ΝΤΙΕΓΚΟ ΜΑΡΑΝΤΟΝΑ: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ

Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα (1960-2020)

Dieu est mort

Dios esta muerto… Ο Θεός πέθανε… Ο Νίτσε και οι Στοχασμοί του συναντούν τους φτωχολατίνους του Μπουένος Άιρες στο πρωτοσέλιδο της μεγαλύτερης αθλητικής εφημερίδας του πλανήτη, της γαλλικής L’Equipe, προς τιμήν του μοναδικού Μαραντόνα, του Ντιεγκίτο των Αρχεντίνος Τζούνιορ και της Μπόκα, του ζογκλέρ της Μπαρτσελόνα, του θεού της Νάπολι και της πατρίδας του Αργεντινής. Του αυτοκαταστροφικού επαναστάτη, που ονειρευόταν την αναβίωση της εποχής του Μπολιβάρ για τους λαούς της Νοτίου Αμερικής, του φιλάνθρωπου δισεκατομμυριούχου που ρίσκαρε το παχυλό συμβόλαιο του για να συμμετάσχει σ’ ένα μάτς για τη θεραπεία ενός παιδιού, του λάτρη των καταχρήσεων αλλά κυρίως του ανθρώπου που έκανε γενιές και γενιές σε όλον τον πλανήτη να αγαπήσουν το ποδόσφαιρο, και έσβησε σε ηλικία μόλις 60 ετών.

Από τα… «κρεμμυδάκια» στο Καμπ Νου

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του μοιάζουν με την αρχή κάθε παραμυθιού. Γιος πολύτεκνης οικογένειας, ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα γεννήθηκε στο Λανούς αλλά μεγάλωσε στην παραγκούπολη των νοτίων προαστίων του Μπουένος Άιρες. Όπως όλοι οι συνομήλικοι του στη Λατινική Αμερική, ο Ντιεγκίτο των οκτώ ετών κλοτσούσε το τόπι στη γειτονιά, με τη διαφορά ότι από πολυ νωρίς φάνηκε το μέγεθος του ταλέντου του και η ποδοσφαιρική ιδιοφυία του. «Ζητάγαμε το πιστοποιητικό γεννήσεως του για να πιστέψουμε ότι ήταν οκτώ χρόνων, έμοιαζε για αυτήν την ηλικία βιολογικά, όμως έπαιζε μπάλα ως ενήλικας» έλεγε ο πρώτος του προπονητής στην Αρχεντίνος Τζούνιορ Κορνέγιο, όταν θυμόταν τις πρώτες ημέρες του Μαραντόνα στον σύλλογο. Στους Cebollitas, στα «κρεμμυδάκια» ελληνιστί όπως είναι το προσωνύμιο της ακαδημίας της Αρχεντίνος, έμεινε μέχρι τα 14 του, ξεδιπλώνοντας τις ποδοσφαιρικές αρετές του και αφήνοντας υποσχέσεις για το μέλλον. Η αλήθεια είναι ότι από τότε μάγευε με τα «κολπάκια», τα «κορδελάκια» και όλα τα ποδοσφαιρικά τρυκ του κόσμου με τη μπάλα στα πόδια, με αποτέλεσμα οι ιθύνοντες της ομάδας να τον βάζουν και στο ημίχρονο να δίνει σόου προς τέρψη των θεατών!

Τον Οκτώβριο του 1976, λίγο πρίν τα 15α γενέθλια του, ο Μαραντόνα κάνει το ντεμπούτο του στη μεγάλη ομάδα της Αρχεντίνος Τζούνιορ στο πρωτάθλημα Αργεντινής, και γίνεται ο νεότερος επαγγελματίας στην ιστορία του. Εκείνη η ήττα από την Ταγέρες με 1-0 ήταν η αρχή της καριέρας ενός φαινομένου, ενώ λίγες ημέρες αργότερα, στο παιχνίδι με την Σαν Λορέντσο , πετυχαίνει το πρώτο επαγγελματικό γκολ του. Στα πέντε χρόνια που θα παίξει στην ομάδα και σε 166 συμμετοχές του θα χρισθεί πρώτος σκόρερ για τρεις χρονιές, θα ανεβάσει την ομάδα ως τη δεύτερη θέση της Αργεντινής και θα κερδίσει την κλήση του στην εθνική Ομάδα της χώρας πριν συμπληρώσει τα δεκαοκτώ του!

Η Αργεντινή, το καλοκαίρι του ’78, είναι μεθυσμένη από την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου που διοργάνωσε η ίδια. Ωστόσο, το «Χρυσό Αγόρι» δεν είναι ανάμεσα στους Αργεντινούς ημίθεους, καθώς ένα μήνα πριν τη διοργάνωση ο εκλέκτορας των μπιανκοσελέστε Κλαούντιο Μενότι θα τον αφήσει εκτός αποστολής, θεωρώντας ότι είναι πολύ μικρός για μια τέτοια πρόκληση. Ο ίδιος ο ΜΑραντόνα θα το περιγράψει ως τη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική απογοήτευση του, όμως, η τύχη αποδείχθηκε ότι είχε σχέδια γι΄αυτόν. Το 1981 έρχεται η μεταγραφή στο ένα από τα δυο κορυφαία κλαμπ της χώρας, στη Μπόκα Τζούνιορς, παρ’ ότι ο ορκισμένος εχθρός της, η Ρίβερ Πλέιτ, είχε κάνει τη μεγαλύτερη προσφορά για τον Ντιέγκο. Αυτός σε μια επίδειξη αποφασιστικότητας, αυτού του πείσματος που είχε σε όλη τη ζωή του για να χαράσσει ο ίδιος τη μοίρα του, επιλέγει την προοπτική της Μπόκα, με την οποία σε δυο χρόνια παίρνει ένα πρωτάθλημα. Οι οικονομικές δυσκολίες των πρωταθλητών τη δεύτερη χρονιά της παρουσίας του θα τους αναγκάσουν να βγάλουν στο σφυρί το μεγαλύτερο περιουσιακό στοιχείο του, Μπαρτσελόνα και Γιουβέντους θα κονταροχτυπηθούν για την υπογραφή του με τον νεαρό άσσο να προτιμά την Μπάρτσα, τον «στρατό χωρίς όπλα» για την ανεξαρτησία της Καταλονίας που ταίριαζε περισσότερο στις ιδεολογικές πεποιθήσεις του, παρά τη… συστημική «Γηραιά Κυρία» της Ευρώπης και της Φεράρι.

Με την Μπαρτσελόνα ο Μαραντόνα συστήθηκε στην Ευρώπη, ήταν ο πρώτος σταθμός στην… από ‘δω πλευρά του Ατλαντικού για να ξεδιπλώσει το ταλέντο και την προσωπικότητα του. Ωστόσο, η Μπαρτσα εκείνης της εποχής αποδείχθηκε ότι δεν ήταν το κατάλληλο πεδίο για τον βραχύσωμο Αργεντινό ώστε να λάμψει σε όλο το μεγαλείο του, παρ’ότι στα δυο χρόνια που έμεινε στο Καμπ Νου σκόραρε 38 φορές σε 58 αγώνες.

Δυο περιστατικά, κατά σύμπτωση με τους ίδιους πρωταγωνιστές, είναι χαρακτηριστικά του γεγονότος ότι η παρουσία του Ντιεγκίτο στην Ισπανία είχε ημερομηνία λήξης. Τον πρώτο χρόνο της παρουσίας του στην Μπαρτσελόνα, ο Μαραντόνα κινήθηκε σε ρηχά νερά. Έπαιξαν, βέβαια, ρόλο και τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπισε, καθώς προσβλήθηκε από ιπατίτιδα στις αρχές της σεζόν του ’82 και παρότι επανήλθε στην αγωνιστική δράση σε χρόνο ρεκόρ, ήταν φανερά ανέτοιμος για να πρωταγωνιστήσει σε μια ομάδα που διψούσε για το πρωτάθλημα. Έτσι οι υψηλές προσδοκίες… μεταφέρθηκαν για τη σεζόν 83-84.

Στις αρχές των ’80, πλάι στις παραδοσιακές υπερδυνάμεις Ρεαλ και Μπαρτσελόνα φιγουράριζε και το καμάρι των Βάσκων, η Αθλέτικ Μπιλμπάο που είχε στο ρόστερ μόνο ποδοσφαιριστές βασκικής καταγωγής και αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στην πρώτη σεζόν του Μαραντόνα. Στο πρώτο ντέρμπι Μπαρτσελόνα-Αθλέτικ, ο Μαραντόνα δέχεται ένα δολοφονικό τάκλιν από τον «χασάπη του Μπιλπάο», τον αμυντικό Αντόνιο Γκοϊκοετσέα της Αθλέτικ, προκαλώντας κάταγμα αστραγάλου και ολική ρήξη συνδέσμων. Έξι μήνες εκτός, λέει η αρχική διάγνωση. Όμως το χρυσό αγόρι του ποδοσφαίρου «καιγόταν» να κατακτήσει όσα του αναλογούσαν το συντομότερο δυνατόν. Έτσι επανήλθε στα γήπεδα στους 3,5 μήνες. Όμως και πάλι, το πρωτάθλημα αποδεικνύεται όνειρο απατηλό για την Μπαρτσελόνα των πολλών αστέρων, που καταλήγει και πάλι στη χώρα των Βάσκων και την Αθλέτικ.

Οι Καταλανοί έχουν την ευκαιρία να πάρουν εκδίκηση από τους Βάσκους στον τελικό του Copa Del Ray, και ο Μαραντόνα την προσωπική ρεβάνς από τον Γκοϊκοετσέα και την παρέα του. Ωστόσο ούτε εκεί τα πράγματα εξελίχθηκαν θετικά για τον πρωταγωνιστή μας. Η Μπαρτσελόνα δέχεται νωρίς γκολ και στη συνέχεια οι Βάσκοι επιδίδονται σε ανταρτοπόλεμο για να κρατήσουν το σκόρ, ο οποίος εμπεριέχει πολλές κλωτσιές, προκλήσεις, καθυστερήσεις… Ο Μαραντόνα είναι και πάλι πρωταγωνιστής, καθώς είναι ο βασικός αποδέκτης των προκλήσεων από τον παρ’ όλιγο… φονιά του και την παρέα του. Στο τέλος του παιχνιδιού, ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος, η βασίλισσα Σοφία, πρωθυπουργοί υπουργοί και επίσημοι γίνονται θεατές ενός ανελέητου ξύλου με πρώτον απ’ όλους φυσικά τον Μαραντόνα.

