Η COSMOTE ΑΛΩΘΗΚΕ… ΕΝΩΠΙΟΝ ΝΕΟΥ «ΚΟΡΙΟΣ-GATE»;

Τα επόμενα 24ωρα ολοκληρώνεται η υποβολή αιτήσεων των εταιρειών που ενδιαφέρονται να δηλώσουν συμμετοχή στη διαγωνιστική διαδικασία για τη χορήγηση άδειας δημόσιων συχνοτήτων για την ανάπτυξη δικτύων 5G. Μια νέα εποχή, ασύλληπτων ταχυτήτων και δυνατοτήτων στο περιβάλλον της επικοινωνίας, ανατέλλει. Πριν ανατείλει αυτός ο ψηφιακός ήλιος, οι σκιές του παρελθόντος, των υποκλοπών, των κυβερνοεπιθέσεων, των υπεξαιρέσεων προσωπικών δεδομένων, παραμένουν, υπονομεύοντας κάθε καλοπροαίρετη θέση για την τεχνολογία της πέμπτης γενιάς.

Η είδηση πέρασε στα ψιλά, καθώς κυριαρχούσαν τα κρούσματα του κορωνοϊού και ο απασφαλισμένος Σουλτάνος: Η Cosmote, η εταιρεία με το μεγαλύτερο δίκτυο πελατών και υπηρεσιών στον χώρο της τηλεπικοινωνίας στην Ελλάδα, ανακοίνωσε πως τις αρχές του Σεπτεμβρίου έγινε στόχος χάκερς που εισέβαλαν στο δίκτυό της και υπέκλεψαν στοιχεία κλήσεων συνδρομητών. Η εταιρεία ενημέρωσε τις αρμόδιες αρχές με τη διερεύνηση του συμβάντος να βρίσκεται σε εξέλιξη. «Κατά τη διάρκεια ελέγχου των συστημάτων της, ανιχνεύτηκε μη εξουσιοδοτημένη εξαγωγή αρχείου από σύστημα της εταιρείας, ως αποτέλεσμα κυβερνοεπίθεσης. Το εν λόγω αρχείο περιελάμβανε στοιχεία, χωρίς ονοματεπώνυμο, των κλήσεων που πραγματοποίησαν ή δέχθηκαν συνδρομητές κινητής το πενθήμερο 1 έως 5/9/2020 και συγκεκριμένα: αριθμό τηλεφώνου, ημέρα και ώρα πραγματοποίησης της κλήσης και διάρκειά της. Εμφανίζονταν, επιπλέον, τύπος συσκευής, IMSI, ηλικία, φύλο, ARPU, συντεταγμένες σταθμού βάσης και πρόγραμμα κινητής των συνδρομητών COSMOTE». Αν και η εταιρεία επεδίωξε να υποβαθμίσει το θέμα, «Το Βήμα», η ιστοσελίδα του οποίου αποκάλυψε το θέμα πριν από την παραδοχή της εταιρείας σημειώνοντας ότι πρόκειται για «τεράστια υποκλοπή και υφαρπαγή τηλεφωνικών δεδομένων εκατομμυρίων Ελλήνων πολιτών (ανάμεσα σε αυτούς του πρωθυπουργού, κυβερνητικών στελεχών και εκατοντάδων άλλων πολιτικών, υπηρεσιακών παραγόντων κ.ά.)», επανέρχεται με νέο ρεπορτάζ.

