8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ #METOO

Είναι αλήθεια πως το κίνημα #MeToo δεν ξεκίνησε από την Ελλάδα, αν και το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης δεν είναι τωρινό ούτε τοπικό. Επιβιώνει μαζί με την ανθρωπότητα εις βάρος της ανθρωπότητας από την ύπαρξή της σε οργανωμένες κοινωνίες.

Όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει δίπλα μας, αλλά δεν μιλάμε για να μην… μπλέξουμε. Θυμόμαστε πολύ καλά την εδώ και δέκα χρόνια υπόθεση με τον Ντομινίκ Στρος-Καν, που ενώ προαλείφετο για πρόεδρος της Γαλλίας, κατακρημνίστηκε εν μια νυκτί μετά τις καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση, βιασμό και μαστρωπεία. Αργότερα όμως, και συγκεκριμένα εδώ και περισσότερα από τρία χρόνια, πήρε μορφή χιονοστιβάδας στην Αμερική, με γνωστά ονόματα σημαντικών καλλιτεχνών στον χώρο του θεάματος, όπως η περίπτωση του παραγωγού Χάρβεϊ Ουάινσταϊν, του βραβευμένου με δύο Όσκαρ ηθοποιού Κέβιν Σπέισι, του καταξιωμένου ηθοποιού Μόργκαν Φρίμαν, ακόμη και του σκηνοθέτη Όλιβερ Στόουν, με τις υποθέσεις τους να παίρνουν τον δρόμο της Δικαιοσύνης και οι περισσότεροι να βγαίνουν από αυτήν την ατραπό με σημαντικές απώλειες.

Στην Ελλάδα η αρχή έγινε στον χώρο του αθλητισμού, με τη Σοφία Μπεκατώρου να καταγγέλλει δημόσια σεξουαλική παρενόχληση εις βάρος της και βιασμό από τον προπονητή της. Εισαγγελέας εξέτασε αυτεπάγγελτα την περίπτωσή της, αλλά η υπόθεση πλέον έχει παραγραφεί, με το κοινό να στέκεται στο πλευρό της Ολυμπιονίκη. Το παράδειγμα της Σοφίας Μπεκατώρου ακολούθησαν κι άλλες περιπτώσεις από τον χώρο του αθλήματος, όμως στη συνέχεια πήρε άγριες διαστάσεις στον χώρο του θεάματος. Κι εδώ τα πράγματα παραέγιναν σοβαρά, ξεπερνώντας κάθε όριο. Ονόματα σημαντικά, όπως ο Γιώργος Κιμούλης, ο Πέτρος Φιλιππίδης, ο Παύλος Χαϊκάλης και τελευταία ο Δημήτρης Λιγνάδης βρέθηκαν στο στόχαστρο του Τύπου και των κοινών θνητών, μετά τις φρικτές αποκαλύψεις νέων παιδιών –κορίτσια και αγόρια– που βρήκαν το θάρρος να βγάλουν προς τα έξω τα όσα υπέφεραν από τις ανήθικες συμπεριφορές των σπουδαίων καλλιτεχνών εις βάρος της ψυχής και του κορμιού τους. Αλήθειες που σοκάρουν, καθώς η τέχνη δεν ποιεί τέχνη, ευτυχώς όχι σε όλες τις περιπτώσεις.

Και η λύση; Ποια είναι η λύση; Μήπως η αλλαγή της νομοθεσίας με μη παραγραφή των αδικημάτων, αφού έτσι κι αλλιώς στα θύματα δεν παραγράφονται οι ψυχολογικές επιπτώσεις ποτέ!

Το GreekScannel απευθύνθηκε σε κάποια πολιτικά πρόσωπα, διερευνώντας το σκεπτικό τους γύρω από όλα αυτά που ακούγονται τελευταία και για το κίνημα #MeToo στη χώρα μας.

ΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ – Πρ. Αναπληρώτρια Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

Το ελληνικό #MeToo, με την καθυστερημένη εμφάνισή του στη χώρα μας, με αφορμή την καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου, συγκλονίζει πολλαπλώς εδώ και εβδομάδες τη δημόσια σφαίρα. Αφενός, προκαλώντας αλυσιδωτή έκρηξη καταγγελιών σε άλλους χώρους, με κυρίαρχο αυτήν τη στιγμή το χώρο του θεάτρου (ή και της τέχνης γενικότερα) και αποκαθηλώνοντας πρόσωπα που μέχρι χτες απολάμβαναν τον θαυμασμό και την εκτίμηση. Αφετέρου, μέσω της υπόθεσης που αφορά το Εθνικό Θέατρο και τον μέχρι πρότινος διευθυντή του, Δημήτρη Λιγνάδη, πυροδοτώντας μια μείζονα πολιτική κρίση, ακόμη εν εξελίξει. Ας μείνουμε όμως κατ’ αρχάς στο θέμα μας, δηλαδή στην έμφυλη παρενόχληση, κακοποίηση, βία ή/και απαξίωση που λαμβάνει χώρα σε όλους τους εργασιακούς χώρους, ενίοτε και στην ιδιωτική ζωή, γενικότερα όπου ασκείται εξουσία, όπου οι πατριαρχικές δομές της κοινωνίας μας συναντιούνται με άλλες μορφές εξουσίας, οικονομικής, κοινωνικής, ηλικιακής ή άλλης. Θύματά της, ως επί το πλείστον, γυναίκες αλλά και ομοφυλόφιλοι άντρες.

Για όλους μας, το πιο σοκαριστικό κομμάτι αυτού του φαινομένου είναι η αποσιώπηση και η ανοχή, αν όχι η συγκάλυψη των δραστών. Η πεποίθηση όλων, ακόμη και των θυμάτων, πως όλα αυτά ανήκουν στη σφαίρα του φυσιολογικού, και η επακόλουθη σιωπή. Έχουμε επομένως μια απάντηση στο γνωστό ερώτημα «γιατί τώρα;». Διότι τα θύματα χρειάζονται χρόνο για να επεξεργαστούν το τραύμα, διότι τώρα είναι έτοιμη η κοινωνία να ορίσει τη σεξουαλική παρενόχληση και την έμφυλη βία, διότι τώρα είμαστε διατεθειμένες/οι να ακούσουμε. Να μη ρωτήσουμε «κι εσύ γιατί δεν έφυγες;» ή «τι ήθελες εκεί;». Να κατανοήσουμε την περιπλοκότητα των μέχρι χτες κοινώς παραδεκτών συμβάσεων, τους τρόπους άσκησης της εξουσίας, την επιβεβλημένη σιωπή, την αυτοενοχοποίηση του θύματος, το πλέγμα της επισφάλειας που οδηγεί στη σιωπή και στη συγκάλυψη.