Η κλεψύδρα της παραμονής στη Βαρκελώνη έχει αδειάσει για τον Αργεντινό, ο οποίος μακριά από την φροντίδα και την προσοχή των δικών του ανθρώπων, αρχίζει και συναντά τους δαίμονες του. Λάμψη, χρήματα, πειρασμοί, ένα επικίνδυνο κοκτέιλ για έναν επιρρεπή στα απαγορευμένα τύπο, που πέφτει με τα μούτρα. “Είχα ειδοποιήσεις από την Αστυνομία ότι ο Μαραντόνα έκανε χρήση ναρκωτικών και πήγα και του ζήτησα το λόγο, αλλά αυτός αρνήθηκε τα πάντα” αποκάλυψε λίγους μήνες μετά τη φυγή του από την Μπαρτσελόνα ο πρόεδρος της ομάδας Γιόζεπ Νούνιες. Η αποκάλυψη δεν άγγιξε τους περισσότερους, καθώς ήταν γνωστό ότι Μαραντόνα και Νούνιες είχαν κακές σχέσεις. Ο Αργεντινός, λίγο πριν αποχωρήσει, είχε κατηγορήσει τον πρόεδρο για «διοικητική ανυπαρξία» και «υπεύθυνο που μένει απροστάτευτη η ομάδα». Ωστόσο για αυτούς που είχαν εικόνα, οι καταγγελίες Νούνιες ήταν απόλυτα βάσιμες.

Η εκτόξευση ενός αστεριού…

Η κακόφημη Νάπολι του φτωχού ιταλικού νότου έμελλε να αποδειχθεί η γη της επαγγελίας για τον Ντιεγκίτο. Ίσως επειδή ήταν το μέρος σε όλη την Ευρώπη, που του ταίριαζε… κουτί, που είχε τόσα πολλά κοινά με τον ίδιο. Και αυτός άρπαξε την ευκαιρία, για να εκτοξευθεί και για να την εκτοξεύσει. Να την πάρει από το χέρι και να την οδηγήσει στην ποδοσφαιρική ελίτ, να τη βάλει στον χάρτη, να τη βοηθήσει να σηκώσει το ανάστημα της έναντι του πλούσιου Βορρά της Γιουβέντους, της Μίλαν και της Ίντερ αλλά και των «πρωτευουσιάνων» της Ρόμα και της Λάτσιο. Και για τους ναπολιτάνους, τους μεροκαματιάρηδες του λιμανιού, τους ναυτικούς και τους τεχνίτες, που είδαν στο πρόσωπο τους εκείνον τον ηγέτη που αναζητούσαν για να ξαναβρούν αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια.

Για να γίνει κάτοικος του λιμανιού χρειάστηκε να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη οι παράγοντες της ομάδας. Και για να μην κρυβόμαστε, έπρεπε να το αποφασίσουν τα μεγάλα αφεντικά της ναπολιτάνικης μαφίας. Το ότι η μετακίνηση του Μαραντόνα στο λιμάνι του νότου έγινε με λεφτά της Μαφίας μπορεί να είναι και αδιάφορο. Αυτό που δεν είναι αδιάφορο, είναι ο βαθμός σύνδεσης και η επιρροή του Μαραντόνα με μια μεγάλη πόλη, με ιστορικές, πολιτιστικές και πολιτικές περγαμηνές, η οποία ωστόσο μετά την έλευση του δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια. «Μπορεί να μην έχουμε δήμαρχο, σχολεία, τρένο, δουλειές, έχουμε όμως το Μαραντόνα» έγραφε ο τοπικός Τύπος για τον Αργεντίνο που έμελλε να αναδειχθεί πιο ναπολιτάνος και από τους μεγάλους ευεργέτες της πόλης.

Η πρώτη σεζόν του στο ιταλικό λιμάνι συνοδεύτηκε από την ανάταξη και την ανασύνταξη της ομάδας. Η Νάπολι την προηγούμενη σεζόν είχε γλιτώσει για έναν πόντο τον υποβιβασμό και στην πρώτη χρονιά του Ντιέγκο τερμάτισε στην όγδοη θέση. Τον επόμενο χρόνο, το 1985, η Νάπολι δίνει μάχη, καταφέρνει και κερδίζει για πρώτη φορά στην ιστορία της τη Γιουβέντους με 1-0 στο Σαν Πάολο, ο Μαραντόνα αναδεικνύεται σε πρώτο σκόρερ και τελικά τερματίζει τρίτη. Στην πόλη επικρατεί παροξυσμός. Τα πάντα κινούνται στους ρυθμούς του Αργεντινού των 165 εκατοστών, η μορφή του κοσμεί τοίχους, πλατείες, καφενεία, η απόδοση του συζητείται παντού και κάθε εμφάνιση του προκαλεί πανζουρλισμό.

Και έρχεται το 1986, μια χρονιά που θα μείνει αξέχαστη για τους ναπολιτάνους. Η ομάδα δείχνει από την αρχή ότι είναι φτιαγμένη για μεγάλα πράγματα, καθώς οι προωθήσεις ποδοσφαιριστών από τις ακαδημίες στους βασικούς από την περασμένη χρονιά -ανάμεσα τους ο Τσίρο Φεράρα και ο Κλαούντιο Καρνεβάλε- άρχισαν να αποδίδουν καρπούς, ο κόσμος αδημονεί και κυρίως ο Μαραντόνα, el pie d’ oro, δείχνει αποφασισμένος να γράψει πραγματικά με χρυσά γράμματα το όνομα του στη libre d’ oro του ποδοσφαίρου. Μια εποποιία γράφεται που ξεκινά από τη Μπρέσια, ακολουθεί η Βερόνα, το Τορίνο… Η σημαντικότερη καμπή εκείνου του πρωταθλήματος είναι το μεγάλο «διπλό» στην πρωτεύουσα, η νίκη επί της Ρόμα με δικό του γκολ. Ακολουθεί η Μίλαν και οι πρωταθλητές της περασμένης σεζόν, η μισητή ομάδα του Βορρά, η Γιουβέντους, που υποκλίνεται και στα δυο παιχνίδια στην παρέα του Μαραντόνα. Εκείνο το πρωτάθλημα δεν χανόταν. Φαινόταν από την προθέρμανση της ομάδας, όταν ο Ντιέγκο υπό τους ήχους του Live is life έκανε τα τσαλίμια του προς τέρψη των 80.000 Ναπολιτάνων που κατέκλυζαν το Σαν Πάολο Κυριακή παρά Κυριακή. Φαινόταν από το πάθος που αγωνιζόταν, το πως πανηγύριζε κάθε γκόλ.

«E non chano se só perso». «Δεν ξέρετε τι χάσατε». Αυτό το πανό έξω από το νεκροταφείο της Νάπολι αντανακλά το τι έζησε το ιταλικό λιμάνι την άνοιξη του 1987, όταν η ομάδα στέφθηκε πρωταθλήτρια για πρώτη φορά στην ιστορία της, 61 χρόνια μετά τη γέννηση της. Ηλικιωμένοι κλαίνε γοερά, ναπολιτάνες νοικοκυρές ανεμίζουν σημαίες στα μπαλκόνια, καταστηματάρχες κρεμάνε την εικόνα του δίπλα σε αυτή του Χριστού… Το όνειρο ολοκληρώνεται με την κατάκτηση του κυπέλου, το νταμπλ της Ιταλίας, κάτι που έχουν καταφέρει μόνο η Ίντερ και η Τορίνο. Οι μόνοι… χαμένοι σε αυτήν τη γιορτή είναι όσοι δεν ζουν πια!

Ο Μαραντόνα ζει τις ενδοξότερες στιγμές στην καριέρα του. Έχει προηγηθεί η κατάκτηση του παγκοσμίου κυπέλλου με την εθνική ομάδα της χώρας του και με το περιβραχιόνιο του αρχηγού στο μπράτσο του και όλα αυτά που έκανε στα γήπεδα του Μεξικού: Το γκολ με το «χέρι του Θεού» εναντίον της Αγγλίας, η μαγική ασίστ στον Μπορουσάγκα στον τελικό με τη Γερμανία, το πάθος του απέναντι στην Ιταλία σημειώνοντας και τέρμα, η γκολάρα με το Βέλγιο στα ημιτελικά και, κυρίως, το δημοφιλέστερο γκολ και βραβευμένο ως τέρμα του Αιώνα, το δεύτερο που σημείωσε απέναντι στα «Λιοντάρια».

…και οι σκοτεινές πλευρές του

Ο Μαραντόνα άνοιξε τη «σκοτεινή πύλη»  των ναρκωτικών από το 1983, όταν τραυματίστηκε σοβαρά ως παίκτης της Μπαρτσελόνα και η αποθεραπεία του τον κράτησε αρκετούς μήνες εκτός γηπέδων. Αυτή η συνήθεια μετεξελίχθηκε σε εθισμό, κάτι που συνεχίστηκε και σε όλη τη διάρκεια της παραμονής του στην Ιταλία.

Εκεί τα πάρτι ήταν σχεδόν καθημερινά, η κοκαΐνη άφθονη, συνήθως μαζί με ουίσκι για να μην αισθάνεται τους πόνους στον αστράγαλο από τα δυνατά μαρκαρίσματα. Μαζί του, μία ολόκληρη κουστωδία, φίλων, μπράβων και συνεργατών, το κόστος της οποίας ήταν τεράστιο και τον ανάγκαζε να αναζητά νέους πόρους εσόδων, ώστε να καταφέρνει να τη συντηρεί.

Τον Ιανουάριο του 1986, η αστυνομία ανακάλυψε σε κάποιο σπίτι της Καμόρα όπου μπήκε για έλεγχο 71 φωτογραφίες του Ντιέγκο με πρωτοκλασάτα στελέχη της. Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει. Η Καμόρα πήρε τα μέτρα της. Διέρρηξε το σπίτι του και τον προειδοποίησε να μην ανοίξει το στόμα του. Ενας από τους σωματοφύλακές του μετατράπηκε σε κατήγορο καταθέτοντας ότι τον χρησιμοποιούσε για εισαγωγή και εμπόριο κοκαΐνης.

