«Κορίτσια αφήστε και τίποτα να δει ο γαμπρός» ήταν μια ρήση προηγούμενων δεκαετιών στην Ελλάδα, κυρίως τη δεκαετία του ’80, ακόμη και στην Αθήνα, που μοσχοβολούσαν γειτονιές, αγιόκλημα και γιασεμί. Όταν σε κοίταζε ο μπαμπάς με το αυστηρό βλέμμα κι η μαμά μήπως βγήκες «τσιτσίδι» κι έβγαζες το μάτι του απέναντι, με το λίγο, πιο τσιμπημένο μίνι. Μερικές «θείτσες» το έλεγαν καλοπροαίρετα, γελούσαν, γιατί είχαν ευχαριστηθεί τον έρωτα στα σκέλιά τους. Mα, άλλες πικραμένες, κουτσομπόλες κι ανέραστες` έτοιμες να χιμήξουν με μάτι αγριεμένο, άμα καθόσουν λίγο άγαρμπα κι υπήρχε υποψία να φανεί το βρακί. Σχόλια επί σχολίων, με γυναικείο πρόσημο, κουβέντα να γίνεται κι η σεξουαλική αγαμία υπέρτατη αξία, στον Αστερισμό της Παρθένου.
Θρησκευτικός κι επίγειος, ελληνικός κανόνας, κι όχι μόνο έλεγχος οριζόντιος και κάθετος, για να πάρει «ο γαμπρός το καλό κορίτσι» τη χαμηλοβλεπούσα με προίκα την ηθική αλλά, άμα λάχει, καλοδεχούμενο και το οικοπεδάκι, το άρτιο κι οικοδομήσιμο, με θέα. Να ζήσουμε, να τις θυμόμαστε τις κακές νοοτροπίες, που βασάνιζαν την Ελληνίδα καθιστώντας την σκεύος ηδονής` αμήχανη σύντροφο, αντί για ενεργό, σεξουαλικό ον. Καταδικασμένη να παντρευτεί τον πρώτο τυχόντα, και να υποτάσσεται στη μοίρα της θεωρώντας το σεξ, αγγαρεία και γαμήλια, υποχρεωτική θητεία. Το μίνι στάθηκε η απελευθέρωση της γυναίκας, όσο και το παντελόνι. Την ίδια στιγμή, όμως, και τα δυο αυτά ρούχα σταδιακά συμβόλισαν άθελά τους, την έξοδό της γυναίκας, από μία πραγματικότητα σε μία άλλη: Τη σεξουαλικότητα αλλά και την έξοδο στην παραγωγή, στην εργασία…
Τη ρήση, όμως της κάθε «θείτσας» τη θυμήθηκα, με τα κορίτσια του “Bachelor”, να κυνηγούν τον περιζήτητο γαμπρό. Ένα τηλεοπτικό χαρέμι, τόσο γελοίο κι απαξιωτικό για τις γυναίκες, όσο κι αυτοί, που το εμπνεύστηκαν. Τη συλλογίστηκα, βλέποντας να γίνεται θέμα μια νεαρή ηθοποιός, ντίβα του Instagram, που έχει 300.000 ακόλουθους και κάνει μπάνιο σ΄ ένα ποτάμι. Τόσοι άνθρωποι ακολουθούν την όμορφη νεαρή Ελληνίδα ηθοποιό, που αγνοούσα. Διακόσιες χιλιάδες ακολούθους, για την ιστορία έχει η θρυλική Ζήνα, που συμμετείχε σε διεθνή παραγωγή. Φταίω εγώ, που δεν κατάφερα να την ξεχωρίσω καίτοι είχα δει τη σειρά, που έπαιζε;
Τραγουδιστές αναλώσιμοι, ηθοποιοί διάττοντες αστέρες. Σκηνές, οι οποίες συχνά αγνοούν τους επαγγελματίες` αυτούς, που έχουν ψηθεί στο σανίδι, στα κέντρα, στους συναυλιακούς χώρους και τα μικρομάγαζα κι είναι σε κατάσταση πενίας, λόγω της παρατεταμένης ανεργίας ένεκα της μακρόχρονης οικονομικής κρίσης και του COVID-19. Δεν αξίζει η κοπέλα των 300.000 ακόλουθους; Ε, δεν έχασε η Βενετιά βελόνι από το ταλέντο της. Μπορεί αύριο να βελτιωθεί, να γίνει καλύτερη και να τη χειροκροτήσω. Μα, τώρα, δα, θαρρώ δεν την αδικώ. Γιατί παλιά σήμαινε κάτι να σε δείξουν τα ΜΜΕ, αντί για να΄ σαι “instagramer”. Σήμαινε πως είσαι καλός γιατρός, καλός δικηγόρος, καλός ηθοποιός, καλός τραγουδιστής, καλός χορευτής, καλός σεφ. Γεμίσαμε «διάσημους» του Γουόρχολ, για μία μέρα, για 1 λεπτό, για όσο κρατά η δόξα της εικόνας στο instagram.