Από αυτή την άποψη, θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες στις γυναίκες και τους άντρες από τον χώρο του θεάτρου, ή του θεάματος γενικότερα, που τολμούν και μιλάνε. Και να ελπίζουμε πως το παράδειγμά τους θα λειτουργήσει θετικά και για άλλους χώρους, όπου ξέρουμε ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό αλλά τα στόματα μένουν ακόμη κλειστά. Το φεμινιστικό κίνημα, που τον τελευταίο καιρό γνωρίζει μια νέα ενεργοποίηση παγκοσμίως, διαθέτει και τα αναλυτικά εργαλεία και τη βούληση να υποστηρίξει συγκεκριμένα αιτήματα και αλλαγές. Αλλαγές στους κανόνες, στους ορισμούς ακόμη, πολιτικές για την προστασία και την ενδυνάμωση των θυμάτων, για τη δημιουργία χώρων εργασίας και ζωής, όπου θα κυριαρχεί η συμπερίληψη, η ισότητα, η μηδενική ανοχή σε παραβιαστικές και βίαιες συμπεριφορές. Είναι καθήκον μας να πάμε προς αυτή την κατεύθυνση. Όχι μόνο σε κάποιον κώδικα δεοντολογίας, αλλά σε ένα συνολικότερο πλέγμα υποστήριξης των θυμάτων, σε μια νέα εκπαίδευση όλων μας, με στόχο η ζωή μας να απαλλαγεί ακόμη και από τη δήθεν ανώδυνη καθημερινότητα του σεξισμού και της έμφυλης κακοποίησης.

Επανέρχομαι στην υπόθεση του Εθνικού Θεάτρου, που θεωρώ ότι, αν και αποτελεί κομμάτι του ελληνικού #MeToo, το υπερβαίνει πολλαπλώς. Και μας καλεί να σκεφτούμε πάνω σε πολύ συγκεκριμένες δομές εξουσίας, συγκάλυψης, ασυγχώρητης αλαζονείας. Μας καλεί να σκεφτούμε πάνω στους όρους λειτουργίας των πολιτιστικών οργανισμών, πάνω σε ζητήματα διαφάνειας και δημόσιας λογοδοσίας, αλλά και πάνω στο περιεχόμενο του πολιτισμού ως δημόσιου αγαθού. Γιατί όλα αυτά έχουν καταπατηθεί στην περίπτωση αυτή. Είναι δεδομένο πως πρέπει να αναληφθούν πολιτικές ευθύνες για να αντιμετωπιστεί η παρούσα κρίση, αλλά μετά από αυτό, ή και πέρα από αυτό, επείγει να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος για τον πολιτισμό και το δημόσιο συμφέρον – που καμία σχέση δεν έχει με τις όποιες προσχηματικές επικλήσεις του.

ΝΑΝΤΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – Βουλευτής Κίνημα Αλλαγής

Οι καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου αποδείχτηκαν η αφορμή για να ανοίξουν τα στόματα και να σηκωθεί ένα τσουνάμι καταγγελιών από τον χώρο του αθλητισμού, αλλά και τον καλλιτεχνικό χώρο. Δεκάδες αθλήτριες και αθλητές, ηθοποιοί, καλλιτέχνες περιέγραψαν ήδη καταστάσεις bullying, βιασμούς, άπειρα γεγονότα σεξουαλικών παρενοχλήσεων, αναδεικνύοντας μια κόλαση. Τραβήχτηκε η κουρτίνα και αντικρύσαμε αποκρουστικές εικόνες και νοσηρές καταστάσεις από χώρους που δημιουργούν πρότυπα. Στελέχη Αθλητικών Ομοσπονδιών, γνωστοί ηθοποιοί που μας έχουν κάνει να γελάμε, αποδεικνύονταν να συμπεριφέρονται άθλια, χυδαία σε νέα κορίτσια κι αγόρια, σε γυναίκες και άντρες που ήθελαν να δημιουργήσουν καλλιτεχνικά.

Ας το πούμε καθαρά. Τίποτα δεν είναι όπως χθες. Τώρα ξέρουμε, ακούσαμε όχι απλές φήμες αλλά επώνυμες καταγγελίες. Έχουμε το χρέος να αντιμετωπίσουμε αυτή την αρρωστημένη κατάσταση, και αυτό προϋποθέτει γενναίες κινήσεις, πρωτοβουλίες, μέτρα. Πριν απ’ όλα, πρέπει να ενθαρρύνουμε να ανοίξουν κι άλλα στόματα, να ειπωθούν όλα, να δούμε και να γνωρίσουμε το πραγματικό προφίλ διαφόρων «σπουδαίων» που θεωρούν εξουσιαστικό δικαίωμά τους να βιάζουν, να χτυπάνε, να βρίζουν, να παρενοχλούν.

Είναι πολύ σημαντικό, επομένως, να μπορέσουμε να δώσουμε σε όλους τους καταγγέλλοντες τη σιγουριά ότι είμαστε δίπλα τους, ότι είναι ασφαλείς, να μη φοβηθούν να σπάσουν τη σιωπή και να καταγγείλουν τις κακοποιητικές συμπεριφορές. Να τους στηρίξουμε να πάνε στη Δικαιοσύνη και ν’ αποδοθούν ευθύνες. Να δημοσιοποιηθούν τα πάντα, ώστε η κοινωνία να μάθει τα πάντα. Πρέπει να πέσει άπλετο φως σε όλα αυτά τα φαινόμενα, ώστε να διευκολυνθεί η κάθαρση μέχρι τέλους.

Υπάρχουν, για παράδειγμα, δημοσιεύματα για εμπλοκή γνωστού ηθοποιού-σκηνοθέτη σε κύκλωμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων. Τι έχει γίνει, έχει αυτεπάγγελτα κινηθεί η Δικαιοσύνη, όπως προβλέπεται από τον Νόμο; Τι συνέβη με την έρευνα που διεξήγαγε η αστυνομία το 2012 και σταμάτησε. Γιατί; Δεν βρέθηκαν στοιχεία; Βρέθηκαν, αλλά έγινε κάτι και δεν προχώρησε; Για ποιο λόγο συνέβη αυτό; Διεξάγεται εσωτερικός έλεγχος στο Εθνικό Θέατρο, καθώς φέρεται να εμπλέκεται υψηλά ιστάμενο στέλεχός του; Έχουν υπάρξει καταγγελίες ή άλλες αξιόποινες πράξεις στη λειτουργία του Εθνικού Θεάτρου; Γι’ αυτά έχουμε καταθέσει ερώτηση προς τους Υπουργούς Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη και Πολιτισμού.

