Πρόκειται για ένα από τα πρώτα έργα του «ντετέκτιβ» της μυθιστοριογραφίας, με μια αφήγηση υφασμένη από πολλούς χαρακτήρες. Ο Wilkie Collins στο περίφημο μυθιστόρημά του βασίστηκε εν μέρει σε ένα πραγματικό περιστατικό απαγωγής και παράνομου εγκλεισμού τον δέκατο έκτο αιώνα. Το 1860, η ιστορία προκάλεσε αίσθηση στους αναγνώστες της, τραβώντας την προσοχή τους με την φανταστική πρώτη σκηνή όπου η μυστηριώδης «Γυναίκα με τα Λευκά» Anne Catherick συναντά τον Walter Hartright.
Η «Γυναίκα με τα Λευκά», ένα βιβλίο 968 σελίδων, συνδυάζει επιτυχώς μυστήριο, ρομαντισμό, αγωνία και γοτθικά στοιχεία, ενώ εξισορροπεί μια σφιχτή και έντονη πλοκή με δυνατούς χαρακτήρες και δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι παρέμεινε τόσο δημοφιλής μέχρι σήμερα.
«Βαδίζοντας αργά στον μοναχικό δημόσιο δρόμο, σε μια στιγμή, πάγωσε το αίμα μου από το ξαφνικό ελαφρύ άγγιγμα ενός χεριού στον ώμο μου από πίσω. Γύρισα ακαριαία με τα δάχτυλά μου να σφίγγονται στην λαβή του μπαστουνιού μου. Εκεί, στην μέση της φαρδιάς φωτεινής δημοσιάς –εκεί, σαν να είχε εκείνη την στιγμή ξεφυτρώσει από την γη ή να έπεσε από τον ουρανό– στεκόταν η μοναχική μορφή μιας Γυναίκας, ντυμένης από πάνω μέχρι κάτω στα λευκά. Το πρόσωπό της έγερνε προς το μέρος μου και με παρατηρούσε σοβαρό, ενώ το απλωμένο χέρι της έδειχνε προς το σκοτεινό σύννεφο πάνω απ’ το Λονδίνο.
»Είχα μείνει άναυδος απ’ την έξαφνη παρουσία μέσα στη νύχτα, σ’ εκείνο το έρημο μέρος, αυτής της αλλόκοτης μορφής που στεκόταν μπροστά μου, για να μπορέσω να ρωτήσω τι ήθελε. Η παράξενη γυναίκα μίλησε πρώτη. “Αυτός είναι ο δρόμος για το Λονδίνο;” Τι λογής γυναίκα ήταν και πώς είχε βρεθεί έτσι ολομόναχη στον δημόσιο δρόμο για το Λονδίνο μία ώρα μετά τα μεσάνυκτα, ήταν αδύνατο να εξηγήσω. Το μόνο πράγμα που ήμουν σίγουρος ήταν πως και ο χυδαιότερος άνθρωπος, ακόμη και σε τούτη την ύποπτα προχωρημένη ώρα και σε έναν δρόμο τόσο ερημικό, δεν θα μπορούσε να την παρεξηγήσει αν την άκουγε να μιλάει…» διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Ο Wilkie Collins (8 Ιανουαρίου 1824 - 23 Σεπτεμβρίου 1889) ήταν Άγγλος συγγραφέας, φίλος και συνεργάτης του Ντίκενς. Το γνωστότερο μυθιστόρημά του είναι η Φεγγαρόπετρα, που από πολλούς θεωρείται ως το πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα παγκοσμίως. Συνολικά έχει γράψει περισσότερα από 30 βιβλία, εκατοντάδες άρθρα και δοκίμια και περίπου 12 θεατρικά έργα.
Ο Wilkie Collins αποκλήθηκε «μετρ» της μυθιστορίας των έντονων συγκινήσεων, που είναι ο πρόδρομος του αστυνομικού μυθιστορήματος. Το ενδιαφέρον του δεν επικεντρωνόταν τόσο στους ήρωες των ιστοριών του όσο στην πλοκή τους, την οποία εμπλούτιζε με ακριβέστατες ιατρικές, νομικές και αστυνομικές λεπτομέρειες. Αυτές οι σχολαστικές λεπτομέρειες μας δίνουν μια εκτενή και πολύ χρήσιμη εικόνα της μεσοβικτωριανής Αγγλίας. Αν και έριχνε το βάρος στην ανάπτυξη της πλοκής ενός έργου και ασχολιόταν λιγότερο με τις κοινωνικές προεκτάσεις, οι πεποιθήσεις του σκιαγραφούνται καθαρά και είναι ιδιαίτερα μοντέρνες. Κρίνει την ηθική της εποχής του κενή και την καυτηριάζει αναλόγως. Ποτέ δεν ειρωνεύεται (όπως συνήθιζαν άλλοι σύγχρονοί του συγγραφείς) τα γηρατειά, την στειρότητα ή την ασχήμια του γυναικείου φύλου. Χωρίς να είναι φεμινιστής, παρουσιάζει τις ηρωίδες του δυνατές, αποφασιστικές και έξυπνες. Ο ρόλος τους δεν καθορίζεται από κάποια ανδρική φιγούρα, είναι αυθύπαρκτα ανθρώπινα όντα. Το βιβλίο ωστόσο που τον καθιέρωσε ήταν «Η Φεγγαρόπετρα», από τα πιο δυνατά αστυνομικά μυθιστορήματα της εποχής, ενώ «Η Γυναίκα με τα Λευκά» έγινε ανάρπαστο, αν και αρχικά δημοσιεύτηκε σε συνέχειες. Τα έργα του είναι γεμάτα με δόλια εγκλήματα, απάτες, οικογενειακές συνωμοσίες, εγκληματικές παγίδες και όλα αυτά που του χάρισαν τελικά τον τίτλο τού «πατέρα του αγγλικού μυθιστορήματος μυστηρίου».