Όμως οι φίλαθλοι δεν έβλεπαν πίσω από την κουρτίνα. Ο Ναπολιτάνοι μέθυσαν στην κυριολεξία στις 10 Μαΐου του 1987 όταν η Νάπολι με προπονητή τον Οτάβιο Μπιάνκι και μαέστρο τον Ντιέγκο κατέκτησε για πρώτη φορά το πρωτάθλημα και ο φτωχός νότος έβαλε τα γυαλιά στον πλούσιο βορρά. Συμπαίκτε του ήταν οι Γκαρέλα, Μπρουσκολότι, Φεράρα, Μπάνι, Φεράριο, Ρένιτσα, Καρνεβάλε, Ντε Νάπολι, Τζορντάνο, Ρομάνο.

Η πόλη κάηκε και κάποιοι έγραψαν με σπρέι στον τοίχο του νεκροταφείου της πόλης «Δεν ξέρετε τι χάνετε». Ήταν ένα μοναδικό επίτευγμα, αφού από το 1930 και την «παρθενική» σεζόν της Serie A μέχρι εκείνη την περίοδο, μόνο τέσσερις φορές τα πρωταθλήματα δεν είχαν καταλήξει στον βορρά. Το 1970 είχε κατακτήσει τον τίτλο η Κάλιαρι, το 1974 η Λάτσιο, ενώ η Ρόμα είχε δύο πρωταθλήματα, το 1942 και το 1983. Το «τρίγωνο του βορρά» (Μιλάνο, Τορίνο, Γένοβα) είχε πανηγυρίσει 33 πρωταθλήματα σε 39 σεζόν μεταπολεμικά, ενώ κανένα πρωτάθλημα δεν είχε πανηγυρίσει ο ιταλικός ηπειρωτικός νότος.

Οι πανηγυρισμοί κατέληξαν σε υστερικές αντιδράσεις: Τα λεωφορεία δεν μπορούσαν να κυκλοφορήσουν, οι μαύρες, σγουρόμαλλες περούκες βρήκαν χώρο σε κάθε ντουλάπα, εικονικές νεκρώσιμες ακολουθίες για τη Γιουβέντους και τη Μίλαν, με φέρετρα και κηδειόχαρτα, πλημμύριζαν τα στενά των γειτονιών.

Και τότε παίχτηκε το μεγάλο κόλπο με το στοίχημα. Οι εκστασιασμένοι φίλοι της Νάπολι, βλέποντας την ομάδα τους να αντέχει όλα τα αγωνιστικά χτυπήματα από βορρά, πόνταραν ολόκληρες περιουσίες στην κατάκτηση του τίτλου από την ομάδα τους. Και κέρδισαν και η Καμόρα έχασε. Και αποφάσισε να πάρει τη ρεβάνς την επόμενη σεζόν.

Οι παράνομοι bookmakers, οι οποίοι στη συντριπτική πλειονότητά τους ήταν μέλη της Καμόρα, προσέφεραν εξωφρενικές αποδόσεις για τη σερί κατάκτηση του σκουντέτο: 1/13. Οι αποταμιεύσεις έβγαιναν μονομιάς από τις τράπεζες και μετατρέπονταν σε κουπόνια. Με τη Νάπολι να πηγαίνει «τρένο» στον 1ο γύρο και να αναδεικνύεται πρωταθλήτρια χειμώνα, η Καμόρα είχε δεχθεί ήδη στοιχήματα αξίας 20.000.000.000 λιρετών και κατά συνέπεια κινδύνευε με απώλεια 260.000.000.000 λιρετών (περίπου 135.000.000 ευρώ)!

Τα «μηνύματα» άρχισαν να έρχονται τον Δεκέμβριο, όταν άγνωστοι έσπασαν ένα από τα πανάκριβα αυτοκίνητα του Μαραντόνα, παρότι ο Αργεντινός είχε προσωπική φρουρά. Ο μέσος της ομάδας Σαλβατόρε Μπάνι ξυλοκοπήθηκε και δύο φορές μπήκαν ληστές στο σπίτι του, ενώ μία φορά του έκλεψαν το αυτοκίνητο. Το «μήνυμα» άρχισε να περνάει σε όλη την ομάδα, που γνώρισε την πρώτη ήττα της σεζόν στις 3 Ιανουαρίου 1988, με 1-4 στο Σαν Σίρο από τη βασική ανταγωνίστρια του τίτλου, τη Μίλαν του Αρίγκο Σάκι.

Ωστόσο το τέλος της 20ής αγωνιστικής βρήκε τους Ναπολιτάνους πρώτους στον βαθμολογικό πίνακα, με πέντε βαθμούς διαφορά από τους «ροσονέρι», σε βαθμολογικό σύστημα 2-1-0, κάτι που πρακτικά σήμαινε ότι δεν γινόταν να χάσουν εκείνο το πρωτάθλημα.

Οι bookmakers της Καμόρα, όμως, λειτουργούσαν εκτός… κοινής λογικής και συνέχιζαν να προσφέρουν στοιχηματισμό στο ενδεχόμενο κατάκτησης τίτλου από τη Νάπολι και μάλιστα σε δυσθεώρητη απόδοση, σε σχέση με τα βαθμολογικά δεδομένα. Όποιος πόνταρε στον Μαραντόνα και την παρέα του 1.000.000 λιρέτες, θα έπαιρνε πίσω τα πενταπλάσια χρήματα.

Και τότε έγιναν τα απίθανα. Η ομάδα σερνόταν ξαφνικά και έχανε και τα θεωρητικά εύκολα παιχνίδια. Πήρε μόνο μια ισοπαλία στους τελευταίους πέντε αγώνες και η Μίλαν κατέκτησε το πρωτάθλημα.

Η Καμόρα πλούτισε από το στοίχημα, όπως και ο Μαραντόνα και οι συμπαίκτες του έζησαν στη χλιδή, με πάρτι μέχρι πρωίας, αλκοόλ, ναρκωτικά, αναρίθμητες γυναίκες.

Γράφτηκε στον ιταλικό Τύπο ήταν για την απώλεια του πρωταθλήματος έγινε κι ένα μεγάλο πάρτι στο κρουαζιερόπλοιο «MS Achille Lauro» σε μία βραδιά αποκλειστικά για τους παίκτες της Νάπολι, καθώς και δείπνα με επικεφαλής της Καμόρα και δη του παρακλαδιού Τζιουλιάνο, που ήλεγχε τη Φορτσέλα, το κέντρο της πόλης.

Ο Μαραντόνα φέρεται να ήταν φίλος με τον Κάρμινε Τζιουλιάνο, ένα από τα αδέρφια του Λουίτζι, του πανίσχυρου αρχηγού του παρακλαδιού που οργάνωνε το παράνομο στοίχημα στη Νάπολη. Σύχναζε στα κλαμπ της πόλης στο «Στανγκάτα», στο «Μπέλα ντι Νότε» και στο «Σαλέ Παρκ» και έπινε μέχρι τελικής πτώσης cuba libre. Δίπλα του ήταν οι φίλοι του, οι άνθρωποι της Καμόρα, έτοιμοι να εκπληρώσουν τα καπρίτσια του.

Τον Μάρτιο του 1991 σε ένα αντί-ντόπινγκ κοντρόλ θετικός στη χρήση κοκαΐνης και κατηγορήθηκε για χρήση και διακίνηση της κοκαΐνης που πρόσφερε σε πόρνες. Ήταν η αρχή του τέλους για τον άνθρωπο που ήταν λαϊκός ήρωας στη Νάπολη. Η ιταλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία τον τιμώρησε με 15μηνη αποχή απ’ τα γήπεδα, από τότε η καριέρα του πήρε την κάτω βόλτα. Έφυγε από την Ιταλία και έφτασε στην πατρίδα του την Αργεντινή και συνελήφθη αμέσως για κατοχή κοκαΐνης, με την αστυνομία να οδηγεί έναν απογοητευμένο Μαραντόνα που έκλαιγε, στο κρατητήριο. «Πίστεψα ότι η κοκαΐνη θα με ανακούφιζε. Δεν είχα δίκιο, αλλά δεν είχα και τις ηθικές δυνάμεις να αντισταθώ» ομολόγησε.

Στις 12 Ιανουαρίου 1995 εκδίδεται από την Εισαγγελία της Νάπολης ένταλμα σύλληψης δύο μελών της Καμόρα, του Ροζάριο Βιλιόνε και του Βιντσέντσο Μπουντόνο. Ένταλμα υπάρχει και για τον Κόπολα, ο οποίος, όμως, είχε διαφύγει σε θέρετρο της Ουρουγουάης. Σύμφωνα με το FBI, δεν ήταν απλά ο ατζέντης του Μαραντόνα, αλλά επρόκειτο για μέλος του καρτέλ ναρκωτικών του Κάλι της Κολομβίας.

Όλα αυτά τα «σκοτεινά» πρόσωπα συναντήθηκαν πολλές φορές σε κάποιο από τα πάρτι της εποχής, με την παρουσία αρκετών ποδοσφαιριστών της Νάπολι, μαζί με τον Μαραντόνα. Ο Κόπολα φέρεται να σφυρηλάτησε τους στενούς δεσμούς μεταξύ Καμόρα και Μαραντόνα και η σχέση αυτή έγινε αντικείμενο έρευνας σχετικά με τον παράνομο στοιχηματισμό.

Ο Βιλιόνε καταθέτει ότι αρκετοί ποδοσφαιριστές της Νάπολι έβγαιναν μαζί του και του διηγήθηκαν ότι το αποτέλεσμα στον «τελικό» του πρωταθλήματος με τη Μιλαν είχε αποφασιστεί εκ των προτέρων: ο πρόεδρος της Νάπολι,  Φερλάινο θα έδινε το πρωτάθλημα στον Μπερλουσκόνι, με αντάλλαγμα διάφορα ακίνητα στο Μιλάνο, μία μίνι πόλη σε γειτονιά της πρωτεύουσας της Λομβαρδίας όπου στεγάζονται οι επιχειρήσεις του «Καβαλιέρε».

