Eνίσχυση της αυτονομίας των σχολικών μονάδων, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών, με διαρκή παροχή ανατροφοδότησης, αξιολόγηση με καθαρά βελτιωτικό χαρακτήρα και συνεχείς επιμορφώσεις που οδηγούν στην επαγγελματική πρόοδο, ανάδειξη της διοίκησης της εκπαίδευσης σε κεντρικό πυλώνα παιδαγωγικής στήριξης του σχολείου, με επιστημονικά κριτήρια επιλογής και αξιολόγηση, και εκσυγχρονισμός της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης: Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία του νομοσχεδίου για τη σχολική εκπαίδευση που παρουσίασε κατά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως. Στο νομοσχέδιο, που θα κατατεθεί τον Ιούλιο στη Βουλή, περιλαμβάνονται τομές, όπως το πολλαπλό βιβλίο, η αποκέντρωση και ευελιξία έγκρισης εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ερευνών και πρακτικής άσκησης, η αξιολόγηση μαθητών με καινοτόμες μεθόδους, όπως η «ανεστραμμένη τάξη».
«Η εκπαίδευση, το σχολείο μας, έχει έρθει η ώρα να απεγκλωβιστεί από το υπουργείο. Τα μαθήματα να γνωρίζουν νέους ορίζοντες, οι διδάσκοντες να αξιολογούν αλλά και να αξιολογούνται σωστά», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Στο εξής, λοιπόν, οι σχολικές μονάδες αυτονομούνται στις τάξεις, και αυτό το θεωρώ εξαιρετικά σημαντική τομή. Θα υπάρχει ανοιχτή επιλογή βιβλίων και εναλλακτικές μέθοδοι εξέτασης, ώστε να καταργηθεί η αποστήθιση και να καλλιεργηθεί η κριτική σκέψη αλλά και η συνεργασία μεταξύ των μαθητών. Και, βέβαια, ο εκπαιδευτικός αναλαμβάνει κεντρικό, πρωταγωνιστικό παιδαγωγικό ρόλο, γι’ αυτό εξάλλου και θα επιμορφώνεται διαρκώς, ενώ το έργο του θα αποτιμάται ώστε να έχει κάθε βοήθεια να γίνει καλύτερος, να γίνει καλύτερη. Με μια αλλαγή που περιγράφεται με τρεις λέξεις: ελευθερία, αυτονομία, λογοδοσία», συμπλήρωσε εμφατικά ο πρωθυπουργός.
Από το υπουργείο Παιδείας σημειώνεται ότι η Ελλάδα, σήμερα, είναι η χώρα με τον χαμηλότερο δείκτη σχολικής αυτονομίας ανάμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ και μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες όπου η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των στελεχών εκπαίδευσης δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα στην πράξη.
Το νομοσχέδιο, όπως παρουσιάστηκε από την κα Κεραμέως, αναπτύσσεται σε τέσσερις άξονες:
Ι) Τη μεγαλύτερη αυτονομία της σχολικής μονάδας και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους εκπαιδευτικούς. Η ποιότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων τείνει να είναι άμεσα συναρτώμενη με τον βαθμό αποκέντρωσής τους, ελευθερίας και αυτονομίας των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων, τομέα στον οποίο η χώρα μας υστερεί σημαντικά σε σχέση με άλλες χώρες. «Δείχνουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας, με ενισχυμένη ελευθερία στην οργάνωση της διδασκαλίας, ενισχύουμε τον ρόλο του διευθυντή και αυξάνουμε τις θέσεις ευθύνης για τους εκπαιδευτικούς, θεσπίζουμε ένα πλαίσιο αυξημένης διαφάνειας και λογοδοσίας, εξασφαλίζουμε μεγαλύτερους βαθμούς ευελιξίας, απελευθερώνουμε τις δημιουργικές δυνάμεις της εκπαίδευσης», τονίζεται στη σχετική παρουσίαση.
ΙΙ) Την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, με καθαρά βελτιωτικό, μη τιμωρητικό χαρακτήρα, ως μηχανισμό ενδυνάμωσης των εκπαιδευτικών και διαρκούς βελτίωσης της παρεχόμενης εκπαίδευσης και του σχολείου. Η αξιολόγηση αποτελεί απαραίτητο συμπληρωματικό μέτρο για τη θέσπιση ενός ισχυρού μηχανισμού ανατροφοδότησης και διασφάλισης της ποιότητας στην εκπαίδευση, ενώ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιμόρφωση. Αποτελεί, επιπλέον, απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Η αξιολόγηση, σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο, αποτελεί κοινή πρακτική στο 90% των ευρωπαϊκών χωρών.
ΙΙΙ) Τις δομές εκπαίδευσης, για την περαιτέρω συμβολή τους στην αποτελεσματική υποστήριξη του σχολείου. Στόχος, η ίδρυση θέσεων στελεχών με αμιγώς παιδαγωγικό χαρακτήρα, ο εξορθολογισμός της διαδικασίας επιλογής στελεχών και η ουσιαστική συμβολή των στελεχών αυτών τόσο στην επιμόρφωση όσο και στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, που θα καταστήσουν τις νέες Δομές Εκπαίδευσης κρίσιμο πυλώνα για την αποτελεσματική παιδαγωγική υποστήριξη του αυτόνομου σχολείου.
ΙV) Την εκκλησιαστική εκπαίδευση. Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο επιχειρεί να εκσυγχρονίσει και να οργανώσει εξ ολοκλήρου και σε νέα βάση τη δευτεροβάθμια, μεταδευτεροβάθμια και ανώτατη εκκλησιαστική εκπαίδευση, ενισχύοντας ουσιαστικά την παρεχόμενη εκπαίδευση στους υποψήφιους κληρικούς.