Η «ΠΡΑΣΙΝΗ» ΑΛΗΘΕΙΑ

Την πρώτη ημέρα συζήτησης του νέου χωροταξικού νομοσχεδίου, ο κ. Χατζηδάκης δήλωνε: «Δίνουμε ώθηση στην ανάπτυξη με πράσινο χρώμα». Ανέφερε επίσης ότι πρόκειται για ένα εκσυγχρονιστικό νομοσχέδιο και μεγάλη μεταρρύθμιση. Βαρύγδουπες δηλώσεις, που μένουν σε ένα «πράσινο» περιτύλιγμα, αποκρύπτοντας την «πράσινη» αλήθεια. Και η «πράσινη» αλήθεια είναι ότι η παρούσα Κυβέρνηση προσπαθεί μεν να εμφανιστεί με μια «πράσινη» ατζέντα και ότι εισηγείται φιλοπεριβαλλοντικά μέτρα, αλλά αν δει κανείς προσεκτικά το περιεχόμενο αυτών των μέτρων, καταλαβαίνει ότι πρόκειται για μια βαθιά συντηρητική πολιτική. Η οικολογική ευαισθησία είναι «σημαία ευκαιρίας» για τον κ. Χατζηδάκη και την Κυβέρνηση της ΝΔ, και προπέτασμα καπνού, για να υπάρχουν πιο ήπιες αντιδράσεις σε πολιτικές που ωφελούν λίγους και εκλεκτούς. «Όλα για τους μεγάλους, στο περιθώριο οι μικροί, οι πολλοί», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε και η πρόεδρός μας Φώφη Γεννηματά. Το Κίνημα Αλλαγής καταψήφισε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, βασιζόμενο σε αυτήν ακριβώς την «πράσινη» αλήθεια. Όχι μόνο με την κομματική έννοια του «πράσινου» αλλά και με την περιβαλλοντική.

Πόσο εκσυγχρονιστικό, μεταρρυθμιστικό, με «πράσινο» αναπτυξιακό χρώμα, και για ποιους και με ποιο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών, είναι το νέο χωροταξικό νομοσχέδιο;

Εκσυγχρονισμός Χωροταξίας

Ασφαλώς και δεν επέρχεται κανένας εκσυγχρονισμός, ούτε πρόκειται για μεγάλη μεταρρύθμιση όταν τροποποιείς σημειακά 2-3 πρόσφατους νόμους, τροποποιείς τον μηχανισμό σύνταξης της «Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής», ορίζοντας όμως ότι αυτή… δεν θα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, για τη χάραξη των επόμενων βημάτων. Τι περιβαλλοντική λογική προστασίας a-la cart είναι αυτή, με την τοπική αυτοδιοίκηση στο περιθώριο και τον υπουργό σε ρόλο Μέγα-Χωροτάκτη συγκεντρώνοντας υπερεξουσίες; Σε βαθμό μάλιστα που σε έναν χρόνο θα αποφασίζει ακόμα και τι απαλλοτριώσεις θα κάνει το Πράσινο Ταμείο. Εκτός και αν αποκαλούν στην Κυβέρνηση εκσυγχρονισμό, την ηθική, πολιτική και εθνική ευθύνη και υποχρέωση που έχουν, για αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, ώστε να ολοκληρωθούν επιτέλους, σε βάθος χρόνου, όλα τα Πολεοδομικά Σχέδια της χώρας. Τα αυτονόητα δηλαδή, στη σημερινή συγκυρία! Αρκεί βέβαια οι πόροι αυτοί να έχουν και μετρήσιμο αποτέλεσμα.