Σύμφωνα με τον Βιλιόνε, οι ποδοσφαιριστές δεν ήταν σύμφωνοι, όμως «φίλοι μου μού είπαν ότι οι παίκτες είχαν προπονηθεί άσχημα και ήταν καμμένοι για τα καλά πριν από τα κρίσιμα παιχνίδια».

Ο Πιέτρο Πουλιέζε, ακόμα μία φιγούρα του υποκόσμου, στα τέλη του ’80 υπήρξε οδηγός και σωματοφύλακάς του Μαραντόνα, κατέθεσε ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου της Ρώμης: «Ο Μαραντόνα πούλησε το πρωτάθλημα της σεζόν 1987-1988 για λογαριασμό της Καμόρα, τη χρονιά στην οποία η Νάπολι είχε προβάδισμα 5 πόντων και το πρωτάθλημα κέρδισε τελικά η Μίλαν».

Πρόσθεσε ότι εκείνη την περίοδο πήρε εντολή από τον Μαραντόνα να του επιστρέψει τα λάφυρα της ληστείας που πραγματοποίησαν μέλη της Καμόρα στην «Banca Della Provincia», στις θυρίδες ασφαλείας της οποίας φυλάσσονταν αρκετά περιουσιακά στοιχεία των ποδοσφαιριστών της Νάπολι. Μάλιστα, οι αρχές είχαν καλέσει το 1989 τον Μαραντόνα να καταθέσει γι’ αυτήν τη συνδιαλλαγή με μέλη της Καμόρα, αλλά εκείνος δεν παρουσιάστηκε ποτέ.

Για πρώτη φορά συνδεόταν σε δικαστική αίθουσα το όνομα του Μαραντόνα με την Καμόρα και τη διακίνηση ναρκωτικών. Ωστόσο, δεν βρέθηκαν περαιτέρω στοιχεία εναντίον του Μαραντόνα, η υπόθεση έκλεισε για τον Αργεντινό. Η ιταλική δικαιοσύνη επικεντρώθηκε στις λογιστικές και φορολογικές παραβάσεις του. Για τους Ναπολιτάνους οι ένοχοι για την απώλεια του τίτλου ήταν εκείνοι που έφυγαν στο τέλος της σεζόν με τη στάμπα του «προδότη». Ο Μπάνι, ο Φεράριο, ο Τζιορντάνο και ο Γκαρέλα έζησαν για χρόνια με τις φήμες και τις σκιές πάνω από τα κεφάλια τους.

Επέστρεψε στην Αργεντινή και συνέχισε να παίζει υπό την επήρεια της εφεδρίνης για να αποδίδει καλύτερα. Η καριέρα του σταδιακά έφτανε στο τέλος και ο Μαραντόνα είχε να δώσει πολλούς ακόμα αγώνες με τη χρήση κοκαΐνης, την παχυσαρκία και τον αλκοολισμό. Οι Αργεντινοί δεν μπόρεσαν ποτέ να γυρίσουν την πλάτη στον Ντιέγκο. Η χώρα του μέχρι το τέλος εξακολουθούσε να τρελαίνεται γι’ αυτόν. Και όλος ο πλανήτης.

Στις 2 Φεβρουαρίου 1994, στο εξοχικό του όπου βρισκόταν με φίλους του πυροβόλησε με αεροβόλο όπλο εναντίον δημοσιογράφων που περιμένουν στην είσοδο. Πέντε δημοσιογράφοι τραυματίστηκαν ελαφρά αλλά και πάλι η κοινή γνώμη του φέρθηκε με γενναιοδωρία. Στις 24 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς σε αντιντόπινγκ έλεγχο που υποβλήθηκε μετά τον αγώνα της Μπόκα Τζούνιορς με την Αργεντίνος Τζούνιορς, στο δείγμα του ανιχνεύονται απαγορευμένες ουσίες. Δεν τιμωρήθηκε από την ομοσπονδία, σταμάτησε όμως οριστικά  το ποδόσφαιρο.

Δεν σταμάτησε ποτέ η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ, παρά τις προσπάθειες που έκανε στην Κούβα, την Ουρουγουάη και την Αργεντινή.

Ο αγωνιστής της Δημοκρατίας πίσω από τον σταρ

Από αυτά τα καπρίτσια που παίζει η μοίρα, ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα «έφυγε» την ίδια ημέρα που πέθανε και ο Φιντέλ Κάστρο. Οι δυο τους ήταν στενοί φίλοι, ο Μαραντόνα ενίσχυε οικονομικά υποδομές και πρωτοβουλίες στην Κούβα και ο Φιντέλ άνοιξε την αγκαλιά και τα νοσοκομεία του για να «γιατρέψει» τον φίλο του, όταν τα ναρκωτικά τον έφερναν ένα βήμα πριν το τέλος.

Ο Ντιέγκο ήταν πολιτικοποιημένος από νωρίς, με άποψη που την εξέφραζε με παρρησία  και απέναντι σε όλους, είτε ήταν ο πρόεδρος Μπους, ο Πάπας, η ιαπωνική κυβέρνηση. Από τους φίλους και τους εχθρούς του γίνεται κατανοητό ότι ο Ντιεγκίτο ήταν αριστερών καταβολών. Πως θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά αφού γεννήθηκε στις παράγκες του Μπουένος Άιρες, κι ας έγινε στη συνέχεια υψηλόβαθμο στέλεχος του παγκόσμιου σταρ σύστεμ. Η αλήθεια είναι πως πολιτικά άνηκε στο κόμμα των περονιστών, ήταν ενεργός και αρκετές φορές σκέφτηκε την κάθοδο του στην πολιτική. Ήταν, ωστόσο, τέτοιο το μέγεθος και η λάμψη του άστρου του που δεν θα μπορούσε να χωρέσει εντός των συνόρων της Αργεντινής.

Επί της ουσίας ο Μαραντόνα ήταν ένας υπερασπιστής της Δημοκρατίας στη Λατινική Αμερική, ένας επαναστάτης τύπου Τσε που έδινε μάχες για την εξάλειψη της φτώχιας και των κοινωνικών ανισοτήτων, που ταξίδευε από τις Άνδεις μέχρι τη γη του Πυρός για να συμπαρασταθεί σε κατατρεγμένους και αδικημένους. Και ήταν φίλος με όλους τους ηγέτες της «επαναστατημένης» νότιας πλευράς της Αμερικής, σε μόνιμη κόντρα με τις βόρειες πολιτείες. Όπως και στη Νάπολι…  Ένθερμος υποστηρικτής της νέας «μπολιβαριανής επανάστασης» όταν η μια μετά την άλλη οι χώρες της Λατινικής Αμερικής αναδείκνυαν σοσιαλιστικές κυβερνήσεις: Ουρουγουάη, Παραγουάη, Βολιβία, Αργεντινή, Βραζιλία, Εκουαδόρ ακολουθούσαν το παράδειγμα του Τσάβες, φίλου του Μαραντόνα, για κρατικοποιήσεις των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Δίπλα στον Τσάβες και τον Κάστρο, τον Μοράλες, τον Λούλα όταν ανακοίνωσαν την πρωτοβουλία για τη μπολιβαριανή συμμαχία, δίπλα σε όσους προσπαθούσαν να καταπολεμήσουν τον αναλφαβητισμό, την κακοποίηση ανηλίκων, την παιδική εργασία, την αναβάθμιση της περίθαλψης για όλο τον πληθυσμό.

«Η φτώχεια είναι κακή, δύσκολη και την γνωρίζω καλά. Θέλεις πολλά πράγματα και το μόνο που μπορείς να κάνεις γι' αυτά είναι να τα ονειρευτείς. Θα ήταν καλό αν υπήρχε μεγαλύτερη δικαιοσύνη. Μακάρι αυτοί που έχουν πολλά να είχαν λίγο λιγότερα και αυτοί που έχουν λίγα να είχαν λίγα περισσότερα» έλεγε ο Μαραντόνα. Και αυτός δεν δίσταζε να δειχνει με πράξεις να έχει λίγο λιγότερα, για να έχουν κάποιοι άλλοι λίγο περισσότερα.

O NΤΙΕΓΚΟ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Ο άνθρωπος που επηρέασε το ποδόσφαιρο όσο κανείς άλλος τον τελευταίο μισό αιώνα, δεν είναι πια ανάμεσά μας. Ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του, στην πόλη Τίγκρε της Αργεντινής. Η Αργεντινή θρηνεί και μαζί της όλος ο ποδοσφαιρικός πλανήτης. Η σφραγίδα του στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο θα μείνει ανεξίτηλη.

Είκοσι χρόνια απίθανης καριέρας, με στιγμές δόξας, αλλά και κοκαΐνη και μαφίες και αλλεπάλληλες αποτοξινώσεις και ένα σωρό προβλήματα υγείας. Στο τέλος, τα κατάφερνε και επέστρεφε με το χαμόγελο στα χείλη και το πούρο στα δάχτυλα. Αυτήν την φορά, μας την έσκασε. Ήταν μόλις 60 χρονών. 

«Μία μέρα θα κλωτσάμε μαζί την μπάλα στον ουρανό», ήταν το συγκινητικό μήνυμα του Πελέ. Η διαμάχη για το ποιος από το δύο είναι ο καλύτερος του κόσμου, δεν θα σταματήσει ποτέ.

Πριν από δύο εβδομάδες είχε κάνει εγχείρηση για ένα αιμάτωμα στο κεφάλι. Πήρε εξιτήριο και πήγε στο σπίτι του.

Ο Ντιέγκο δεν έμπαινε σε καλούπια. Ήταν αιρετικός, αυτοκαταστροφικός, τα έβαζε με τους ισχυρούς του κόσμου, την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, προπονητές, παράγοντες, αλλά και πολιτικούς. Αγωνιζόταν για το δίκαιο όπως το αντιλαμβανόταν και λατρευόταν σαν θεός στην χώρα του, αλλά και την Νάπολη της Ιταλίας.