Τα νέα παιδιά κι οι ευκαιρίες
Όλα τα νέα παιδιά χρειάζονται μια ευκαιρία, για ν΄ αναδειχθούν και πρέπει να την έχουν. Δεν πρέπει να γκρεμίσουμε τα όνειρά τους. Αλλά τα όνειρα πρέπει να έχουν μία γερή βάση: ταλέντο και δουλειά, γνώση. Σε μια φάση, που οι άνθρωποι του πολιτισμού δοκιμάζονται σκληρά κι οι οικογένειες είναι σε κατάσταση πενίας με τη μαρκουλάκεια λογική, να εξοργίζει τους πάντες, μοιάζει ειρωνικό όλο αυτό. Η ιστορία του σαχλοπαίχνιδου “Big Brother” και το τι κάνει τελικά το ΕΣΡ έφτασε στη Βουλή, από τον Παναγιώτη Σκουρλέτη, κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, να ζητά γιατί ενώ ψηφίσαμε τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης – σταθμό όντως ως ψήφισμα για τις γυναίκες, κανάλια, που δεν έχουν ποιοτικό πρόγραμμα να μη βγαίνουν εκτός χρηματοδότησης; Και το ΕΣΡ αντί να περιμένει έγκληση για να δράσει να μπορεί να παρεμβαίνει στο άναρχο τηλεοπτικό τοπίο. Ο Σ. Πέτσας είπε ότι έκανε αυτά που έπρεπε αλλά αυτό το σημείο μάλλον κατάπιε κάπως τη γλώσσα του κι άρχισε να ψελλίζει περί νέας νομοθεσίας, που όλα (κι αυτή) θα τα λύσει.
Τι να λύσει όμως, αν ένα σεβαστό ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας έχει αποχαυνωθεί με τέτοιες εκπομπές; Κι αν δεν τις δει εδώ, θα τις ζήσει στα συνδρομητικά κανάλια. Σ΄ ένα σύστημα, που παράγει πιο πολλά αστέρια, απ΄ αυτά, που μπορεί να καταναλώσει, με πολλούς ενδιάμεσους κρίκους, που βιάζουν τα νεανικά όνειρα ή τα βγάζουν στο σφυρί.
Ανέκαθεν ο χώρος των τεχνών δεν έπασχε από σεμνοτυφία. Κι ορθώς προκαλεί, εξοργίζει, δημιουργεί. Η Τέχνη δεν είναι μόνο, για να προσφέρει ρομαντικούς περιπάτους και κρινολίνα στην εξοχή. Είναι, για να μας βγάζει από τα ρούχα μας, από τα όριά μας, από το λαβύρινθο της καθημερινότητάς μας. Να μας κάνει να πετάμε το σκουπιδαριό, να μας αδειάζει τα σιγουράκια και να μας ξανασυνθέτει. Να προτρέπει ν΄ αδράξουμε τη μέρα, να πετάξουμε τα δεσμά μας και να πάρουμε αποφάσεις για τη ζωή μας.
Καλλίγραμμη ηθοποιός ή ηθοποιός καλλίγραμμη;
Το θυμήθηκα, βλέποντας τη νεαρή ηθοποιό, την καλλίγραμμη κοπέλα, φωτογραφημένη, για να δώσει τροφή στο φιλοθεάμον κοινό, ν΄ αυξήσει τους ακολούθους. Μία Εύα μέσα στο νερό, γοητευτική, συναρπαστική να εκπέμπει τη μαγεία του αρχετυπικού θήλεος αλλά έτοιμη να δείξει στον κόσμο ό,τι πίσω απ΄ αυτήν την εικόνα, δεν υπάρχει κάτι άλλο. Καμβάς έτοιμος, χωρίς φόντο, χωρίς προοπτική, δίχως τη μαγεία της αποκάλυψης του τέλους. Μοίρασε τα ιμάτιά της στους ακολούθους, όταν κάποτε οι Ελληνίδες καλλιτέχνιδες πληρώνονταν αδρά για να δείξουν, όσα βλέπει ο… γαμπρός. Τι θα γίνει, όμως, όταν το κοπάδι των ανδρών - ακολούθων κατευθυνθεί αλλού; Όταν το φως του instagram χαμηλώσει κι οι προβολείς στραφούν στο επόμενο… κρέας; Το είδωλο στο ποτάμι θα διαλυθεί; Θα κρυφτεί πίσω ένα δάκρυ, από ένα πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι;
Η σεξουαλικότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι κάθε ανθρώπου. Για τη γυναίκα είναι ο τρόπος, που αντιλαμβάνεται τον εαυτό της, το σώμα της, την εικόνα και την ουσία της, το χαμόγελό της, τα μάτιά της. Είναι οι ρυτίδες της, ο τρόπος που φλερτάρει, που αγαπάει, που δείχνει την δύναμή της και την τρυφερότητά της.
