ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ Η ΓΝΩΣΗ; ΤΗΝ ΕΞΑΦΑΝΙΖΟΥΜΕ! (ΝΟΜΙΖΟΥΝ)

Με τι καρδιά καταστρέφεις ένα βιβλίο; Με τι ψυχή πολτοποιείς τον πνευματικό πλούτο; Με τι κακία καις την τέχνη;

«Όπου καίνε βιβλία, στο τέλος καίνε και ανθρώπους», ψέλλισε με πόνο ψυχής ο σημαντικότερος Γερμανός ποιητής του 19ου αιώνα, Χάινριχ Χάινε. Ήταν από εκείνους που πριν τον ναζισμό λογοκρίθηκε σκληρά από το γερμανικό κράτος, και επί ναζισμού κάηκαν τα βιβλία του ανάμεσα στα 20.000 που αποτέφρωσαν οι Ναζί, ενώ παράλληλα κατέστρεψαν το μνημείο του στη Φραγκφούρτη. Ο φίλος τού Λιστ, του Σοπέν, του Μπελίνι, του Ροσίνι, ο ομοϊδεάτης τού Βερανζέρου, του Βίκτωρος Ουγκώ, του Αλέξανδρου Δουμά, του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, του Καρλ Μαρξ, της Γεωργίας Σάνδη ήταν επικίνδυνος για το σύστημα. Όχι ο ίδιος. Τα βιβλία του.

Τον φαντάζομαι εκεί, ψυχή άυλη, πάνω από τους καπνούς της φωτιάς που κατάκαιγε και τα δικά του βιβλία στο «Ολοκαύτωμα των βιβλίων» από τους Ναζί το 1933 να ξαναψελλίζει η δακρυσμένη σκιά του την προφητική του φράση από το έργο του «Almansor» του 1820: «Dort, wo man Bücher verbrennt, verbrennt man am Ende auch Menschen» με την ακριβή μετάφραση: «Όπου καίτε βιβλία, καταλήγετε να καίτε ανθρώπους». Πόσο εύστοχα είχε προφητέψει τη συνέχεια της ναζιστικής πυρκαγιάς σε ανθρώπινες ζωές…

Γιατί πονάει η καταστροφή των βιβλίων, επικίνδυνη είναι η γνώση. Άρα;

Θα μου πείτε, γιατί αυτή η θλίψη, πόθεν ο πικρός προβληματισμός περί βιβλίων και γνώσης…

Είναι τούτη η είδηση γροθιά στο στομάχι, με την πολτοποίηση των βιβλίων του εκδοτικού οίκου Γαβριηλίδη. Πολτοποίησαν τη γνώση οι τράπεζες, που όλοι μας ξέρουμε τον άσχημο ρόλο που έπαιξαν στη διάρκεια της μνημονιακής Ελλάδας, με τις απανωτές ανακεφαλαιοποιήσεις εις βάρος των πτωχοποιημένων Ελλήνων που και εκείνες έφεραν σε αυτήν τη θέση.

Ο εκδότης Σάμης Γαβριηλίδης –ένας από τους πιο αγαπημένους του χώρου– φεύγοντας από τη ζωή άφησε πίσω του χρέη. Και βέβαια έπεσαν επάνω στο πανέμορφο εκείνο κτίριο του κέντρου, δικό τους να το κάνουν, τώρα που ανεβαίνουν και οι αντικειμενικές αξίες, αλλά τα βιβλία δεν τα χρειάζονταν, δεν μετράνε σε λεφτά οι λέξεις γι’ αυτούς τους αδαείς, δεν έχουν αξία οι ψυχές των ποιητών…

Και τα μάζεψαν και τα έστειλαν για πολτοποίηση, να τους αδειάσουν τη γωνιά, τόσο ψυχροί, τόσο δουλικοί οι αργυρώνητοι, λες και δεν μπορούσαν να τα χαρίσουν σε δημοτικές βιβλιοθήκες, σε ΚΑΠΗ, σε δομές προσφύγων, σε βιβλιοπωλεία ανέργων και όχι μόνο…

Η γνώση είναι επικίνδυνη… Και οι αντιδράσεις τσουνάμι ολόκληρο, με πολλούς να μιλάνε για κίνηση που θυμίζει άλλες εποχές.

