Επίδαυρος, άχρονη και υπέροχη

Γέλιο, συγκίνηση, πάθος, γνώση. Οι άνθρωποι, οι θεοί, ο ελλαδικός χώρος, οι πόλεμοι, οι έρωτες, ο θάνατος, η τιμωρία. Το επιβλητικό τοπίο, ο αντίλαλος των φωνών των ηθοποιών, η άριστη ακουστική, η ιδιαίτερη ενεργειακή φόρτιση στις κερκίδες με θεατές από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο. Το καλοκαίρι. Το θέατρο!

Ο Έλληνας γεωγράφος Παυσανίας έγραψε ότι «η Επίδαυρος είναι το πιο σημαντικό θέατρο του αρχαίου κόσμου-παρά το ότι τα ρωμαϊκά θέατρα είναι πιο εντυπωσιακά και επιβλητικά, καμία αρχιτεκτονική δεν μπορεί να συγκριθεί με την ομορφιά και την αρμονία του θεάτρου της Επιδαύρου.»

Διαχρονική Ανά τους Αιώνες

Το μικρό χωριό της αρχαίας Επιδαύρου βρίσκεται περίπου 60 χιλιόμετρα νότια της ελληνικής πόλης της Κορίνθου. Εικοσιπέντε περίπου αιώνες πριν, το χωριό της Επιδαύρου υπήρξε σπουδαίο εμπορικό και θρησκευτικό κέντρο. Ανάμεσα στα ελαιόδεντρα, τους ανθισμένους αγρούς και τους μικρούς λόφους, δεσπόζει αριστοκρατικό το θέατρο, αφότου ανακαλύφθηκε το 1881 από τον Έλληνα αρχαιολόγο Παναγή Καββαδία, μετά από έξι συνεχούς και αδιάκοπης εργασίας. Την κοπιαστική του έρευνα πυροδότησαν οι μαρτυρίες του Παυσανία που αναφέραμε πιο πάνω.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, το θέατρο κατασκευάστηκε γύρω στα 330 π.Χ από τον Πολύκλητο το Νεότερο, έναν εξαιρετικό γλύπτη και αρχιτέκτονα από το Άργος. Φυσικά, η ανακάλυψη του αρχαίου θεάτρου ωφέλησε σημαντικά τους τομείς της αρχαιολογίας, αλλά και της αρχιτεκτονικής. Αξιοσημείωτο, δε, είναι το γεγονός ότι τα περισσότερα θέατρα του αρχαίου κόσμου ήρθαν στο φως έχοντας υποστεί μερική καταστροφή και ανακατασκευάστηκαν στα σημεία, ενώ το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου-ένα θαύμα της ακουστικής- παρέμεινε σχεδόν ανέγγιχτο μες στους αιώνες, καθώς παρέμεινε καλυμμένο με ασφάλεια από τουλάχιστον 6 μέτρα χώματος.

Αρχικά, το θέατρο μπορούσε να χωρέσει 6.000 θεατές, αλλά το 2ο αιώνα π.Χ προστέθηκαν άλλες 21 σειρές, άρα συνολικά χωρητικότητα για 13.000 θεατές

Δράω-δρώ: το Δράμα στο αρχαίο θέατρο

Επειδή οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια και ήταν πολύ επιδέξιοι στην κατασκευή θεάτρων όπως αυτό της Επιδαύρου, οι θεατές μπορούσαν εύκολα να βλέπουν και να ακούν τα δραματικά έργα. Το δράμα έλκει τις ρίζες του από τα συμπόσια γονιμότητας που γίνονταν για να γιορταστεί ο θερισμός και ο τρύγος, όπως και οι ιδέες του θανάτου και της ανανέωσης της ζωής. Τέτοιου είδους οργιαστικά συμπόσια γίνονταν προς τιμήν του Διονύσου, του μυθικού θεού του κρασιού και της γονιμότητας. Αυτές οι παραστάσεις, όχι μόνο εξυμνούσαν μυθικούς θεούς, αλλά συχνά αφηγούνταν και κάποια ιστορία. Αναπτύχθηκαν τρεις κύριες μορφές αφήγησης: η τραγωδία, η κωμωδία και η σάτιρα. Οι άρχοντες των πόλεων, καταλαβαίνοντας πόσο δημοφιλή ήταν αυτά τα γεγονότα, τα υποστήριζαν με σκοπό να κερδίσουν μεγαλύτερη πολιτική δύναμη.

Στο μεταξύ, μειώθηκε η επιρροή των διονυσιακών εορτασμών στο δράμα και έπαψαν να κυριαρχούν τα οργιαστικά θεάματα. Αναζητώντας νέα θέματα για τα έργα τους, φημισμένοι δραματουργοί του πέμπτου αιώνα Π.Κ.Χ., όπως ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης, στράφηκαν στην ελληνική ιστορία και μυθολογία. Η αυξημένη και ευρέως διαδεδομένη δημοτικότητα του δράματος δημιούργησε την ανάγκη για μεγάλα θέατρα, όπως εκείνο της Επιδαύρου. Μάλιστα, η ανάγκη που υπήρχε να ακούει το ακροατήριο κάθε λέξη του δράματος​-το οποίο συχνά περιλάμβανε λεπτά λογοπαίγνια και ευφυείς απαντήσεις-​απαιτούσε να κατασκευάζονται τα θέατρα με μεγάλη προσοχή και επιδεξιότητα.

Σε κάθε θεατρικό έργο έπρεπε να υπάρχει ο χορός (συνήθως 10 με 15 άτομα) και οι ηθοποιοί (ποτέ δεν υπήρχαν πάνω από 3 ομιλούντες χαρακτήρες σε κάθε σκηνή).

Η Επίδαυρος σήμερα και το Ελληνικό Φεστιβάλ

Οι παραστάσεις αρχαίου δράματος έχουν αναβιώσει στην Επίδαυρο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, το αρχαίο ελληνικό δράμα, ιδιαίτερα οι τραγωδίες, αποτελούσε αντικείμενο μόνο ακαδημαϊκών μελετών. Αλλά από το 1932 και έπειτα, με την ίδρυση του Εθνικού Θεάτρου, τα έργα των αρχαίων δραματουργών έχουν μεταφραστεί στη νεοελληνική γλώσσα.

Από το 1954, το φεστιβάλ Επιδαύρια έχει γίνει ετήσιο γεγονός. Κάθε καλοκαίρι το θέατρο της Επιδαύρου φιλοξενεί πολλούς ελληνικούς και ξένους θιάσους, οι οποίοι ανεβάζουν παραστάσεις αρχαίων έργων. Χιλιάδες τουρίστες και θεατρόφιλοι επισκέπτονται αυτό το μέρος για να παρακολουθήσουν σύγχρονες παραστάσεις έργων που γράφτηκαν σχεδόν πριν από 2.500 χρόνια.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα επισκεφτείτε την Ελλάδα, σας προσκαλούμε να έρθετε στην Επίδαυρο. Αφού δείτε το εντυπωσιακό της θέατρο, ίσως καταλήξετε στο ίδιο συμπέρασμα με τον Παυσανία...

Μείνετε συντονισμένοι για το Φεστιβάλ του φετινού καλοκαιριού σε Αθήνα και Επίδαυρο: http://greekfestival.gr/