Ας διερευνήσουμε τα πάντα, καθιστώντας σαφές ότι τέτοιες ανήθικες συμπεριφορές μπορούν να έχουν «άνθρωποι» ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης. Γι’ αυτό διαφωνώ κάθετα με κομματικοποίηση που επιδιώκουν κάποιοι που, ενώ είναι λαλίστατοι για την περίπτωση στην οποία αναφέρθηκα, εντελώς τυχαία δεν έχουν να πουν κάτι όταν κατονομάζονται κάποιοι που ήταν Υπουργοί τους, ή στελέχη σε Επιτροπές όπως για την Αναθεώρηση του Συντάγματος. Ο πολιτικός κόσμος πρέπει να σταθεί στο ύψος του και να συμφωνήσει ότι ουδείς υπεράνω υποψίας, ότι καμία συγκάλυψη και κανένας συμψηφισμός δεν μπορεί να υπάρχει.

Μαζί μ’ αυτά, πρέπει να προωθηθούν:

–Τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα σχετικά με την παραγραφή των κατηγοριών για σεξουαλική κακοποίηση. Πρέπει να διασφαλίσουμε το ότι, για τόσο φρικιαστικά εγκλήματα, τα όρια παραγραφής πρέπει ν’ αποσκοπούν στην ουσιαστική προστασία των θυμάτων και όχι να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης – προστασίας των θυτών. Είναι απαράδεκτο – αδιανόητο. Η αυστηροποίηση των ποινών, αλλά και το ζήτημα της παραγραφής τόσο ειδεχθών αδικημάτων είναι πάρα πολύ σημαντικό. Δυστυχώς, με την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα, όσον αφορά ιδιαίτερα για τα πλημμελήματα και όχι για τα κακουργήματα, έχει υπάρξει μια αλλαγή επί τα χείρω. Δηλαδή, ενώ το Άρθρο 113 Παράγραφος 6 του παλαιού Ποινικού Κώδικα όριζε ότι η παραγραφή ξεκινά μετά την ενηλικίωση του θύματος, για μια σειρά από αδικήματα, αυτό άλλαξε (και ήταν μια από τις μεγάλες αστοχίες του νέου Ποινικού Κώδικα) και η περίοδος παραγραφής ακολουθεί τον γενικό κανόνα με σημείο αφετηρίας την τέλεση της πράξης. Χρειάζεται άμεση αλλαγή ΤΩΡΑ.

–Σύνταξη κώδικα δεοντολογίας με ένα σύνολο κανόνων συμπεριφοράς που πρέπει να τηρείται ανά επαγγελματικό χώρο. Δυστυχώς, στον χώρο της τέχνης κάτι τέτοιο δεν υπάρχει και είναι ένα τεράστιο κενό. Για παράδειγμα, σ’ έναν τέτοιο κώδικα θα μπορούσε να οριστεί ότι η οντισιόν για ένα έργο οφείλει να γίνεται αποκλειστικά και μόνο σ’ επαγγελματικό χώρο (π.χ. θέατρο), παρουσία του σκηνοθέτη, του παραγωγού ή και κάποιων συντελεστών. Γιατί ας θυμόμαστε ότι οι περισσότερες από τις καταγγελίες αφορούν περιστατικά που έχουν γίνει σε ιδιωτικούς χώρους, όπου οι θύτες είχαν τον απόλυτο έλεγχο. Θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα, αν ίσχυε ένας τέτοιος κανονισμός και είναι κάτι από τα πολλά που μπορούν να υπάρχουν. Ένας τέτοιος κώδικας θα μπορούσε να συνταχθεί με τη στενή συνεργασία του ΣΕΗ, που ξέρει πολύ καλύτερα και είναι ο αρμόδιος θεσμικός παράγοντα και που κατά τη γνώμη μου έχει διαχειριστεί τη μέχρι τώρα κατάσταση υποδειγματικά.

Τώρα πρέπει να δράσουμε αποφασιστικά, αποτελεσματικά. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Αν δεν γίνει αυτό τώρα, δεν θα γίνει ποτέ. Τώρα είναι οι κατάλληλες συνθήκες, τώρα που υπάρχει όλο αυτός ο χείμαρρος καταγγελιών. Τώρα πρέπει να φανεί ότι υπάρχει Πολιτεία, ότι υπάρχει Κράτος Δικαίου που μπορεί να εξασφαλίσει μια πραγματική προστασία για τα θύματα και μια μεγαλύτερη προστασία στα νέα παιδιά ώστε να μην υποστούν στο μέλλον τέτοιες συμπεριφορές. Ταυτόχρονα, μεγάλο ζητούμενο είναι ότι πρέπει να διαμορφώσουμε μέσω του συστήματος παιδείας μας νέους ανθρώπους που θα νιώθουν ασφάλεια, εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, που θα έχουν αυτοπεποίθηση και θα μπορούν να βρίσκουν τη δύναμη να πουν «όχι». Είναι τώρα στο χέρι μας να διαμορφώσουμε εκείνες τις συνθήκες προκειμένου να μην επαναληφθούν στο μέλλον ανάλογα περιστατικά.

ΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ – Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Βουλευτής ΝΔ

Το κίνημα #MeToο φέρνει στο φως περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης, τα οποία παρέμεναν κρυφά.

Το ζήτημα των έμφυλων παρενοχλήσεων/κακοποιήσεων είναι ένα θέμα, το οποίο υπήρχε και δυστυχώς υπάρχει και στην Ελλάδα (αν και μόλις πρόσφατα έγινε αντιληπτή η σημασία του) και θα παραμονεύει όσο υπάρχουν γύρω μας χαλαρές συνειδήσεις και νοσηρές νοοτροπίες.

Στην πραγματικότητα, οι κάθε είδους παρενοχλήσεις, και ιδιαιτέρως οι σεξουαλικής φύσεως, σωρεύονταν επί δεκαετίες στην ελληνική κοινωνία, τουλάχιστον μέχρι και τη γενναία καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου, όταν και άνοιξαν τα στόματα και προκάλεσαν ένα πραγματικό τσουνάμι αποκαλύψεων σεξουαλικών εγκλημάτων, που τόσα καλά κρύβονταν πίσω από τον φόβο και το άγχος της απαξίωσης στον εργασιακό χώρο.

Το καθημερινά διογκούμενο κύμα αποκαλύψεων τύπου #MeToo εξέθεσε τα προβλήματα της κοινωνίας μας και έφερε στο προσκήνιο εκατοντάδες περιπτώσεις για κατάχρηση εξουσίας, σεξουαλική εκμετάλλευση, σωματική ή λεκτική βία. Οι αποκαλύψεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας απασχολούν τα αρμόδια υπουργεία Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων και Δικαιοσύνης, τα οποία σχεδιάζουν βαθιές «τομές» στην ισχύουσα νομοθεσία.

