Το 2021 θα είναι η χρονιά των εμβολίων κατά του SARS-CoV-2. H δημιουργία ισχυρού «ανοσιακού φραγμού» στον γενικό πληθυσμό θα πάρει χρόνο, θα εμφανίσει προβλήματα και δυσκολίες, αλλά σίγουρα είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να στηριχθεί από όλους ο εμβολιασμός ως πράξη συλλογικής κοινωνικής ευθύνης. Κάτι που προαπαιτεί και από την οργανωμένη Πολιτεία ειλικρίνεια, έγκυρη ενημέρωση, πειστικές απαντήσεις στα καλοπροαίρετα ερωτήματα αλλά και στον επιστημονικοφανή σκεπτικισμό, ακόμα και στις ανορθολογικές και συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις. Τα ενθαρρυντικά βήματα για τα νέα εμβόλια, παρά το ότι υποκρύπτουν ισχυρές συγκρούσεις εταιρικών συμφερόντων, χρηματιστηριακά παιγνίδια, ανταγωνισμούς ισχύος μεγάλων χωρών και σχέδια πολιτικής εκμετάλλευσης από τις κυβερνήσεις, δημιουργούν βάσιμα την προσδοκία της σταδιακής αναχαίτισης της πανδημίας και της αποκλιμάκωσης της μεγάλης αυτής υγειονομικής και οικονομικής κρίσης.
Επειδή όμως το εμβόλιο από μόνο του δεν αρκεί για να μας «απελευθερώσει» από την πανδημία και επειδή, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα 3ου επιδημικού κύματος τους πρώτους μήνες του 2021, είναι αναγκαίος όχι ο εφησυχασμός, αλλά η εγρήγορση και η συστηματική προσπάθεια της Πολιτείας, των επιστημόνων και της κοινωνίας, για να ελεγχθεί η διασπορά του ιού, να στηριχθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας και να φροντίσουμε με τις πιο σύγχρονες θεραπείες όσους νοσήσουν.
Το μεγαλύτερο όμως στοίχημα για όλη την ανθρωπότητα είναι η ριζική αναδιοργάνωση των Συστημάτων Υγείας με έμφαση όχι μόνο στην περίθαλψη αλλά στην πρόληψη και προαγωγή της υγείας, στην Πρωτοβάθμια και κοινοτική φροντίδα και, κυρίως, στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας που ασχολούνται με την υγεία των πληθυσμών και την επιδημιολογική επιτήρηση των λοιμωδών νοσημάτων. Μόνο έτσι μπορούν να καλυφθούν με καθολικό, ισότιμο και ποιοτικό τρόπο οι νέες ανάγκες που έχει φέρει στο προσκήνιο η πανδημία και μόνο έτσι μπορούν να «θωρακιστούν» στην πράξη τα Συστήματα Υγείας απέναντι σε αναδυόμενες υγειονομικές απειλές όπως είναι οι νέοι ιοί και οι μεταλλάξεις τους.
Όλα τα παραπάνω όμως απαιτούν και επιπλέον πόρους. Όχι μόνο σύγχρονες υποδομές και εξοπλισμό, όχι μόνο αυξημένη χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας, αλλά και επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό τους, στη μόνιμη στελέχωση των δημόσιων δομών, στην καλύτερη εκπαίδευση του προσωπικού, στη θεσμοθέτηση ειδικών κινήτρων (οικονομικών, εργασιακών, επιστημονικών, κοινωνικών) προσέλκυσης γιατρών στο ΕΣΥ και στις άγονες-νησιωτικές περιοχές, έτσι ώστε να αντιστραφεί το φαινόμενο του brain drain και να σταματήσει η τεράστια «αιμορραγία» της επιστημονικής μετανάστευσης από την Ελλάδα.
Τώρα λοιπόν είναι η ευκαιρία να δρομολογηθεί μια τέτοια παρέμβαση μακράς πνοής που αφορά την ανθεκτικότητα αλλά και την κοινωνική ανταποδοτικότητα του Δημόσιου Συστήματος Υγείας στη χώρα μας. Που διασφαλίζει τη μείωση των ανισοτήτων στην Υγεία και την αξιοπρεπή φροντίδα των ασθενών. Μπροστά σ’ αυτή την πρόκληση εθνικής σημασίας, που δημιουργεί μια σοβαρή «παρακαταθήκη» από την πανδημία, οφείλουμε όλοι, κυβέρνηση, αντιπολίτευση, επιστημονικός κόσμος, κοινωνικοί φορείς, να συνεισφέρουμε θετικά με ιδέες και προτάσεις, με βάση τον θεσμικό ρόλο καθενός.