Και την ίδια στιγμή, το τηλεκοντρόλ σε ταξιδεύει στην αντιστροφή ενός άλλου χυδαίου τηλεπαιχνιδιού, που οι χαροκαμένες κυνηγούν τον «γαμπρό». Γίνονται οι νεαρές κοπέλες, τα σκυλάκια του, τα ήσυχα, τα υποταγμένα του καναπέ, όχι τίποτα αγριεμένα λυκόσκυλα, να΄ χουν κι άποψη. Διαλέγουν, αντί για τον ρόλο της μεγαλόπρεπης Ειρήνης Παππά ή έστω μίας τολμηρής αλλά αυθεντικής σεξοβόμβας σαν την συγχωρεμένη Σπεράντζα Βρανά της «γατούλας» της καταφερτζούς, που νιαουρίζει.
Το ίδιο τηλεκοντρόλ σε ταξιδεύει ξανά και στην κοπέλα, που έπεσε θύμα της βίας του σώματος. Που οι προσωπικές της στιγμές, έγιναν βορά όλων, από ένα γελοίο κουτσαβάκι. Από ένα σύντροφο εκδικητικό, που στάθηκε μικρός, χυδαίος κι απάνθρωπος. Όχι, στο κορίτσι αυτό, δεν θα ρίξω το ανάθεμα. Δεν με νοιάζει καμία θείτσα. Θα την ψέξω, γιατί μπήκε σε τέτοιο τηλεπαιχνίδι. Αλλά όχι γιατί ερωτεύθηκε και δόθηκε. Γιατί γκρέμισε τείχη αιώνων για τη γυναίκα και στον έρωτά της απογυμνώθηκε, του έδειξε την ψυχή της. Μα, θα ψέξω, πρώτα απ΄ όλα όλους εμάς, στα μίντια, που αβασάνιστα αναπαρήγαγαν αυτές τις σκηνές και την ξέσκισαν, βιάζοντάς την για δεύτερη φορά κι εκείνη και τους οικείους της, δίνοντας χώρο σ’ ένα γελοίο υποκείμενο, που νομίζει, πως έχει δα και κατιτίς στο παντελόνι του. Είναι δικαίωμά της οι ιδιωτικές στιγμές. Δεν είναι δικό μας.
Ποιος φεμινισμός και ποιο δικαίωμα ψήφου;
Ποιο εν τέλει βήμα έκανε ο γυναικείος κόσμος, για να ξεφτιλίζεται έτσι; Όταν πετιούνται στη λήθη της ιστορίας οι αγώνες των γυναικών για ίσους μισθούς και δικαιώματα; Πως πετιέται στα σκουπίδια το γενναίο βήμα της πρώτης έγχρωμης γυναίκας, που δε σηκώθηκε από τη θέση της στο λεωφορείο; Του πρώτου έγχρωμου κοριτσιού, που πήγε σχολείο; Ρημαγμένα μυαλά` καμένα στο βωμό της τηλεθέασης; Ντροπή κι αίσχος απέναντι στα κορίτσια, που μοχθούν, που αγωνίζονται κάθε μέρα. Ντροπή και στα κορίτσια, που είναι υποταγμένα σκυλιά του καναπέ, απαστράπτουσες κότες, να περιμένουν τον ιδανικό γαμπρό, για ν΄ αποκτήσουν υπόσταση στην κοινωνία. Σας προειδοποιώ, δεν έχει ιδανικούς γαμπρούς, κορίτσια. Άντρες έχει, μεγαλωμένους σε σπίτια σαν τα δικά σας. Με προτερήματα κι ελαττώματα` με χάρες κι αδυναμίες, με δάκρυα, που τα΄χουν κρυμμένα συχνά κι απ΄ όσες αγαπούν. Τα έχει γράψει η Λιλή Ζωγράφου, πριν τα πω εγώ στο «Μου σερβίρετε ένα βασιλόπουλο, παρακαλώ;».