Προς την κατεύθυνση αυτή, ήδη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε, έπειτα από σύσκεψη στο υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, την προετοιμασία της κύρωσης της σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για «την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας», καθώς και της σύστασης 206, οι οποίες αναγνωρίζουν «τη σεξουαλική παρενόχληση και την παρενόχληση λόγω φύλου στην εργασία ως μορφές έμφυλης βίας», μια σημαντική θεσμική συμβολή της πολιτείας που έμενε ανενεργή και τώρα γίνεται πράξη.

Γι’ αυτό, το μήνυμά μας είναι ξεκάθαρο: «Μιλήστε! Στην Εθνική τηλεφωνική Γραμμή, στους εξειδικευμένους επιστήμονες των κρατικών δομών, στις αρχές ή σε κάποιο άτομο που εμπιστεύεστε και ξέρετε ότι θα σας υποστηρίξει και θα σας ακούσει χωρίς να κρίνει. Η αξία μας δεν επηρεάζεται στο ελάχιστο από αυτό που μας συμβαίνει με υπαιτιότητα άλλου. Ο μόνος υπεύθυνος για ό,τι συνέβη είναι ο θύτης».

Τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης αισθάνονται εξουθενωμένα σωματικά και πνευματικά, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και να βρουν σκοπό και νόημα ξανά. Η επαναφορά από τη σεξουαλική κακοποίηση στην κανονική ζωή δεν είναι μια απλή διαδικασία. Παίρνει χρόνο, κόπο και έχει μεγάλο κόστος.

Όλοι μπορεί να τα λέμε ή να τα γράφουμε, όμως αυτό που ζει ένας άνθρωπος που επιβιώνει από ένα τέτοιο τραύμα είναι κάτι που μόνο ο ίδιος μπορεί να καταλάβει σε όλη του την έκταση. Όμως, ένα είναι βέβαιο, κάποιος με εξειδίκευση και εμπειρία στην αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών, μπορεί να γίνει ο πιο πολύτιμος σύμμαχός, γι’ αυτό, όσο δύσκολο και να ακούγεται, «εμπιστευτείτε ξανά, μην οδηγείστε στην απομόνωση και τη μοναξιά»!

Ας κρατήσουμε ως σημαντικό κέρδος αυτής της δύσκολης περιόδου την αποτίναξη του φόβου και την ενίσχυση της επιθυμίας μας για απόδοση δικαιοσύνης, ώστε να αποκατασταθεί η αξιοπρέπεια και το κύρος όσων επλήγησαν.

Εύχομαι καμία και κανένας να μην υπάρξει ξανά σεξουαλικά ή εργασιακά παρενοχλούμενος.

ΧΑΡΑ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ – Αναπληρώτρια Τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

Όταν, το 2017, ξεκίνησε ουσιαστικά το κίνημα #MeToo, με αφορμή διεξοδικό ρεπορτάζ δημοσιογράφων των «New York Times», που οδήγησε σε σωρεία καταγγελιών για παρενοχλήσεις και βιασμούς εναντίον γνωστού παραγωγού του Χόλιγουντ, ο οποίος καταδικάστηκε, ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι κάτι παρόμοιο θα συνέβαινε και στη χώρα μας.

Μετά τις αποκαλύψεις της Σοφίας Μπεκατώρου, που είχε το θάρρος να καταγγείλει τον βιαστή της, βλέπουμε καθημερινά ανάλογες καταγγελίες γυναικών, κατά κύριο λόγο στον χώρο του θεάματος και του αθλητισμού. Μπορεί τα μεγέθη «εξουσίας» των κατηγορούμενων να είναι άνισα, διαφορετικού βεληνεκούς και υπό διαφορετικό πλαίσιο, η ουσία όμως είναι ίδια: Όποια εξουσία έχουν, ή θεωρούν ότι έχουν, την άσκησαν εις βάρος του «αδύναμου», την άσκησαν για να ικανοποιήσουν ίδιες επιθυμίες εις βάρος της αξιοπρέπειας του «αδύναμου», εις βάρος του σεβασμού απέναντι στον άνθρωπο. Σεβασμός που θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένος από όλους τους Ανθρώπους.

Η εκμετάλλευση που προκύπτει σχεδόν φυσικά, κάποιες φορές, από τους έχοντες εξουσία, δεν έχει μόνο σεξουαλική μορφή. Έχει και εργασιακή και κοινωνική και οικογενειακή. Στην εργασία όμως γίνεται ξεκάθαρη και μπορεί πολύ εύκολα να μετατραπεί και σε σεξουαλική. Όλα ξεκινούν από το «Αν θέλεις αυτό, θα πρέπει να κάνεις εκείνο…». Τουτέστιν, «αν θέλεις τη δουλειά, πρέπει να αποδείξεις πόσο τη θέλεις», ή «εφόσον πήρες τη δουλειά, πρέπει να κάνεις ό,τι ο εργοδότης προστάζει». Δυστυχώς, είναι μια συνηθισμένη συζήτηση, ένα θέμα που έχουν συζητήσει πολλές γυναίκες μεταξύ τους ως κάτι φυσιολογικό, στη λογική τού «Έτσι έχουν τα πράγματα»…

Τώρα, λοιπόν, μέσα στην καταιγίδα καταγγελιών που δεν έχει κοπάσει ακόμη και τις οποίες οφείλει η Δικαιοσύνη άμεσα να διερευνήσει, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις, που κάνουν την εμφάνισή τους μέσα από φαινομενικά εύλογες ερωτήσεις: «Γιατί δεν μίλησαν τότε; Γιατί τους άφησαν να αλωνίζουν; Γιατί δεν απευθύνθηκαν στην Αστυνομία;» Πολλές φορές, έχουμε και διαπιστώσεις: «Βρέθηκε στο ίδιο δωμάτιο μαζί του! Γνώριζε τις προθέσεις του και πήγε! Τα ανεχόταν τόσο καιρό!»

Αυτές οι αντιλήψεις έχουν βάση στο θέμα της ισότητας των φύλων και στο ότι δεν έχουν συνειδητοποιήσει όλοι την αναγκαιότητα να υπάρχει όντως πραγματική και ουσιαστική ισότητα. Είναι θέμα οικογένειας, πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, αγόρια και κορίτσια, πώς τους δείχνουμε να σέβονται και να διεκδικούν την ισότητα. Είναι θέμα Παιδείας, πώς το σχολείο συμβάλλει στην κατανόηση αυτού του ζητήματος, πώς το «είμαστε όλοι ίδιοι» των βιβλίων μπορεί να διαμορφώσει την ανάλογη συμπεριφορά απέναντι στον συνάνθρωπο. Είναι θέμα της Πολιτείας, πώς διαχειρίζεται τα θέματα έμφυλης βίας, πώς προστατεύει τις γυναίκες που υφίστανται παρενόχληση και κακοποίηση.