Ο Μαραντόνα από τα 16 του έπαιξε στην πρώτη κατηγορία της Αργεντινής με την ομάδα Argentinos Juniors, και μετά πήγε στην Μπόκα Τζούνιορς. Εκεί έμεινε μόνο έναν χρόνο, καθώς τον πήρε στις τάξεις της, δαπανώντας το μυθικό για την εποχή ποσό των 8 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το 1984, η Βαρκελώνη τον πούλησε στην Νάπολη της Ιταλίας, με χρηματοδότηση της μαφίας, όπως ακουγόταν έντονα τότε. Επί των ημερών του η Νάπολη πήρε τον πρώτο της τίτλο στην ιστορία της. 

Ωστόσο, το κορυφαίο του επίτευγμα ήρθε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986, στο Μεξικό, οδηγώντας την Αργεντινή στην νίκη με 3-2 επί της Δυτικής Γερμανίας στον τελικό. Προηγήθηκε αποφασιστικά με την νίκη 2-1 εναντίον της Αγγλίας στον προημιτελικό με το περίφημο γκολ με το χέρι. Ο ίδιος έλεγε ότι δεν επρόκειτο για το δικό του χέρι – ήταν το χέρι του Θεού! Ωστόσο, μετά από λίγα λεπτά σημείωσε και ένα δεύτερο γκολ-ποίημα, κάνοντας μία ξέφρενη κούρσα 60 μέτρων σε 10 δευτερόλεπτα, περνώντας πέντε Άγγλους παίκτες.

Η FIFA το χαρακτήρισε αργότερα ως το μεγαλύτερο γκολ στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, ο Μαραντόνα είπε στο περιοδικό «France Football» ότι ήταν το όνειρό του να «σκοράρει άλλο γκολ εναντίον των Αγγλικών, αυτήν την φορά με το δεξί χέρι».

Ο σέντερ φορ των Άγγλων και πρώτος σκόρερ του Μουντιάλ, Γκάρι Λίνεκερ, δήλωσε ότι ο Μαραντόνα είναι πια στα χέρια του Θεού.

Πολλοί είδαν τον αγώνα ως εκδίκηση για την ήττα της χώρας τους από την Βρετανία στον πόλεμο του 1982 κατά των Νήσων Φόκλαντ, την οποία οι Αργεντινοί εξακολουθούν να αποκαλούν ως «Las Malvinas».

«Ήταν ο τρόπος μας για την ανάκτηση των Malvinas», έγραψε ο Maradona στην αυτοβιογραφία του 2000 με τίτλο «Είμαι ο Ντιέγκο». «Ήταν κάτι περισσότερο από το να προσπαθείς να κερδίσεις ένα παιχνίδι. Είπαμε ότι το παιχνίδι δεν είχε καμία σχέση με τον πόλεμο. Αλλά ξέραμε ότι οι Αργεντινοί είχαν πεθάνει εκεί, ότι τους σκότωσαν σαν πουλιά. Και αυτή ήταν η εκδίκησή μας. Ήταν κάτι μεγαλύτερο από εμάς: Υπερασπίζαμε τη σημαία μας», έγραψε σε άλλο σημείο. 

Ήταν επίσης δικαίωση για τον Μαραντόνα, σε αυτό που ονόμασε αργότερα «η μεγαλύτερη τραγωδία» της καριέρας του, όταν κόπηκε από την προπονητή Μενότι από την ομάδα του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 1978, και η οποία κατέκτησε τον τίτλο στην διοργάνωση που έγινε εκεί. 

Στην επταετία που έμεινε στην Νάπολη, έπαιξε σπουδαίο ποδόσφαιρο κατακτώντας εγχώριους τίτλους και έναν ευρωπαϊκό, αλλά κατάφερε να υποδαυλίσει και την αντιπαλότητα ανάμεσα στους Νότιους και τους Βόρειους Ιταλούς. Ειδικά στην Νάπολη λατρεύτηκε για την στάση του αυτή.

Εκεί όμως θα κυλήσει στην σκοτεινή πλευρά της ζωής, με τα γλέντια με κοκαΐνη και γυναίκες, «προσφορά» της Καμόρα, που θησαύριζε με το Στοίχημα. Στις δίκες που έγιναν στις αρχές του 1990, στελέχη του υποκόσμου κατέθεσαν ότι ο Μαραντόνα έκανε τα πάντα για να χάσει η Νάπολη το πρωτάθλημα την περίοδο 1987-1988, που τελικά κατέληξε στη Μίλαν. Ο ίδιος δεν αποδέχτηκε την κατηγορία.

Το οριστικό τέλος στην ποδοσφαιρική του καριέρα ήρθε το 1994 στο Μουντιάλ των ΗΠΑ, όταν στον αγώνα της Αργεντινής εναντίον της… χώρας μας, βρέθηκε να έχει κάνει χρήση πέντε παράγωγων της εφεδρίνης, κι έτσι τιμωρήθηκε με αποκλεισμό 15 μηνών από την FIFA, ενώ αποβλήθηκε από την διοργάνωση.

Το 2000, παρουσίασε τα πρώτα καρδιολογικά προβλήματα και οι γιατροί έλεγαν ότι βρέθηκε μια ανάσα από τον θάνατο, καθώς οι περισσότερες αρτηρίες ήταν βουλωμένες. Νοσηλεύτηκε στο θέρετρο Punta del Este της Ουρουγουάης και στα δείγματα αίματος και ούρων εμφανίστηκαν και πάλι ίχνη κοκαΐνης.

Το 2004, ο Μαραντόνα, για να αντιμετωπίσει τις εξαρτήσεις του από τα ναρκωτικά, ταξίδεψε στην Κούβα για θεραπεία στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας της Αβάνας. Εκεί τον επισκέφτηκε ο φίλος του, ο πρόεδρος της χώρας Φιντέλ Κάστρο. Ο Μαραντόνα φωτογραφιζόταν συχνά με τον Φιντέλ, έπαιζαν γκολφ και κάπνιζαν πούρα, ενώ στο μπράτσο του είχε τατουάζ με τον Τσε Γκεβάρα.

Η φιλία του με τον Φιντέλ Κάστρο καθρέφτιζε και τα πολιτικά του ιδεώδη, ενώ η Κούβα ήταν συχνό καταφύγιό του όποτε αντιμετώπιζε προσωπικές δυσκολίες. Ακόμα το 2005 στήριξε τον τότε στον Πρόεδρο της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες στη διαμάχη που είχε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους τον νεότερο. 

Το 2005, υποβλήθηκε σε γαστρική επέμβαση στην Κολομβία, χάνοντας σχεδόν 50 κιλά, για να εμφανιστεί ως οικοδεσπότης μιας εξαιρετικά δημοφιλούς τηλεοπτικής εκπομπής της Αργεντινής. Το πρόγραμμα λεγόταν «Στις 10 το βράδυ» και στη διάρκειά του ο Μαραντόνα άλλαξε πάσες με τον Πελέ, πήρε συνέντευξη από τον Μάικ Τάισον και διασημότητες του Χόλιγουντ, και φυσικά παρουσίασε και μια βιντεοσκοπημένη μεγάλης διάρκειας συνομιλία με τον Κάστρο στην Κούβα.

Ως προπονητής δεν είχε την επιτυχία που περίμεναν οι συμπατριώτες του στην Εθνική ομάδα, αλλά ούτε και σε όσους συλλόγους δοκίμασε την τύχη του, καθώς τα προσωπικά προβλήματα δεν τον άφηναν να ησυχάσει.

Ο Ντιέγκο ήρθε στη χώρα μας τον Ιανουάριο του 2005, αυτήν την φορά ως προσκεκλημένος του Ολυμπιακού, και μάλιστα έγινε μέλος του πειραϊκού συλλόγου. Επανέλαβε την επίσκεψή του στο Φαληρικό γήπεδο στην φιέστα πρωταθλήματος των «ερυθρολεύκων» το 2006.

Με την είδηση του θανάτου του, πολιτικοί και ποδοσφαιρικοί παράγοντες αλλά και απλός λαός απ’ όλο τον κόσμο αποχαιρέτησαν τον σπουδαίο Ντιέγκο, τόσο με δηλώσεις όσο και με αφιερώματα. Γιατί όλοι θα θυμούνται με δέος το «χέρι του Θεού», που πλέον βρίσκεται στα χέρια του Θεού...

Ο ΝΤΙΕΓΚΟ ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΠΙΑ ΕΔΩ!

Tο κοιμητήριο Jardin της Μπέλα Βίστα φιλοξενεί πλέον τον Ντιέγκο Μαραντόνα, τον «επίγειο θεό». Ο τάφος του, δίπλα στους τάφους της μητέρας του και του πατέρα του.

Τελευταίο «αντίο» από την Κλαούντια, την γυναίκα του, τις (νόμιμες) κόρες τους Ντάλμα και Τζιανίνα*, τα αδέλφια του και λίγους στενούς του φίλους.

Το πλήθος των χιλιάδων θαυμαστών του, έξω από το κοιμητήριο, αποχαιρετούσε τον «Ντιεγκίτο» του, που έφυγε ξαφνικά από την ζωή, στα 60 του χρόνια, μόλις τρεις μέρες πριν, με λυγμούς και τραγούδια, ξέροντας πως το είδωλό του πέρασε στην αιωνιότητα.

Ο θρύλος Μαραντόνα «έφυγε» με τιμές και δόξες ηγέτη, μύθου, σταρ, «θεού». Κι εγώ, που πάντα πίστευα στα παραμύθια και τους ήρωές τους, τους μικρούς πρίγκιπες και τους μικρούς θεούς, διαβάζω τις ιστορίες του Ντιέγκο Αρμάντο, ως ανακάλυψη μιας άλλης ενηλικίωσης. Όχι, δεν ήταν 60 χρόνια γιορτή η ζωή του «χρυσού αγοριού» της μπάλας. Κάθε άλλο. Αυτός ο παθιασμένος εραστής της στρογγυλής θεάς ήταν παθιασμένος με τα... πάθη: τις γυναίκες, τον έρωτα, τις καταχρήσεις, τα ξεσαλώματα. Τόσο πολύ, ώστε να κάνει τεράστιο κακό στον εαυτό του. 