Εκτός Σχεδίου Δόμηση

Το Κίνημα Αλλαγής πρότεινε να έρθει ένα αυτοτελές νομοσχέδιο, που θα ρυθμίζει συνολικά την εκτός σχεδίου δόμηση και όχι μόνο τις παρεκκλίσεις (μικρά οικόπεδα των 750, 1.500, 2.000 μ2). Εμείς δεν λέμε να μην μπει μια τάξη. Είπαμε ξεκάθαρα ότι η εκτός σχεδίου δόμηση πρέπει να καταργηθεί, όπως είναι σήμερα, αλλά όχι εις βάρος της μικροϊδιοκτησίας, κάτι που κάνει η Κυβέρνηση. Στο αρχικό κείμενο των άρθρων μάλιστα υπήρχαν και αντιφατικές ασάφειες που μπορούσαν να επιφέρουν ανασφάλεια δικαίου για το τι ακριβώς θα ισχύσει. Προτείναμε αλλαγές που διευκρίνιζαν τα δικαιώματα των ιδιοκτητών, που έγιναν όμως κατ’ ελάχιστο δεκτά. Προτείναμε να τεθούν μεταβατικές διατάξεις όχι 2 αλλά 5 ετών, ώστε να ολοκληρωθούν τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια πρώτα, και μετά να ισχύσουν ίδιοι κανόνες πολεοδόμησης για όλους. Η δόμηση πρέπει να περιοριστεί στις πολεοδομημένες περιοχές και εκτός σχεδίου μπορεί να γίνεται πολύ εξειδικευμένα και μόνο για συγκεκριμένες χρήσεις. Η Κυβέρνηση επέμεινε στην εξής κραυγαλέα αντίφαση: Περιορίζει τα δικαιώματα δόμησης των μικροϊδιοκτητών και πριμοδοτεί τα μεγάλα σύνθετα τουριστικά καταλύματα, εκτός σχεδίου, τη στιγμή που η πανδημία αλλάζει το προφίλ του Τουρισμού. Ποιοι βγαίνουν ωφελημένοι με υπεραξίες;

Βιώσιμες Πόλεις

Πριμοδοτούνται με δωρεάν τετραγωνικά μέτρα τα ψηλά κτήρια στο Ελληνικό, εμμέσως, καθώς αφαιρούνται διάφορες εγκαταστάσεις, από τον συντελεστή δόμησης. Δίνεται μόνο στις Τράπεζες το δικαίωμα να τακτοποιούν τις μεγάλες αυθαιρεσίες των ακινήτων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους, ενώ έχει παρέλθει η σχετική προθεσμία. Όλα αυτά δεν είναι εκσυγχρονισμός και ισονομία κι ούτε βέβαια γίνεται κατανοητό γιατί αυξάνονται –εν μέσω πανδημίας– τα πρόστιμα για την εκπρόθεσμη δήλωση στο Κτηματολόγιο ή διατηρούνται αδικίες των νόμων της προηγούμενης Κυβέρνησης, όπως ο τρόπος υπολογισμού των προστίμων για τα αυθαίρετα κατηγορίας 5. Δεν διασφαλίζονται οι ιδιαίτερες συνθήκες κάθε ορεινής ή νησιωτικής περιοχής, όπως ορίζει το Σύνταγμα στο αρ. 101. Το Κίνημα Αλλαγής πρότεινε, αλλά η Κυβέρνηση δεν δέχτηκε, τα εξής:

1] Να υπάρξει δεσμευτική πρόνοια στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια για αύξηση του δείκτη πρασίνου ανά κάτοικο στις ελληνικές πόλεις, που να προσεγγίζει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

2] Να περιέλθουν τα αδήλωτα και αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα στους Δήμους και όχι στο Δημόσιο, με τροποποίηση του ν.2664/1998. Οι Δήμοι θα αξιοποιούν τα αστικά ακίνητα για δημιουργία «κοινωνικής κατοικίας» και τα αγροτικά για αποκατάσταση ακτημόνων αγροτών, σε αντίθεση με το Δημόσιο το οποίο αδυνατεί να τα αξιοποιήσει και κινδυνεύουν να καταλήξουν στο Υπερταμείο.

Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Περιβάλλοντος

Για την Επιθεώρηση Περιβάλλοντος επιφυλάσσεται ρόλος «φτωχού συγγενή», με πενιχρά μέσα και στελέχωση. Πού είναι η μεταρρύθμιση που προτείνει η «έκθεση Πισσαρίδη» για την αναβάθμισή της σε Ανεξάρτητη Αρχή; Ακόμα και η WWF υπογράμμισε το άσκοπο των διατάξεων που φορτώνουν νέες γραφειοκρατικές ευθύνες στην Επιθεώρηση Περιβάλλοντος, χωρίς να γίνεται Ανεξάρτητη Αρχή. Και πώς θα μας πείσει η Κυβέρνηση ότι «κόπτεται» για την προστασία του περιβάλλοντος, όταν στο πρώτο έτος της δικής της διακυβέρνησης (Ιούλιος 2019 - Ιούλιος 2020) το Σώμα Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος διενήργησε συνολικά 46 επιθεωρήσεις και μόλις 7 υποθέσεις εξ αυτών κατάφεραν να ολοκληρωθούν με απόφαση επιβολής προστίμου; Στην πλειοψηφία τους, δε, πρόκειται για ελέγχους που έγιναν σε Κτηνοτροφικές Μονάδες και Χωματερές. Αυτό είναι μόνο το περιβαλλοντικό έγκλημα στην Ελλάδα; Τα στοιχεία προέρχονται από απάντηση του ίδιου του Υπουργού, σε Ερώτηση του Κινήματος Αλλαγής. Οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος δίνουν άνιση μάχη με το περιβαλλοντικό έγκλημα και ο Υπουργός τούς υποβαθμίζει σε μια γραφειοκρατική υπηρεσία. Για ποιον εκσυγχρονισμό και προστασία του περιβάλλοντος μας μιλάνε, όταν δεν εφαρμόζουν ούτε τις προτάσεις Πισσαρίδη;

Ενέργεια

Με μια εκπρόθεσμη Τροπολογία αλλάζει όλο το ενεργειακό περιβάλλον των ΑΠΕ, για 6η φορά μέσα σε 18 μήνες. Στην ουσία παρακολουθούμε τον αργόσυρτο «θάνατο» και περιορισμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων και των μικρομεσαίων επενδυτών. Παρά το γεγονός ότι πριν από 5 μήνες ο κ. Χατζηδάκης πανηγύριζε, γιατί έδινε «καθαρό ορίζοντα διετίας» σε μικρομεσαίες επενδύσεις ΑΠΕ με συγκεκριμένες ταρίφες και παρότρυνε για νέες επενδύσεις. Σήμερα έρχεται, και ενώ δεκάδες χιλιάδες επενδυτές έχουν εμπλακεί σε μια διαδικασία χρονοβόρας αδειοδότησης περισσότερων από 9.000 μικρομεσαίων έργων ΑΠΕ σε όλη την Ελλάδα, αλλάζει αιφνιδιαστικά το πλαίσιο και τους αφήνει μετέωρους, καλώντας τους να ολοκληρώσουν τα αιτήματα στους αρμόδιους διαχειριστές μέχρι 31.12.2020, σε μόλις 20 ημέρες, εν μέσω κορωνοϊού! Η στόχευση όλων αυτών είναι προφανής: Να αποκλειστούν οι μικρομεσαίοι παραγωγοί από τις επενδύσεις ΑΠΕ και ο ηλεκτρικός χώρος να δοθεί σε λίγους μεγάλους παίκτες. Και ταυτόχρονα το νομοσχέδιο επιβαρύνει τους αγρότες με επιπλέον κόστος για το πετρέλαιο κίνησης.

«Πράσινο» περιτύλιγμα

Στο νομοσχέδιο υπήρχαν ασφαλώς και θετικές διατάξεις που τις υπερψηφίσαμε, αλλά θα όφειλε να έχει ένα πιο συνεργατικό πνεύμα και να επιδιώκει ευρύτερες κοινωνικές και κομματικές συναινέσεις. Θα όφειλε επίσης ο Υπουργός να μην περιοριστεί απλά στο «πράσινο» περιτύλιγμα ενός αφηγήματος για την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης. Αλλά να μπει σε ένα πραγματικά «πράσινο» περιεχόμενο. «Πράσινο» περιεχόμενο, όπως λέμε στο Κίνημα Αλλαγής, με όφελος για τους πολλούς και όχι μόνο για τους λίγους. Γιατί να πριμοδοτούνται οι ισχυροί και να περιορίζονται οι μικροί; Πόσο «πράσινο» είναι αυτό; Η χωροταξία είναι κατά βάση θέμα Πολιτισμού και πολιτικών προτεραιοτήτων που βάζει η εκάστοτε εξουσία και οι οποίες έτσι όπως ήρθαν στο νομοσχέδιο είναι βαθιά συντηρητικές και αντιπροοδευτικές. Με λίγα λόγια, το νέο χωροταξικό νομοσχέδιο είναι κατώτερο των περιστάσεων και των αναγκών της εποχής, της χώρας και των πολιτών της. Αυτή είναι η σκληρή «πράσινη» αλήθεια…