Η Πολιτεία όμως μας έχει απογοητεύσει τον τελευταίο καιρό, με την υποβάθμιση της ΓΓΟΠΙΦ από την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη και, άρα, με υποβάθμιση των πολιτικών ισότητας. Τα Τμήματα-Γραφεία Αντιμετώπισης της Ενδοοικογενειακής Βίας της ΕΛ.ΑΣ., που δημιουργήθηκαν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι επαρκώς στελεχωμένα, ενώ πρέπει να αποτελούνται από αστυνομικούς κατάλληλα εκπαιδευμένους, ώστε με κατανόηση και δέουσα ευαισθησία να αντιμετωπίζουν τα περιστατικά. Έτσι, μόνο οι γυναίκες δεν θα φοβούνται να πάνε στην Αστυνομία και να καταγγείλουν πράξεις βίας.

Η αντιμετώπιση της βίας σε όλους τους τομείς δεν πρέπει να γίνεται με όρους επιδίωξης δημοσιότητας, αλλά να συμβάλλει μέσω της δημοσιοποίησης στην εξάλειψη τέτοιων φαινομένων και να οδηγεί στην τιμωρία των υπευθύνων. Ο ρόλος της Δικαιοσύνης είναι καθοριστικός.

Να σπάσει επιτέλους η σιωπή. Τα θύματα έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να μιλήσουν. Ανεξαρτήτως οικονομικής ή οικογενειακής κατάστασης, ανεξαρτήτως επαγγέλματος ή επαγγελματικής καταξίωσης, ανεξαρτήτως του αν είναι δημόσια πρόσωπα ή όχι. Θα είναι δύσκολο, απαιτεί μεγάλες αντοχές, όμως η καταδίκη της κουλτούρας του βιασμού και της βίας, σε κάθε μορφή, είναι μονόδρομος.

Χαρά Κεφαλίδου – Βουλευτής Ν. Δράμας, υπεύθυνη Παιδείας και Θρησκευμάτων στο ΚΙΝΑΛ

Στον ατελή επιφανειακό πολιτισμό μας, μέχρι πολύ πρόσφατα –στην Ελλάδα μέχρι την ημέρα που η Σοφία Μπεκατώρου μίλησε–, οι κακοποιητικές συμπεριφορές, η σεξουαλική κακοποίηση, η πιο νοσηρή καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούσαν το βρώμικο κοινό μυστικό της κοινωνίας μας και τον συγγνωστό φόβο κάθε γονιού για τα παιδιά του, από την ημέρα που έφευγαν από την προστατευτική αγκαλιά του.

Όλοι γνωρίζαμε, όλοι ακούγαμε για μεμονωμένα περιστατικά, όλοι επισήμως εκφράζαμε τον αποτροπιασμό μας και όλοι σύντομα αλλάζαμε θέμα συζήτησης. Οι λίγοι, που κατά καιρούς τόλμησαν να μιλήσουν ανοιχτά, αντιμετωπίζονταν με αισθήματα που κινούνταν μεταξύ οίκτου και δυσφορίας.

Η κοινωνία μας, μέχρι την 15η Ιανουαρίου 2021 και την εκδήλωση «Σπάσε τη Σιωπή – Μίλησε, Μην ανέχεσαι», που διοργανώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος του Συμβουλίου της Ευρώπης για την «Προστασία των Παιδιών στον Αθλητισμό», παρέμενε πεισματικά σε κατάσταση Άρνησης αντιμετώπισης του πόνου ψυχής των θυμάτων και της αχρειότητας των θυτών. Η συλλογική υποκρισία ήταν το πρόχειρο εργαλείο μας γι’ αυτό που μας ξεπερνούσε.

Κι όμως, οι βιασμοί γυναικών, η ενδοοικογενειακή βία, ο σεξισμός στον εργασιακό χώρο, η εκμετάλλευση της εξουσίας του θύτη προς το θύμα, είναι παρόντα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, σε όλους τους χώρους εργασίας, συχνά μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, παντού και τα περιστατικά τόσα που δεν χωράνε να κρυφτούν στη σιωπή.

Η ανάδειξη του ζητήματος τις τελευταίες εβδομάδες και η δημοσιότητα των καταγγελιών από τον χώρο του θεάτρου, που έχει πάρει μορφή χιονοστιβάδας, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου που επιμελώς κρύβαμε.

Η Σοφία Μπεκατώρου άνοιξε μια πολύτιμη χαραμάδα να μπει φως στο σκοτάδι της ανοχής, της σιωπής, του φόβου και της αχρειότητας. Είναι τώρα δουλειά όλων μας και του καθένα ξεχωριστά να τολμήσουμε να δούμε κατάματα αυτό που συμβαίνει, όχι μόνο πίσω από τις βελούδινες κουρτίνες του θεάτρου ή στα αποδυτήρια του αθλητικού σωματείου. Συμβαίνει στον διπλανό μας, στη φίλη μας, στον γείτονά μας, στη συνάδελφό μας. Το ελληνικό κίνημα #MeToo, ήρθε για να μείνει δίνοντας τέλος στη σιωπή, την ανοχή, την ενοχή των θυμάτων και κυρίως να βάλει τέλος στον φόβο.

Η ηγεσία έχει το μεγάλο χρέος και την ευθύνη να το στηρίξει, με κάθε τρόπο, δίνοντας το καθυστερημένο εναρκτήριο σάλπισμα για μια νέα εποχή, αντιστροφής του φόβου από τα θύματα στους θύτες. Όλους αυτούς που μέχρι σήμερα ανεχόμασταν να κυκλοφορούν ανάμεσά μας, αμέριμνοι και ήσυχοι στην ατιμωρησία και την ανοχή μας.

Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε ως κοινωνία για τις στοιχειωμένες ζωές των, δυστυχώς, χιλιάδων θυμάτων γυναικών, ανδρών, παιδιών, που κουβαλάνε έναν σταυρό που δεν τους ανήκει, είναι να τους ακούσουμε, να τους ζητήσουμε ένα μεγάλο συγγνώμη για τα κλειστά μάτια και τη σιωπή μας και να σηκώσουμε όλοι μαζί το βάρος της συλλογικής μας ενοχής.

Το μεγάλο κέρδος μας από το #MeToo δεν βρίσκεται στην αβέβαιη τιμωρία τού χθες. Βρίσκεται στο τώρα και το αύριο.

Την 15η Ιανουαρίου 2021 δεν διορθώσαμε όσα έγιναν, δεν εξαλείψαμε την εγκληματική συμπεριφορά αρρωστημένων μονάδων. Κάναμε όμως ένα μεγάλο βήμα: Αντιστρέψαμε τον Φόβο και τον δώσαμε εκεί που ανήκει, στον Θύτη.

ΜΑΡΙΑ ΚΟΜΝΗΝΑΚΑ – Βουλευτής ΚΚΕ

Η αποκάλυψη της σεξουαλικής κακοποίησης της Σοφίας Μπεκατώρου πυροδότησε ένα κύμα καταγγελιών παρόμοιων περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης, κακοποίησης και βίας, που πέρασε από τους χώρους του αθλητισμού, των Πανεπιστημίων, της τέχνης και αλλού.

