Αλωπεκίς: Η ελληνική ράτσα σκύλου, ηλικίας… 5.000 ετών!

Ας γνωρίσουμε την, σπάνια σήμερα, «αλεπουδίτσα» – αυτό σημαίνει τ’ όνομά της, που αναφέρουν ο Αριστοτέλης, ο Ξενοφών, ο Αριστοφάνης και άλλοι πολλοί!

Είναι συγκλονιστικό, αν σκεφτεί κανείς το γεγονός ότι αυτό το υπέροχο σκυλί ζει κοντά μας πέντε χιλιετίες! Η αρχαιότερη απεικόνιση προέρχεται από τη μεταπαλαιολιθική/νεολιθική εποχή (3000 π.Χ). Πρόκειται για εγχάρακτο πίθο από τη Θεσσαλία, που φέρει σκαρίφημα με τη χαρακτηριστική σιλουέτα της Αλωπεκίδος και βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Το εύρημα αυτό τοποθετεί τη φυλή στην ίδια ιστορική περίοδο και γεωγραφική περιοχή με τους Πελασγούς και είναι η αρχαιότερη απεικόνιση σκύλου στον ελλαδικό χώρο!

Είναι λογικό, λοιπόν, να υποθέσουμε ότι η αλωπεκίς αποτελεί τον πρόγονο των Ευρωπαϊκών Σπιτς, καθώς –βάσει ευρημάτων– είναι η αρχαιότερη ράτσα της Ευρώπης! Στις νεότερες εποχές απέκτησε παρατσούκλια, όπως «Βενετάκι» (Κρήτη), «Ζαχαρόσκυλο» (Σκιάθος), «Μπουμπούδι» (Σέρρες) κ.α.

Οι Αλωπεκίδες αποτελούν ένα τύπο σκύλου που ανάγεται στην προ ειδίκευσης εποχή, αφού συνδυάζουν άριστα την κυνηγετική με την ποιμενική ικανότητα και άλλα πρωτόγονα χαρακτηριστικά διάπλασης και συμπεριφοράς. Η αναφορά του Κτησία στις «Κυναμολγούς κύνες» είναι για σκύλους που συμβίωναν με κοπάδια βοοειδών, θήλαζαν μάλιστα από τις αγελάδες και αντιμετώπιζαν ταύρους. Πιθανόν απόγονοι αυτών των σκύλων, που μεταφέρθηκαν στη Βόρεια Ευρώπη από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους, να συνετέλεσαν στη μορφοποίηση φυλών όπως τα Ουαλλικά Κόργκι και τα Λάνκασαϊρ Χήλερ.

Στην Αλωπεκίδα βρίσκουμε τρεις τύπους μανδύα (όλοι απαραιτήτως με υπομανδύα): α) κοντό, σκληρό και λείο τρίχωμα, β) ημίμακρο, φουντωτό, τραχύ τρίχωμα, και γ) ημίμακρο, σκληρό, συρματοειδές τρίχωμα. Το τρίχωμα ποτέ δεν πρέπει να είναι λεπτό, αραιό, μαλακό και μεταξένιο, ούτε να λείπει ο προστατευτικός - μονωτικός υπομανδύας, γιατί πρόκειται για μια εύρωστη μικρόσωμη φυλή γενικής χρησιμότητας, που πρέπει να είναι ικανή να διαβιώνει και στο ύπαιθρο χωρίς πρόβλημα. O μανδύας είναι εύκολος στην περιποίηση, ενώ η υφή και η ποιότητα του τριχώματος βοηθά να διατηρείται καθαρό. Οι Αλωπεκίδες είναι πολύ καθαρές από τη φύση τους και καθαρίζουν τον εαυτό τους συχνά με επιμέλεια. Η φυλή δεν φαίνεται να προσελκύει τα εξωπαράσιτα τόσο πολύ όσο άλλες φυλές σκύλων.

