«COVID-19: Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΧΕΙ ΛΗΞΕΙ ΠΡΟ ΠΟΛΛΟΥ»

Η χώρα μας εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο έχει εισέλθει στον κυκεώνα της πανδημίας του κορωνοϊού, μιας κατάστασης πολυδιάστατης, απρόβλεπτης και επικίνδυνης. Ο άγνωστος ιός με την υψηλή μεταδοτικότητα ήρθε και αναστάτωσε τη ζωή και την καθημερινότητά μας, έφερε ανθρώπινες απώλειες, προκάλεσε αρνητικά συναισθήματα φόβου και ανασφάλειας. Τα υγειονομικά μέτρα, αν και απολύτως απαραίτητα για την προστασία της υγείας του πληθυσμού και τον έλεγχο της πανδημίας, οδήγησαν στον περιορισμό της ατομικής και συλλογικής ελευθερίας και ανέκοψαν τη ροή της φυσιολογικής ανθρώπινης δραστηριότητας. Το αντίκτυπο στην κοινωνία και στην οικονομία παραμένει ανυπολόγιστο. Κεκτημένα ετών στην εργασία και τις εργασιακές σχέσεις διακυβεύονται, η ανεργία αυξάνεται, χιλιάδες επιχειρήσεις διακόπτουν οριστικά τη λειτουργία τους, άλλες υπολειτουργούν ή απειλούνται με λουκέτο. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού αδυνατεί να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, η κοινωνία βιώνει βαθιά απογοήτευση.

Το ξέσπασμα της πανδημίας ήταν αρχικά μία απρόβλεπτη κατάσταση. Στην πρώτη φάση, που το ζητούμενο ήταν η ταχύτητα λήψης μέτρων, η κατάσταση αντιμετωπίστηκε καλά. Στο δεύτερο και τρίτο κύμα, που το διακύβευμα ήταν να παραμείνει όρθια η κοινωνία και ζωντανή η οικονομία, αποδείχθηκε ότι η κυβέρνηση δεν διέθετε επάρκεια μηχανισμού. Η περίοδος χάριτος, όμως, παρήλθε προ πολλού. Ο χρόνος που μεσολάβησε από την αρχή της πανδημίας, η επιστημονική γνώση και η εμπειρία που αποκτήθηκαν, δεν δικαιολογούν την αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης.

Αδιάψευστος μάρτυρας της ανεπάρκειας των κυβερνητικών μέτρων, της έλλειψης οργάνωσης και καλής προετοιμασίας, είναι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη χώρα και οι πιέσεις που ασκούνται στο εθνικό σύστημα υγείας. Οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ασφυκτιούν, πολλοί συνάνθρωποί μας νοσηλεύονται διασωληνωμένοι σε θαλάμους. Παρά την επιστράτευση της τελευταίας στιγμής γιατρών από τον ιδιωτικό τομέα, οι ελλείψεις σε γιατρούς παραμένουν μεγάλες. Η κυβέρνηση δεν πήρε το μάθημά της από το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στη Β. Ελλάδα και στη Θεσσαλονίκη. Δεν οργάνωσε κλίνες ΜΕΘ, δεν ενημέρωσε επαρκώς τους πολίτες, δεν ενεργοποίησε επαρκώς την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στη διαδικασία πρόληψης, πληροφόρησης και εμβολιασμού. Αν και ο πρωθυπουργός στις αρχές του χρόνου ανακοίνωσε ότι μέχρι τέλος Μαρτίου θα έχουν εμβολιαστεί 4 εκατομμύρια πολίτες, μέχρι σήμερα έχουν εμβολιαστεί 1 εκατ. 600 χιλιάδες, από τους οποίους μόνο οι 600 χιλιάδες έχουν κάνει και τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο εμβολιασμών στην Ευρώπη, ενώ είχαμε και φαινόμενα προτεραιοποίησης «ημετέρων». Ο συνωστισμός στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, βασική αιτία αυξημένης μετάδοσης του ιού, δεν αντιμετωπίστηκε.

Η ανεπάρκεια της κυβέρνησης, όμως, δεν εξαντλείται στον τομέα της υγείας. Η οικονομία βάλλεται σκληρά από την πανδημία. Στον αντίποδα της πρότασης του Κινήματος Αλλαγής για ασφαλές άνοιγμα κατά περιοχές με βάση την επιδημιολογική εικόνα κάθε περιοχής, ακολουθήθηκαν οριζόντια περιοριστικά μέτρα σε όλη τη χώρα, απανωτά lockdowns ακορντεόν και το πιο παρατεταμένο και αποτυχημένο lockdown της Ευρώπης. Όλα αυτά δεν βοήθησαν στην επανεκκίνηση της οικονομίας, αντίθετα ενέτειναν την αμφισβήτηση και το κλίμα δυσπιστίας των πολιτών. Οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις δεν στηρίχθηκαν επαρκώς.

Ο τουρισμός, που παραδοσιακά αποτελεί έναν από τους κύριους τροφοδότες της ελληνικής οικονομίας, έχει ακινητοποιηθεί επί μακρόν, με εξαίρεση ένα μικρό διάστημα της καλοκαιρινής σεζόν. Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, η κυβέρνηση δεν έχει πείσει ακόμα ότι διαθέτει ένα πλήρες σχέδιο ασφαλούς ανοίγματος και ανάκαμψης του τουρισμού. Καμία ενέργεια δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί για την ενίσχυση των υγειονομικών δομών στους τουριστικούς προορισμούς, οι εργαζόμενοι στον τουρισμό δεν έχουν εμβολιαστεί και οι πύλες εισόδου στη χώρα για τον οδικό τουρισμό δεν έχουν ενισχυθεί σε στελέχη και εξοπλισμό. Η στήριξη στις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους του κλάδου πρέπει να είναι ουσιαστική, ώστε να γίνει η μετάβαση στην επόμενη μέρα χωρίς εκτεταμένες απώλειες.

Η ευκαιρία που δίνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τα κράτη–μέλη για την ενίσχυση της οικονομίας τους και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, διά μέσου των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι μοναδική και δεν πρέπει να πάει χαμένη. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση παρουσίασε το «Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας - Ελλάδα 2.0», όπου περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο θα αξιοποιηθούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Ένα σχέδιο–έκθεση ιδεών χωρίς τεκμηρίωση, που διαμορφώθηκε χωρίς τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και των φορέων της, ένα σχέδιο που αφορά τους λίγους και όχι τους πολλούς. Ένα σχέδιο που αποτυγχάνει να συνεισφέρει στην πολυπόθητη μετατροπή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, που στερείται διαρθρωτικών αλλαγών, προοδευτικών μεταρρυθμίσεων και αναγκαίων εκσυγχρονισμών.