Η καταδίκη και ο αποτροπιασμός για τα περιστατικά αυτά είναι αυτονόητη και χωρίς «αστερίσκους». Ταυτόχρονα, όμως, η έκτασή τους αποδεικνύει ότι αυτά τα φαινόμενα εκδήλωσης πολύμορφης βίας και κακοποίησης σε βάρος γυναικών δεν αποτελούν μεμονωμένα ακραία περιστατικά. Μπορεί, επομένως, να είναι αρκετή η έκφραση καταδίκης και συμπαράστασης προς τα θύματα της βίας, αν ταυτόχρονα δεν ρίχνουμε φως και στις αιτίες που επιτρέπουν να ανθούν και να πολλαπλασιάζονται τέτοια φαινόμενα;

Αν, όμως, στρέψουμε εκεί τους προβολείς, τότε θα φανεί ξεκάθαρα το πιο αποκρουστικό, αντιδραστικό πρόσωπο της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Θα δει την άθλια πραγματικότητα, που βιώνουν οι νέες και οι νέοι με τη βαθιά σήψη της εμπορευματοποίησης του αθλητισμού, του πολιτισμού, που γεννά τον ανταγωνισμό, την αποθέωση της ατομικότητας σε βάρος της συλλογικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, αναπαράγονται οι οικονομικοί, κοινωνικοί εκβιασμοί και πιέσεις, που υποχρεώνουν τις γυναίκες να μένουν σιωπηλές.

Οι συνέπειες είναι ακόμα πιο βαριές για την εργαζόμενη ή άνεργη γυναίκα –ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου–, η οποία βιώνει την ανασφάλεια της «ευέλικτης» εργασίας, του πετσοκομμένου εισοδήματος, των υποβαθμισμένων και εμπορευματοποιημένων υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας.

Ο φόβος μπροστά στην ανεργία, στην εργασιακή και οικονομική ανασφάλεια, στον κίνδυνο για αποκλεισμό από την εργασία, στην ανέχεια, λιπαίνει το έδαφος για την ανάπτυξη και ανοχή φαινομένων κακοποιητικής συμπεριφοράς, μετατρέποντας τους εργαζόμενους σε εύκολα θύματα.

Αν μία επώνυμη Ολυμπιονίκης έκανε 20 χρόνια για να σπάσει τη σιωπή της, πόσο πιο δύσκολο είναι να σπάσει τη σιωπή μια εργαζόμενη γυναίκα που αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της απόλυσης και της επιβίωσης; Όπως, επίσης, ποια ήταν τελικά η τύχη για όσες θαρραλέες το τόλμησαν και το έπραξαν;

Απάντηση στα ερωτήματα αυτά δίνουν τα τρομακτικά ποσοστά εκδήλωσης τέτοιων φαινομένων στη «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού, όπου σε πρόσφατη έρευνα σημειώθηκε ότι το 85% των εργαζόμενων γυναικών στον Επισιτισμό - Τουρισμό έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, ενώ το 77% δήλωσε ότι είναι «συχνό» ή «πολύ συχνό» φαινόμενο. Πολύ περισσότερο που τα φαινόμενα αυτά αποτελούν ένα δείγμα των συνεπειών του σκληρού οικονομικού και κοινωνικού καταναγκασμού που βιώνουν στις συνθήκες της πλήρους απελευθέρωσης της εργασιακής εκμετάλλευσης.

Απέχουν αλήθεια πολύ από τη βία που υφίστανται οι γυναίκες εργαζόμενες που έρχονται αντιμέτωπες με τον εκβιασμό να υπογράψουν δήλωση ότι δεν θα μείνουν έγκυες, ως προϋπόθεση για να προσληφθούν ή απειλούνται ακόμα και με απόλυση, όταν ζητήσουν άδεια για να πάρουν το παιδί τους από το σχολείο;

Το «να σπάσει μια γυναίκα τη σιωπή της», πολύ περισσότερο να βρει τη δύναμη και την τόλμη να προσπεράσει τους εκβιασμούς και τον εκφοβισμό της εργοδοσίας ή άλλων ισχυρών παραγόντων, δεν μπορεί να είναι ατομική της υπόθεση.

Επομένως, είναι υποκριτικό το ενδιαφέρον τόσο της σημερινής κυβέρνησης όσο και των άλλων αστικών κομμάτων, περί δήθεν στήριξης των γυναικών να μη μένουν σιωπηλές, όταν η αναγκαία ολόπλευρη στήριξη της γυναίκας, για να σταθεί στα πόδια της, οικονομικά και κοινωνικά ανεξάρτητη, ώστε να καταγγείλει τέτοια περιστατικά, σκοντάφτει στις πολιτικές διαχρονικά των κυβερνήσεων και της Ε.Ε. Όταν από κοινού οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ/ ΚΙΝΑΛ) έχτισαν το νομοθετικό πλαίσιο που βάθυνε την εκμετάλλευση και καταπίεση, γενίκευσαν την ανασφάλεια των εργαζόμενων γυναικών και το σμπαράλιασμα της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Όταν αποδυνάμωσαν την προστασία των γυναικών, με τις απαράδεκτες αλλαγές του Ποινικού Κώδικα, που πέρασαν επί ΣΥΡΙΖΑ και διατήρησε η Ν.Δ., ακόμα και όσων έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση από τον εργοδότη. Όταν υπάρχει παντελής απουσία εκείνων των κοινωνικών κρατικών δομών, ενημερωτικών προγραμμάτων σε σχολεία, σχολές, χώρους αθλητισμού, για να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν τα θύματα τέτοιων περιστατικών βίας.

Η σιωπή των γυναικών για την πολύμορφη βία, ιδιαίτερα την εργοδοτική-κρατική, μπορεί να σπάσει μόνο μέσα από τον συλλογικό αγώνα, την αλληλεγγύη και συναδελφικότητα στους χώρους δουλειάς, στους χώρους σπουδών, άθλησης, ψυχαγωγίας. Αυτός είναι ο καλύτερος δρόμος για να δημιουργείται η τόλμη και η συνείδηση ότι μπορούν να έχουν τη συλλογική δύναμη να πετάξουν τα βρωμόνερα της εκμετάλλευσης και να απαλλάξουν οριστικά τη ζωή από τη δυσωδία που αυτή γεννά.