Η διαδρομή από την παραγκούπολη που γεννήθηκε ο Αργεντινός σούπερ σταρ έως τις πιο ακριβές συνοικίες του Μπουένος Άιρες δεν ήταν εύκολη. Όμως ο Ντιεγκίτο την έκανε... παίζοντας. Και μετά, τίποτα (μα τίποτα) δεν του έφτανε. Τον μύθο του ο Μαραντόνα τον έφτιαξε μονάχος. Με το ποδόσφαιρο και τον τρόπο που διάλεξε να ζήσει την ζωή του. 

Δεν ξέρω με ποια λατρεία και σε ποιον θεό μπορεί να συγκριθεί η λατρεία του κόσμου, κι όχι μόνο των φιλάθλων και των ποδοσφαιρόφιλων, για τον Μαραντόνα.

Έζησε χωρίς όρους και περιορισμούς, χωρίς προσχήματα. Θεός ή αλήτης, καλλιτέχνης ή λαϊκός ήρωας, ίνδαλμα ή αμφιλεγόμενος ποδοσφαιριστής, μεγάλο παιδί ή σταθερά παράνομος, φανταχτερός ή θλιβερός, ρομαντικός ή αδίστακτος, δεν μπορώ ν’ αποφασίσω. Ούτ’ εγώ ούτε κανείς, φοβάμαι. 

Σίγουρα θα τον έλεγα ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟ. Αλλιώς, πώς θα μπορούσε να εμπνεύσει σκηνοθέτες σαν τον Εμίρ Κουστουρίτσα και τον Ασίφ Καπάντια, μουσικούς σαν τον Μανού Τσάο και τον Rodrigo Bueno, αλλά και λογοτέχνες του ύψους του Λατινοαμερικανού Εντουάρντο Γκαλεάνο*** να ασχοληθούν μαζί του κάνοντας ταινίες για κείνον, ή γράφοντας τραγούδια και δοκίμια γι’ αυτόν. Δήλωναν απερίφραστα τον θαυμασμό τους για το «φαινόμενο» Μαραντόνα οι σημαντικοί δημιουργοί, θαυμασμό που δεν έκρυβαν και εκδήλωναν με κάθε τρόπο.

«Κανένας καταξιωμένος ποδοσφαιριστής δεν είχε μιλήσει ανοιχτά εναντίον των αφεντικών του εμπορικού ποδοσφαίρου», έγραψε ο Γκαλεάνο στο δοκίμιό του με τίτλο «Μαραντόνα». «Το έκανε ο πιο διάσημος και δημοφιλής όλων των εποχών, υπερασπιζόμενος τους λιγότερο διάσημους και λιγότερο δημοφιλείς παίκτες. Ένας γενναιόδωρος και αλληλέγγυος άνθρωπος, ένα είδωλο, που μέσα σε πέντε λεπτά είχε σουτάρει τα δύο πιο αντιφατικά γκολ ολόκληρης της ιστορίας του ποδοσφαίρου. Οι οπαδοί του τον λάτρευαν και για τα δύο: δεν θαύμαζαν μόνο το γκολ του καλλιτέχνη, εκείνο που έβαλε με τα διαβολικά του πόδια, αλλά και το γκολ του κλέφτη –ίσως μάλιστα περισσότερο αυτό–, εκείνο που το χέρι του έκλεψε. Τον Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα τον λάτρευαν όχι μόνο για τα υπέροχα ακροβατικά του, αλλά και γιατί ήταν ένας τρωτός θεός, αμαρτωλός, ο πιο ανθρώπινος των θεών. Μπορούσες εύκολα να αναγνωρίσεις στο πρόσωπό του όλες τις ανθρώπινες αδυναμίες συρρικνωμένες, ή τουλάχιστον τις αρσενικές αδυναμίες: ήταν γυναικάς, κοιλιόδουλος, πότης, απατεώνας, ψεύτης, φανφαρόνος, ανεύθυνος. Όμως οι θεοί, όσο ανθρώπινοι κι αν είναι, δεν βγαίνουν ποτέ στην σύνταξη. Ο ίδιος δεν μπόρεσε να επιστρέψει στο ανώνυμο πλήθος απ’ όπου είχε βγει. Η δόξα, που τον είχε βγάλει από τη φτώχεια, τον κρατούσε φυλακισμένο. Ο Μαραντόνα ήταν καταδικασμένος να παριστάνει τον Μαραντόνα, ήταν υποχρεωμένος να είναι το αστέρι σε κάθε γιορτή, το μωρό σε κάθε βάφτιση και ο νεκρός σε κάθε κηδεία. Η δόξα είναι ένα ναρκωτικό που προκαλεί μεγαλύτερη καταστροφή απ’ ό,τι η κοκαΐνη. Στις αναλύσεις αίματος και ούρων δεν ανιχνεύεται».

Δεν είναι ούτε ένας ούτε δύο αυτοί που έγραψαν, αλλά και τραγούδησαν τραγούδια εμπνευσμένοι από το χρυσό αγόρι της μπάλας. Πρώτος και καλύτερος ο Manu Chao με το «La vida tombola»:

La vida tombola

Αν ήμουν ο Μαραντόνα
θα ζούσα όπως εκείνος.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
απέναντι σε οποιαδήποτε εστία.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
ποτέ δεν θα έκανα λάθος.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
χαμένος σε οποιοδήποτε μέρος.
Η ζωή είναι μια τόμπολα
μέρα και νύχτα.
Η ζωή είναι μια τόμπολα
πάμε όλο και πιο πάνω, πιο δυνατά.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
θα ζούσα μαζί του.
Χίλια πυροτεχνήματα, χίλιοι φίλοι
και ό,τι έρθει, στο χίλια τοις εκατό.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
θα έβγαινα στην Μοντοβισιόν.
Για να φωνάξω στην ΦΙΦΑ
ότι αυτοί είναι οι μεγάλοι κλέφτες.
Η ζωή είναι μια τόμπολα
μέρα και νύχτα.
Η ζωή είναι μια τόμπολα
πάμε όλο και πιο πάνω, πιο δυνατά.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
θα ζούσα όπως εκείνος.
Γιατί ο κόσμος είναι μια μπάλα
που την ζεις στα άκρα.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
απέναντι σε κάθε ασχήμια
ποτέ δεν θα έκανα λάθος...
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
και ένα παιχνίδι που έπρεπε να κερδίσω.
Αν ήμουν ο Μαραντόνα
χαμένος σε οποιοδήποτε μέρος.
Η ζωή είναι μια τόμπολα
μέρα και νύχτα.
Η ζωή είναι μια τόμπολα
πάμε όλο και πιο πάνω, πιο δυνατά.

Διάσημο και το τραγούδι του Rodrigo Bueno «La mano de dios», που τραγούδησε και ο ίδιος ο Μαραντόνα:

Οι Mano Negra, Fausto Cigliano, Los Piojos, Los Calzones Rotos, Los Cafres είναι κάποιοι ακόμα μουσικοί που τα τραγούδια τους μιλάνε για τον Αργεντινό σούπερ σταρ και τον αποθεώνουν. Αλλά και οι Joshi Mizu (Diego Maradona), Thegiornalisti (Maradona y Pele), Andres Calamaro (Maradona).

Εμίρ Κουστουρίτσα, Ασίφ Καπάντια: Ο δικός μας κινηματογραφικός Μαραντόνα

Φανατικός θαυμαστής του Ντιέγκο Αρμάντο ο (δύο φορές) βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα σκηνοθέτης Εμίρ Κουστουρίτσα ταξίδεψε με το συνεργείο του στην Αργεντινή, το 2005, για να συναντήσει τον Μαραντόνα και να μαζέψει υλικό για την ταινία-ντοκιμαντέρ που ετοίμαζε με θέμα τον «θεό της μπάλας» και την ζωή του. 

Στο «Maradona» του ο Kusturica ακολουθεί τον Μαραντόνα σαν σκιά του. Παντού. Μιλάει μαζί του για όλα και για όλους χωρίς προσχήματα, ταξιδεύει μαζί του, τον «παρακολουθεί» και καταγράφει λεπτό προς λεπτό την αλήθεια του. 

Δέκα χρόνια αργότερα ο Βρετανός σκηνοθέτης Ασίφ Καπάντια αποφασίζει να καταθέσει κι αυτός την δική του κινηματογραφική άποψη για τον μεγάλο Αργεντινό σταρ. Στο ντοκιμαντέρ του «Ντιέγκο Μαραντόνα» ο Καπάντια ομολογεί πως γνώρισε «έναν Μαραντόνα που δεν έχει σχέση μ’ αυτόν που χλευάζουν όλοι».

Σε συνέντευξη του στο «Αθηνόραμα», ο Ασίφ Καπάντια δήλωνε: «Το πιο σημαντικό με τον Μαραντόνα είναι να είσαι υπομονετικός. Επομένως, όταν τον συνάντησα πρώτη φορά στο Ντουμπάι, του έκανα απλές ερωτήσεις ώστε να νιώσει άνετα. Βέβαια, ακόμα και τότε είχε ορισμένες έντονες αντιδράσεις, ειδικά όταν τον ρωτούσα για κάποια συγκεκριμένα άτομα. Τότε αρνιόταν πεισματικά να μου απαντήσει. Θα έλεγα πως έχω γνωρίσει διάφορες εκδοχές της προσωπικότητάς του. Δεν είναι εύκολο να σου απαντήσω. Γιατί, για παράδειγμα, όταν στο Μουντιάλ της Μόσχας τον βλέπαμε να ξεσπά σαν αλλοπαρμένος στις κερκίδες, αναμφισβήτητα ήμασταν μάρτυρες μιας πτυχής του Μαραντόνα. Ο άνθρωπος που γνώρισα εγώ, όμως, στο σπίτι του δεν είχε καμία σχέση με αυτό, ήταν ήρεμος, χαλαρός και σε καλή κατάσταση. Άρα όταν έχεις την ευκαιρία να τον γνωρίσεις με αυτόν τον ουσιώδη και ειλικρινή τρόπο, δεν μπορείς παρά να νιώσεις μια συμπάθεια προς το πρόσωπό του όταν όλοι τον διακωμωδούν. Χωρίς φυσικά να παραβλέπεις όλα τα άσχημα που έχει κάνει, τα οποία προσωπικά δεν δικαιολογώ καθόλου. Απλώς ο Μαραντόνα που γνώρισα εγώ δεν έχει σχέση με αυτόν που χλευάζουν όλοι».