Το εμετικό σαχλοπαίχνιδο με τον γαμπρό και το χαρέμι του, κλωτσά δεκαετίες αγώνων, περί γυναικείας χειραφέτησης. Εύκολο χρήμα, χωρίς γνώση, χωρίς αξίες αλλά με παρασκήνιο πασπαλισμένο με κατινιά. Από το GNTM με ορισμένες κοπέλες να χαίρονται στην ιδέα ότι θα κάνουν «μπραζίλιαν», λες και χρειάζεται τις γνώσεις της NASA για να … ξυριστείς. Κι από την ψυχολογική ανάγκη ακόμη και καθημερινών γυναικών να διαβούν την πασαρέλα, να καμαρώσουν σαν γύφτικα σκεπάρνια σ΄ ένα σύγχρονο, νυφοπάζαρο.
Μην τσιμπάτε κορίτσια. Η σκλάβα του σεξ στον κόσμο της τηλεθέασης, δεν είναι για τιμή. Δεν είναι καν κίνκι απόλαυση, λαγνεία και αχαλίνωτη φαντασία την ώρα του σεξ. Τέτοιου είδους τηλεπαιχνίδια εξευτελίζουν πρώτα απ΄ όλα τη γυναίκα, που δουλεύει, που μοχθεί καθημερινά για τον επιούσιο και τη γυρίζουν χρόνια πίσω. Υποβιβάζουν τη μάνα, την εργαζόμενη, που γυρεύει προαγωγή με το σπαθί της, την κοπέλα, που σπουδάζει, την άνεργη, που αναζητά δουλειά, την πρόσφυγα, που αναζητά καταφύγιο και την πετούν ξανά στα σκυλιά.
Διαφημίσεις φανταστικές κι εύκολες…
Το επάγγελμα του μοντέλου, όπως και κάθε επάγγελμα, είναι σεβαστό. Υπάρχουν μοντέλα, που στη βιομηχανία της ομορφιάς έγραψαν ιστορία κι έκαναν φωτογραφήσεις, που θεωρούνται κι είναι Τέχνη. Υπάρχουν διαφημίσεις, που είναι εξαίσιες και σπουδαίες μέσα στην υπερβολή τους, αντί για ρατσιστικές, βασανιστικές και γελοίες. Οι «εύκολες» διαφημίσεις αισχροκερδούν δολοφονώντας την ομορφιά του γυναικείου σώματος.
Η εύκολη φωτογράφηση, τα ρατσιστικά υπονοούμενα είναι ασέβεια προς τις γραμμές του γυναικείου σώματος` απέναντι στα βαθουλώματά του, την ιστορία του. Τούτες οι «ατέλειες» της φύσης, που το κάνουν πίνακα μοναδικό κι υπέροχο. Γι΄ αυτά τα κορίτσια, που μόχθησαν, που ίδρωσαν, για να σπουδάσουν, για τα θηλυκά, που πέρασαν από το Γολγοθά τις εξωσωματικής γονιμοποίησης, που έκαναν χειρουργεία, για να γεννήσουν τα παιδιά τους κι έμειναν τα σημάδιά τους. Δημιουργούνται στρατιές δυστυχισμένων γυναικών, που συναγωνίζονται, ρετουσαρισμένα θηλυκά των περιοδικών ή στέκουν πικραμένα στα μάτια των συντρόφων τους, κλείνοντας το φως, γιατί μπροστά στις ραγάδες τους, ονειρεύονται στις ονειρώξεις τους, κορίτσια στον ήλιο.
Η σύγχρονη χειραφετημένη γυναίκα κι η βιομηχανία της ομορφιάς
Η σύγχρονη χειραφετημένη γυναίκα της Δύσης θέλει να είναι όμορφη και περιποιημένη πρωτίστως, για ν΄ αρέσει στην ίδια. Κι η βιομηχανία της ομορφιάς οφείλει επιτέλους να το αντιληφθεί. Όμως, η μιντιακή ζώνη εφαρμόζει το ίδιο στερεοτυπικό τελετουργικό` την εικόνα της «γυναίκας – Bimbo», που είναι το σκυλάκι του άντρα εδώ και δεκαετίες.
