Άγης
• Χατζησπύρου Μαργαρίτα