Ντιέγκο Μαραντόνα: «Το χέρι του θεού - Η αλήθεια μου»****

Τριάντα χρόνια μετά το Μουντιάλ του 1986 στο Μεξικό, ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα αφηγείται, για πρώτη φορά και σε πρώτο πρόσωπο, άγνωστες στιγμές και ιστορίες εκείνου του μοναδικού παγκόσμιου πρωταθλήματος, όταν ο ίδιος ηγήθηκε της Εθνικής Αργεντινής στην πορεία για την κατάκτηση του παγκόσμιου τίτλου. 

Ανατρέχοντας σε αυτόν σήμερα, ο ιστορικός εκείνος άθλος φτάνει στα όρια του θρύλου: κι εκείνος θυμάται και διηγείται, με καθαρή φωνή, πώς τον κατόρθωσε, «μαζί» με τους συμπαίκτες του, κόντρα σε όλα και σε όλους: 

«Σας μιλάει ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, ο άνθρωπος που έβαλε δύο γκολ στην Αγγλία, κι ένας από τους λίγους Αργεντινούς που ξέρουν πόσο βαρύ είναι το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ξέρεις τι ποδοσφαιριστής θα ήμουν αν δεν είχα πάρει ναρκωτικά; Θα ήμουν για πολλά-πολλά χρόνια ο Μαραντόνα του Μεξικού. Ήταν η στιγμή της μεγαλύτερης ευτυχίας που ένιωσα ποτέ μέσα στο γήπεδο. 

Ο γέρος μου ποτέ δεν μου έκανε κομπλιμέντα, και σπάνια μου έλεγε “Τι ωραία που χτύπησες την μπάλα” ή “Τι ωραία πάσα έδωσες”. Αλλά μετά τον αγώνα με την Αγγλία, όταν συναντηθήκαμε, με αγκάλιασε και μου είπε: “Γιε μου, σήμερα μάλιστα, έβαλες γκολάρα!” Ήρθε η ώρα να διηγηθώ τα πράγματα όπως έγιναν. Αυτό ήταν το αληθινό παγκόσμιο πρωτάθλημα των Αργεντινών: το πιο αγωνιστικό, το πιο συγκινητικό και το πιο άξιο. [...] 

Ήμασταν είκοσι δύο τρελοί έτοιμοι να πάμε στον πόλεμο, και κατάφερα να εδραιώσω την ιδέα ότι το να παίζουμε με τηn φανέλα της Εθνικής ήταν το σημαντικότερο πράγμα του κόσμου, παρόλο που το πολύ χρήμα το κέρδιζες με τηn φανέλα μιας ευρωπαϊκής ομάδας. 

Πριν από τριάντα χρόνια, κερδίσαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο, το τελευταίο που σήκωσε μια Εθνική Αργεντινής, με 25 δολάρια την ημέρα σιτηρέσιο. Ήρθε επίσης η ώρα να μιλάμε περισσότερο για την ομάδα και λιγότερο για το σύστημα του Μπιλάρδο. [...] Παίξαμε εναντίον των Άγγλων έπειτα από έναν πόλεμο όπου τα παιδιά της Αργεντινής είχαν πάει να πολεμήσουν με πάνινα παπούτσια: αυτό οι γονείς το διηγήθηκαν στα παιδιά τους, και τα παιδιά θα το διηγηθούν στα δικά τους. Πέρασαν τριάντα χρόνια και εξακολουθούν να το διηγούνται».

Τεράστιο το μέγεθος του Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα. Δεν έζησε τίποτα «ως πρόσχημα». Αγάπησε, τόλμησε, ρισκάρισε, παρανόμησε. Έκανε λάθη κι όνειρα. Τολμηρά και παράφορα. Έζησε, πέθανε και κέρδισε την αιωνιότητα. Σαν ταινία, σαν τραγούδι, σαν βιβλίο, σαν μύθος, σαν θρύλος, σαν μάγος, σαν θεός. Σαν ήρωας του δικού του παραμυθιού…

* Ο Μαραντόνα είχε κι άλλα 6 παιδιά από διαφορετικές γυναίκες

** Protagon.gr, 26/11/20

*** Ουρουγουανός συγγραφέας, πέθανε το 2015, «Καθρέφτες», εκδ. Πάπυρος

**** Εκδόσεις Πατάκη

Αχ, βρε Μαραντόνα, μέχρι κι εγώ που για χρόνια την είχα για τετράγωνη την μπάλα στο μυαλό μου, που δεν έχω πάει ποτέ στο γήπεδο, που δεν ξέρω τι μου γίνεται από ποδόσφαιρο, μέχρι κι εγώ, σου λέω, σε ήξερα. Μέσα στους τόσους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς στην καθημερινότητα της πανδημίας παγκόσμια, εσύ ξεχώρισες πάλι. Αργεντινή και Νάπολι τα ξεχάσανε όλα τα άλλα και σε αποθεώσανε με την ψυχή τους, το τερματίσανε. Και από δίπλα ποδοσφαιρόφιλοι και μη, σε όλον τον πλανήτη. Ο «θεός» πέθανε στα 60 του και άφησε πίσω του έναν μύθο-γίγαντα. Βουΐξανε οι τηλεοράσεις σε όλες τις γλώσσες του πλανήτη και αναστέναξε το YouTube με τις παγιδευμένες σου στιγμές, τις θριαμβευτικές και τις άλλες.

Ήσουν παράξενο παιδί, το λένε και το γράφουν όλοι. Μυστήριο πλάσμα. Δεν ήταν μόνο τα γκολ σου, ήταν όλο το πακέτο. Μέσα σε 60 χρόνια εκτοξεύτηκες στα σύμπαντα των μύθων, αλλά δεν φάνηκε να το ευχαριστήθηκες όσο φαντάζεται κανείς όταν παρακολουθεί από μακριά τους μύθους του. Δεν βολεύτηκες – ν’ αράξεις, να κλωτσάς την μπάλλα και να ξοδεύεις τα μυθικά ποσά που σου χαρίστηκαν μαζί με το αστεράκι τ’ ουρανού που σ’ έκανε να λάμπεις, να ξεχωρίζεις από τους πολλούς τόσο πολύ. Είχες τα ντέρτια σου και τα βάσανά σου κι εσύ – και όταν δεν τα είχες, τα δημιουργούσες μόνος σου. Αυτοκαταστροφικός, σου λένε.

Από την Villa Fiorito, την πιο φτωχική γειτονιά του Μπουένος Άιρες, ξέφυγες. Από τον εαυτό σου, το εγώ σου και τα τρελά της ύλης δεν τα κατάφερες να ξεφύγεις. Κοκαΐνη πολλή, πάρε-δώσε με την μαφία, και αρκετά παιδιά που προέκυψαν από την ερωτική σου ζωή – αλλά δεν τα αναγνώρισες. Έτσι λένε στις τηλεοράσεις, έτσι γράφουν στα site, από ’κεί τα διαβάζω, δεν ξέρω κι αν είναι αλήθεια. Για περιπτώσεις σαν και την δική σου λέει και γράφει ο καθένας ό,τι θέλει, δεν βγαίνει άκρη. Από Έλβις μέχρι Μόρισσον, Πιάφ και Μάικλ Τζάκσον (τις δικές τους ιστορίες τις ξέρω καλύτερα, φυτρώνουν πιο κοντά στα χωράφια μου) κανέναν δεν αφήσανε ήσυχο οι νεκροθάφτες-βιογράφοι αλλά και οι τεθλιμμένοι συγγενείς. «Πολύ καλό παιδί», λένε συνήθως, «χρυσό παλικάρι, αλλά δεν ξέρετε τι τραβήξαμε με τις ιδιοτροπίες του». Και μετά βέβαια αρχίζει ο καβγάς για τα υλικά – είναι, βλέπεις, πολλά τα λεφτά, Άρη.

Αλλά όταν ένα φτωχό παιδί από το πουθενά ξεκινάει με πάθος και αθωότητα να κατακτήσει τον κόσμο με μια κλωτσιά που είναι το «θείο δώρο» του, ειδικά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, δεν το πολυψάχνει. Σου δίνουν 6 εκατομμύρια δολάρια (το 1984) να φύγεις από την Μπαρτσελόνα να πας στην Νάπολι και είσαι, βέβαια, πολύ ευχαριστημένος και ευγνώμων. Τι θα πει «μαφιόζικα λεφτά»; Τα λεφτά είναι λεφτά – λέγανε τότε (και το λένε ακόμα κάποιοι ουρακοτάγκοι που νομίζουν πως θα ζήσουν για πάντα). Πάρ’ τα και σκάσε. Είκοσι τεσσάρων χρονών μιλάμε τώρα, δεν έκανε και ιδιαίτερα με τον Ράμφο. Ζήτησε και μια βίλα με πέντε πισίνες για τα 25 άτομα της «φρουράς» του και οι νταβατζήδες της Καμόρα τον είχανε στα ώπα-ώπα. Γυναίκες, κόκα και ουΐσκυ.

Μέχρι που το ’86 βρήκε η αστυνομία σ’ ένα σπίτι της Καμόρα 71 φωτογραφίες του παρέα με όλα τα πρωτοκλασάτα στελέχη της μαφίας. Οι «φίλοι» αρχίσανε να την κάνουνε με ελαφρά πηδηματάκια. Η Καμόρα διέρρηξε το σπίτι του και τον προειδοπόιησε: Μόκο. Κι έβαλε έναν από τους μπράβους του να καταθέσει ότι τον χρησιμοποιούσε για εισαγωγική και εμπόριο ναρκωτικών.

Το 1991, στον αγώνα με την Μπάρι, βρέθηκε ντοπαρισμένος και ξέσπασε το σκάνδαλο με τις φωτογραφίες και τα βίντεο. Και επειδή ενός κακού μύρια έπονται, τον έπιασε η αστυνομία σπίτι του με δυο φίλους του και 50 γραμμάρια κόκα – και η FIFA τον έβαλε στην μαύρη λίστα. Ο Πελέ (που προχτές έστειλε ένα πολύ συγκινητικό στεφάνι στην κηδεία του) δήλωσε τότε: «Ο Μαραντόνα δεν είχε τις οικογενειακές και θρησκευτικές παραδόσεις που θα τον κρατούσαν μακριά από απρεπείς πράξεις και από τα ναρκωτικά». Με λίγα λόγια, ο «θεός» δεν ήτανε καθόλου καλά εκπαιδευμένος για τέτοια θαύματα σαν αυτά που αξιώθηκε.