ΕΛΕΝΑ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ – Πρ. Υπουργός Τουρισμού, Ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

Με αφετηρία τις αποκαλύψεις της Ολυμπιονίκη Σοφίας Μπεκατώρου, άνοιξε στην Ελλάδα ένας κύκλος θαρραλέων καταγγελιών από δημόσια πρόσωπα για τη σεξουαλική παρενόχληση και τη βία που έχουν υποστεί. Χωρίς να υπολογίζουν οποιοδήποτε προσωπικό κόστος, ξεκίνησαν τον δύσκολο αγώνα τους, ώστε να ακουστεί η αλήθεια και να σπάσει ο κύκλος της βίας.

Αυτή τους η επιλογή αξίζει τον σεβασμό και τη στήριξη όλων μας. Είναι στήριξη που οφείλουμε όμως να εξασφαλίσουμε σε όλα τα ανώνυμα θύματα που έχουν υπομείνει σεξουαλική παρενόχληση και βία, πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς δημόσιο βήμα, και δεν έχουν τη δύναμη ή τη στήριξη να το καταγγείλουν.

Η βία, σεξουαλική, ψυχολογική, συναισθηματική, λεκτική ή οικονομική δεν συμβαίνει μόνο στον αθλητισμό ή στον καλλιτεχνικό χώρο. Υπάρχει παντού χωρίς εξαιρέσεις: στην πολιτική, την ψυχαγωγία, τη μόδα, την επικοινωνία, τη δημοσιογραφία, στο εταιρικό περιβάλλον, στα πανεπιστήμια, σε κάθε χώρο όπου υπάρχει εξουσία και κατάχρησή της.

Γυναίκες και κορίτσια, αλλά και νεαρά αγόρια, στην αρχή της σταδιοδρομίας τους, από φόβο ή ντροπή, βιώνοντας αγωνία για το μέλλον τους, σιωπούν. Η απαξίωση και ο εκβιασμός που δέχονται, τους αναγκάζει συχνά να εγκαταλείψουν τα όνειρά τους και τους στόχους τους και είναι πραγματικά εξοργιστικό ότι ταλαντούχα παιδιά με λαμπρές προοπτικές εξέλιξης, τραυματίζονται στο ξεκίνημά τους για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Προσωπικά, έχω αγωνιστεί ενάντια στη βία σε όλη μου τη διαδρομή, μέσα από τον αθλητισμό ως αθλήτρια για πολλά χρόνια της εθνικής ομάδας στίβου, στο πανεπιστήμιο, στην πολυετή διεθνή καριέρα μου στον σκληρό χώρο της παγκόσμιας βιομηχανίας της μόδας, στην ενασχόλησή μου με τη δημοσιογραφία και τις εκδόσεις, στην πολιτική, και μέσα από τον εθελοντισμό σε φορείς και οργανώσεις που συμμετείχα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μα πάνω από όλα, αντιστέκομαι και αγωνίζομαι, ως γυναίκα και μητέρα.

Γι’ αυτό και από τη σημερινή μου θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχω αναλάβει εισηγήτρια σημαντικών φακέλων, και ως μέλος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων και Δικαιωμάτων των Γυναικών FEMM προωθώ σειρά παρεμβάσεων, πιέζοντας η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει τη βία στον πυρήνα της και σε όλες τις διαστάσεις της.

Έχω την τιμή να είμαι εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την έκθεση «Ο αντίκτυπος της ενδοοικογενειακής βίας στις γυναίκες και τα παιδιά και το δικαίωμα γονικής επιμέλειας». Στην έκθεση που καταρτίζω, θα συμπεριλάβουμε προτάσεις, όπως η εξαίρεση από τη συνεπιμέλεια των περιπτώσεων βίας μεταξύ των συντρόφων και εις βάρος των παιδιών, αλλά και την ανάγκη ανάληψης των υποθέσεων γονικής επιμέλειας από εξειδικευμένους δικαστές.

Μία από τις πρώτες πρωτοβουλίες μου ήταν να ζητήσω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εκπονήσει για πρώτη φορά μελέτη για την αντιμετώπιση του «Σπιράλ της Σιωπής», που είναι απολύτως αναγκαία ώστε να σχεδιαστούν πιο αποτελεσματικές πολιτικές καταπολέμησης της βίας.

Με βάση τα επίσημα στοιχεία, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί κάποια μορφή βίας στη ζωή της, και αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Τα πραγματικά περιστατικά είναι πολλαπλάσια από αυτά που καταγγέλλονται, είτε από φόβο και ντροπή, υπό το βάρος του κοινωνικού στίγματος ή επειδή δεν υπάρχει επαρκής στήριξη σε δομές και υπηρεσίες για την προστασία των θυμάτων. Όταν μάλιστα αυτή η βία διεισδύει στην οικογένεια, τα παιδιά τραυματίζονται και αυτά, και κινδυνεύουν στο μέλλον να γίνουν και αυτά είτε θύτες ή θύματα.

Υπάρχουν ακόμη πολύ κρίσιμα ζητήματα που πρέπει να διευθετηθούν όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε εθνικό επίπεδο.

Προέχει η άμεση ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της σύστασης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) αναφορικά με τη σεξουαλική παρενόχληση και τη βία στους χώρους εργασίας, ώστε να αποτελεί η σεξουαλική παρενόχληση αυτοτελές ποινικό αδίκημα.

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να επανεξεταστεί το διάστημα παραγραφής των αξιόποινων πράξεων, ειδικά στις περιπτώσεις ανηλίκων.

Τα εγκλήματα της σεξουαλικής βίας δεν παραγράφονται στις ψυχές των θυμάτων, και ιδιαίτερα όταν συμβαίνουν σε τρυφερή ηλικία.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο για τα μικρά παιδιά, με την αθωότητα και αγνότητά τους, να αντιληφθούν ότι έχουν υπάρξει θύματα κακοποίησης και εγκληματικών πράξεων. Όταν πλέον ως ενήλικοι βρουν τη δύναμη να το καταγγείλουν, εάν έχει μεσολαβήσει η παραγραφή, κινδυνεύουν να θυματοποιηθούν εκ νέου από τον ίδιο θύτη, που ασκεί το δικαίωμά του να κινηθεί εναντίον τους για συκοφαντική δυσφήμιση.

Γι’ αυτό, πέραν της αυστηροποίησης των ποινών, πρέπει στις περιπτώσεις κακοποίησης ανηλίκων να υπολογίζεται από την ενηλικίωση και μετά το διάστημα που ορίζει ο νόμος για την παραγραφή, όπως συμβαίνει ήδη σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι απαραίτητη προϋπόθεση να καθιερωθεί εξειδικευμένη εκπαίδευση οριζόντια σε όλες τις κρατικές δομές, όπως η Αστυνομία, τα νοσοκομεία και οι κοινωνικές υπηρεσίες, ώστε το προσωπικό που έρχεται σε επαφή με τα θύματα να μπορεί να παρέχει επαρκή προστασία και στήριξη τους.

Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα καθολικό πλέγμα προστασίας και πρόληψης που να ξεκινά από το σχολείο και την εκπαίδευση. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο και υποχρεωτικό οι δάσκαλοι και καθηγητές να εκπαιδεύονται επαρκώς, ώστε να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν την αλλαγή συμπεριφοράς των μαθητών τους, που μπορεί να προέρχεται από παρενόχληση ή κακοποίηση, καθώς και τα σημάδια βίας, και να προχωρούν σε καταγγελία χωρίς δεύτερη σκέψη. Πρέπει επίσης να καθιερωθούν συστηματικές και εντατικές δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία, ώστε να εξαλειφθούν τα σεξιστικά στερεότυπα, και να καλλιεργηθεί από πολύ μικρή ηλικία ο σεβασμός στο συνάνθρωπο, ανεξάρτητα από το φύλο.

Εάν οι γυναίκες είναι πράγματι το μισό του ουρανού, τότε τα παιδιά μας είναι όλος ο ουρανός, και όλοι μαζί πρέπει να κρατήσουμε αυτόν τον ουρανό φωτεινό.

ΕΛΕΝΑ ΡΑΠΤΗ – Βουλευτής ΝΔ

Τις τελευταίες εβδομάδες, με σημείο εκκίνησης την καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου, η δημοσιότητα κατακλύζεται από καταγγελίες γυναικών και ανδρών που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας κυρίως στους χώρους της άθλησης και του πολιτισμού. Είδωλα του θεάτρου, προπονητές και παράγοντες του αθλητισμού, όλοι υπεράνω υποψίας, βαρύνονται με ακατονόμαστες κακοποιητικές συμπεριφορές απέναντι σε νεαρούς καλλιτέχνες και αθλητές που αναζητούσαν απλά μια πορεία στον χώρο που ονειρεύτηκαν. Δυστυχώς, δεν υπολόγισαν πως ο δρόμος αυτός περνούσε μέσα από τις απαιτήσεις κάποιου ισχυρού που είχε τα δικά του αρρωστημένα σχέδια, τα οποία συντηρούσε η σιωπή των θυμάτων. Όταν λοιπόν άρχισαν οι καταγγελίες, πλέον ραγίζει ο καθρέπτης της δήθεν όμορφης κοινωνίας. Και ραγίζει μαζί με τις καρδιές των θυμάτων αλλά και όλων μας που ακούμε έκπληκτοι την περιγραφή του εφιάλτη από δεκάδες γυναίκες και άνδρες που αποφάσισαν να μιλήσουν.

Το κίνημα #MeToo είναι το σύνθημα και η εικόνα μιας θλιβερής πραγματικότητας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, περίπου το 1/3 των γυναικών όλου του κόσμου έχει δεχθεί κάποιας μορφής σεξουαλική βία. Στην Αμερική πάνω από τις μισές γυναίκες καταγγέλλουν ανάρμοστη σεξουαλική συμπεριφορά από άνδρες, η οποία σε ποσοστό 95% μένει ατιμώρητη. Από το 2006 το #MeToo ακούγεται όλο και συχνότερα. Και ο αριθμός των γυναικών που το φωνάζουν συνεχώς μεγαλώνει. Κάθε μέρα γυναίκες και άνδρες καταγγέλλουν τη δική τους ιστορία. Αθλητές, ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, φοιτητές, εργαζόμενοι. Αλλού η κοινωνία ξέρει τι συμβαίνει και αλλού υποψιάζεται. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις σιωπά. Το ίδιο συμβαίνει και με τα θύματα. Ο φόβος, η ενοχή, η απειλή από το ισχυρό μέρος, ο κοινωνικός στιγματισμός, η παραίτηση, η έλλειψη αυτοεκτίμησης. Μια κοινωνία που ίσως να μην είναι έτοιμη να ακούσει και να δράσει. Θύματα που θάβουν βαθιά στην ψυχή τους το μυστικό αυτής της εμπειρίας και το αφήνουν να διαβρώσει ολόκληρη τη ζωή τους.

Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κάποιος πως το φαινόμενο της σεξουαλικής βίας είναι «πανδημικό». Το #MeToo υπάρχει σε όλες τις γλώσσες, γιατί το φωνάζουν γυναίκες όλου του κόσμου. Είναι πλέον ένα παγκόσμιο κίνημα που ίσως έχει την ορμή να αντιστρέψει τα δεδομένα. Έχει βοηθήσει τα θύματα να βρουν τη δύναμη να αποενοχοποιηθούν, να μιλήσουν, να σπάσουν στη σιωπή. Είναι το πρώτο και το μεγαλύτερο βήμα για να σπάσει το απόστημα της σεξουαλική βίας. Για να δει η κοινωνία καθαρά τα πρόσωπα όσων κακοποιούν, βιάζουν, παρενοχλούν και καταστρέφουν ανθρώπους. Για να μιλήσουν και άλλες και άλλοι, πιο πολλοί, παντού και να νιώσουν πως μπορούν να αλλάξουν κάτι για να μη βρεθούν άλλοι στη θέση τους. Το #MeToo είναι η φωνή που έλειπε από μια κοινωνία που δεν μπορούσε να μιλήσει. Είναι φάρος για χιλιάδες γυναίκες και τίτλοι τέλους για χιλιάδες επίδοξους θύτες. Και την ίδια στιγμή, είναι οδηγός για οργανισμούς, εταιρείες, θεσμούς να επιβάλλουν αυστηρά πρότυπα και κανόνες αξιοπρέπειας και σεβασμού αλλά και για τους νομοθέτες, τις εθνικές κυβερνήσεις και τα υπερεθνικά όργανα να ψηφίσουν και να εφαρμόσουν αυστηρούς νόμους για τα εγκλήματα της σεξουαλικής βίας.

Το #MeToo δεν θα αλλάξει από μόνο του τον κόσμο. Εμείς θα τον αλλάξουμε. Οι γυναίκες που πρέπει να ενημερωθούμε και να αντισταθούμε στη σεξουαλική βία. Οι άνδρες που θα σταθούν αλληλέγγυοι σε αυτό το κίνημα που είναι και δικό τους. Η παιδεία που θα πλάσει καλύτερους ανθρώπους. Ο πολιτισμός και η τέχνη που δεν θα προωθεί αμφίσημα πρότυπα και μηνύματα. Η εταιρική ευθύνη και ευαισθησία. Η συμβολή του καθενός από εμάς που πρέπει να στηρίξει και να διαδώσει αυτό το κίνημα. Αλλά και η ίδια η κοινωνία που πρέπει να μάθει να ακούει καλά αυτούς που φωνάζουν #MeToo. Γιατί, όταν σπάει η σιωπή, πρέπει όλοι να βρισκόμαστε δίπλα στα θύματα. Και ίσως έτσι να μη χρειαστεί να το φωνάξουμε εμείς ή τα παιδιά μας.