«Η διατήρηση ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία και η εμπέδωση θετικού κλίματος που θα επιτρέψει τη μείωση των εντάσεων και την υιοθέτηση μιας θετικής ατζέντας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ήταν και παραμένει επιλογή της Αθήνας», είναι το μήνυμα που εκπέμπουν κυβερνητικά στελέχη στον απόηχο της επίσκεψης Δένδια στην Άγκυρα.
«Η χώρα μας προσέρχεται πάντα με ειλικρίνεια και καλή διάθεση στις συνομιλίες. Όμως, όταν γίνονται συνομιλίες –και αυτό περιλαμβάνει την Τουρκία– η Ελλάδα προβάλλει τις θέσεις της. Αυτήν τη φορά οι διαφωνίες εκφράστηκαν δημοσίως και με ειλικρίνεια, κάτι που θα μπορούσε να λειτουργήσει εκτονωτικά», επισημαίνουν παράλληλα.
Όπως εξάλλου τόνισε ο Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του («Καθημερινή»), «ήταν εμφανές ότι δεν υπάρχει σύγκλιση σε αρκετά ζητήματα. Όμως, και θέλω να το υπογραμμίσω αυτό, σκοπός της επίσκεψης στην Άγκυρα, η πρώτη επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών από το 2015, ήταν να αναζητηθούν προοπτικές για μια θετική ατζέντα με την Τουρκία, προκειμένου να υπάρξει, σε πρώτη φάση, κλίμα αποκλιμάκωσης, όχι συμφωνία. Ευελπιστούμε ότι με την προσέγγιση αυτή, σταδιακά θα υπάρξει σημαντική βελτίωση των διμερών σχέσεων. Προς το συμφέρον των δύο γειτονικών χωρών. Και των δύο λαών, που εξάλλου τους συνδέουν πολλά».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εκνευρισμός τού Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπως αποτυπώθηκε στις κοινές δηλώσεις στα ΜΜΕ με τον Νίκο Δένδια το απόγευμα της Πέμπτης, αλλά και του Ταγίπ Ερντογάν, όπως φάνηκε στην αντίδρασή του για όσα είπε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, δεν είναι αποτέλεσμα μονάχα του ακούσματος σε δημόσια θέα όλων ουσιαστικά των βασικών ελληνικών θέσεων, σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά, στην Άγκυρα.
Μία από τις βαθύτερες αιτίες της ενόχλησης είναι η ενίσχυση και διεύρυνση των περιφερειακών σχημάτων στην ευρύτερη «γειτονιά» της Τουρκίας, στα οποία συμμετέχει ενεργά η Αθήνα και στηρίζει εμφανώς η Ουάσινγκτον.
Η πολιτική των συμμαχιών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου καλλιεργήθηκε έντονα τα τελευταία χρόνια με τα τριμερή σχήματα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, αλλά τους τελευταίους μήνες απέκτησε νέα χαρακτηριστικά. Ο διακρατικός αγωγός φυσικού αερίου EastMed μαζί με το γεγονός ότι το EastMedGasForum έγινε διεθνής οργανισμός, η υποθαλάσσια ηλεκτρική σύνδεση Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ, οι κοινές ασκήσεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο με χώρες όπως το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία και άλλες παρεμφερείς ενέργειες έχουν προκαλέσει εκνευρισμό στην Άγκυρα, την ώρα μάλιστα που ένα σταθερό προσωπικό στήριγμα που είχε βρει ο Ταγίπ Ερντογάν στον Ντόναλντ Τραμπ έχει πια χαθεί.
Το δε «Philia Forum», που διεξήχθη πρόσφατα στην Αθήνα, σηματοδοτεί, όπως τόνισε τότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τη σύμπραξη Ελλάδος-Κύπρου-Αιγύπτου με νέους εταίρους, το Μπαχρέιν, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, συνδέοντας πλέον τη Μεσόγειο, την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο.
Την Πέμπτη, λίγες ώρες πριν τη συνάντησή του με τον Ερντογάν, ο Νίκος Δένδιας συμμετείχε στην Αθήνα στην τριμερή συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας-Κύπρου-Λιβάνου, ενώ την Παρασκευή στην Κύπρο διεξήχθη η τετραμερής υπουργική Σύνοδος Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, χώρες που αναπτύσσουν κοινό βηματισμό σε σχέση με τα ενεργειακά και τις περιφερειακές εξελίξεις. Την ίδια ώρα, σε μία ένδειξη της πολυεπίπεδης συνεργασίας Ελλάδας και Ισραήλ, υπεγράφη στην Αθήνα η αμυντική διακρατική συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και του Ισραήλ για τη δημιουργία Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην 120 Πτέρυγα Εκπαιδεύσεως Αέρος, στην Καλαμάτα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ξεχωριστή σημασία έχει η επίσκεψη που έχουν προγραμματίσει αύριο, Τρίτη, στο Ριάντ οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, Νίκος Δένδιας και Νίκος Παναγιωτόπουλος, για την υπογραφή της συμφωνίας μεταφοράς ελληνικών αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot στη Σαουδική Αραβία, μία συμφωνία που είχε «κλειδώσει» κατά την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στις αρχές του 2020.