Φυσικά, δεν έφταιγε αυτός. Από πολύ μικρός έγινε τρελά «πλούσιος και διάσημος» γιατί έπαιζε την καλύτερη μπάλα στον κόσμο. Δεν μπόρεσε να ελέγξει τον ίλιγγο. Ζαλίστηκε, μπουρδουκλώθηκε, τα ’παιξε. Μέχρι που σταμάτησε η καρδιά του και ξέφυγε απ’ όλα αυτά στα 60 του χρόνια. Τώρα πια όλοι μπορούν να μιλούν με αγάπη και κατανόηση για τον καλόκαρδο μικρό ήρωα που «δεν ήξερε», δεν ήταν εξοπλισμένος να καταλάβει εγκαίρως πού πήγε κι έμπλεξε.

Έχει μια γλύκα και μια αθωότητα η ιστορία του τώρα που δεν «κρίνεται» πια. Μαζί με τον υπέρλαμπρο μύθο του, αφήνει στους νεότερους (και τους νεότατους) ένα ισχυρό παράδειγμα προς αποφυγή. Ένα γερό μάθημα ρεαλισμού.

Από καρδιάς ευχόμαστε όλοι να βρει η ψυχή του το δυνατό φωτεινό μονοπάτι που της αξίζει – μετά από τόσες άγριες δοκιμασίες στον δικό  μας σκληρό, τρισδιάστατο κόσμο που είναι ανελέητος για τους «μη γειωμένους» – κι αυτούς που δεν κάνουν καν την προσπάθεια να γνωρίσουν τον εαυτό τους…

Το «χέρι του Θεού» χάιδεψε για τελευταία φορά τον μικρόσωμο ημίθεο

«Δεν μπορείτε να ξυπνήσετε αυτόν που προσποιείται ότι κοιμάται…» έλεγαν οι πρόγονοί σου Ινδιάνοι. Κάτι περισσότερο ήξεραν εκείνοι που τόσο άγαρμπα τους μακέλεψαν κάποιοι άλλοι, δήθεν πολιτισμένοι Ευρωπαίοι. Γι’ αυτό και δεν θα προσπαθούσα να σε ξυπνήσω ποτέ, γιατί, ναι, είμαι βέβαιος ότι προσποιείσαι ότι κοιμάσαι, αρνείσαι να ξυπνήσεις αφού κι εσύ το πίστεψες πως ο θάνατος δεν είναι τίποτε περισσότερο από το πέρασμα από έναν κόσμο σε έναν άλλον.

Και σου αρέσει αυτός ο κόσμος, ο καινούργιος, είναι πιο μαγευτικός από εκείνον που έζησες εδώ. Όχι πως δεν χάρηκες, όχι πως δεν έζησες έντονα κι εδώ, μόνο που σίγουρα κάτι δεν σου άρεσε και είπες να την κάνεις για τον άλλον νωρίς.

Αχ, Ντιέγκο, ψυχούλα γλυκιά που τόση χαρά έδωσες στους ανθρώπους με μόνο όπλο μια μπάλα, μια τόσο απλή μικρούλα μπάλα, με το ταλέντο που σου χάρισαν οι από πάνω, χαμογελώντας ικανοποιημένοι που πήραν ένα ξυπόλυτο παιδόπουλο μέσα από τις καλύβες του Μπουένος Άιρες και άρχοντα τον έχρισαν, επειδή… Επειδή έτσι σε ήθελαν εκείνοι, άρχοντα, ατρόμητο στον κάθε που τύχαινε στο διάβα σου, για να δείξουν και σε μας τους υπόλοιπους πως όταν οι θεοί δεν παίζουν ζάρια φτιάχνουν εκείνους τους μικρούς θεούς που οι δικοί μου πρόγονοι ονόμασαν ημίθεους.

Δεν μ’ ενδιαφέρει ο τρόπος που έζησες την ζωή σου εδώ, στον γήινο κόσμο μας, δεν με αφορά, με αφορά ότι την έζησες έντονα, με κάθε ρανίδα του αίματός σου… Ούτε τα ναρκωτικά, ούτε οι έρωτές σου όπου γης, ούτε ότι κατσάδιασες τον Πάπα για τον χρυσό που φορούσε όταν ζητούσε από εμάς τους πένητες να δώσουμε ό,τι μπορούμε για τους φτωχούς της γης, ούτε τα λεφτά που ξόδεψες με τον τρόπο που τα ξόδεψες – δικά σου ήταν, ό,τι ήθελες τα έκανες.

Θα μπορούσε όμως να μ’ ενδιαφέρει το ότι πολλοί θα είναι εκείνοι που θα προσπαθήσουν να σου χαλάσουν τ’ όνειρο. Εκείνο το όνειρο που τώρα ζεις στον άλλον καινούργιο σου κόσμο, μη έχοντας ανάγκη πια κανέναν και τίποτε, και θα θελήσουν εφιάλτη να σ’ το κάνουν, ακριβώς επειδή θα θελήσουν δικό τους να κάνουν τον δικό σου επίγειο παράδεισο.

Τόσοι και τόσοι τα ίδια πέρασαν, από τον Μέγα-Αλέξανδρο μέχρι την Κλεοπάτρα, από τον Ωνάση μέχρι την Κάλλας, από τους Ολύμπιους μέχρι τον Χριστό, και τόσους άλλους, που πολλοί ήταν εκείνοι που προσπάθησαν να αμαυρώσουν την τεράστια φήμη τους και να εκμεταλλευτούν τα όσα πίσω τους άφησαν φεύγοντας για το ουράνιο ταξίδι. Μόνο που οι τελευταίοι έμειναν καταγής, χωρίς φήμη, χωρίς δόξα, χωρίς τη μνεία των μεταγενέστερων, ενώ οι πρώτοι…

Αχ, οι πρώτοι… μαζί τους είσαι τώρα, σωστά; Μαζί τους θα γελάς για όσα βλέπετε από ψηλά, θα γελάς ειρωνικά και θ’ αναρωτιέσαι τι στο καλό είναι όλο αυτό το αλισβερίσι γύρω από τα υπάρχοντά σου που πίσω σου άφησες…

Χάρισμά σας, θα λες χαμογελώντας, χάρισμά σας, ανθρωπάκια… Όσα και να μου πάρετε, εμένα δεν μπορείτε πια να με αγγίξετε, τόσο πιο μακριά και τόσο πιο ψηλά από εσάς…

Και είναι αλήθεια, την επίγεια ζωή σου πολλοί ζήλεψαν και ακόμη περισσότεροι θα ζηλέψουν, γιατί έκανες πράγματα ανείπωτα, πράγματα δύσκολα και πρωτόγνωρα για τον καθένα. Βλέπεις, το «χέρι του Θεού» ήταν πάντα μαζί σου και σε προστάτευε, χαρίζοντάς σου όσα εκείνος ήθελε, χωρίς απαιτήσεις, εκτός από μία: να μην ξεχάσεις άνθρωπος να μείνεις, άνθρωπος ευλογημένος από τον ίδιο σου τον Πλάστη. Για να κερδίσεις τελικά, το δέος από έναν ολόκληρο πλανήτη.

Είναι εκείνο, δηλαδή, που τόσο ξεκάθαρα είπε ο Νίκος Καζαντζάκης: «Ένιωθα βαθιά πως το ανώτατο που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος δεν είναι η Γνώση μήτε η Αρετή, μήτε η Καλοσύνη μήτε η Νίκη· μα κάτι άλλο πιο αψηλό, πιο ηρωικό κι απελπισμένο: Το Δέος».

Γι’ αυτό σου λέω, αγαπημένε του κόσμου ολάκερου, δεν θα προσπαθήσω ποτέ να σε ξυπνήσω, σε προτιμώ να προσποιείσαι πως κοιμάσαι, ζώντας το τωρινό σου όνειρο ανάμεσα στους άλλους ημίθεους για πάντα…

«Αν δεν υπήρχε ο θάνατος, ποιος γλύπτης, ποιος ποιητής θα δούλευε για την αθανασία;» αναρωτιέται ο Γιάννης Ρίτσος στο έργο του «Μονόχορδα».

Αθανασία… Τώρα πέρασες κι εσύ στην αθανασία. Με όλα όσα έκανες σε τούτη την ζωή, με τις χαρούμενες στιγμές που μας χάρισες από τα δεκαπέντε σου μόλις χρόνια, παιδί-θαύμα σε ονόμασαν, επειδή ήσουν.

Ένα παιδί μικρόσωμο, λίγο στρουμπουλό, που κατάφερε να ξεφύγει από τις φαβέλες για να βρεθεί στον πάνθεον των προσωπικοτήτων μέσα από διαδρομές ποικίλες, άλλοτε γλυκές, άλλοτε σκληρές, αλλά πάντα με ένα τεράστιο χαμόγελο κολλημένο θαρρείς στο πλατύ σου πρόσωπο.

Αθανασία… Δική σου την έκανες, την πιο ωραία τούτη ερωμένη, γιατί την αξίζεις. Κι αν την ζωή σου έκαναν ταινίες, ντοκιμαντέρ, τραγούδια, ποιήματα, ενόσω το γήινο κορμί σου περιέφερες ακόμη στους σκοτεινούς δρόμους που επέλεξες, σκέψου τώρα χωρίς αυτό από εκεί ψηλά πόσοι της τέχνης ταπεινοί και μη εκπρόσωποι θ’ ασχοληθούν με το έργο σου.

Γιατί η αθανασία δεν χαρίζεται, κερδίζεται, κι εσύ την κέρδισες με το σπαθί σου, ή μάλλον με το υπέροχο κι αόρατο εκείνο «χέρι του Θεού», που ενώθηκε με το δικό σου κι έφερες ρίγη συγκίνησης σ’ εκείνους που σε λάτρεψαν…

Αθανασία… Δική σου για πάντα…