Σύμφωνα με αυτό, η υποκλοπή αφορά άγνωστο χρονικό διάστημα και όχι μόνο το διάστημα 1 έως 5/9/2020 που ισχυρίζεται η εταιρεία. Ανάμεσα στα στοιχεία που εκλάπησαν είναι και οι κωδικοί IMSI (International Mobile Subscriber Identity), που είναι ο μοναδικός 15ψήφιος κωδικός ο οποίος χρησιμοποιείται για την αναγνώριση του συνδρομητή στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας. Κάτι που μπορεί να διευκολύνει –όπως δηλώνουν ειδικοί– και στοχευμένες υποκλοπές συνομιλιών που μπορεί να επιχειρηθούν σε δεύτερη φάση. Αυτό, ωστόσο, που μεγαλώνει τους φόβους για τη διαρροή συνομιλιών και δεδομένων είναι το γεγονός ότι η Cosmote είναι ο κεντρικό πάροχος δικτύου κινητής τηλεφωνίας στη χώρα, «δίνει σήμα», εξαπλουστευμένα, σε όλες τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας στη χώρα. Επομένως, έχει παραβιαστεί το απόρρητο και σε αυτές τις εταιρείες. Για την κυβερνοεπίθεση αυτή υπήρξε άμεση ενημέρωση του Μαξίμου προκειμένου να προσδιοριστούν οι τυχόν συνέπειές της. Ακολούθως δόθηκε σχετική πληροφόρηση –με αρκετή καθυστέρηση– στα στελέχη της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών που ήδη πραγματοποιούν σχετικούς ελέγχους. Από τις πρώτες έρευνες υπάρχουν αρχικές αναφορές για εκπόρευση της κυβερνοεπίθεσης από τη Λιθουανία. Κάτι όμως που θεωρείται παραπλανητικό, λόγω της αλλοίωσης των σχετικών δεδομένων από τους ίδιους τους «εισβολείς», ώστε να μην εντοπιστούν τα ίχνη τους. Επιπλέον, έχει ήδη ξεκινήσει προ εικοσαημέρου έρευνα της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθήνας, που έχει διατάξει τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης και έχει αναθέσει τον σχηματισμό δικογραφίας στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. Απ’ όλη την υπόθεση γίνονται συνειρμοί με μια παρόμοια, το μακρινό 2005, που εξελίχθηκε σε σκάνδαλο με διαστάσεις αστυνομικο-κατασκοπικού θρίλερ, με παρακολουθήσεις, ξένους πράκτορες και μια ύποπτη αυτοκτονία…

Το σκάνδαλο των υποκλοπών επί Καραμανλή

2 Φεβρουαρίου 2006. Τρεις υπουργοί της κυβέρνησης Καραμανλή, Επικρατείας Θόδωρος Ρουσόπουλος, Δικαιοσύνης Αναστάσης Παπαληγούρας, και Δημόσιας Τάξης Γιώργος Βουλγαράκης, παραθέτουν κοινή συνέντευξη Τύπου, στην οποία αποκαλύπτουν ότι τα κινητά τηλέφωνα του πρωθυπουργού, υπουργών, πολιτικών, αξιωματικών και επιχειρηματιών παρακολουθούνταν από ένα παράνομο λογισμικό συνακροάσεων που είχε «εισχωρήσει» στο δίκτυο της Vodafone. Οι υποκλοπές αποκαλύφθηκαν στις 4 Μαρτίου 2005, έπειτα από έναν έλεγχο ρουτίνας, που διεξήγαγε η εταιρεία Vodafone στο λογισμικό της. Η κυβέρνηση ενημερώθηκε στις 10 Μαρτίου και το έφερε στο φως της δημοσιότητας περίπου έναν χρόνο αργότερα, με την αιτιολογία ότι έπρεπε να προχωρήσουν οι έρευνες και να υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία. Οι παρακολουθήσεις γίνονταν επί οκτώ μήνες περίπου, από το καλοκαίρι του 2004 μέχρι και τις αρχές του 2005. Τα τηλέφωνα μέσω των οποίων γινόταν η παρακολούθηση χρησιμοποιούσαν τις κυψέλες (κεραίες) στις περιοχή Λυκαβηττού, κλινικής Λευκού Σταυρού, Πλατείας Μαβίλη και Πύργου Αθηνών. Τα μισά από αυτά ενεργοποιήθηκαν από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 2004, δηλαδή το διάστημα που προηγήθηκε των Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ «έσβησαν» λίγο διάστημα πριν εντοπισθούν. Οι ενδείξεις «έδειχναν» την αμερικάνικη πρεσβεία, η οποία αρνήθηκε την εμπλοκή της, ενώ η παράξενη αυτοκτονία ενός τεχνικού υπαλλήλου της Vodafone, του Κ. Τσαλικίδη, μία μόλις ημέρα πριν γίνει γνωστή η παραβίαση του λογισμικού τον Μάρτιο του 2004, έδινε στην υπόθεση διαστάσεις κατασκοπικού θρίλερ. Η υπόθεση των υποκλοπών μπήκε στο αρχείο δύο χρόνια αργότερα και ξανάνοιξε όταν αποκαλύφθηκαν λεπτομέρειες για ύπαρξη σχεδίου δολοφονικής επίθεσης σε βάρος του Κ. Καραμανλή, με την εμπλοκή ξένων μυστικών υπηρεσιών. Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή, με κατηγορούμενους υπαλλήλους της πρεσβείας των ΗΠΑ.