Τα social media πήραν φωτιά, φωτιά αντίδρασης και αγανάκτησης.

Ο συγγραφέας Χριστόφορος Κάσδαγλης στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook μιλά για «τραπεζικό έγκλημα», αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Προφανώς, ανάμεσα στα άλλα βιβλία πολτοποίησαν τον Πέτρο Μάρκαρη, τον Θοδωρή Καλλιφατίδη, τον Αργύρη Χιόνη, τη Σαπφώ, τον Σάμιουελ Μπέκετ, τον Σαρλ Μποντλέρ, τον Αρτούρ Ρεμπό και, ανάμεσά τους, τις εξαιρετικές μου φίλες Τέτη Παγκάλου και Ιωάννα Τόμπρα, το τελευταίο βιβλίο της οποίας τυπώθηκε μεν, αλλά δεν πρόλαβε να κυκλοφορήσει παρά μόνο σε ελάχιστα αντίτυπα, λόγω του αιφνίδιου θανάτου του Σάμη Γαβριηλίδη. Έκαψαν ποίηση, έκαψαν πεζογραφία, έκαψαν δοκίμια, έκαψαν τη μνήμη, την ευαισθησία και την τυπογραφία».

«Πολτοποίηση της ποίησης. Κατασχέθηκαν λέει, από τις πιστώτριες τράπεζες, όσα βιβλία βρέθηκαν στις αποθήκες των εκδόσεων Γαβριηλίδη, και πολτοποιήθηκαν. Δεν ενημέρωσαν τους συγγραφείς, δεν τα έστειλαν σε παλαιοβιβλιοπωλεία, δεν τα πέταξαν στον δρόμο, τα πολτοποίησαν. Απέδειξαν έτσι ότι δεν είναι χαρτί και κόλλα το βιβλίο, αλλά λέξεις. Το χαρτί και η κόλλα παρέμειναν. Οι λέξεις χάθηκαν, πάνε, τις έφαγαν οι μηχανές. Αν αφαιρέσεις την ποίηση μένει ο πολτός. Πόσα χρήματα άξιζαν οι λέξεις; Πώς να μετρήσουμε σε χρήματα την ποίηση;» έγραψε ο συγγραφέας Αλέξανδρος Σχισμένος.

Σκληρή η αντίδραση της Εταιρείας Συγγραφέων για την πολτοποίηση χιλιάδων τόμων βιβλίων των εκδόσεων «Γαβριηλίδη» και καλεί την Πολιτεία να αλλάξει τον νόμο που το επιτρέπει, καθώς «είναι αντίθετη σε κάθε ενέργεια εναντίον των βιβλίων, καυτηριάζει την πολτοποίησή τους για οποιονδήποτε λόγο και ζητά από την πολιτεία την αλλαγή νόμων ή φορολογικών διατάξεων που επιτρέπουν ενέργειες αυτού του είδους».

«Θα σας χτυπά τη βάρβαρη και κούφια κεφαλή / το ίδιο σφυρί που τ’ άγαλμα κομμάτιασε του Χάινε», έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος με αγανάκτηση για εκείνο το φρικτό ολοκαύτωμα των βιβλίων από τους φασιστικούς μηχανισμούς της Γερμανίας, μιας Γερμανίας που πλήρωσε ακριβά το ναζιστικό της παρελθόν…

Δυστυχώς, ο συνειρμός έρχεται άθελα και κατακλύζει τον νου μέρες που περνάμε με την τέχνη στον γύψο, πλημμυρίζοντας με θλίψη την ψυχή.