Βολεύει αλλά δεν αντιλαμβάνεται η βιομηχανία της ομορφιάς, πως ολοένα κι απομακρύνεται από ένα γυναικείο κοινό, που ξέρει τη δύναμη του, που αποστρέφεται τον ρόλο αυτόν για τον εαυτό του. Την ίδια στιγμή ακόμη αλλά ακόμη κι οι άντρες με προσόντα και περιορισμένες ανασφάλειες είναι μακριά από τα κορίτσια, που εκθέτουν τον εαυτό του, κατά αυτόν τον τρόπο. Όμως, η μιντιακή ζώνη επιμένει σαδιστικά στη σατανική εκδοχή της ύπουλης Εύας, που πρόδωσε και κατέστρεψε τον Αδάμ, δίνοντάς του το φρούτο από τον Παράδεισο. Της Εύας, που δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα, παρά μόνο να κουνήσει τον όμορφο, ζουμερό ποπό της, για να κερδίσει…
Η Εύα του ποταμού κι η Εύα της ζωής
Έτσι, κάθε παρατρεχάμενη «Εύα» μοιάζει να διαιωνίζει στερεοτυπικά τα «σύγχρονα κουνελάκια», που κυνηγούν τον περιούσιο γαμπρό, για να τον τυλίξουν σαν σουβλάκι. Μοιάζουν να περιγελούν χαμηλόφωνα κάθε γυναίκα σαν τη Μάγδα Φύσσα, που αγωνίζεται να βρει το δίκιό της, για το πεθαμένο βλαστάρι της. Περιγελούν κάθε γυναίκα, που ξυπνά νωρίς, για να χτυπήσει κάρτα στο εργοστάσιο, για να τρέξει να πάρει τα παιδιά από το σχολείο. Κάθε μάνα, που δίνει αγώνα δρόμου, για να ξαγρυπνήσει στο προσκεφάλι τους, να πληρώσει τα φροντιστήρια, να πάρει τα φάρμακα του παππού, προτού κλείσει το κοντινό φαρμακείο.
Περιγελούν τούτες οι απερίσκεπτες κορασίδες, ηθελημένα ή άθελά τους, κάθε «Εύα» ξεχωριστή, σε κάθε σπίτι, με τον πόνο της, την αδυναμία της, τον κρυφό νταλγκά της, το φωτεινό γέλιό της, τ΄ ανεκπλήρωτα όνειρά της, την αγάπη της, τα πάθη της, τα λάθη της, τους αγώνες της, τους κρυφούς και φανερωμένους έρωτες, τις αδυναμίες της και την συντροφικότητά της. Κάθε Εύα της διπλανής πόρτας, που δεν έχει ανάγκη το βρομόκουτο ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να της υπενθυμίζουν κάθε στιγμή ότι δεν είναι επιθυμητή, επειδή στο ζύγι απέτυχε στην αναλογία στήθος – μπούτι ή δεν έχει ακόλουθους. Η βιομηχανία της ομορφιάς πρέπει να σταθεί δίπλα στη σύγχρονη γυναίκα, να επενδύσει στην αρμονία του γυναικείου σώματος.
Η εικόνα της κοπέλας να βουτά σε κρυστάλλινο νερό, ωσάν μία σύγχρονη Εύα είναι σαφώς γοητευτική. Κι η ομορφιά είναι δώρο της φύσης, κανείς δεν αντιλέγει σ΄ αυτό. Το νερό από μόνο του είναι απελευθερωτικός παράγοντας, έχει δύναμη κι ενέργεια. Εξαγνίζει από τα κακώς κείμενα, σβήνει πληγές. Είναι, όμως, αποπροσανατολιστική κι αδύναμη, απέναντι στην προσπάθεια της κοπέλας, να καθιερωθεί ως ηθοποιός. Γιατί ηθοποιός πρώτα απ΄ όλα σημαίνει φως. Κι όταν η δάδα λάμψει, ναι, θα μπορέσει να φέρει τόσους κι άλλους καμπόσους ακολούθους. Αλλιώς κινδυνεύει να γίνει άλλος ένας διάττοντας αστέρας. Μία στιγμή ματαιοδοξίας, που θα μείνει, όσο κρατάει η λάμψη μίας Εύας του instagram και θα δικαιώσει δυστυχώς, την κακή γειτόνισσα της παλαιάς κοπής, την κουτσομπόλα, την ανέραστη, που διακόπτει άναρχα το κελάρυσμα του ποταμού φωνάζοντας: «Κρύψε και τίποτα ρε κορίτσι, να΄χει να δει ο γαμπρός…».