Η Κυρά της Ρω

Η τοσοδούλα γυναίκα με τη δύναμη γίγαντα

«Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και τη Ρω τ’ αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 όταν έφυγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και την Κύπρο. Η ζωή στη Ρω δεν είναι ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα χαμένος στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές. Την ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου».

Για τέσσερις δεκαετίες ύψωνε το σύμβολο της πατρίδας σ’ έναν άγονο βράχο, καταμεσίς της θάλασσας, δίπλα στο Καστελόριζο, μια «ανάσα» από τις Τουρκικές ακτές.
Η κυρά της Ελλάδας, η κυρά της Θάλασσας, η Δέσποινα Αχλαδιώτου, έγινε σύμβολο δύναμης, μιας δύναμης που μόνο οι θεοί της Ελλάδας θα μπορούσαν να χαρίσουν σε θνητή που άντεξε να σηκώνει τη σημαία την ελληνική, από το 1927 έως τα 92 της χρόνια που αγκαλιάστηκε αιώνια πια με τη γη που τίμησε. Το σημείο ταφής της, η βάση του ιστού της σημαίας της ελληνικής σημαίας, στον βράχο της ζωής της.
Η Δέσποινα Αχλαδιώτη, γεννημένη το 1890, έφτασε στο άγονο κομμάτι γης καταμεσίς της θάλασσας, με τον άντρα της, τη μάνα της και λίγα ζώα, για να καλύπτουν τις ανάγκες τους. Πρόσφυγες.

Η πρώτη φορά που ύψωσε τη σημαία ήταν το 1927.
Ο βράχος με το λίγο χορτάρι επάνω, μια ανάσα από τα τουρκικά παράλια, μετατράπηκε σε σύμβολο ηρωικό που θύμιζε κάθε μέρα το τι σημαίνει Ελλάδα μια «δρασκελιά» από τα τουρκικά παράλια,
Ένα πρωί, όταν ξύπνησε η Δέσποινα είδε στην κορυφή του νησιού να κυματίζει η τουρκική σημαία. Πήγε στο σπίτι, άνοιξε το σεντούκι, πήρε ένα λευκό σεντόνι και μια γαλάζια κουρτίνα και έραψε τη γαλανόλευκη. Κατέβασε με τον άντρα της την τουρκική, τοποθετώντας στη θέση της τη νέα σημαία. Τα χρόνια περνούσαν και ο βράχος «άδειαζε» ανθρώπους, καθώς οι περισσότεροι που πρόσφυγες είχαν φτάσει εκεί αναζητούσαν τόπους πιο φιλόξενους για τα παιδιά τους και για τους ίδιους.
Η Δέσποινα, ο Κώστας και η τυφλή μάνα της μείνανε πίσω, σχεδόν ολομόναχοι. Το 1940 ο Κώστας αρρωσταίνει βαριά, Το πιο κοντινό νησί, το Καστελόριζο, και το πιο εφικτό μεταφορικό μέσο για τον βαριά άρρωστο, οι βάρκες των ψαράδων. Η Δέσποινα άναβε φωτιές με ό,τι έβρισκε για να κάνει σινιάλο στους καπεταναίους των τρεχαντηριών. Πέρναγε ο χρόνος και βοήθεια δεν ερχόταν... Κάποιος ψαράς μετά από μέρες είδε και κατευθύνθηκε στον μοναχικό βράχο, αλλά ο Κώστας ξεψύχησε πριν φτάσει στο Καστελόριζο... Αποτέλεσμα; Να γυρίσει η Δέσποινα και να θάψει τον νεκρό μοναχή της στο νησί.
Όλη την περίοδο της Κατοχής, μένει και βοηθάει στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Η περπατησιά της γρήγορη, το δέρμα της «τσάκιζε» το αλάτι και τον ήλιο, αλλά το βλέμμα ήταν «φωτιά», δεν σκέφτηκε στιγμή να εγκαταλείψει τον βράχο της.

Όταν τελείωσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, τα Δωδεκάνησα και μαζί μ’ αυτά και το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Η μοίρα τής Ρω ήταν λοιπόν αναπόσπαστα συνδεδεμένη μ’ αυτήν του Καστελόριζου.
Το 1974, ένας Τούρκος δημοσιογράφος, με δύο ακόμη Τούρκους εκμεταλλεύτηκαν την απουσία της, πήγαν στον βράχο, κατέβασαν τη σημαία την ελληνική και ανέβασαν την τούρκικη. Η Δέσποινα γύρισε και κατέβασε την τούρκικη σημαία.
Σε αφιέρωμα που της έκανε ο Φρέντυ Γερμανός δηλώνει: «Η ζωή των Καστελοριζιτών ήταν η Βραχονησίδα της Ρω, αν οι Τούρκοι την παίρναν δεν θα υπήρχε Καστελόριζο».

Την 1η Σεπτεμβρίου 1975, κατάπλευσε στο Καστελόριζο το ανθυποβρυχιακό σκάφος «Γ. Πεζόπουλος» για συμπαράσταση στην κυρά τής Ρω. Όμως δεύτερη τουρκική σημαία τοποθετήθηκε, αυτήν τη φορά στη νήσο Στρογγυλή απέναντι στα νότια του Καστελόριζου.
Τον ίδιο χρόνο βραβεύεται από την Ακαδημία Αθηνών (1975), το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, τον Δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975 της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του υπουργού Άμυνας.
Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. Η κηδεία της έγινε με τιμές δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, παρουσία τού τότε υφυπουργού Άμυνας Αντώνη Δροσογιάννη, και η σορός της μεταφέρθηκε στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.