ΑΪΤΗ: Η ΠΡΩΤΗ ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Το 1821 και ενώ η ώρα είχε ωριμάσει για την εξέγερση των Ελλήνων κατά του τουρκικού ζυγού, η κίνηση δεν είχε βρει ευήκοα ώτα στην Ευρώπη.

Επιφανείς Έλληνες που ζούσαν στο Παρίσι, όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, κοινοποίησαν έκκλησή τους προς την παγκόσμια κοινότητα, ζητώντας βοήθεια και συμπαράσταση. Ωστόσο μια ενδεχόμενη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν θα συνέφερε την Ευρώπη τον καιρό εκείνο για λόγους γενικούς, και γεωπολιτικούς και για αυτό δεν επιθυμούσαν να αναγνωρίσουν την Ελληνική Επανάσταση.

Ποιος θα το περίμενε ότι η ο μοναδική απάντηση θα έφτανε από το «ταπεινό» Χαΐτιον, τη σημερινή Αϊτή. Ποιος θα περίμενε ότι η πρώτη αναγνώριση της ελληνικής επανάστασης θα ερχόταν από την Αϊτή που το όνομά της σημαίνει «υψηλή γη». Και όμως. Αυτή η ταπεινή, η τόσο φτωχή χώρα ήταν εκείνη που κατάργησε τη δουλεία. Η φτωχότερη χώρα της γης είχε το σθένος να αναγνωρίσει πρώτη την Ελληνική Επανάσταση.

Η φτωχή Αϊτή ήταν η δεύτερη χώρα στο δυτικό ημισφαίριο, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, που διακήρυξε την ανεξαρτησία της την 1η Ιανουαρίου 1804. Η χώρα έγινε η πρώτη ανεξάρτητη δημοκρατία Αφροαμερικανών και το μόνο κράτος που γεννήθηκε έπειτα από επιτυχημένη επανάσταση των δούλων. Μέχρι και το 1820 οι διαμάχες στην Αϊτή τόσο με τους Γάλλους και τους Ισπανούς όσο και για την ανάληψη της εξουσίας δεν είχαν κοπάσει.

Ο χαμός των 100 Αϊτινών στο ταξίδι τους προς την Ελλάδα

Συμβολικά, η Αϊτή έστειλε στους Έλληνες 45 τόνους καφέ προς πώληση, για να αγοραστούν καριοφίλια και άλλα πολεμοφόδια, αλλά και 100 Αϊτινούς εθελοντές, που πέθαναν όλοι από κακουχίες, καθώς το ταξίδι ήταν μακρύ και επίπονο προς την Ελλάδα. Η θυσία τους ωστόσο υπήρξε παροιμιώδης.

Η Αϊτή ήταν μια πολύ φτωχή χώρα για να συνδράμει με χρήματα τον αγώνα του Έθνους, αναγνώριζε, όμως, το δικαίωμα των Ελλήνων για αυτοδιάθεση και μιλούσε με θερμά λόγια για την επανάσταση. «Με μεγάλο ενθουσιασμό μάθαμε ότι η Ελλάδα αναγκάστηκε τελικά να αρπάξει τα όπλα, για να αποκτήσει την ελευθερία της και τη θέση που της ανήκει ανάμεσα στα κράτη. Πολίτες, μεταφέρετε στους συμπατριώτες σας τις θερμότερες ευχές για απελευθέρωση, που σας στέλνει ο λαός της Αϊτής», έγραφε μεταξύ άλλων ο Ζαν Πιερ Μπουαγέ, ο τότε Πρόεδρος της Αϊτής.

Στον λογαριασμό της στο Twitter η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου ανέβασε ανάρτηση στην οποία χαιρετίζει την Αϊτή που συνέδραμε στον ελληνικό αγώνα για ανεξαρτησία, στην οποία παρατίθεται και η επιστολή του Μπουαγιέ. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Πρώτη κατήργησε τη δουλεία, πρώτη αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση. Η Αϊτή, με επιστολή τού τότε προέδρου της Jean Pierre Boyer στον Κοραή, εξέφρασε τον ενθουσιασμό της για την Ελλάδα που "εδράξατο των όπλων" για να αποκτήσει την ελευθερία της και τη θέση της ανάμεσα στα έθνη».

Ωστόσο, πολλοί αναρωτιούνται γιατί να μην έχει επίσημα προσκληθεί από την κυβέρνηση για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αϊτής.

Η επιστολή τού τότε προέδρου της Αϊτής, Ζαν Πιερ Μπουαγέ, απευθύνεται προς τους Πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Κ. Κλωνάρην, και έχει διασωθεί αυτούσια:

Εις τα Παρίσια Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20η παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ήν μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε. Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Έλληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και δια των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.

Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου, εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ών έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκην. επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ού η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ής προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν ημών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.

Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, άς λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Έλληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεκνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ήν επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων. Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας / ΒΟΓΕΡ».

Η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Ποντίων Κοζάνης ως προσφυγικό σωματείο τιμά την Αϊτή για τον ρόλο της στην ελληνική επανάσταση, αλλά και τη χώρα καταγωγής του ποδοσφαιριστή τους Σέλσο:

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Α.Ε Ποντίων Κοζάνης «H ΑΕΠ Κοζάνης τιμά την Aϊτή, τη χώρα του ποδοσφαιριστή μας Σέλσο, που πρώτη αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η πρώτη χώρα παγκοσμίως που αναγνώρισε και χαιρέτησε επίσημα, με επιστολή του προέδρου της, στις 15/01/1822, ήταν η μακρινή Αϊτή. Καθώς έχουμε τη χαρά να μετέχει στις τάξεις μας ο ποδοσφαιριστής μας Σέλσο, θέλουμε κι εμείς να τιμήσουμε ιδιαίτερα, τη συγκινητική αυτή κίνηση.

Η Αϊτή, στις μακρινές θάλασσες της Καραϊβικής, ήταν μια μικρή φτωχή χώρα με δικά της τεράστια προβλήματα, αφού δεν είχε ακόμα αποτινάξει πλήρως το ζυγό των Γάλλων αποικιοκρατών. Ο Αδαμάντιος Κοραής, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Νεοελληνικού διαφωτισμού, έστειλε επιστολή -όπως και σε άλλους ηγέτες- στον πρόεδρο της Αϊτής Ζαν Πιερ Μπουαγιέ, ζητώντας συνδρομή στον αγώνα της χώρας μας.

Ο Μπουαγιέ απάντησε πως η χώρα του είναι φτωχή και δεν μπορεί να βοηθήσει οικονομικά, όμως, παρ’ όλα αυτά, έστειλε συμβολικά 45 τόνους καφέ, να πουληθούν και να αγοραστούν καριοφύλια. Έστειλε επίσης και 100 εθελοντές να πολεμήσουν για την απελευθέρωση μας. Άσχετα αν δεν μπόρεσαν να φτάσουν ποτέ λόγω των τεράστιων δυσκολιών του ταξιδιού εκείνης της εποχής, η κίνηση αυτή ήταν συγκλονιστική.

Εμείς, σαν προσφυγικό Σωματείο, τιμούμε με ιδιαίτερη συγκίνηση τόσο τον τεράστιο Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των προγόνων μας, αλλά και τιμούμε τη μικρή μακρινή χώρα του ποδοσφαιριστή μας Σέλσο. Όταν με το καλό ξεπερασθεί η δοκιμασία της πανδημίας, το σωματείο μας, προγραμματίζει μια σειρά εκδηλώσεων ώστε να τιμήσει την Αϊτή, με συμμετοχή της πρεσβείας της και Ελλήνων εκπροσώπων».