Όλα τα χρώματα και συνδυασμοί χρωμάτων είναι αποδεκτά, εκτός από την απουσία χρωστικής (αλμπίνο). Τα πιο συχνά χρώματα είναι το άσπρο, το μαύρο, το καφέ και το δίχρωμο (ασπρόμαυρο, άσπρο με μαύρα ή καστανά μπαλώματα, μαύρο με άσπρα σημάδια, καστανό με πύρινα σημάδια) και λιγότερο συχνά το υπόλευκο, το υποκίτρινο και άλλα χρώματα.

Το μέγεθος κυμαίνεται από 20 μέχρι 30 εκ. ύψος στο ακρώμιο και βάρος από 3,5 έως 7,5 κιλά.

Η «αλεπουδίτσα» σαν σκύλος του σπιτιού είναι συντροφικός, πολύ συνεργάσιμος, πιστός και αφοσιωμένος, υπάκουος και ζωηρός, άγρυπνος και δραστήριος σκύλος, χωρίς να είναι νευρικός. Έχει αυτοπεποίθηση και είναι εξωστρεφής, φιλικός, κοινωνικός, χαρούμενος. Προστατευτικός και στοργικός με τα άλλα ζώα του χώρου του, αμείλικτος εχθρός των επιβλαβών, εργατικός, εξαιρετικά εκπαιδεύσιμος, με έντονο κυνηγετικό ένστικτο και πολύ παιχνιδιάρικος. Έχουν επίσης πολύ καλή συμπεριφορά με τα παιδιά. Σε καθήκοντα σκύλου φύλακα και γενικής χρησιμότητας είναι εργατικός, θαρραλέος, πάντοτε έτοιμος για δράση, οξύνους, άφοβος, ικανός να καλύπτει μεγάλες αποστάσεις ακούραστα, ταχύς, εύστροφος, προσαρμόσιμος, θετικός, αθλητικότατος και με αστραπιαίες αντιδράσεις. Στο αγρόκτημα ή στην πόλη είναι ένας πολλαπλά χρήσιμος φίλος και συνεργάτης του ανθρώπου που ταιριάζει σε οποιοδήποτε περιβάλλον, αστικό ή υπαίθριο, και γίνεται απολαυστικός σύντροφος για όλες τις ηλικίες.

Οι Αλωπεκίδες, σε αντίθεση με άλλες, σύγχρονες, φυλές, έρχονται σε οίστρο μία φορά τον χρόνο και γεννούν 3 έως 4, συνήθως, το πολύ μέχρι 5 μικρά. Η φυλή έχει εξαιρετική υγεία και ζωτικότητα, χωρίς γνωστές ευπάθειες. Αντιθέτως, είναι εύρωστα σκυλάκια, μετριοπαθή στις απαιτήσεις τους, χωρίς να είναι ιδιότροπα ή μίζερα στο φαγητό. Η προσδόκιμη διάρκεια ζωής τους είναι γύρω στα 12-15 χρόνια ή και περισσότερο. Κληρονομικές παθήσεις δεν έχουν αναφερθεί.

Πληθυσμοί Αλωπεκίδων υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, και μία ακόμα από τις παραδοσιακές τους χρήσεις ήταν η εξόντωση επιβλαβών τρωκτικών όπως αρουραίων και ποντικών, καθώς και η προστασία οικόσιτων πουλερικών από αλεπούδες και κουνάβια. Η προσπάθεια διάσωσης και διατήρησης της φυλής έχει ξεκινήσει συστηματικά εδώ και κάποια χρόνια με την ελπίδα, στο άμεσο μέλλον, να έχει πολλαπλασιαστεί αρκετά, ώστε να μην κινδυνεύει με εξαφάνιση.

Η χαρισματική, πολυτάλαντη και αξιοθαύμαστη «αλεπουδίτσα» με τη μακραίωνη ιστορία, που αποτελεί ζωντανό κυνολογικό μνημείο εξέλιξης των ευρωπαϊκών φυλών και πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά, εκπροσωπεί ένα πολύ ιδιαίτερο πληθυσμό σκύλων με αξιοσημείωτη υγεία και ξεχωριστή γενετική σύσταση. Η διατήρησή της επιβάλλεται!