Και στο βάθος 5G

H υπόθεση που ανέκυψε με την Cosmote δημιουργεί νέα δεδομένα και σε ό,τι αφορά στο νέο δίκτυο 5G που θα στηθεί στη χώρα, στο παραπέντε μάλιστα της έναρξης του διαγωνισμού. Η εταιρεία είχε πραγματοποιήσει πιλοτικές δοκιμές την περασμένη άνοιξη και είχε συνεργαστεί με τη Σουηδική Ericsson, την οποία έχει επιλέξει για το δίκτυο RAN (ασύρματης επικοινωνίας), ενώ για το δίκτυο κορμού Core την Ericsson και τη ΝΟΚΙΑ. Για να μπαίνουμε λίγο και στο πνεύμα του «πολέμου» ανάμεσα σε κράτη και εταιρείες που θέλουν μερίδιο από τον μαγικό κόσμο του μέλλοντος, η Σουηδία όπως και όλη η Σκανδιναβία (η ΝΟΚΙΑ είναι φινλανδική, αλλά πολλοί πιστεύουν ότι τους επόμενους μήνες θα ολοκληρωθεί η εξαγορά της από η Microsoft) είναι από τις πρώτες που εξεδήλωσαν τη διάθεση να εκπαραθυρώσουν την κινεζική Huawei από την αγορά τους. Μιας και ο λόγος για τη Huawei, τόσο η Vodafone όσο και η Wind θα συνεργαστούν με την κινεζική εταιρεία για το 5G στον τομέα της ασύρματης τεχνολογίας RAN.

Σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις, η Ε.Ε. δεν σκοπεύει κατ’ αρχήν να αποκλείσει την κινεζική Huawei από την ανάπτυξη του δικτύου 5G στην Ευρώπη, όμως θα ορίσει «αυστηρούς κανόνες», όπως δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος Βιομηχανίας Τιερί Μπρετόν, ρίχνοντας έτσι νερό στον μύλο των αντιθέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Βρυξελλών. Είναι σαφές ότι υπάρχει στο παρασκήνιο γερμανικός δάκτυλος πίσω από την προώθηση της Huawei, όσο κι αν τις τελευταίες εβδομάδες γίνεται μια προσπάθεια να μετριαστούν οι εντυπώσεις με διαρροές περί αποκλεισμού των Κινέζων, οι τρεις μεγάλοι πάροχοι των γερμανικών τηλεπικοινωνιών (Deutsche Telekom, Ο2 και Vodafone) συνεργάζονται και έχουν προχωρήσει στο «χτίσιμο» του 5G με την κινεζική εταιρεία.

Ανταγωνίστριες εταιρείες της «Huawei» στην κατασκευή 5G δικτύων είναι η σουηδική «Ericsson», η φινλανδική «Nokia» και η νοτιοκορεατική «Samsung».

Η Ουάσιγκτον ασκεί πιέσεις προς τους συμμάχους και εταίρους της να αποκλείσουν τη «Huawei», την οποία υποψιάζεται για κατασκοπεία υπέρ του Πεκίνου. Η Αυστραλία και η Ιαπωνία έχουν ήδη αποκλείσει την κινεζική εταιρεία. «Εμείς στην Ευρώπη τούς αποδεχόμαστε όλους, αλλά έχουμε κανόνες, αυτοί οι κανόνες είναι ξεκάθαροι, απαιτητικοί», δήλωσε ο Μπρετόν, προτάσσοντας το «ανοιχτό δίκτυο» απέναντι στο «καθαρό δίκτυο» που έχει αναλάβει να προωθήσει εκ μέρους των ΗΠΑ ο ίδιος ο Μάικ Πομπέο.

Δεν είναι πάντως τυχαίο ότι το θέμα της «ασφάλειας των δικτύων» και ιδιαίτερα η ανάπτυξη των δικτύων 5G έχει χαρακτηριστεί ως μείζον ζήτημα ασφαλείας σε όλα τα επίπεδα, από το ΝΑΤΟ και τις μυστικές υπηρεσίες μέχρι τις ανεξάρτητες αρχές τηλεπικοινωνιών ανά κράτος. Και πλήγματα, όπως αυτό που υπέστη η γερμανικών συμφερόντων Cosmote, σε τέτοιες συγκυρίες προκαλούν ερωτήματα.